İslam Ahlak Esasları 7/8/9/10. Ünite Özetleri
İSLAM AHLAK ESASLARI DERS NOTLARI
7.ÜNİTE : AİLE AHLAKI
-Kuran-ı kerim evliliğin amacının takva olduğunu ifade eder.
1)AİLE YUVASININ KURULMASI
A)EŞ SEÇİMİ VE EVLİLİK
-Dinimize göre, bir erkek bir kıza talip olduğunda o sonuçlanmadan o kıza başka birinin talip olması doğru değildir.
-Nişanlılık : Tarafların birbirini daha iyi tanımalarına yönelik, evliliğe hazırlık dönemidir. Bu dönemde nişanlılar evli gibi yaşayamazlar. Aralarında dini nikah kıyılması da doğru değildir. Nişanlı iken ayrılmaları durumunda bu nikah, dini ve ahlaki problemlere neden olur. Doğrusu dini nikahın, resmi nikahtan sonra yapılmasıdır. Ülkemizde de uygulama bu yöndedir.
-Evlilikte tarafların birbirine denk olması, geçimi kolaylaştıran başka bir unsurdur. Denklik deyince ise tarafların servet, asalet, kültür düzeyi, din ahlak anlayışları ve yaşantıları itibariyle denk olmaları akla gelir.
B)EVLİLİĞİN VE AİLE ORTAMININ FITRİ BİR İHTİYAÇ OLUŞU
-Klasik ahlak kitaplarımızda insan nefsinin 3 gücünden bahsedilir. Bunlar;
B1)ARZU GÜCÜ : İnsandaki yeme içme ve cinsel arzunun kaynağıdır. Bedeni varlığımızın ve neslimizin devamı bu güce bağlı arzularımız sayesinde gerçekleşir.
B2)ÖFKE GÜCÜ : Manevi varlığımızı, kişiliğimizi, karakterimizi, değerlerimizi, kutsal bildiğimiz şeyleri korumaya yönelik olan güçtür. Biri dinimize, vatanımıza, namusumuza, kutsal bildiğimiz şeylere saldırmaya yeltendiği zaman haklı olarak ona kızar ve uygun cevabı vererek kişiliğimizi ve değerlerimizi koruruz.
B3)DÜŞÜNME GÜCÜ : İnsana özgü olan ve diğer 2 gücü de kontrolü altına alması gereken güçtür. Bundan dolayı biz arzularımızı ne zaman, nerede, nasıl ve ne kadar yerine getireceğimize, ortada kızmamız gereken bir durum var ise kime ne zaman, ne kadar ve nasıl kızacağımıza aklımız ile karar veririz.
C)EVLİLİĞİN AMACI
-Takvadır.
2)AİLE
A)AİLENİN ÖNEMİ
-Aile : Evlenmelerine din ve hukuk açısından herhangi bir engel bulunmayan bir erkek ve bir kadının kendi iradeleriyle evlenmeleri sonucu kurulan en küçük toplumsal kurumdur.
-Dar anlamda ise anne baba ve çocuklardan meydana gelir. Buna ÇEKİRDEK AİLE denir.
-Daha geniş anlamda ise büyük anne ve baba, amca, dayı, teyze ve halalar da aile kapsamı içinde değerlendirilir. Buna da GENİŞ AİLE denir.
-Sahih neseb : Ancak meşru evlilik içinde meydana gelen doğum ile gerçekleşir.
B)AİLENİN BİR EĞİTİM YUVASI OLUŞU
-Annelik ve babalık görevi çok kutsal bir görevdir. Kutsallığından dolayıdır ki dinimiz doğum esnasında ölen bir anne adayını şehit hükmünde kabul eder.
-Şehit : Canından daha değerli bulduğu şeyler uğruna canını veren ve bu sayede ölümsüzleşen kişidir.
-Bir toplumun gücü nüfusunun çokluğu ya da birey olamamış, milleti ile bütünleşememiş kuru kalabalığın fazlalığı ile değil, o toplumu oluşturan ailelerin sağlam ve sağlıklı olmasıyla orantılıdır.
