T.B.Teknolojileri-2 Vize Konuları Ozet(2017)
TEKNOLOJ İ ÜNİTE-1 BİLGİSAYAR SİSTEM İNİN BİLEŞENLERİ VE İŞLETİM SİSTEM İ
Bilgisayar sistemi genel olarak dört birimden oluşur:
Donanım, Sistem Yazılımları, Uygulama Programları ve Kullanıcılar Bilgisayar donanımı merkezi işlem birimi, bellek ve Giriş/Çıkış birimleri (klavye, fare, tarayıcı, mikrofon, kamera, yazıcı, vb.) gibi bir bilgisayarı oluşturan fiziksel parçaların genel adıdır.
Bilgisayar üzerindeki yazılımları iki temel kategoride ele alabiliriz. Uygulama programları/yazılımları bilgisayarın çalışabilmesi ve istenilen işlemleri yapabilmesi için geliştirilmiş programlardır. Kişisel ve iş yaşamımızda kullandığımız tüm yazılımlar bu sınıfa girer. Bunlar metin işleme yazılımları (Word, Notepad vb.), medya oynatma programları (Windows media player, QuickTime Player, RealPlayer, vb.) internet tarayıcıları (Chrome, Firefox, Internet Explorer, Opera, Safari vb.), çizim programları (Paint, Photoshop), iletişim programları (Outlook, Skype vb.), veri tabanı sistemleri gibi herhangi bir görevi gerçekleştirmek üzere özel olarak geliştirilmiş uygulama programlarıdır. Sistem yazılımlarını, iş- letim sistemi ve yardımcı yazılımlar olmak üzere iki genel kategoriye ayırabiliriz. Hizmet yazılımları olarak da adlandırılan yardımcı yazılımları, işletim sistemiyle ve uygulama yazılımlarıyla karıştırmamak gerekir. Dosya kopyalama, disk formatlama, modemle haberleşme ve veri iletişim etkinlikleri yardımcı yazılımlar sayesinde gerçekleşir. İşletim sistemi en önemli sistem yazılımıdır ve bilgisayar sisteminin genel işlerini kontrol eden ve düzenleyen bir dizi programdır.
İŞLETİM SİSTEM İNİN TEMEL BİLEŞENLERİ VE GÖREVLERİ
İşletim sisteminin üç temel bileşeni bulunur. Bunlar; kullanıcı arabirimi, çekirdek ve dosya yönetim sistemidir. Kullanıcı arabirimi işletim sisteminin görünen yüzüdür. Çekirdek ise işletim sisteminin görünmeyen yüzü ve kalbidir. Dosya yönetim sistemi ise bilgisayar sistemindeki dosyaları düzenleme ve yönetmeden sorumlu bölümdür. İşlem ve Süreç Yönetimi Zaman uyumu veya zaman paylaşımı olarak da adlandırılan bu işletim sistemi fonksiyonu, merkezi işlem birimi ve bellek gibi donanım kaynaklarının, uygulama programları tarafından paylaşımlı olarak kullanımına işaret eder. Bellek (Hafıza) Yönetimi İşletim sistemi, her programa yeterli sistem kaynağını ayırmakla görevlidir. Bilgisayarımızda programların ve aygıtların kullanımı için ayrılmış mekanizmalara sistem kaynağı adı verilir.
Örneğin bilgisayarın belleği bir sistem kaynağıdır. Tüm çalışan programların, kullandıkları veri ve alan bilgileri ana bellekte tutulur. Giriş-Çıkış İşlemleri Yönetimi Giriş/Çıkış birimi bilgisayarı dış dünyaya bağlar. Bilgisayara giriş yapan çevre birimleri klavye, tarayıcı, fare, mikrofon, kamera gibi temel bilgisayar elemanlarıdır. Çıkış birimleri ise monitör, yazıcı ve hoparlör olarak sıralanabilir. Dosya ve Klasör Yönetimi İşletim sistemi dosyaların bir dizin ya da klasör altında toplanarak saklanması, düzenlenmesi (türü, oluşturma tarihi, değiştirme tarihi, boyutu vb.), erişimi, kopyalanması, yerinin değiştirilmesi, adının değiştirilmesi, silinmesi gibi görevleri yerine getirir. Ayrıca dosyaların ikincil bir bellekte (CD/DVD, taşınabilir disk, harici sabit disk, durağan sürücü vb.) saklanmasını görevini de işletim sistemi üstlenmiştir. Hata Bildirimi ve Güvenlik Fonksiyonu İşletim sistemi program ve donanımlarda ortaya çıkacak hata durumlarını tespit eder ve gerekirse kullanıcıyı uyarır.
