İlk İslam Dönemi Tarihi 1-10 üniteler

[Mutercim]

İlk İslam Dönemi Tarihi 1-10 üniteler

İlk İslam Dönemi Tarihi

1.Ünite

*güney arabistanda 3 devlet kurulmuştur
-mainliler
-sebeliler
-himyeriler...

*mainliler:merkezi main şehri, ticarete önem verirler
*sebeliler:merkezi merib şehri.tarıma önem verirler bu nedenle bazı su bendleri inşa etmiştir, en meşhuru me'rib seddidir.
*himyerililer:arapların kahtaniler koluna mensuptur. askeri bakımdan en güçlü devletti.himyerililer yahudileri desteklerken habeşliler ve bizanslılar hristiyanları desteklemiştir. yahudileğe zorlayan son himyeri hükümdarı zû nüvas hristiyanları da yahudiliğe kabul etmeye zorladı ve kabul etmeyen bir çok necranlı hristiyanı "UHDUD" adı verilen ateş çukurunda diri diri yaktı...habeşlilere bağlı eryat kumandasında bir ordu yemene girdi ve himyeri hakimiyetine son verdi.habeşistanın yemen valisi ebrehe san'a'da büyük bir kilise yaptırdı. Arapların hac için kabe yerine buraya gelmelerini sağlamak istedi ama başarılı olamadı. sonra büyük bir orduyla mekkeye gelip kabe'yi yıkmak istedi fakat fil suresinde anlatıldığı gibi amacına ulaşamadı sonra dağıldı sasaniler ele geçirdiler.
*kuzey arabistanda 5 devlet kurulmuşur.
*nabatiler:devletin merkezi petra şehridir.roma imparatorluğu ile çöl arasında tampon devlet görevi üstlenmiştir.kuzey ve güney arabistan arasındaki kervan ticaretini elinde bulunduran bir devlettir. *tedmürlüler:başkent tedmür uluslararası ticaretin önemli duranlarından biriyid.islam döneminde tedmür HALİD BİN VELİD tarafından sulh yoluyla fethedilmiştir.
*Gassaniler:genel itibariyle bizans müttefiki olarak kaldılar. hz.ömer hakimiyetine son vermiştir.
*hireliler:en önemli hükümdarları arasında İMRUÜL KAYS III.MÜNZİR VE III.NUMAN B.MÜNEZİR yer almaktadır.6.yüzyılın sonlarında hire nesturi hristiyanlığının merkezi haline gelmiştir.tarım ve hayvancılığın yanında uluslar arası ticaretle uğraşırlardı.hire ve enber şehirlerinde arap dili ve edebiyatı büyük gelişme göstermiştir.hz.ebubekir döneminde halid bin velid tarafından fethedilmiştir.
*kindeliler
*hicazın en önemli şehirleri:mekke medine ve taif'tir.
*yemenden gelen cürhümlüler mekke çevresine yerleştiler hz.ismail onlardan arapça öğrendi ve bu kabileden bir kızla evlendi.
*mekke ve kabenin idaresi hz.ismail tarafından yürütülürken cürhümlülerin eline geçmiştir. onlarda sonradan bozulmuştur.
*cürhümlülerin mekke hakimiyeti sırasında güney arabistandaki sel felaketi yüzünden kuzeye göç ederek mekke civarına gelen huzaa kabilesi amr b.Luhay liderliğinde cürhümlülerle yaptığı savaşla onları mağlup ederek şehirden çıkardı.
*ismailoğulları sayıları az olduğu için taraf olmadı.beni huzaa ile anlaşarak şehirde kalmaya devam etti.
