MBSTS Tarih İle Bilgiler
📉📔Tarih önemli bilgiler📉📔
❖ İlk Türk Devleti → Asya Hun Devleti.
❖ İlk Devlet teşkilatlanması → Asya HunDevletinde
❖ İlk Ordu düzenlemesi → Hun Kaanı
❖ Mete Han döneminde Onlu Sistem yapıldı.
❖ İlk “Türk” adını kullanan devlet → Göktürk Devleti.
❖ İlk Türk alfabesi → Göktürk Alfabesi.
❖ İlk Türk yazılı belge → Kutluk Devleti’ne ait Orhun Abideleri.
❖ İlk Türk-Avrupa Devleti → Avrupa Hun Devleti
❖ İlk parayı kullanan Türkler → Türgişler
❖ İlk yerleşik hayata geçen → Uygurlar
❖ İlk Türk mimarisi → Uygurlar
❖ İlk Minyatürü →Uygurlar (İslam Dünyasına taşımışlardır.)
❖ İlk matbaa-kâğıt kullanan → Uygurlar
❖ İlk yazılı hukuka geçen → Uygurlar
❖ İlk tarım → Uygurlar
TÜRK-İSLAM TARİHİ
❖ İlk Türk-İslam Sentezi → Karahanlı Devleti
❖ İlk Türk-İslam Eseri → Kutadgu Bilig, Yusuf Has Hacip yazdı. (KarahanlıDevleti)
❖ İlk Türkçeyi resmi dil yapan → Karahanlılar
❖ İlk Türk Posta Teşkilatı → Karahanlılar
❖ İlk kervansaray (ribat) → Karahanlılar
❖ İlk “Sultan” ünvanı → Gazneli Mahmut
❖ İlk Hindistan’a İslamiyeti yayan → Gazneli Mahmut
❖ İlk devşirme sistemi → Gazneli Devletinde, (Guleman Ordusu.)
❖ İlk medrese → Gazne Devletinde Nişabur Medresesi
❖ İlk İkta sistemi →Büyük Selçuklu Devleti Vezir Nizamülmülk tarafından uygulandı.
❖ Büyük Selçuklularda Melik eğitmenlerine “Atabey” denir.
❖ Büyük Selçuklularda ordu komutanına “Subaşı” denir.
❖ Nizamiye Medreseleri Büyük Selçuklular Döneminde Vezir Nizamülmülk tarafından yaptırıldı. (İlk Üniversite)
❖ İlk Türk Divanı → Büyük Selçuklular
❖ Anadolu’nun Türkleşmesine Büyük Selçuklular tarafından başlandı.(1071 Malazgirt Zaferi)
❖ Merkeziyetçi sistem Büyük Selçuklularda ilerledi.
❖ İlk kümbet tarzı mezar → Büyük Selçuklular
ANADOLU TÜRK İSLAM TARİHİ
❖ Anadolu’da ilk Türkleşme → Büyük Selçuklular döneminde başladı:
❖ Danişment : Amasya, Tokat, Sivas
❖ Mengücek : Erzincan
❖ Saltuk : Erzurum
❖ Artuk : Güneydoğu Anadolu
❖ Anadolu’da ilk medrese → Danişmentlilerin Niksar Yağıbasan Medresesi
❖ İlk Türk denizcisi → Çaka Bey (İzmir’de)
❖ İlk tersane → Anadolu Selçukluları tarafından “Sinop”ta, ikinci tersane → Anadolu Selçukluları “Alanya”da
❖ Anadolu Selçukluları ilk para bakır para → I. Mesut,
❖ Anadolu Selçukluları gümüş-altın para → II. Kılıç Arslan
❖ Anadolu’da ilk dini nitelikli isyan → Baba İshak (Babailer) İsyanıdır.
❖ Anadolu Selçukluları çok fazla kervansaray ve han yapmıştır.
❖ Anadolu Selçukluları ticaret için devlet sigortası uygulamıştır.
❖ Anadolu’da ilk Türkçe resmi dil →Karamanoğlu Mehmet Bey
❖ Anadolu’da Mevlana ve Yunus Emre Türk edebiyatının önemli isimleridir.
