[BİLGE]

ÜNİTE 4



1.-Yazılışla okunuşun çoğu zaman birbirinde farklı olduğu alfabelerdir
-Fransız, İngiliz alfabeleri bu alfabenin örnekleridir
Açıklaması yapılan alfabe hangisidir ?
a) ayırıcı alfabe
b) geleneksel alfabe
c) sesçil alfabe
d) çevriyazı alfabe
e) IPA alfabesi

2.Dilde anlam ayırıcı en küçük ögelere verilen addır. Tanımı yapılan kavram hangisidir ?
a) harf
b) alfabe
c) ayırıcı işaretler
d) ses birim
e) ünlüler

3.Ünlülerle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
a) dünya dillerindeki farklı ünlü sayısı 200 civarındadır
b) ünlüler dilin ve dudakların pozisyonlarına göre biçimlenir
c) en temel ünlü ses ‘ a ’ olarak kabul edilir
d) ünlülerin söyleniş sürelerinin normal ünlünün iki katı olması durumunda uzun ünlüler meydana gelir
e) Türkçe için en zayıf ünlü ‘ u ’ dur

4.Ünlü harfler ve özelliklerine yönelik yapılan eşleştirmelerden hangisi yanlıştır ?
a) a sesi düz, geniş, art
b) ı sesi düz, dar, art
c) ö sesi yuvarlak, dar, ön
d) u sesi yuvarlak, dar, art
e) i sesi düz, dar, ön

5.Türkçe kelimelerin özellikleriyle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
a) Türkçe kökenli kelimelerde istisnai birkaç durum dışında dudak uyumu vardır
b) Türkçe kelimelerde aynı hecede yada farklı hecelerde iki ünlü yan yana gelemez
c) Birinci heceden sonra o/ö ünlüleri varsa o kelime yabancı kökenlidir
d) Sözcük yada hece sonunda belirli ünsüz çiftleri bulunamaz
e) Türkçe kelimelerde sözcük sonunda b, c, d, g ünsüzleri bulunmaz

6.Hangisi ünsüzlerle ilgili ses olaylarından değildir ?
a) genişleme
b) ötümlüleşme
c) ikizleşme
d) benzeşme (asimilasyon)
e) aykırılaşma (disimilasyon)

7.’ bilmiyor / anlıyor / yiyecek ‘ kelimelerinde görülen ses olayı hangisidir ?
a) ikizleşme
b) hece düşmesi
c) kısalma
d) genişleme
e) daralma

8.aşağıdaki kelimelerden hangisinde yalnızca geniş ünlüler bulunmaktadır ?
a) yolculuk
b) kalem
c) saygın
d) açıklık
e) okutman

9.Aşağıdaki kelimelerden hangisi yabancı kökenli bir kelimedir ?
a) dil
b) Türk
c) iki
d) alt
e) millet

10.Vurgu kavramıyla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
a) vurgu, herhangi bir sözcük parçasının diğer parçalara göre daha baskılı ve güçlü söylenmesidir
b) ses bilgisinde sözcük vurgusu ve cümle vurgusu olmak üzere iki ana vurgu türü vardır
c) cümle vurgusunda ilk sözcük her zaman en vurgulu sözcüktür
d) Türkçe genel olarak vurgusu sonda bulunan bir dildir
e) kimi dillerde vurgunun yeri değişmez kimi dillerde ise değişkendir

11.Yazıldığı gibi okunan alfabelere ne denir ?
a) geleneksel alfabe
b) çevriyazı alfabesi
c) IPA alfabesi
d) sesçil alfabe
e) ayırıcı alfabe

12.Hangisi ünlülerin sınıflandırılmasında esas olan boğumlanma ölçüklerinden değildir ?
a) genişlik / kısalık
b) artlık / önlük
c) düzlük / yuvarlaklık
d) uzunluk / kısalık
e) darlık / genişlik