*mekke ve kabe idaresini eline alınca amr bin luhay tevhid geleneğini bozup şehirde putperestliğin başlamasına sebep oldu.
*hübel'i mekkeye kabenin bulunduğu yere zemzemin üst kısmına koymuştur.
*huzâalılardan sonra mekke idaresi ve kabe hizmetleri kureyş kabilesinin eline geçti.
*hz.peygamberin 5.dereceden dedesi kusay b.kilab liderlik vasfıyla kureyş kabilesi arasında seçkin bir yer kazandı. *kusay b.kilâb'ın yaptıkları:kinane ve kudaa kabilelerinin yardımıyla beni huzaa ile mücadele etti ve kazandı.dağınık olan kureyş kollarını birleştirerek mekkeye yerleşti.mekke topraklarını 10 parçaya ayırdı ve her kola 1 parça dağıttı.kureyşin bazı kollarıda mekke dışına yerleştirildi.
*mekkede iskan edilenlere:kureyşü'l bitâh mekke dışındakilere:kureyşü'z zevahir denir.
*dârünnedve:kureyş kabilesinin önemli meseleleri görüşüp karara bağladığı toplantı yeriydi.esas itibariyle bir asiller(mele') meclisiydi.
*kıyâde:reislik, önderlik, ve kumandanlık cahiliye döneminde mekkede ordu kumandanlığı ve kafile başkanlığını ifade etmek için kullanılmaktadır.
*livâ:bu görevi yürüten kimse kabileye ait sancağın muhafazasından sorumluydu.
*hicabe(Sidane)kabeye hizmet edene denir.
*sikâye:kabeyi ziyarete gelen hacılara su temini görevi demektir.
*rifâde:hacıları ağırlama ve yiyecek ihtiyaçlarının karşılanması görevini ifade etmektedir.
kan yalayanlar ve koku sürünenler:kusaydan sonra hicabe(sidane) ve livâ görevleriyle dârünnedve yöneticiliği eskisi gibi abddüdar'da kaldı. Sikâye rifade ve kıyade görevleri ise abdümenafa verildi. Muttalip:yemen'e abdüşşems:habeşistana nevfel'de irana gidip imtiyaz elde etti. önemli putlar: hübel:kabede bulunan hübel, putların en büyüğü olup kureyş'in en önemli putu idi. isâf ve naile:isaf ve naile adı cürhümlü kadın ve erkeğin kabede gizlice birleştirkleri için taşlaşmış ve biri safaya diğeride merve tepesine dikilmiştir.
*lat: taifte yaşayan sakif kabilesinin putudur. beytür-rabbe diye örtü inşa etmişlerdir.
*menât: müşellel denilen yerde hüzeyl kabilesine ait siyah bir kayadır. evs ve hazrec kabilesi dahil bir çok arap özen göstermiştir. uzza: Nahlede bulunan bu put 3 küme düzenli ağaçtan oluşmakta olup etrafında beytü'l uzza denilen bir ev yapılmıştır.
*mekkede en eski ve en büyük çarşı hazvere çarşısıdır. önemli panayırlar: ukaz:zilkade ayının başında kurulur ve 20 gün devam eder. mecenne:ukazın ardından zilkade ayının son on gününde kurulur. zülmecâz:hacular mecenne panayırırının ardından buraya gelip 8 gece kaldıktan sonra buradan ayrılırlar. hubâşe:ticari faaliyetlerinin yanı sıra diğer panayırlardan farklı olarak esirler burada yakınları tarafından fidye ödenerek kurtarılır haklarında kısas uygulamasına karar verilen katiller burada cezalandırılır.

