[Milena]

TEFSİR

Ünite 3- Mülk Suresi

1. Egemenlik elinde olan ne yücedir! O her şeye gücü yetendir.
2. (O) davranış bakımından hanginizin daha güzel olduğunu bildirmek için sizi imtihana çekip ölümü ve hayatı yaratandır. O çok güçlü çok bağışlayıcıdır.
3. (O) yedi göğü birbiriyle uyumlu olarak yaratandır. Rahman’ın yarattığında hiçbir düzensizlik göremezsin. Haydi çevir gözü(nü)! Bir çatlak bir kusur görebilir misin?
4. Sonra yine gözü(nü) tekrar tekrar çevir. O göz sana yorgun ve bitkin olarak baygın bir halde geri döner.
5. Yemin olsun ki Biz o yakın alçak göğü kandillerle donatıp süsledik. Onları şeytanlar için mermiler yaptık. Onlar için çılgın ateş azabını hazırladık.
6. Rablerini inkâr edenler için cehennem azabı vardır. Orası ne kötü dönüş yeridir!
7. İçine atıldıkları zaman o kaynarken onun gürleyişini duyarlar.
8. (O) hemen hemen öfkeden patlayacak bir hale gelir. İçine bir grup atıldığı zaman her defasında onun bekçileri onlara “Size bir korkutucu/uyarıcı gelmedi mi?” diye sorarlar.
9. “Evet doğrusu bize bir korkutucu/uyarıcı geldi. Fakat biz ona inanmadık onu yalanladık ve ‘Allah hiçbir şey indirmedi siz büyük bir yanlışlık ve aldanış içindesiniz’ dedik” derler.
10.”Eğer biz söz dinleyen ve aklını güzel kullanan kimseler olsaydık (bu) çılgın ateşin içinde olmazdık” derler.
11. İşte günahlarını itiraf ettiler. O halde kahrolsun (o) çılgın ateşin içindekiler!
12. Çünkü o Rablerine gıyaben saygı besleyenler yok mu muhakkak ki bağışlanma ve büyük ödül onlar içindir.
13. Sözünüzü ister gizleyin ister açığa vurun. Çünkü O bütün kalplerin künhünü bilir.
14. O yaratan bilmez mi? O latîftir (en ince en gizli işleri bütün inceliğiyle çok kolay bilendir) habîrdir (her şeyden haberdar olandır).
15. O öyle Yaratıcıdır ki yeryüzünü size boyun eğdirmiştir. Haydi o yeryüzünün yüksek yerlerinde yürüyün de o Yaratanın rızkından yiyin. Sonunda dönüş O’nadır.
16. O gökyüzündekinin sizi yerin dibine batırmasından güvende misiniz? O vakit bakarsınız ki o yeryüzü çalkalanıyordur.
17. Yoksa o gökyüzündekinin üzerinize (yok edici) bir rüzgar gönderivermesinden güvende misiniz? O vakit uyarmamın nasıl olduğunu bilirsiniz.
18. Gerçekten onlardan öncekiler de yalanladılar. Ancak (Beni) inkar etmek nasılmış (gördüler).
19. Üstlerinde kanatlarını açıp süzülürlerken ve yumarlarken uçan kuşlara bakmazlar mı? Onları tutan sadece Rahman’dır. Şüphesiz O her şeyi görür.
20. Yoksa Rahman’ın azabından sizi kurtaracak o ordunuz kimdir? Kâfirler ancak bir aldanma içindedir.
21. Yoksa O rızkını keserse size rızık verecek kimdir? Hayır onlar ürküntü ve azgınlık içinde inat etmektedirler.
22. İmdi yüzüstü kapanarak giden mi daha doğru yoksa dosdoğru bir yol üzerinde dümdüz giden mi? Düşünmeli bir.
23. De ki: “Sizi yaratan size (dinleyecek) kulak (görecek) gözler (duyacak) gönüller veren ancak O’dur. Ne kadar da az şükrediyorsunuz!”
24. De ki: “Yeryüzünde sizi zürriyet halinde yaratıp yayan ancak O’dur. Sonunda hepiniz toplanıp O’nun (huzuruna) getirileceksiniz.”
25. Bir de “Sözünüzde doğruysanız bu (bahsettiğiniz) vaat ne zaman (gerçekleşecek)?” diyorlar.
26. De ki: “O bilgi ancak Allah’ın katındadır. Ben sadece açık açık anlatan uyarıp korkutan (bir peygamber)im.”
27. Derken vakit gelip de onu yakından gördüklerinde o inkâr edenlerin yüzleri kötüleşiverdi. “(İşte) bu sizin kendisini isteyip durduğunuz şeydir” denilir.
28. De ki: “Söyleyin bakayım Allah beni ve beraberimdekileri yok etse veya bize merhamet edip acısa (her iki durumda da) kâfirleri can yakan azaptan kurtaracak olan kimdir?”
29. De ki: “O Rahman’dır. İşte biz Ona iman ettik Ona dayanmaktayız. Kimin açık bir yanılgı ve sapıklık içinde olduğunu yakında bileceksiniz.”
30. De ki: “Söyleyin bakayım sabaha kadar suyunuz batıp yok oluverirse size kim bir kaynak suyu getirebilir?”