İŞLETİM SİSTEM İNİN TÜRLERİ
İşletim sistemi türlerini üç açıdan ele alacağız. Bunlardan ilki bilgisayarın tarihsel gelişimine göre, ikincisi kullanım amacına göre ve üçüncüsü de ürün ailesine göre yapılan sınıflandırmaları esas alır. 1-)Tarihsel Gelişimine Göre İşletim Sistemleri @I. Nesil: (1624-1940) yılları arasında çok uzun bir zaman dilimini içine alan mekanik ve elektromekanik bilgisayar dönemidir. Basit hesap makinesi, programlanabilir hesap makinesi, analog bilgisayarlar gibi birçok hesaplama cihazlarının icadına şahitlik eden üç asırlık bir dönemdir. @II.Nesil: İşletim Sistemleri dönemi başlamıştır. 1940-1955 yılları arasına rastlayan bu evre ilk sayısal elektronik bilgisayarın geliştirildiği ve kullanıldığı dönem olarak bilinmektedir. Amerikalı elektrik mühendisi John Presper Erkert, ENIAC (Elektronik Sayısal Doğrulayıcı ve Bilgisayar) adını verdiği genel amaçlı ilk elektronik bilgisayarı 1943’ te geliştirmeye başlamıştır. @III.Nesil: (Transistörlü) Bilgisayarlar (1955-65): Vakumlu tüplerin yerini 1947’ de Amerika’ da Bell laboratuvarlarında geliştirilen transistörler aldı. Bununla birlikte bilgisayarın hacmi küçüldü, hızı arttı, enerji kullanımı azaldı ve dolayısıyla maliyeti düştü. Bu dönemdeki ilk bilgisayarlar, bir önceki döneme benzer şekilde ABD askeri amaçlı üretilmiştir. İlk işletim sistemlerinin ortaya çıkışı da bu döneme rastlar. @IV. Nesil (Entegre Devreli) Bilgisayarlar (1965-80): İlk merkezi işlem birimi bu dönemde yapıldı. Bu dönemdeki en önemli yenilik, çoklu programlama kavramının ortaya atılmasıdır. @V. Nesil (Mikroişlemcili) Bilgisayarlar-Kişisel Bilgisayarlar (1980-90): İşletim sistemi daha hızlı çalışmaya başladı ve daha fazla program ve bilgi depolayabilen disk ve CD’ ler kullanıldı. Bilgisayarlar fiziksel anlamda küçüldü ve taşınabilir boyutlara ulaştı. Aynı zamanda bilgisayarlar arası iletişimi sağlayan ağ sistemleri de bu kuşakta popüler bir kavram olarak ortaya çıktı. @VI. Nesil (Yapay Zekalı) Bilgisayarlar (1990-...): Bilgisayar sisteminde popüler bir araştırma konusu olan yapay ze ka, ideal tanımıyla; insan zekâsına özgü olan, algılama, öğrenme, fikir yürütme, problem çözme, iletişim kurma, çıkarsama yapma ve karar verme gibi üst bilişsel işlevleri veya otonom davranışları sergilemesi beklenen yapay bir işletim sistemidir. 2-)Kullanım Amacına Göre İşletim Sistemleri İşletim sistemleri kullanım amaçlarına göre sunucu, masaüstü, mobil ve diğer işletim sistemleri olmak üzere dört ana başlıkta incelenebilir. A)Sunucu İ şletim Sistemleri: Herhangi bir ağ üzerinde bir programı veya bir bilgiyi aynı anda farklı birçok kullanıcıya, sisteme paylaştıran ve dağıtan donanım veya yazılıma sunucu (İngilizce- Server) adı verilir. B)Masaüstü İ şletim Sistemleri: Masaüstü veya dizüstü bilgisayarlarda kişisel amaçlar için kullanılmak üzere geliştirilmiş işletim sistemleridir. C)Mobil İ şletim Sistemleri: Akıllı telefon, tablet bilgisayar, kişisel dijital yardımcılar (Personal Digital Assistant-PDA) gibi taşınabilir cihazlar için geliştirilmiş işletim sistemleri, mobil işletim sistemleri olarak adlandırılmaktadır. D)Diğer İ şletim Sistemleri: Günlük hayatımızda kullandığımız her elektronik cihazda karmaşık bir işletim sistemi olmayabileceği gibi işletim sistemleri sadece bilgisayarlara da özgü değildir. Örneğin; fotokopi makinesi, hesap makineleri, klima, çamaşır makinesi, televizyon, mikro dalga fırınlar ve DVD oynatıcı/kaydedici, dijital uydu alıcılar gibi birçok elektronik cihazda işletim sistemi yerine gömülü sistem adı verilen özel amaçları yerine getirmek üzere tasarlanmış entegre sistemler bulunur. 