3)AİLEDE KARŞILIKLI GÖREVLER
A)AİLE DEĞERLERİ VE EŞLERİN BİRBİRİNE KARŞI GÖREVLERİ
A1)Karşılıklı sevgi ve saygı
A2)Paylaşım
A3)Namus ve İffet : Sizin kadınlar üzerindeki hakkınız; yatağınızı hiç kimseye çiğnetmemeleri, hoşlanmadığınız kimseleri izniniz olmadıkça evlerinize almamalarıdır. Kadınların da sizin üzerinizdeki hakları, meşru örf ve adete göre yiyecek ve giyeceklerini temin etmenizdir.
A4)Sorumluluk Bilinci
A5)Sadakat ve Vefa
A6)Samimiyet ve İyi Niyet
B)KOCANIN, HANIMINA KARŞI GÖREV VE SORUMLULUKLARI
*Hanımına ve çocuklarına karşı sorumluluğunun bilincinde olmalı ve onlara değer vermelidir.
*Hanımına karşı nazik ve kibar olmalı ve onun yakınlarına da saygı göstermelidir.
*Evin yönetimine hanımını da ortak etmeli ve önemli kararları alırken ona da danışmalıdır.
*Onun haklarını koruyup gözetmelidir.
*Sıcak ve rahat bir aile ortamı oluşturabilmek için çok çalışıp didinmeli, helalinden yedirip içirmeli ve giydirmelidir.
*Kazancını hanımından ve çocuklarından esirgememelidir ve israf etmemelidir.
*Ailenin huzurunun bozacak kötü alışkanlıklardan uzak durmalı ve ailenin namus ve şerefine leke getirecek davranışlardan kaçınmalıdır.
*Gerektiğin de ev işlerinde, çocuk bakımı ve eğitiminde hanımına yardımcı olmalıdır.
C)HANIMIN KOCASINA KARŞI GÖREV VE SORUMLULUKLARI
*Kocasına karşı nazik ve kibar davranmalıdır.
*Şeref ve itibarına zarar getirecek bir davranışta bulunmamalıdır.
*Onun istemediği kimseyi eve almamalıdır.
*Evin bütçesini sarsacak aşırı harcamalardan kaçınmalıdır.
*Evin temizliği, çocuğun bakımı ve eğitimi ile ilgilenmelidir.
D)ANA BABAYA KARŞI GÖREVLERİMİZ
*Bizden istedikleri (dinin yasakladığı bir şey olmadığı sürece) isteklerini yerine getirmek
*Onlara saygıda kusur etmemek.
*Bakıma ve yardıma muhtaç oldukları zaman kendileriyle ilgilenip yardımcı olmak, hal-hatır sormak, gönüllerini almak, incitici söz söylememek, onları sıcak aile ortamından ve torun sevgisinden mahrum bırakmamak.
*Öldüklerinde evlat üzerine düşen görevleri yerine getirmek (yani onlara dua etmek, günahlarının bağışlanmasını dilemek, vasiyetlerini yerine getirmek, akrabasını koruyup gözetmek, dostlarına ikramda bulunmak öldükten sonra yapılacak şeylerdendir) ve onlara her zaman dua etmek
*Zaman zaman ana baba dostlarını ziyaret etmek suretiyle annemizin ve babamızın hatıralarını yaşatmak.
E)ANA BABANIN ÇOCUKLARA KARŞI GÖREVLERİ
*Güzel bir isim sahibi olmak. (güzel bir isim koymak)
*Eşit muamelede bulunmak.
*Maddi ve manevi ihtiyaçlarını karşılamak.
*Eğitim hakkı
*Çocuklara örnek olabilecek birer anne baba olmak.
F)KARDEŞLERİN BİRBİRİNE KARŞI GÖREV VE SORUMLULUKLARI
*Kardeşler birbirlerini sevip saymalı, koruyup gözetmeli, birbirlerinin hakkına riayet etmelidirler.
*Birbirlerini kıskanmamalıdırlar.
*Büyük kardeşler küçük kardeşlere her zaman örnek olmalı, küçüklerin yanlışlarını gördüklerinde onları kırmadan uyarmalıdırlar.
*Küçükler de büyüklerini her zaman sevmeli ve bu uyarılara kulak vermelidirler.
*Aralarındaki dayanışma ve yardımlaşma, bilgi ve iş düzeyinde her zaman devam etmelidir.