-------------------------------------------------------------------

*Mülk Sûresi Mekke döneminde inmiştir. 30 ayettir.

*Sûrenin fâsılâ harfleri; râ mim nûn’dur.

*Sûre adını ilk ayette geçen ve egemenlik/ hükümranlık anlamına gelen el-mülk kelimesinden almıştır.

*Sûrenin Diğer Önemli İsimleri
Vâkiye : Koruyucu
Münciye : Kurtarıcı
Mânia : Engelleyen
Mennâa : Çokça Engelleyen
Mücâdile : Tartışıp Savunan

*Halk arasında Tebâreke olarak bilinir.

*Sûrenin ana konusu; Allah’ın varlığı bilgisi gücü ve kudretiyle insanın bu aşkın varlığa karşı vereceği hesap şuurundan uzak oluşudur.

*Nüzûl Sebepleri:
1) 13. Ayet: Müşrikler hakkında inmiştir. Allah Rasûlü (sav) hakkında ileri geri konuşanları Cebrail haber vermiştir.
2) 28. Ayet: Mekkeli müşriklerin Allah’ın Peygamberinin ve Müslümanların yok olmaları ölmeleri için beddua etmeleri üzerine inmiştir.

*Sûrede Geçen Kavramlar
Tebâreke : Devenin çöküp yere yerleşmesi kuşun suyun üstüne konmasıdır. Kelimenin asıl manasında kalıcılık ve süreklilik vardır. Tebâreke fiilinin öznesi Kur’an’da her zaman Allah’tır. Yüce Allah her türlü faydayı yararı yaratması ve onları kalıcı kılması nedeniyle tebâreke fiiliyle nitelendirilmiştir.
Yedullah (Allah’ın Eli) : Allah’ın gücü ve kuvveti anlamında kullanılmıştır.
Hazene : Cehennemliklerin cezalandırılmasıyla cennetliklerin ödüllendirilmesiyle görevli olan meleklerdir. Zümer Sûresinde 71. Ayette cehennem melekleri için; 73. ayette ise cennet melekleri için kullanılmıştır.
Se’îr : Kur’an-ı Kerim’i anlamaya yardımcı olan ilimlerden biri de Vücûh ve Nazâir’dir.
Vücûh; bir kelimenin farklı ayetlerde birden fazla anlama gelmesi.
Nazâir; farklı kelimelerin aynı anlama gelmesi.
*Cehennem anlamında kullanılan diğer kelimeler;
Cahîm
Hâviye (1 Kez)
Nâr
Hutâme
Lezâ (1 Kez)
Saîr
Sakar

*Tebâreke fiili Kur’an’da 9 yerde geçmektedir:
1) A’raf/154
2) Mü’minûn/14
3) Furkân/1 (3 kez)
4) Ğafir/64
5) Zuhruf/85
6) Rahman/78
7)Mülk/1

*Sûrenin ilk üç ayetinde Yüce Yaratıcının 4 özelliğinden söz edilir:
1) Egemenliğin elinde olması (Zümer/6 – Hacc/56. Ayette de geçer)
2) Her şeye gücü yetmesi (kadîr: güç ve kuvvetini anlatan ve en çok kullanılan sıfatlardan biri)
3) Hayatı ve ölümü yaratması (Kur’an’da 1 kez burada geçer!)
4) Yedi kat göğü birbiriyle uyumlu (tıbâkan) yaratması (Nûh 15. ayette de geçer)