ARAPLAR TARİHİ AÇIDAN İKİ KISMA AYRILIR 1-ARAB-I BÂİDE (ZAMANLA YOK OLANLAR) 2-ARAB-I BAKİYE (SOYLARI DEVAM EDEN) arab-ı bakiyede iki kısma ayrılır

*Arab-ı Aribe(kahtaniler olarak bilinir) 2 'ye ayrılır
-cürhüm
-ya'rub

*Arab-ı müsta'ribe (sonradan araplaşanlar) Ya'rublarda iki kısma ayrılır.
Kehlan ve himyer.
Ensab:Soy bilgisi demektir. eyyamü'l arab: kabileler arası savaşmaya denir. arap toplumu: hürler mevâli ve kölelerden oluşmaktadır. mevâli azad edilen köleye denilir.

2.Ünite

*hz.peygamberin soyununda mensup olduğu kuzey araplarına ismaililer veya adnaniler gibi isimlerde verilmekteydi.
*hz. Muhammedin babası kureyşin beni haşim kolundan abdullah bin abdulmuttalip annesi ise kureyş kabilesinin beni zühre koluna... mensup vehb b.abdümenafın kızı aminedir.
*abdullah bin abdulmuttalip : (haşim=kureyş)

*amine bint vehb b.abdümenaf (beni zühre=kureyş)
Anannesi :berra bint abdüluzza
Babaannesi: fatıma bint amr
Dedesi: abdulmuttalip b. Haşim Dedesi: velb b.abdümenaf

*abdullah peygamberimiz doğmadan kısa bir süre önce vefat ettiği için yetim dünyaya gelmiştir.
*hz.peygamberin babası abdullah ticaret için Suriye'ye gitti ve dönüş yolunda Medine'de hastalandı. Akrabalarının yanında 1 ay kaldıktan sonra vefat etti.
*hz. Peygamber fil vak’asından 50-55 gün sonra doğmuştur..
*hz.peygamber birkaç gün annesi bir sürede ebu lehebin cariyesi süveybe emzirdi. Hz. Hamzayıda emzirdiği için hz.peygamber amcasıyla süt kardeşidir.
*Hz. Peygamber (as) 4 veya 5 yaşına kadar halimenin yanında kaldı,6 yaşında babasının Medinedeki mezarını ziyaretten dönerken Ebva denilen yerde annesini kaybetti,Ümmü Eymen tarafından Mekke'ye getirilerek dedesi Abdülmüttalibe teslim edildi.8 yaşında dedesi Abdülmuttalip ölünce amcası EBU Talibin himayesine girdi.
*süt annesi: halime bint ebu züeyb(hevazin kabilesinin sa’d b.belir koluna mensup)
*süt annesi eşi:haris b. Abduluzza *süt kardeşleri:abdullah, üneyse, şeyma
*peygamberimiz 25 yaşında Hz . Hatice ile evlenene kadar amcası ebu talibin yanında kalmıştır.Ebu talibin hanımı,daha sonra İslamiyeti kabul edip Mediniye hicret eden kadın sahabilerden Fatıma bintEset'tir.
*arap kabileleri arasında çıkan savaşlara “Eyyamü’l arab” denilir.
*Mekkede haksızlığa uğrayan yerli ve yabancıların haklarını zalimlerden korumak için and içen Hilful Fudul derneğine katılmıştır.
*hilfü’l füdul abdullh b.cüd’an evinde yapılmıştır
*haram aylarda cereyan eden savaşlara ficar savaşı denir. (zilkade, zilhicce, muharrem, recep)
*hz.peygamberin katıldığı savaş : eyyamü’l facari’l – evvel I.grup ficar savaşlarının dördüncüsüdür. Müttefik kureyş:kinane ve kays-aylan arasında etmiştir. Haşimoğulları zübeyr b.abdülmuttalip kumandasında bu savaşa katılmak zorunda kaldı. Kinane zaferiyle sonuçlandı.. -Bahira olayı bir rahibin ebu talibin ebu talibe yeğeninin yani Hz.Muhammed’in incilde gönderileceği vaad etilen peygamber olduğunu bildirmesi olayıdır Hz.Muhammed’e emin mert güvenilir vefalı ve sözünde duran anlamında Muhammed'ül-emin denmiştir ..
*Hz.peygamberi ukâz fuarında şiiriyle etkileyen kişi kus b. Saide dir.

*kronolojik sıralama:
-Abdulmuttalip vefatı
-ficar savaşı
-hz.hatice ile evlilik
-ebu talibin vefatı..

