İlahiyat Önlisans 2.sınıf Din Sosyolojisi ozetleri 1-2
Din Sosyolojisi 1.Ünite
İlk defa Aguste Comte tarafından kullanılan sosyoloji kelimesi toplum ve bilim kelimelerinin birleşmesinden meydana gelmiştir.sosyolojinin konusu insan toplumlarıdır toplumu ve orada meydana gelen sosyal olayları inceler. toplum içinde ortaya çıkan sosyal ilişkileri sosyal olayları sosyal yapıları ve bu yapıdaki degişmeleri kendine konu edinir.
Genel sosyoloji:Genel sosyoloji sosyoloji biliminin tanımı konusu alanı yöntemi diger bilim dalları ile ilişkileri sosyoloji ekolleri gibi teorik temellerini araştırma konusu yaparken özel sosyoloji dallarıda toplumun ve toplumsal hayatın belirli bir yönünün sosyolojik araştırılmasıdır.
Genel din sosyolojileri konu yöntem teori temellerin araştırılmasının bütün dinlerin din ve toplum ilişkileri ve etkileşimi bağlamında inançları pratikleri grupları ve örgütlenmelerinin genel ve karşılaştırılmalı incelemesini yaparken özel din sosyolojileri belli bir dinin dini grubun doğuş gelişim ve örgütlenmeleri ile oradaki dini sosyal olayları araştırma ve açıklamayı kendine konu edinmiştir.
Yöntem ve teknikler:yöntem belli bir amaca hedefe ulaşabilmek için izlenilmesi gereken yol süreç sistem anlamına gelir.teknikler ise seçilen yönteme bağlı olarak belirlenen ve kullanılan bilgi edinme araçlarıdır.
Din sosyolojisi incelemelerinde 3 aşamalı uygulama 1 gözlemleme 2 karşılaştırma 3 açıklama gözlemleme:sosyal olayların bir obje olarak dışımızdaki bir eşya gibi incelenerek ön yargılardan sıyrılmak sosyal olayların tanımlanması ve sınıflandırılmasıdır.sosyal gözlem1 dolaylı vasıtalı gözlem 2 dolaysız vasıtasız gözlem diye ikiye ayrılır.
Dolaylı gözlem:tarihin verileriyle yani belgelerle yapılan geçmişle ilgili bir gözlemdir.bu gözlemi yapacak araştırmacı 1 sözlü gelenekler 2 yazılı belgeler 3 şekillenmiş anıtlardan yararlanır.
Dolaysız gözlem:geniş toplulukların yaygın gözlem dar toplulukların dini sosyal hayatlarını daha yakından incelenmesi için yoğun gözlem teknikleri1 öğrenme hazırlanma Başlıca araştırma teknikleri:1 monografi 2 anket 3 anket soru kağıdı 4 mülakat Karşılaştrma:gözlemini yani vasıflanmasını yaptığı olguları karşılaştırmak ve açıklamak zorundadır.Açıklama:incelenen olayın gözlemlenmesi ve karşılaştırılmasından sonra açıklama ile sonuçlanması gerekir.
Aguste comte:pozitivist felsefesinin en önde gelen temsilcilerindendir.o pozitif yöntemin bilimler için zorunlu olduğunu gözleme deneye ve yasaların tespitine dayanan bu yöntemin teolojik ve ****fizik alanlara da yayılması gerektiğini söyler.genel sosyoloji gibi din sosyolojisinin de kurucusu kabul edilir. comte nin sosyolojisi sosyal statik ve sosyal dinamik olmak üzere 2 bölümden oluşur.
Sosyal statik:bir toplumu kuran ve yaşatan temel ögelerin ve bunların birbirleriyle olan ilişkilerini düzen halindeki durgunluk içindeki yasalarını tespit eder.
Sosyal dinamik:bu temel ögelerin tarih boyunca gelişmesini dinamiğini ilerlemesini inceler.ona göre sosyal statik toplumsal düzenin sosyal dinamik ise ilerlemenin bilimi idi.Emile durkheim:din sosyolojisi terimini ilk defa o kullanmıştır.dini hayatın başlangıç şekilleri din sosyolojisinin ilk klasiklerindendir.ona göre insanın kendisiyle dünya hakkında edindiği ilk düşüncelerinin kaynağı dindir.felsefe de bilim de dinden doğmuştur.dinlerin evriminden çok dinin kökeni sorununu araştırır.
Max weber:weber toplum ve ekonomi özel olrakta din ve ekonomi üzerindeki incelemeleriyle tanınmıştır.din sosyolojisinin kurucusu sayılır çünkü o din sosyolojisinin felsefeden sıyrılarak objektif ve deneysel bir dini sosyal olaylar bilimi olarak bağımsız ve sistematik bir disiplin haline gelmesinde cok büyük pay sahibidir.asıl sistematik din sosyolojisi max ın öğrencisi joachim wach tarafından kurulmuştur.
Max Ricker ve Dilthey den yararlanarak anlayıcı sosyoloji geleneğini olgunlaştırmış.din sosyolojisine giriş ilk defa bu alana ayrılmış sistematik bir çalışmadır.Dini deneyimin 3 anlatım biçimi:1 teorik inançlar2 pratik(ibadetler3 sosyolojik en önemli görevi (inananlar topluluğuÇağdaş bazı yönelimler:Thomas luckmann:görünmeyen din eseri modern toplumda dinin değişen yapısını tahlil etme konusunda sorunlar yaşandığını belirtmekte.
Peter berger:sekülerleşme sürecinin dini tekelciliği bırakmaya zorlamak suretiyle çoğulcu bir yapının önünü açtığını belirten berger bu çoğulcu ortamda dinin artık yukarıdan dayatılan bir gerçeklik olmaktan çok bir gönül işi haline geldiğini ve psilolojik bir mekanizma olarak ahlaki ve tedavi edici işlevlerinin öne çıktığını ifade eder.
Robert n bellah:sivil din teorisi modern ve laik toplumda dine bir yer bulma çabasını yansıttığı söylenebilir.
HAZIRLAYAN:MERYEM IŞIK