[muallime]

19 mayıs İLİTAM MANTIK 1.ÜNİTE VİZE SORU VE CEVAPLARI

MANTIK VİZE SINAVI

1) “Mantığın kurucusu” sayılan filozof aşağıdakilerden hangisidir?
A) Sokrates
B) Platon
C) Aristoteles
D) Descartes
E) Kant

2) “İnformel mantık” hangi tarihsel dönemde hızlı bir gelişme kaydetmiştir?
A) İlkçağ
B) Ortaçağ
C) Yeniçağ
D) 19. Yüzyıl
E) 20. Yüzyıl

3) Kavramlar arası ilişki türleri açısından bakıldığında, “Müslüman” ve “Hanefi” kavramları arasında ne tür
bir ilişki vardır?
A) Eşitlik
B) Ayrıklık
C) Tam girişimlik
D) Eksik girişimlik
E) Hiçbiri

4) “Her insan ölümlüdür” önermesinin “çelişiği” aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hiçbir insan ölümlü değildir.
B) Bazı insanlar ölümlüdür.
C) Bazı insanlar ölümlü değildir.
D) Bazı ölümlüler insan değildir.
E) Her ölümlü insandır.

5) Aşağıdakilerden hangisi “tikel olumsuz” bir önermedir?
A) Bütün insanlar ölümlüdür.
B) Bazı insanlar ahlaklıdır.
C) Hiçbir insan ebedi değildir.
D) Bazı insanlar ahlaklı değildir.
E) Ali çalışkan değildir.

6) Aşağıdakilerden hangisi “bitişik şartlı” bir önermedir?
A) Dürüstlük en temel erdemdir.
B) Bir öğrenci kopya çekerse, güvenilirliğini yitirir.
C) Görgü tanığı ya hakikati söyler ya yalan söyler.
D) İmanda bir yanlış bütün doğruları götürür.
E) Allah’ın bizi doğru yoldan ayırma!

7) Aşağıdakilerden hangisi “informel kanıtın kısımları”ndan biri değildir?
A) İddia
B) Destek
C) Garanti
D) İspat
E) Hiçbiri

8) Aşağıdakilerden hangisi “iddia çeşitlerinden biri değildir?
A) Olgu iddiaları
B) Deney iddiaları
C) Değer iddiaları
D) Politika iddiaları
E) Hiçbiri

9) Aşağıdakilerden hangisi “kanıtlamanın genel kurallarından biri değildir?
A) Öncüller ve sonucu birbirinden ayırt etmekB) Fikirleri doğal bir düzen içinde sunmak
C) Güvenilir öncüllerden başlamak
D) Açık-seçik ve somut bir dil kullanmak
E) Muhatabın kişiliğindeki zayıf yönleri vurgulamak

10) “Konuşan” ve “gülen” kavramları arasında ne tür bir ilişki vardır?
A) Tam girişimlik
B) Eksik girişimlik
C) Eşitlik
D) Ayrıklık
E) Farklılık

11) “Beş tümel” dikkate alındığında “uyumak” insanın nesi olur?
A) Cinsi
B) Türü
C) Ayırımı
D) Hassası
E) İlintisi

12) “Tümel olumsuz” önermenin mantıktaki simgesi hangisidir?
A) A
B) I
C) E
D) O
E) T

13) Aşağıdakilerden hangisi “beş tümel”den biri değildir?
A) Cins
B) Tür
C) BireyD) Ayırım
E) Hassa

14) Aşağıdakilerden hangisi mantıksal “kanıt çeşitleri”nden biri değildir?
A) Dedüktif kanıt
B) İndüktif kanıt
C) Analojik kanıt
D) Aksiyolojik kanıt
E) Hiçbiri

15) Yaygın olarak bilinen, çoğunluğun hakkında uzlaştığı veya en azından tartışmacının karşısındaki kişinin
kabul ettiği görüşlere dayanan öncüllerden oluşan kıyaslara ne tür kıyaslar nedir?
A) Burhan veya ispat
B) Cedel veya diyalektik
C) Hatabe veya retorik
D) Safsata veya mugalata
E) Hiçbiri