3.Ünite

İSLAMIN MEKKE DÖNEMİ


Hz Muhammed’in (as) Peygamberliğinin Başlaması

ılk vahiy tecrübesinden önceki aylarda sadık rüyalar, yani takip eden günlerde gerçekleşen rüyalar görmeye başladı. Zaman zaman Allah ın selamı üzerine olsun Ey Allah ın elçisi şeklinde sesler duyuyordu.Eşine cinlerin etkisinde kalmaktan korktuğunu söyledi.
İlk Vahiy : Peygamberimiz as 40 yaşında iken Hira mağrasında 27 Ramazanda (610) Cebrail meleğiyle ilk vahiy geldi. Oku! (Alak)
Hz. Peygamber’in Varaka b.Nevfel ıle Görüşmesi :Varaka Kitab-ı Mukaddes i bilen bir Hristiyandı.Hz. Hatice peygamberimize oolanları Varakaya anlatmış Varakada Muhammed e görünen varlığın Musa ya da gelen Cebrail isimli melek old. söyledi.Sonra peygamberimiz Kabeyi tavaf ederken karşılaştı ve onada söyledi.
Vahyin bir süre kesilmesi:Vahiy bir süre kesilmiş sonrasında Cebrail Duha suresini getirmiştir.
Gizli Davet Dönemi ve ılk Müslümanlar:Müddesir ayetleri nazil olduktan sonra Peygamberimiz çevresindeki insanlardan başlayarak tebliğe başladı.3 yıl süren bu dönemde, Hz. Hatice,Peygamberimizin kızları Zeyneb,Rukıyye,Ümmü Kulsum,Hz. Ebubekir,Hz. Ali,Zeyd b,Harise,Osman b Affan,Zübeyr b. Avvam,Abdurrahman b.Avf,Talha b.Ubeydullah,Sa'd b. Ebu Vakkas,Osman b. Maz'un,Said b.Zeyd,Ayyaş b.Ebu Rebiave hanımı Esma bint Seleme,Ebu Ubeyde b. Cerrah,Erkan b.Ebu'l Erkan,Ebu Seleme,Ca'fer b. Ebu Talib ve Ubeyde b. Haris müslüman oldular.Gizli Davet döneminde peygamberliğin 6. yılında Hz. Ömer müslüman oluncaya kadar Erkam b.Ebu'l Erkam ın evi nde toplanılmıştır.Hz. Ömer müslüman old. sonra müslümanlar namazlarını Kabe de kılmaya başladı.
Açık Davetin Başlaması: Hicr 15/94 ayeti geldikten sonra açık davet başlamıştır.
Müşriklerin Tepkileri: Hz. Muhammed in Mekke deki 13 yıllık tebliğ faliyeti sırasında kabile liderlerinden kabul eden olmadı.Müşriklerin içinde Hz. Peygambere karşı ser tutum takınanlar:Ebu Cehil,Umeyye b. Halef,Nadr b.el-Haris ve Ebu Leheb dir.Utbe b. Rebia daha yumuşaktır.
*Nubüvvetin 6. yılında Hz. Hamza Ebu Cehil in Hz. Peygamber e hakaret etmesi üzerine müslüman olmuştur.Bazı köleler ağır işkenceler görmüştür.Bilal-i Habeşi çok işkence gördü.Hz.Ebubekir satın alıp özgürlüğüne kavuşturmuştur.Ammar b.Yasir in anne ve babası Sümeyye ve Yasir işkence sonucu hayatını kaybeden ilk müslümanlardır.Ammar Lat ve Uzza lehine ve Peygamberimiz aleyhine sözler söylemesi üzerine hayatını kurtarmıştır.Sonra Peygamberimize gidip durumu anlatmış ve Peygamberimiz gönülden olmadıktan sonra mahzuru olmadığını söylemiştir.


Kureyş’in Yeni Dine Karşı Çıkma Sebepleri


1-Müşriklerin ileri gelenlerinin statülerini korumak istemesi.(müslümalık köleliğe karşıdır,eşitlik)
2-Araplar için ataların dini doğru olanıydı.Tutucudurlar.
3-Arapların kabileci bir toplum olmaları en önemli engeldi.Bu kabilecilik yüzünden Ebu Cehil Hz. Peygamberin nübüvetini kabul etmeyi Haşimoğullarının üstünlüğü olarak değerlendirmiş ve bu meseleyi Mahzumoğullarıyla Haşimoğulları arasındaki rekabet çerçevesinde ele almıştır.
4-Hac ibadeti,putlara saygı Mekke nin ticareti için çok önemliydi müşrikler ekonomik açıdan zarar görmek istemiyorlardı.
5-Müşrikler liderlik yapacak kişinin zengin yada güçlü olmasını isterdi.Peygamberimiz zengin vede kabile lideri değildi.
*Sosyal Statüsü yüksek olanlar tepki göstermiler, gençler ise Peygamberimiz dinlemeye saha istekli<olmuşlar vede birçok müşrik çocuklarından Müslüman olanlar vardı.