*tefâvüt ( tefevvüt ) : düzensizlik

*kerrateyn : iki kez (Sûrede bu kelimeden kasıt tekrar tekrar bir çok kez bakmaktır. Burada kesretten kinaye vardır.
)

*es-semâe’d-dünya : yakın gök (gözle görülebilen)

*5. ayette olduğu gibi; Hıcr (16-18) Saffât (6-8) Fussilet (12) ayetlerinde de; gökyüzünün süslendiğinden şeytanların onu bilgi aracı olarak kullanmak istediklerinden bahsedilir.

*6-11. ayetlerde güzel ve âhenkli bir şekilde gökleri yaratanı reddedenlerden söz edilir.

*bi-rabbihim : Allah herkesin Rabbi’dir.

*şehîg : rahatsız edici ses

*nezîr (münzir) : uyarıcı/korkutucu

*Beşir/mübeşşir : müjdeleyici

*12. ayete göre; Müslümanların en önemli özelliği gabya imandır (Bakara/3).

*haşyet : imanın daha üst bir hali (eyleme ve ruha dönüşmüş hali)

*13-14. ayetlerde; Allah’ın ilimle ilgili üç sıfatından bahsedilmektedir:
1) Alîm : Her şeyi bilen
2) Latif : En ince en gizli işleri bütün inceliğiyle çok kolay bilen
3) Habir : Her şeyden haberdar olan

*zikr-i hâs irâde-i âm : özel bir şeyi söyleyip genel bir şeyi kastetmek

*15. ayette Allah’ın yaratıcılığının niteliği dünyanın insan için yaşanabilir bir ortam olması ön plana çıkmaktadır.

*16-18. ayetlerde Allah’ı ve peygamberini inkar eden müşriklere daha önce yaşayan kâfir toplumların başına gelen azaplar hatırlatılarak kendilerine çeki düzen vermeleri istenmektedir.

*19. ayette Allah’ın gücü ve kudreti kuşlar üzerinden anlatılmaktadır.

*20. ayet Mekkeli müşriklerin Allah’ın kendilerini cezalandırma isteklerine (hadi o azabı getir!) bir cevaptır.

*21. ayet Allah’ın Rezzâk (Rızık Verici) özelliğini ön plana çıkarmaktadır.

*22. ayet kâfir ve Müslüman olmak üzere iki kişiyi temsil olarak anlatmaktadır:
1)”Yüzüstü kapanarak giden” : Sağa sola bakmadan dikkatsizce yürüyen kimse (sürünen hayvanları çağrıştırır)--- kâfir
2)”Dosdoğru(1) bir yol üzerinde dümdüz(2) giden” : Müslüman

*23. ayette önce genel olarak “O sizi yaratandır” dedikten sonra insanda neleri yarattığı konusunda ayrıntıya girmektedir. İnsanda mevcut olan duyma görme anlama ve kavrama yollarına işaret etmektedir. Bu üç şey bilgi ve öğrenme araçlarıdır.
Mülk sûresinde olduğu gibi Nahl/78 Mü’minûn/78 Secde/9 sûrelerinde de aynı konuya işaret edilmekte ve insanlardan verilen nimetlere karşılık Rablerine şükür etmeleri istenmektedir.

*25-26. ayetlerde kıyametin ne zaman kopacağı bilgisinin Allah’a ait olduğu ve peygamberin sadece bir uyarıcı olarak gönderildiği vurgulanmaktadır.

*25. ayet Kur’an’da toplam 6 kez geçmektedir. Bu sûrelerin hepsi de mekkîdir:
Yûnûs/48
Enbiyâ/38
Neml/71
Sebe’/29
Yâsin/48
Mülk/25

*Kıyametin ne zaman kopacağı bilgisinin Allah’a ait olduğunun bildirildiği ayetler:
Mülk/26
A’raf/187
Lokman/34
Ahzâb/23
Zuhruf/85
Ahkâf/23