13.’Akciğerlerden gelen hava akımının çeşitli engellerle karşılaşması sonucu oluşan seslerdir’ tanımı yapılan kavram hangisidir ?
a) alfabe
b) yazı dili
c) hece
d) ünlü harfler
e) ünsüz harfler

14.Bir sözcüğün Türkçe olup olmadığına dair verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
a) aynı hecede yada farklı hecelerde iki ünlü yan yana gelemez
b) sözcük sonunda b, c, d, g ünsüzleri bulunabilir
c) birinci heceden sonra o/ö ünlüleri bulunan sözcükler yabancı kökenlidir
d) ünlü-ünsüz uyumu vardır
e) Türkçe kökenli sözcüklerde j sesi bulunmaz

15.Hangisi ses olaylarına yol açan etkenlerden değildir ?
a) seslerin özellikleri ve işlevleri
b) tarihsel nedenler
c) en az çaba yasası
d) siyasi ve ekonomik gelişmeler
e) başka dillerin etkisi

16.Hangisi ünlülerle ilgili ses olaylarından birisi değildir ?
a) daralma
b) düzleşme
c) göçüşme
d) yuvarlaklaşma
e) kısalma

17.’ ne için - niçin / ne asıl - nasıl ‘kelimelerinde görülen ses olayı hangisidir ?
a) genişleme
b) düzleşme
c) ünlü türemesi
d) hece kaynaşması
e) ünlü düşmesi

18.’Komutan ilk emrini verdi: İleri!’ altı çizili kelimedeki ses olayı aşağıdaki cümlelerin hangisinde vardır ?
a) onunla bütün resimlere baktık
b) hava sıcaklığı güneye doğru atacak
c) güveniyorum, sana sonuna kadar
d) ağzımın tadı tuzu kalmadı bugünlerde
e) onu uzun zamandır görmüyorum

19.Aşağıdaki kelimelerin hangisinde benzeşme olayı vardır ?
a) tombul
b) dirlik
c) anne
d) yalnız
e) ufacık

20.Aşağıdaki kelimelerin hangisinde sadece yuvarlak ünlüler vardır ?
a) bakım
b) yokuş
c) dudak
d) yorgan
e) uyuklama

21.’ufacık, yumuşacık’ kelimelerinde görülen ses olayı hangisidir ?
a) ikizleşme
b) benzeşme
c) ötümsüzleşme
d) ünsüz düşmesi
e) süreklileşme

22.Hangisi parçalarüstü ses birimlerinden değildir ?
a) vurgu
b) durgu
c) tonlama
d) durak
e) hece yapısı

23.’Herhangi bir sözcük parçasının diğer parçalara göre daha baskılı söylenmesidir’
Tanımı yapılan kavram hangisidir ?
a) vurgu
b) tonlama
c) durak
d) durgu
e) asimilasyon

24.Hangisi Türkçenin vurgu özelliklerinden değildir ?
a) sözcüklere yapım eki eklendikçe vurgu sona kayar
b) bazı yer adlarında vurgu ilk veya orta hecededir
c) Türkçede orta hece genellikle vurgusu en kuvvetli olan hecedir
d) vurgunun yanlış yapılması ses sistemi bakımından kabul edilemez
e) hece veya sözcüklerden birinin vurgulu olması diğer hecelerde vurgu bulunmadığı anlamına gelmez

25.Tonlama ile ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır ?
a) tonlama, konuşma sırasında sesin perdesinin değişmesiyle oluşan melodik modeldir
b) tonlama, konuşan kişinin o an içinde bulunduğu durum hakkında bize bilgi verir
c) ton yükselebilir, düşebilir ya da sabit kalabilir
d) kitleye hitaplarda tonun değişmemesi konuşmayı sıkıcı hale getirir
e) bir cümlenin soru mu yoksa bildirim cümlesi mi olduğu tonlama yoluyla anlaşılmaz



1.B 2.D 3.E 4.C 5.D 6.A 7.E 8.B 9.E 10.C 11.D 12.A 13.E 14.B 15.D 16.C 17.D 18.D 19.A 20.B 21.D 22.E 23.A 24.C 25.E