Bilgiden Ne Bekliyoruz?
Başkasını düzeltmeniz için önce kendinizi düzeltiniz. (Hz Ömer)
Dünyada en zor olan şey, insanın kendisini bilmesidir. (Thales)
Son dönemlerde herkes bilgi sahibi olmak için elinden geldiğince çaba sarf ederken öğrenilen bilgiden neler beklendiğini sorgulamadan bilgiyi yüklendikçe yükleniyor.Ama bilinmesi gereken hakikat bilginin gerçeğin kaynağı olması,gerçeği beslemesi,ve yol göstermesidir.Eğer edindiğimiz zihniyet bize doğruyu-yanlışı göstermezde onun aksini hayalimizde gerçek gibi gösterir ise biz sahip olduğumuz bu zihniyet tarafından aldatılmış ve kandırılmış oluruz.
Bilginin değerli olabilmesi onun gerçeğin kaynağı olması ve doğruyu göstermesidir.Bu özellikleri taşımayan bilgiler bilgi değildir.Tanımak hususunda önemli olan mihengi ölçüyü bulabilmektir,bu arayış bizleri gerçeğe doğruya götürmek yolunda yardımcılardır.Bizler ne yapalım ki yaşamımızdaki gerçeklerden kendimizden çevremizden bilgi sahibi olalım,bilinçli olalım anlamak ve öğrenmek istediğimizi özünden oldukları gibi tanıyalım ve bu gerçekler doğru olsun yalan ve yanılgı taşımasın.
Bizler hakikat ve doğrunun ne olduğu arayışı içinde olduğumuz için acaba her hakikat doğrumudur bir biri ile ne ilişkisi vardır her hakikat gerçeğe bağlanmış mıdır değil midir gibi sorulara şöyle cevap verebiliriz.
Gerçek bildiğimiz bir çok şey hakikattir ve doğrudur.
Bir çok gerçekler hakikat ve doğru gözükürken batıldır.
Hakikat olarak bildiğimiz bir çok şey ise henüz gerçekler ile bağlanmamıştır.
Birinci şık hakkında şu örnek ile açalım.
Adilane,ahlaki,sosyal,toplumsal evrensel iktisadi bir düzen oluştuğu zaman bu hem gerçek hem doğrudur,Yine Allah yolunda Din yalnız onun oluncaya dek,çalışıp gayret ettiğimiz fedakarlıktan çekinmediğimiz eylemler hakikattir.Yapılan fedakarlığın doğru olduğunun beyanıdır.
İkinci şık hakkında şu örneği verelim:
Bireylerden herhangi birine saldırdığınız zaman,ona zulmetmeniz ve aşşağılamanız ile yapılmış olan zulüm gerçektir.Bu davranış ile yapılmış olan zulüm hakikat değil batıldır.
Hakikat batılın zıddıdır.
Üçüncü şık ise insanın peşinden gittiği ve hakikat gibi görünüp taptığı şeylerdir idealler ve hedeflerdir,bunlar bir tür hakikattir fakat gerçekliği ortaya bırakılmadığı süre zarfında gerçeklik kazanamamıştır.
Anlaşılması gereken hakikat iken gerçek arasındaki ilişkidir.Gerçeklerin bir kısmı hakikat ve hakikat olanların bir kısmı da gerçektir.Peşinden gidilen bazı idealler amaçlar hakikattir ama gerçek değildir.işte bizler peşinden gittiğimiz bilgiyi gerçek olduğu gibi bize gösterebilsin hakikat peşinden giderken de aynı şekilde göstersin.eğer böyle olmazsa bizleri batıla yalana ve yanlışa sevk eder.
O zaman bizler doğruyu ve hakikati anlamak için edindiğimiz bilginin gerçekte doğru ve hakikat olarak gerçekleşmemiş olanı bizlere gösterebilmelidir.İnsan özgür ve akıllı olarak yaratılması onu eşrefi mahlukat kılmıştır.İslam ise insanlara yetenekleri geliştirmeyi sağlar,Akıl ilahi mesajı peygamberlerin misyonunu ve kuranı anlamasını sağlar.İslam insanın akıl yönü ile uygun bir hayat yaşamasını sağlama adına emir ve yasaklar koyar.İslam insanın baskı zulüm tefrika çözülme vs olguların dışında insanların belli sınırlar çerçevesinde İlahi kanunlar ile yaşama düzenidir. Bilmek ve inanmak farklı olgulardır,İnanmak varsayıma dayanır iken bilmek ise mutlaktır. Bir şeye inanarak onu yaşayamayız ama bilerek onu yaşayabiliriz. Bilmek onu kesinleştirerek mutlak kılar ve bu da bilinen şeyi tezahür ettirir. İdrak edilen bilgi bir deneyim olarak tezahür etmesiyle bize o konuda anlayış kazandırır.
Bilinçli bir bilgi sahibi için en önemli değeri gerçeği görmesidir,zihinlerimizde ki gerçekleri yansıtması için bilgileri mihenk taşına vuruyor ve sonuca varıyoruz;İşte bu tür bilgilerin bir kısmı zihinlerimizdeki gerçeği yansıtmaktadır.Bu gerçeklere ulaşma yolunda İbrahim (a.s) arayışını iyice anlamalıyız, niçin akıl ile bir bilgiye ulaşma çabası içinde idi?
YitikSevda
www.medineweb.net