HABEşıSTAN HıCRETı: Müslümanlara yönelik baskılar artınca peygamberimiz nübüvvetinin 5.yılında (615) Müslümanların bir kısmını Habeşistana göndermiştir.2 yıl devam etmiştir.ılk Hicret edenler onbiri erkek dördü kadın olmak üzere 15 kişidir.Bunların arasında Hz.Osman ile kızı Rukıyye de vardı.Bu müslümanlar arasında baskı görmeyen Cafer b.Ebu Talib ve eşi Esma bint Umeys de bulunuyordu.Bu da hicret edenlerin sadecebaskıya maruz kalanlar arasından seçilmediğini gösterir.
Kureyşlilerin Ambargosu:Müşrikler peygamberimize engel olamayınca Haşimoğullarının onu terk etmesini sağlamak için sosyal,siyasi,ekonomik ambargo başlattılar.Bu karara göre Haşimoğullarına kız verilmeyecek,kız alınmayacak,alışveriş yapılmayacak ve konuşulmayacaktı.Amca çocukları Muttaliboğullarıda ambargoya dahil edilmiş ancak Müşriklerle hareket eden Ebu Leheb ve çocukları ambargo dışı bırakılmıştır.Müşrikler bu kararı Kabe duvarına asmıştır.Gizlice müslümanlara yardım edenler vardı Hişam b. Amr,Hakim b. Hizam yardım göndermiştir.Ayağa kalkıp ilk tepkiyi gösteren Zubeyr b. Ebu Umeyye dir.Ambargo 3 yıl sürmüştür.Hişam b. Amr,Mu'tim b. Adi,Ebu'l Bahteri b.Hişam,Zem'a b. Esved ambargonun kaldırılmasında etkili olmuştur.
Hüzün Yılı:Ambargonun kaldırılmasından 8 ay sonra Peygamberimizin amcası Ebu Talib,kısa süre sonrada eşi Hatice vefat etmiştir.Bu sebeple bu yıla hüzün yılı denmiştir.
Hz. Peygamberin Taif Yolculuğu:Peygamberimiz destek almak için Taif e gitmiş ve umduğu desteği bulamamıştır.Mu 'tim b. Adi peygamberimize dönüşte koruma vermeyi kabul etti.Birlikte Mescid-i Haram a gittiler ve Peygamberimiz iki rekat namaz kıldı.
Akabe Biatları:Peygamberliğin 11. yılında Medineden gelen 6 Hazrecli müslüman oldu. Bunlar Akabe mevkinde ıslam çağrısına olumlu cevap vermiştir.
1.Akabe Biatı :Peygamberliğin 12. yılında memleketlerine dönen müslüman olan Medineliler daha kalabalık bir grupla geri döndüler.Akabe mevkinde Peygamberimiz onlarla toplantı yaptı.Bu toplantıya 10 Hazrecli ve 2 Evsli de katılmış ve onlardan ıslam ilkelerine uyacaklarına Biat almıştır.
2.Akabe Biatı:Peygamberliğin 13. yılında ikisi kadın olmak üzere 75 Medineli Müslümanla Akabe de tekrar görüşme yaptı .Gelenlerin çoğu Hazrec kabilesindendi.
Birinci Akabe biatında daha çok ahlaki prensipler öne çıkarılmışken ,ıkinci Akabe Biatında Siyasi hedefler amaçlanmış bvöylece Hz. Peygamber in Medineye hicretinin ilk adımı atılmıştır.ıslam ın Medinelilerin arasında hızla yayılmasında Medinelilerin Mekkeliler kadar tutucu olmamaları,Yahudilerle ilişkileri nedeniyle dinler konusunda bilgi sahibi olmaları ,Kabile ileri gelenlerinden bazılarının erken müslüman olması,Peygamberimizi aralarındaki kan davalarını çözecek olarak görmeleri,ıslam ın insan ruhunu tatmin eden mesajının önemli etkisi vardır.


