[umut628]

Susmak, edepten öte bir sanattır. Sabrı, empatiyi, muhasebe ve murakabeyi kapsayan bir sanat. Bir ahlâk disiplini. Dinleme sanatını da içeren bir iç eğitim.

Sessiz fırtına, yüreğe akan gözyaşları, derinliğin en derin yerinde sükût, susmak olgusunun cevabıdır. Susmak; “etkisiz ve tepkisiz kalmak”tır diye tarif eden sözlükler yanılgı içindedir. Sessizlik ve sakinlik belki az daha yakın durur bir izah olabilir. “Sükût ikrardan gelir” deyişi yanlış bir algıdır. Susmak, sükût, sessizlik mana âlemine yönelten bir projeksiyon da olabilir. Hz. Ömer der ki; “ben derdimi ne dostuma söylerim, ne düşmanıma. Çünkü dostum üzülür, düşmanım sevinir. Beni en iyi bilen Rabbimdir.” Burada da susmanın asaletini görüyoruz.

Medeniyet güneşi peygamberimiz; “Az konuşmak imândan, çok konuşmak nifaktan” der. “Söz gümüş ise, sükût altındır” özdeyişi de var. Fakat biz susmanın başka boyutlarında seyr-ü sülük yapmak istedik. Benjamin Franklin; “Suskunluk her zaman bilgeliğin belirtisi değildir. Fakat gevezelik daima aptallığın belirtisidir” derken ne kadar haklıymış. Tecrübeler bunu bize öğretmiş olmalı. Ancak iyilerin, erdemli, onurlu insanların suskunluğu toplumu korkutmuyorsa, o toplum kendini sorgulamaktan uzaktır, felaketlere adaydır.

Susmak, ağzına kilit vurmak demek değildir. Susmak bir bakıma haykırmaktır. Susmak sabrın cidarında dolaşan bir görünmez fırtınadır. Bazen de hareketsiz bir engin deniz misali masmavi ve durudur. “Sus ya da susmaktan daha değerli bir şeyler yap” diyen Pisagor akıldan yoksun olmasa gerek. Yalnız burada önemli bir nokta var. Susturmak değil, susmak… İkisini karıştırdık mı felaket olur. Susmakta bir nezaket, incelik ve derinlik vardır. Susturmak ise haksızlık, zulüm ve zorbalık kokar. Kabalıktır yani. Ayrıca gönül suskunluğu, göz suskunluğu, akıl suskunluğu vardır ki, bu ayrı bir suskunluk, susmanın değişik bir versiyonudur.

Susmak estetik edanın zarif bir eylemidir. Bin konuşmadan evla bir dildir. Beyinle yüreğin, akıl ile sabrın ittifakıdır.

NACİ GÜMÜŞ