[Medine-web]

Osmanlı türkçesi 2. ünite özet ve sorular

MUHTASARAN;
Arap harfleriyle yazılmış bir metni Latin harflerine aktarırken bir takım aksaklıklar ortaya çıkmıştır. Bu sıkıntıları ortadan kaldırmak için çeviri yazı da denilen transkripsiyon alfabesi kullanılmıştır. Mesela; Arap alfabesinde üç tane “s” harfi olduğu halde bizim alfabemizde bir tane “s” harfi vardır. İşte bu “s” harfinin س mi, ص mı, ث
mi olduğunu belirtmek için “s” harfinin altına bazı işaretler konulmuştur.
Eski yazıda ayrı olarak sesli harfler yoktur. Eski yazıda sesli harfler için kullanılan harfler ہ و ى ا ’dir.(elif)>I (a, e)/ (vav)>و (o, ö, u, ü)/ (ye)>ى( ı, i)/ (he)>ہ( a, e) seslerini karşılar. Türkçe’deki sekiz sesliyi ہ و ى ا harfleri karşılar. Yardımcı harf olarak elif (ا): a; vav (و): u, ü, o, ö; ye (ى): ı, i sesi verir. Türkçe kelimelerde uzun hece olmadığından bu sesli harfler kısa, Arapça ve Farsça kelimelerde ise uzun â, uzun î, uzun û şeklinde okunur.
Türkçe’de sessizlerin ince ve kalın şekilleri yoktur, bu harfler seslilere uyarlar. Arap harflerinde ise sessizlerin ince ve kalın şekilleri vardır. İnce telâffuz olan sessizlere hurûf-ı halîfe adı verilir. Bu harfler: ت ث ج د ژ ز س ش ك ’dir.
Kalın söylenen sessiz harflere hurûf-ı sakîle denir. Bu harfler şunlardır: ق ع غ
ط ظ ص ض ح خ
Eski yazıda şedde, tenvin, sükûn, vasıl işaretleriyle, üstün, ötre, esre ve cezim harekeleri vardır.

DEĞERLENDIRME SORULARI
1- Aşağıdaki Arap harflerinden hangisi Türkçe’deki sesli harfleri karşılayan harflerden birisi değildir?
a) ہ b) و c) ا d) ح e) ى
2- Aşağıdaki Arap harflerinden hangisi ince telâffuz olan harflerden birisi değildir?
a) ز b) ك c) س d) ش e) و
3- Aşağıdaki Arap harflerinden hangisi ince telâffuz olan harflerden birisidir?
a) ث b) ط c) غ d) ع e) ق
4- Aşağıdaki harflerden hangisi hurûf-ı sakîle harflerinden birisi değildir?
a) غ b) ظ c) ك d) خ e) ض
5- Aşağıdaki harflerden hangisi hurûf-ı sakîle harflerinden birisidir?
a) ث b) ج c) ش d) ق e) ز
6-Aşağıdaki harflerin okunuşunu yazınız?
a) اوتوز
b) صكره
c) طوق
d) قوطو
e) صيوا
f) صاقلانمق
g) طوكمق
h) فضا
i) فضله
j) كطكين
k) كسكين
l) كچيد
m) ايكرنچ
n) مؤضص
o) مؤلف
p) رأش
7) Arap harfleriyle yazılmış bir metni Latin harflerine aktarırken kullanılan alfabeye …………………. denir.
8) Arapça’da ince telâffuz olan sessizlere …………………. denir.
9) Arapça’da kalın söylenen sessiz harflere …………………. denir.
CEVAP ANAHTARI
1-D
2-E
3-A
4-C
5-D
6-
a) اوتوز (Cevap: otuz)
b) صكره (Cevap: sonra)
c) طوق (Cevap: tok)
d) قوطو (Cevap: kutu)
e) صيوا (Cevap: sıva)
f) صاقلانمق (Cevap: saklanmak)
g) طوكمق (Cevap: donmak)
h) فضا (Cevap: feza)
i) فضله (Cevap: fazla)
j) كطكين (Cevap: keskin)
k) كسكين (Cevap: gezgin)
l) كچيد (Cevap: geçit)
m) ايكرنچ (Cevap: iğrenç)
n) مؤضص (Cevap: müessis)
o) مؤلف (Cevap: müellif)
p) رأش (Cevap: re’s)
7-( Transkripsiyon alfabesi)
8-( Hurûf-ı hafîfe)
9-( Hurûf-ı sakîle)