16) Aşağıdakilerden hangisi “Garanti” türlerinden biri değildir?
A) Otoritatif
B) Substantif
C) Kümülatif
D) Motivasyonal
E) Hiçbiri

17) İnformel kanıtın kısımları dikkate alındığında, “Anneler çocuklarını sever” önermesi, aşağıdakilerin
hangisinin örneği olabilir?
A) İddia
B) Destek
C) GarantiD) Kanıt
E) Tümevarım

18) “……………… iddiaları savunulurken, muhatap önce bir problemin var olduğuna, mevcut durumun
tatmin edici olmadığına inandırılmalıdır.” Boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
A) Olgu
B) Değer
C) Politika
D) Din
E) Ekonomi

19) Garantiyi oluşturan genel kabul eğer ihtiyaçlar ve değerlere dayanıyor, bazen subjektif ve hissi
olabiliyorsa, buna ne tür garanti denilir?
A) Otoritatif
B) Substantif
C) Kümülatif
D) Motivasyonal
E) Sansasyonel

20) Klasik formel mantıkta aşağıdakilerden en fazla hangisine önem verilir?
A) Dedüksiyon
B) İndüksiyon
C) Analoji
D) Analiz
E) Sentez

21) “Hükümler arasında bağ kurarak, zihnin, bilinenlerden bilinmeyeni elde etmesine” ne denir?
A) Bağlam
B) Bulmaca
C) AnlamD) Ahkam
E) Akılyürütme

22) “Bütün insanlar ölümlüdür” önermesinin düz döndürmesi nedir?
A) Bütün ölümlüler insandır.
B) Bazı ölümlüler insandır.
C) Hiçbir insan ölümlü değildir.
D) Hiçbir ölümlü insan değildir.
E) Hiçbiri

23) (a) Birinci mantık aksiyomuna göre, bütün olumlu önermelerde yüklem kaplamının bir kısmı ile
alınmıştır.
(b) İkinci mantık aksiyomuna göre, bütün olumsuz önermelerde yüklem, kaplamının tamamı ile alınmıştır.
A) İkisi de doğru
B) İkisi de yanlış
C) Yalnız (a) doğru
D) Yalnız (b) doğru
E) İkisi de kısmen doğru kısmen yanlış

24) Konu ve yüklemi aynı olan iki tikel önermenin, nitelik bakımından farklı olmalarına ne ad verilir?
A) Karşıt
B) Altkarşıt
C) Altık
D) Altaltık
E) Çelişik

25) Hangi tür önermelerde, tümel önermeler doğru ise tikeller de doğru olur?
A) Karşıt
B) Altkarşıt
C) Altık
D) Altaltık
E) Çelişik

26) “Önbileşen” kavramının eşanlamlısı hangisidir?
A) Mukaddem
B) Muhterem
C) Muharrem
D) Tali
E) Talil

27)
(a) Olumlu önermelerin yüklemleri tikel sayılır.
(b) Olumsuz önermelerin yüklemleri tekil sayılır.
A) İkisi de doğru
B) İkisi de yanlış
C) Sadece (a) doğru
D) Sadece (b) doğru
E) Hiçbiri

28) Beş tümel dikkate alındığında “gülmek” insanın nesi sayılır?
A) Cinsi
B) Türü
C) İlintisi
D) Hassası
E) Hiçbiri

29) Beş tümel dikkate alınarak yapılan tanımlarda, türün yakın cinsi ile yakın ayırımından yapılan
tanımlara ne denir?
A) Tam tanım
B) Eksik tanımC) Tam tasvir
D) Eksik tasvir
E) Hiçbiri

30) Kavramlar arası ilişkiler dikkate alındığında “mabet” ve “cami” kavramları arasında nasıl bir ilişki
vardır?
A) Tam girişimlik
B) Eksik girişimlik
C) Ayrıklık
D) Eşitlik
E) Hiçbiri

CEVAPLAR
1.C
2.E
3.C
4.C
5.D
6.B
7.D
8.B
9.E
10.C
11.E
12.C
13.C
14.D
15.B
16.C
17.C
18.C
19.D
20.A
21.E
22.B
23.A
24.B
25.C
26.A
27.C
28.D
29.A
30.A