❖ Anadolu Selçuklu döneminde mimari, hat, çinicilik ve süsleme sanatı gelişmiştir.
❖ İlk Başkent →İznik (Anadolu Selçukluları)
❖ İkinci Başkent →Konya
OSMANLI TARİHİ
❖ En uzun ömürlü Türk Devleti (623 yıl)
❖ En merkeziyetçi Türk Devleti
❖ İlk kurucu-ilk para → Osman Bey
❖ İlk başkent → Söğüt
❖ İlk teşkilatlanma →Orhan Bey (Başkent: Bursa):
❖ İlk divan
❖ İlk düzenli ordu (yaya-müsellem)
❖ İlk kadı-subaşı atama
❖ İlk donanma (Balıkesir)
❖ İlk medrese (İznik)
❖ İlk tersane (Karamürsel)
❖ İlk Rumeli’deki üs (Çimpe Kalesi)
❖ İlk vezir (Alaaddin Paşa)
❖ İlk “Sultan” ünvanı →I. Murat (Hüdavendigar)
❖ İlk devşirme sistemi → I. Murat (Kapıkulu ordusu)
❖ Defterdarın ilk kez divana girmesi → I.Murat
❖ İlk tımar sistemi →I. Murat
❖ Kazaskerin ilk kez divana girmesi → I.Murat
❖ İlk kez veziriazamlık kuruldu → I.Murat
❖ İlk eyalet kuruldu. (Rumeli) →I. Murat
❖ Başkent Bursa’dan Edirne’ye taşındı → I. Murat
❖ Anadolu siyasi birliğini ilk sağlayan → Yıldırım Bayezıt.
❖ İstanbul’u ilk kuşatan → Yıldırım Bayezıt
❖ İlk Anadolu’nun Sultanı ünvanını alan → Yıldırım Bayezıt
❖ İlk Anadolu eyaleti → Yıldırım Bayezıt
❖ Osmanlıların ikinci kurucusu → Çelebi Mehmet
❖ İlk dini isyan → Çelebi Mehmet dönemi Şeyh Bedrettin İsyanı
❖ İlk Osmanlı tersanesi → Gelibolu’da Çelebi Mehmet
❖ Osmanlı, İmparatorluğa Fatih Sultan Mehmet (padişah) döneminde geçti.
❖ Topkapı Sarayı, Sahnı Seman Medresesi → Fatih Sultan Mehmet
❖ Fatih Kanunları (Kanunname-i Ali Osman)
❖ Merkeziyetçilik gelişti.
❖ “Ülke hanedanındır” anlayışı değişti.”Ülke benimdir, öldükten sonra çocuklarımındır” anlayışı geldi.
❖ “Nizamı alem için kardeş katli vaciptir.”
❖ Örfi hukuk temel alındı.
❖ İlk yazılı kanun
❖ İlk kez sadrazamlar divana başkanlık etmesi → Fatih Sultan Mehmet dönemi.
❖ İlk altın para → Fatih Sultan Mehmet
❖ İlk Cülus bahşişi → Fatih Sultan Mehmet (cülus: Tahta çıkılınca dağıtılan hediye)
❖ İstanbul ilim-kültür merkezi olması →Fatih Sultan Mehmet (Ressam Bellini, Ali Kuşçu)
❖ Anadolu Türk Birliği tam olarak Yavuz Sultan Selim döneminde sağlandı.(Ramazanoğulları alındı)
❖ İlk Osmanlı halifesi →Yavuz Sultan Selim
❖ İlk ticari ayrıcalıklar →Venediklilere (Fatih Sultan Mehmet)
❖ İlk kapitülasyon Fransa’ya → Kanuni Sultan Süleyman döneminde verildi.
❖ Karadeniz; Fatih Sultan Mehmet döneminde Türk Gölü oldu.
❖ Akdeniz; Kanuni Sultan Süleyman döneminde Türk Gölü oldu.
❖ Kıbrıs →II. Selim- Sokulu Mehmet Paşa