3-)Ürün Ailesine Göre İşletim Sistemleri Ticari (Kapalı Kaynak Kodlu) İşletim Sistemleri Window s: İşletim sistemleri içinde bugün pazar payının neredeyse %90-98’ ini elinde tutan Win- dows kişisel bilgisayarlarda en çok tercih edilen işletim sistemidir. Windows ilk olarak 1981 yılında Microsof firması tarafından piyasaya PC uyumlu MS-DOS (Microsof Disk Operating System) (Windows 1.0, 2.0, 2.1x, 3.0, 3.x, vb.) işletim sistemi olarak tanıtıldı. Zamanla MS-DOS yerini yeni nesil Windows işletim sistemine (Windows 95 ve 98, XP, Vista, Windows 7 vb.) bırakmıştır. Masaüstü Bileşenleri *Masaüstü: işletim sisteminin kullanıcı ile etkileşime girdiği görsel bir arabirim ortamıdır. Masa üstünüzü istediğiniz biçimde özelleştirebilir ve düzenleyebilirsiniz. Windows masaüstü ortamı da bilgisayar içindeki programlara (Ofice, internet, vb.) ulaşabildiğiniz kısa yolların bulunduğu, klasör ve dosyalar oluşturabildiğiniz veya bunları düzenleyebileceğiniz menülerden oluşan bir ortam sağlar. *Masaüstü simgeleri: Bu simgeler arasında bilgisayarda yüklü programlar, programlara ait kısayollar, klasör ve dosyalar bulunur. *Görev çubuğu: Masaüstünde ekranın alt tarafı boyunca uzanan bölüm, görev çubuğu olarak adlandırılır. *Pencereler: Windows işletim sisteminde herhangi bir programı, dosyayı veya klasörü açtığınızda isminden de anlaşılacağı gibi ekranda her seferinde bir pencere açılır. # Herhangi bir programın penceresini kapatmanın bir yolu da klavyede Alt ve F4 tuşlarına birlikte basmaktır. *Bildirim alanı: Görev çubuğunun sağ köşesinde bilgisayarı açtığınızda aktif hale gelen yerleşik uygulamalara ait semboller bulunur. *Hızl ı başlat menüsü: Kullanıcıların kendilerine göre özelleştirdikleri bir alandır. *Geri dönüşüm kutusu: Geri dönüşüm kutusu silinen dosya ve/veya klasörlerin geçici olarak depolandığı özel bir klasördür. *Başlat menüsü: Başlat menüsü, bilgisayarda kurulu programlardan birini çalıştırmaya veya bunlarla ilgili farklı seçenekleri görüntülemeye, klasör veya belgeleri aramaya yarayan bölümdür. @Window s Gezgini ve Bilgisayar Penceresi *Windows Gezgini, bilgisayarınızdaki klasörler içinde gezinti yapmanızı ve bu klasörlerlerdeki dosyalara ulaşmanızı sağlayan temel işletim sistemi araçlarından biridir. Gezgini kısa yoldan açmak için Başlat düğmesine sağ tıklayın ve açılan menüden Windows Gezgini’ ni Aç’ ı seçin. C sürücüsü daima bilgisayarınızın sabit diskini temsil eder. *Dosya ve Klasör (Dizin) İşlemleri Bilgisayarda birbiriyle ilgili bilgi veya komutlar kümesine dosya adı verilir. Dosyalara; belge, kütük, kitap gibi isimler de verilmektedir. Daha önce de söz edildiği gibi dosyaya, kullanılan işletim sistemine göre değişen bir isim verilir. Ayrıca her dosyanın, türünü belirleyen bir uzantısı bulunur. İsim ve uzantı nokta (.) karakteriyle birbirinden ayrılır. Örneğin, Word gibi bir kelime işlemcide hazırlanan bir belge (doküman) “belge.docx†şeklinde kaydedilirken, Powerpoint gibi bir sunum programıyla hazırladığınız dosya “su- num.pptx†şeklinde olabilir. “.exe†program dosyalarına ait uzantılardır. *Klasör