İsra ve Miraç : Hz. Peygamber in Mekke deki Mescid-i Haram dan Kudüsteki Mescid-i Aksa ya yaptığı gece yolculuğuna ısra Kudüsten göğe yükselmesine Miraç denir .Allah ın huzuruna çıktığında beş vakit namaz farz kılındı.

Müslümanların Hicreti:Hz. Peygamberin hicretinden Mekke fethine kadar hicret,hak batıl mücadelesinda taraf olmanın en önemli göstergesidir.Hbu Bekir dışındaki hemen hemen diğer müslümanlar Peygamberimizden önce hicret etmiştir.Hz. Ebubekir Habeşistan a hicret girişiminde bulunmuş , ıbnud-Duğunne tarafından geri çevrilmiştir.Medine ye ilk hicret eden kişi Ebu Seleme dir.Müslümanların çoğu gizli Hicret ederken Hz. Ömer Kabe ye gidip meydan okuyup yola çıkmıştır.
Hz.Peygamberin Mekke de mücadele etme imkanını sonuna kadar kullandıktan sonra başka bir yol kalmadığında hicretine müsade edilmiştir.

Medine’nin Hicret Yurdu Seçilmesinin nedenleri;


1-Mekke ile ilişkiyi tamamen koparmayacak bir yer olmasıdır.(Kabe nin Mekke de oluşu)
2-Medine deki otorite boşluğu.
3-Medine de peygamberimizin ailesinin sıhriyet bağı olan Hazrec kabilesinin yaşaması(kabile dayanışması)
4-Nufüs potansiyeli bakımından Hicaz daki en önemli yer olması.
5-Mekke ye yakın mesafede olması.
6-Burdaki müslümanlardan gördüğü destek.

Medine ye Doğru Yolculuk:Peygamberimize Hicret izni verilince Hz. Ebu Bekir ile birlikte Medine ye hicret edeceğini bildirdi Hz. Ebubekir e.Hicret kararı Hz. Ebu Bekir in ailesi ve Hz. Ali dışında kimseye duyurulmadı.Medine ye gitmek üzere yola çıktığı halde Hz.Peygamber in önce Sevr dağına gitmeyi tercih etmesi Mekkeli Müşrikleri yanıltmak ve etrafın sakinleşmesini beklemek içindi.Hz.Peygamber peygamberliğinin 14.yılında (M.622) Rebiüllevvel Pazartesi günü Hz. Ebu Bekir,Amir b. Füheyre ve yanlarında bulunan kılavuzla yola çıktı.
Süraka b.Malik in Peygamberimizi yakalama girişimi:Başta yakalamak istemiş ancak Preygamberimizle karşılaştığında atının ayakları kuma batmaya başlamış Peygamberimizin farklı özelliği olduğunu anlamış ve aman dileiş Peygamberimize o topraklardan geçinceye kadar korumalık yapmıştır.
Büreyde b.Husayb ın Müslüman olması:Oda Peygamberimizi yakalamak istemiş ancak onunla sohbet ettikten sonra müslüman olmuş ve onu korumuştur.
Hz.Peygamber Kuba da:Hz. Peygamber Kuba dan Yesrib e giderken Salim b.Avfoğullarının
arazisinde Ranuna vadisinde ilk Cuma Namazını kıldırmıştır.

Hz. Peygamber Medine de:Peygamberimiz Medine de Ebu Eyyub Halid b. Zeyd el-Ensari nin evinde kalmıştır.Sonra Peygamberimiz eşi Sevde ve kızları Fatıma ve Ümmü Kulsum ü de Medine ye getirtti.Ancak kızı Zeyneb i kocası Ebu'l As Rebi o zamanlar müşrik old. için alıkoydu.

