[Mihrinaz]

HADİS

1 KAYNAĞINA GÖRE HADİSLER
a) KUTSİ HADİS : ALLAH’u tealaya kadar uzanır.
b) Merfü hadis : Peygamberimize kadar uzanır
c) Mevkuf hadis : Sahabeye kadar uzanır.
d) Maktu hadis : Tabiine kadar uzanır.

2 RAVİ SAYISIAN GÖRE HADİSLER
A) Mütevatir hadis: yalan üzerine birleşmeleri mümkün olmayan bir topluluk tarafından rivayet edilen hadisler
B) ahad hadis:
MÜTEVATİR HADİS
a)Lafzen hadis (Lafız ve manası aynı )
b)Manen hadis ( Lafız ayrı manası aynı)

AHAD HADİS
A) MEŞHUR HADİS (En az 3 ravisi olur)
B) AZİZ HADİS (En az 3 veya 2 ravisi olur)
C) GARİP HADİS (En az 1 ravi olur)

3 DELİL DEĞERİNE GÖRE HADİSLER ( SIHHAT DEĞERİ)
A) SAHİH HADİS
B) HASEN HADİS
C) ZAYIF HADİS

ZAYIF HADİS
A) Senetteki kopukluktan doğan hadisler.
B) Raviye yapılan ithamlardan doğan hadisler

SENETTEKİ KOPUKLUKTAN DOĞAN HADİSLER
A) MÜRSEL HADİS: Tabiinin sahebeyi atlayıp da peygamberimizden yaptığı rivayetler.
B) MUNKATI HADİS: Etbeuttabiin tabiini atlayıp da sahabeden yaptığı rivayetler.
C) MU’DAL HADİS: Senedinde peşpeşe bir veya iki ravinin düştüğü hadisler.
D) MUALLAK HADİS: Senedinin baş tarafından bir veya birkaç ravi yada tamamını zikretmeden rivayet
Edilen hadisler.
E) MUDELLES HADİSLER: Ravi ile aynı çağda yaşamadığı halde yaşamış gösterip,veya aynı çağda yaşamasına rağmen raviden ders almadığı halde aldım demesi İle rivayet edilen hadisler..
NOT: SENED: Sened ravi zinciri demektir. (Peygamber, sahabe, tabiin, etbaüttabiin……….)

RAVİYE YAPILAN İTHAMLARDAN DOĞAN HADİSLER
A) MÜNKER HADİS: Zayıf bir ravinin güvenilir bir raviye karşı aykırı olarak zikrettiği hadisler.
B) METRUK HADİS: Yalancılıkla itham olunan (çok yanılma, gaflet,fısk) taşıyan ravinin tek başına rivayet ettiği hadisler
C) MUALLEL HADİS: Dış görünüşü itibarı ile sahih gözüken , ama bu sıhhati yok edebilecek gizli bir illete sahip hadisler.
D) MÜDREC HADİS: Yanılarak başka kimsenin sözlerinin karıştığı hadisler.
E) MEVZU HADİS: Peygamber adına uydurma hadisler.

3- RAVİNİN TENKİT NOKTALARI
A) ADALET
B) ZABT

ADALET
A) KİZBUR-RAVİ: Ravinin yalan söylemesinin açığa çıkması..
B) İTTİHAMUR RAVİ BİL KİZB : Ravinin yalancılıkla itham edilmesi.
C) FISKIR RAVİ: Kişinin dini emirlerini yerine getirme konusunda uymadığını ve kusurlu olduğunu görmeç
D) BİDATÜR-RAVİ : Ravinin islamı prensiplere karşı aykırı görüş belirtmesi.
E) CEHALETUR-RAVİ: Ravinin bilinmeyen bir kişi olması.

4 TEHAMMÜLÜL HADİS.
Hadis öğrenme ve öğretme yolları.

Sema, kıraat, icazet, münavele, kitabet, ılam, vasiyyet, vicade.
SEMA: Öğrencinin hadisi hocasından işiterek öğrenme.
KIRAAT: Öğrencinin hocasına ezberden veya kitaptan hadis okuması.
İCAZET: Hocanın öğrencisine duyduklarını veya kitaplarına rivayet etme izni vermesi.
TEDVİN: Hadislerin bir araya toplanması.
TASNİF: Hadislerin sınıflara ayrılması
MUSTEDREK: Önceki bir musannifin eserini, şartlarına uygun olmasına rağmen almayıp, bir başkasının alması.
MÜSTAHREC:Herhangi bir hadis kitabındaki hadisleribaşka senedlerde yeni bir kitapta toplamak.
MEGAZİ: Peygamberimizin sadece savaşlarını ele alan dal
SİYER: Peygamberimizin hayatını komple ele alan dal.
ŞEMAİL: Peygamberimizin fiziksel özelliklerini ele alan dal.
DELAİL: Peygamberimizin mucizelerini ele alan dal.
RIHLE:Hadisleri öğrenmek için yapılan yolculuk.
MEVDUAT: Uydurma hadisler.
ERBEUN: Kırk hadis toplayan eserler.

HADİS ESERLERİ
1-ALER- RİCAL HADİSLER ( KİŞİYE GÖRE- RAVİYE GÖRE )
A) MÜSNED (İlk raviye tasnif edilen)
ÖNEMLİ OLANLARI
Ebu davud et- teyalisi
Ahmed bin hambel
B) MU’CEM (Son raviye göre tasnif edilen)
Et tebarani üç mu’cemi en meşhurudur.
- Mu’cemul kebir
- Mu’ cemul Evsat
- Mu’ cemus’ sagır
2- ALE’L EBVAB HADİSLER (KONULARINA GÖRE)
A) CAMİLER : Dini konularla ilgili bütüm hadisleri toplayan en kapsamlı eser.
En iyi camiler KÜTÜB-Ü SİTTE (6 büyük hadis kitabı.
B) SÜNENLER: Bütün fıkıh konularına ait, sadece Merfu hadisleri ihtiva eden fıkıh kitaplarını ele alır.
C) MUSANNEFLER: Sünenlerdeki Merfu hadislere ilaveten Mevkuf ve maktu hadisleride ele alır.

Önemli Musannefler
İmam malik-- Muvatta ,
Abdurrezak b. Hemmam – el musannef
İbn ebi şeybe Musannef