Oluşturma: Yeni klasör oluşturmak masaüstünde boş bir alana sağ tıkladıktan sonra açılan menüden Yeni daha sonra gelen alt menüden Klasörü seçmeniz gerekir. *Dosya Oluşturma ve Açma: Dosya iki şekilde oluşturulabilir. Daha önce belirttiğimiz gibi çalıştığınız program açık haldeyken dosyayı oluşturabilirsiniz. *Klasör ve Dosyaları Ta şıma ve Düzenleme: Bilgisayarda oluşturduğunuz dosyaları belli klasörler içine depolayabilirsiniz. Bunun için dosyayı bulunduğu yerden silip yeni oluşturduğunuz klasöre kopyalamanız gerekmektedir. Dosyayı iki şekilde taşıyabilirsiniz. Dosyayı taşımak için dosyanın üzerine gelip farenin sol tuşu basılı haldeyken, dosyayı sürükleyerek istediğiniz klasörün içine bırakmanız yeterlidir. Bu taşıma işleminde dosya orijinal konumundan tamamen silinir ve yeni konuma taşınmış olur. İkinci taşıma yönteminde, dosyanın üzerine sağ tıklayıp açılan menüden Kes (kısayol tuşu Ctrl X) seçeneğini seçmeniz gerekir. Kestiğiniz dosyayı istediğiniz klasörün içinde boş bir alana gelip sağ tıklayarak bu kez Yapıştır (kısayol tuşu Ctrl V) seçeneği ile klasöre yerleştirebilirsiniz. *Dosya ve Klasörü Silme: Kullanıcı silmek istediği dosyanın üzerine fareyle sağ tıklayıp açılan menüden Sil seçeneğini tıklamalıdır. *Denetim Masası: Denetim masası, bilgisayarınızın ayarlarını değiştirmek ve işleyişini özelleştirmek için geliştirilmiş bir araçtır. Denetim masasına ulaşmak için Başlat menüsünün sağ sütunundan Denetim Masası seçeneğini tıklayınız. Bu başlıklar, saat, dil ve bölge seçenekleri, ağ ve internet, donanım ve ses (yazıcı, görüntü, vs.), programlar (program ekle/kaldır), kullanıcı hesapları, görünüm ve kişiselleştirme, sistem ve güvenlik ile erişim kolaylığı gibi temel kategoriler bulunur. #Mac OS: Başlangıçta genellikle grafik ve animasyon üzerine yoğunlaşan kullanıcılar tarafından tercih edilen, Macintosh İşletim Sistemi, kısaca Mac OS, ilk olarak 24 Ocak 1984 tarihinde Apple şirketi tarafından piyasaya sürülmüş ticari bir işletim sistemidir. *Masaüstü Bileşenleri : Windows işletim sisteminde gördüğümüz gibi Mac OS işletim sistemi de açıldığında eğer sisteme bir kullanıcı tanıtılmış ise karşınıza gelen ilk ekran kullanıcı parolası girilecek bir açılış ekranıdır. *Apple Menü: Apple logosuna tıklandığınızda açılan Apple menüsü içinde bilgisayarın en temel fonksiyonları yer alır. Bunlar; Yazılım Güncelleme, Sistem Tercihleri, Dock (Uygulamalara Hızlı Erişim Menüsü), Uyut, Yeniden Başlat, Sistemi Kapat gibi seçeneklerdir *Etkin Uygulama Menüsü: Menü çubuğu üzerinde Apple logosunun sağındaki simgeler o anda kullanılan uygulamaya göre değişkenlik gösteren Etkin Uygulama Menüsü olarak adlandırılır. *Bildirim Alanı: Menü çubuğunun sağ tarafı olarak adlandırılan Bildirim Alanı simgeleri ise etkin uygulamalar menüsünün tersine daha az değişken olmakla birlikte, kullanıma göre kalabalıklaşabilen bir alandır. Bu alanda az önce belirtildiği gibi en sağda büyüteç logosu (Spotlight) bilgisayarımızda kapsamlı arama yapmamızı sağlayan bölümdür. *Uygulamalara Hızlı Erişim Menüsü (Dock) : Ekranının alt kısmında görünen Uygulamalara Hızlı Erişim Menüsü (Dock) sıklıkla kullanılan uygulamalara, klasörlere ve dosyalara hızlı erişim sağlayan bir alandır. *Finder (Mac OS Gezgini) : Windows Gezgini gibi Finder (arayıcı), Mac bilgisayarda sürücülere, uygulamalara, dosyalara ve