Hicretin Sonuçları

1-Peygamberimiz hicret ederken temkinli davranışlarıyla insanların işlerinde gereğince davranmaları gerektiğini hayatında göstermiştir.
2-Hicret Peygamber in Ashabının fedakarlarını göstermiştir. Malları ve canları pahasına hicret etmişlerdir.
3-Hicret Mekke de zayıf olan Müslümanların izzet bulmasının dönüm noktasıdır.
4-ıslam ın kitlelere ulaşmasının önündeki engeller büyük ölçüde hicret ile ortadan kalkmıştır.
5-Muhacir ve Ensar kavramı ıslam Tarihine kazandırılmıştır.
6-Hz. Peygamber Muhacir Ensar kardeşliğini başlatmış böylece kan bağına dayanmayan,inanç birliğine dayanan toplum oluşturmanın adımı atılmıştır.
7-Hicretten sonra Medine ıslam Dünyasının merkezi olmuş.
8-HicretlebirlikteyıllardırdevamedenHazrec-Evs düşmanlığı yerini Peygamberimizin etrafında kenetlenmiş ümmete bırakmış.
9-Hicretten kısa süre sonra Peygamberimiz Yahudilerle Medine sözleşmesini imzalamıştır.
10-Hicretten sonra Müşriklerin işi zorlaşmış çünkü bu sadece Kureyşin sorunu olmaktan çıkmış daha geniş alana yayılmış.
11-Medineye göç eden Müslümanlar maddi açıdan Müşriklere zarar verme imkanı bulmuş. Çünkü Medine Mekkelilerim şam Tic. Yolu üzerindedir.
Hz.Peygamberin Medine ye hicreti dünya tarihinin dönüm noktalarından biridir.Hz. Peygamber in yetiştirdiği samimi Müslümanlar onun vefatından yaklaşık 10 yıl içinde bilinen Dünya nın önemli bir bölümüne ıslam mesajını ulaştırmayı başarmışlardır.Müslümanlar Hz. Ömer döneminde hicreti tarih başlangıcı yaparak onun hak ile batıl arasınıb ayıran bir dönüm nok tası olmasını teccil ettiler.