klasörlere erişim ve bunlar arasında gezinmeyi sağlayan ve tüm öğeleri düzenli tutmaya yardımcı olan bir araçtır. Bunların dışında Finder’ ı istediğiniz öğeleri aramak, istemediğiniz dosyaları silmek ve benzeri işler için de kullanabilirsiniz. Finder’ ı açmak için alt menüdeki Finder (gülen mavi surat) simgesine tıklamanız yeterlidir. Finder penceresinin sol sütununda yer alan favori uygulamalara (tüm dosyalarım, air drop, uygulamalar, vb.) üst menüden “Git†sekmesini tıklayarak da ulaşabilirsiniz. *Pencere Boyutlandırma: açılan bir pencerenin boyutlarını değiştirme ve kapatma düğmeleri Windows’ un aksine pencerenin sol üst köşesinde bulunmaktadır. *Sistem Tercihleri: Sistem Tercihleri, sistem genelindeki donanım ve yazılıma ilişkin ayarların kontrol merkezidir. Bu uygulamaya ekranın sol üst köşesindeki Apple menüsünden veya Dock üzerinde Uygulamalar simgesine tıklayarak erişebilirsiniz. Sistem Tercihleri, Windows’ taki Denetim Masası ile benzer fonksiyonları yerine getirir. @Dosya ve Klasör İşlemleri Bu bölümde Mac OS masaüstünde klasör oluşturma, dosya ve klasörleri taşıma ve silme yöntemlerini açıklayacağız. *Klasör Oluşturma ve Dosya/ Klasör Taşıma: Dosyalarınızı düzenlemek amacıyla klasör oluşturmak için masaüstünde boş bir alana sağ tıklayıp, açılan menüden Yeni Klasör seçeneğini seçerek klasörünüzü oluşturup ardından adlandırabilirsiniz. Windows’ tan farklı olarak Mac işletim sisteminde masaüstüne sağ tıklandığında “Dosya Oluştur†gibi bir seçenek yoktur. Mac OS’ ta ayrıca dosya ve klasör taşımada “Kes/Yapıştır†seçeneği de bulunmaz. Taşınacak öğeler “Kopyala/Yapıştır†kısa yoluyla taşınabilir. Bu durumda dosyayı eski yerine dönerek silmeniz gerekir. *Öğeleri silme: Mac OS’ ta herhangi bir öğeyi silmek için çeşitli yöntemler vardır. Bunlardan ilki silmek istediğiniz öğeyi seçerek, fareye sağ tıklamaktır. Açılan menüden Çöp Sepetine Taşı seçeneğini tıklayarak öğeyi silebilirsiniz (a). Bir diğer silme yöntemi ise sürekle/bırak şeklindedir. Silinmesi istenen öğeyi sol tuşa basılı olarak tutup, Dock’ ta yer alan Çöp Sepeti simgesine kadar taşıyıp bırakmanız gerekir. *Ta şınabilir Disk/ Sürücüleri Bilgisayardan Çıkarma: Mac OS işletim sisteminde yuvaya takılan harici disk/sürücülerin (USB, HDD, CD/DVD vb.) simgeleri masaüstünde belirir. Bu aygıtlarla çalışmanızı tamamladığınızda bilgisayardan çıkartmak istediniz sürücü simgesinin üstüne tıklayıp basılı tutarak sürücüyü Şekildeki gibi Çöp Sepeti’ ne doğru sürüklemelisiniz. *Bilgisayar ı Kapatma: Mac bilgisayarı kapatmak için Apple menüye tıkladığınızda Uyut, Yeniden Başlat, Sistemi Kapat ve Kullanıcı Oturumunu Kapat şeklinde dört seçenekle karşılaşırsınız. Açık Kaynak Kodlu İşletim Sistemleri Kapalı kodlu, ticari işletim sistemlerinin aksine açık kaynak kodlu yazılımlar herkese açık olan yazılımlardır. Yaygın olarak bilinen açık kaynak kodlu yazılımlar; GNU, Linux, Open Ofice’ dir. 1983 yılında kapalı kaynak kodlu ve pazarlanan ürünlere karşı bir hareket olarak ortaya çıkan “Özgür Yazılım Bildirgesi†ve beraberindeki “Özgür Yazılım Birliği†(Free Sofware Foundation) oluşumu Massachu- setts Teknoloji Enstitüsü’ nden Richard Stallman ve arkadaşları öncülüğünde başlamıştır. #Linux : Linux, 1991 yılında Finli bilgisayar bilimi öğrencisi Linus Torwalds tarafından ortaya atılan ve gönüllü yazılımcıların katkılarıyla geliştirilmiş özgür bir işletim sistemi çekirdeğidir. Linux başlarda IBM/PC uyumlu bilgisayarlar için geliştirilmiş olmasına karşın, bugün Motorola, PowerPC gibi daha pek çok platformda çalışabilen versiyonlara (dağıtım) sahiptir. Bugün kişisel amaçla kullanımı en yaygın olan Linux versiyonu “Ubuntu†işletim sistemidir. Türkiye’ de TÜBİTAK BİLGEM-UEKAE (Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırmalar Kurumu, Bilişim ve Bilgi Güvenliği İleri Teknolojiler Araştırma Merkezi ve Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü) birimleri tarafından geliştirilen Linux tabanlı Pardus, ilk yerli işletim sistemimizdir. #Pardus : Ulusal düzeyde kamu ve özel kuruluşlarda üretilen belgelerin güvenliğini sağlama ve teknolojide dışa bağımlılığı ortadan kaldırma bağlamında, yerli işletim sistemi geliştirme çalışması 2002 senesinde gündeme gelmiştir. Takip eden yılda, ulusal dağıtım vizyonu çerçevesinde, TÜBİTAK’ ta başlayan hazırlık ve izleyen geliştirme süreçleri ile Linux temelli ilk ulusal işletim sistemi olan Pardus projesi hayata geçirilmiştir. 2005 yılı Aralık ayında yayınlanan ilk sürümünden bu yana Pardus’ un 5 ana sürümü ve 9 ara sürümü geliştirilmiştir. Kurumsal sürümü, yine kamu kurumlarının sunucu olarak kullanabilecekleri Sunucu sürümü ve FATİH Projesi kapsamında kullanmak özellikle akıllı tahta uygulamaları için geliştirilen Fatih sürümü de bulunmaktadır. MOBİL İŞLETİM SİSTEM LERİ Cep telefonları, tablet bilgisayarlar, saat ve PDA’ lar gibi taşınabilir cihazlar günümüzün vazgeçilmez mobil iletişim araçları arasında yer almaktadır. Bugün popüler olarak kullanılan mobil işletim sistemleri arasında; Google’ dan Android, Apple’ dan iOS, RIM’ den BlackBerry OS, Symbian Vakfı’ nın geliştirdiği Symbian, Palm’ ın Web OS’ u, Microsof’ un Windows Mobile’ ı sayılabilir. Bugün akıllı telefonlara tam teşekküllü bir bilgisayarın birçok özelliği eklenmiş durumda. Bunların arasında yüksek hızlı işlemciler, geniş depolama alanı, çoklu görev, yüksek çözünürlüklü ekranlar ve kameralar, çok amaçlı iletişim donanımı gibi birçok özellik sayılabilir. Genel hatlar ıyla bir mobil işletim sisteminin işlevleri; *Çoklu Görev: Bu özellik mobil cihazda aynı anda açılan programların işletim sistemi tarafından aynı zamanda çalıştırılmasını sağlar. *Zaman Uyumlama/ Paylaşımı İşlevi ( İşlem ve Süreç Yönetimi ): İşletim sistemi, uygulama programlarının belirli bir sıra ve sürede çalıştırılmasını planlar. Tıpkı bir zaman çizelgesi gibi programların önceliklerini belirler ve yönetir. *Bellek Ayırma ve Yönetimi: İşletim sistemi, mobil cihazın belleğinin hangi bölümlerinin kullanımda olduğunu ve hangi alanların kullanılmadığını takip etme, süreçlere bellek tahsis etme, tahsis edilen belleği geri alma ve bellek ile sabit disk arasındaki değişim işlemlerini yerine getirmekle sorumludur. *Dosya Sistemi: Dosya daha önce de belirtildiği gibi verilerin toplandığı birimlerdir. *Giriş/ Çıkış Birimleri Yönetimi: İşletim sistemi cihazın giriş ve çıkış birimlerini de yönetir. Mobil cihazlarda ayrıca kamera, dokunmatik ekran gibi hem giriş hem de çıkış birim elemanları mevcuttur. *Koruma ve Güvenlik: Veri kayıplarını önlemek amacıyla işletim sisteminde şifreleme özelliği vardır. *Çoklu Ortam Özellikleri: Mobil cihazlar farklı ses, video ve görüntü formatlarını destekler ve medya kütüphaneleri içerebilir.