4.Ünite

*hicretten önce yesrib’de: beni kurayza , beni kaynuka, beni nadir (Yahudilerden oluşan kabileler) Ve güney Arabistan kökenli evs ve hazrec kabileleri bulunuyordu…
*evs ve hazrecin Abdullah b.übeyi ortak başkan seçme teşebbüsleri hz.peyga...mberin hicreti ile sonuçsuz kaldı.. *mü’şellelde sahilde bulunan menat adlı puta diğer kabileler tapmakla birlikte ona en fazla saygıyı evs ve hazrec gösteriyordu..
*Medine belgesi hicretin 1.yılı yürürlüğe konmuştur.. Müslümanlar ve Yahudiler arasındaki sözleşmedir.
*hicretin 1 yılı Cuma namazı farz kılınmıştır 2.yılında şaban ayında ise ramazan orucu farz kılınmıştır..
*ramazan bayramından bir iki gün önce hz.peygamber fıtır sadakası ile ilgili hükümleri açıkladı..
*şevval ayının girmesiyle birlikte bayram namazı kılındı..
*zilhicce ayının onuncu gününde kurban bayramı namazı kılındı..
*hicretin 2.yılında ramazan ayından sonra ise zekat farz kılındı.. *ezanla ilgili rüya gören sahabi Abdullah b.zeyd b. Sa’lebedir..
*Medine belgesinde yesrib vadisi harem bölge ilan edilmiştir. Hz.peygamber bu görevi ka’b b.malike vermiştir.. *birer ay arayla meydana gelen ilk 3 seriyye şunlardır: -hicretin 1.yılı ramazan ayında hz.hamza kumandasında yapılan sifulbahr seriyyesi -hictretin 1.yılı şevval ayında ubeyde bin haris kumandasında yapılan rabiğ seriyyesi -bundan 1 ay sonra zilkade ayında sad b. Ebu vakkas kumandasında yapılan harar seriyyesi..
*bedir savaşından önce tertiplenen gazveler; -ebva -bedru’l ula -buvat -zü’l üşeyre’dir..
*bedir savaşı ebu sufyan kumandasındaki Mekke müşrikleri bedir kuyuları yakınlarında savaştı..
*bedir savaşı müşrik ordusundan esved b. Abdülesed ile İslam ordusundan hz.hamza ortaya çıkıp döğüştüler *müşrik ordusundan ebu cehil ümeyye b. Halef utbe b. Rabia şeybe b. Rabia ve ebu süfyanın oğlu hanzala bu savaşta ölmüştü
*bedir savaşının en önemli sonuçlarından biriside uhud savaşına sebep olmasıdır..
*kaynuka çarşısında bir yahudinin ticaretle meşgül olan Müslüman bir kadına saldırısı sabırları taşırdı ve beni kaynukaya kuşatma yapıldı.. yenilince ubade b. Samit i medineden onları çıkartmaları konusunda görevlendirdi.. *bedir gazvesinden 2,5 ay sonra ebu sufyan 200 kişilik silahlı birlikle medineye hareket etti.. (sevik gazvesi) hz.peygamber onların peşine düştü ve onlarda savaşı göze alamayarak kaçtı..
*hicretin 3.yılının başında muharrem ayında hz.peygamber süleym ve gatafan kabilelerinin medineye hücum edeceklerin haberini aldı ve 200 kişilik kuvvetle karkaratüldür adlı yere gitti fakat müşrikler kaçtı..
*züemer ve bahran gazvesinde aynı şekilde müşriklerin kaçması ile sonuçlandı..
*hz.peygamber uhud savaşında mekkeden hareket eden ordu hakkında bilgi toplamak üzere enes b. Fedale ile karaksi mu’nisi görevlendirdi.. daha sonra hubab b. Münziri sayısı ve hazırlıkları hakkında bilgi istedi..
*uhud savaşında geri dönen kişi Abdullah bin übeydir..uhud savaşında sancak musab b. Umeyre verildi Abdullah b. Cübeyr konusundaki 50 okçuyu uhud dağının karşısındaki ayneyn tepesine yerleştirdi..
*bedir savaşıda mübareze şeklinde başlamıştır; Kureyş ordusundaki Talha b. Ebu talhayı hz. Ali Osman bin ebu talhayıda hz.hamza öldürdü..
*musab bin umeyr şehid düşünce hz.peygamber sancağı hz.aliye teslim etti..
*uhud savaşından sonra Müslümanlar güçsüz olmadığını göstermek amacıyla hamraülesedde hz.peygamber 5 gün kalmıştır.. müşrikler geri dönmeye cesaret edememişlerdir..
*esed kabilesi uhuddan 3 ay sonra Müslümanlara ani baskın yapmaya karar vermişlerdir. Hz.peygamberde ebu seleme b aşkanlığında 150 kişilik bir kuvvet gönderdi sonunda tüleyha’nın adamları etkisiz hale getirildi. (katan seriyyesi)
*bir-i maune faciası: amir b. Sa’saa kabilesi başkanı ebu bera suffeden 70 kişiyi emniyetine karar vererek islamı anlatmak için istenilen yere göndertti. Heyet bir-i maune denilen kuyunun yanına varınca konakladı ebu beranın yeğeni amir b. Tufeyl elçiği öldürüp süleym kabilesi kollarından topladığı askerle saldırıp 2 kişi hariç diğerlerini katletti..
*reci vakası : Adal ve kare kabilesi islamı öğrenmek için heyet istedi 10 kişilik heyet reci suyuna vardığında hüzeyl kabilesinin bir kolu olan lihyanoğullarından 100 kişi saldırıp 3 kişi hariç herkesi şehit ettiler..
*beni nadir Yahudilerinden kab b. Eşref kureyşlileri hz.peygambere karşı şiirleriyle tahrik etmişti Müslümanların hanımları için aşk şiirleri okumaya başladı Muhammed b. Mesleme bir grup müslümanla onu öldürdü.. *nadiroğulları hz.peygamber duvarın dibinde gölgelenirken taş yuvarlayarak öldürmeye çalıştılar ama başarısız oldular. Daha sonra kuşatma yapılara nadiroğulları medineden çıkmak zorunda kaldı..
*beni mustalik gazvesi: Huzaa kabilesinin bir kolu olan mustalik kabilesi reisi haris b.ebu dırar ile Müslümanlar arasında oldu.. Müstalikoğulları yenildiler ve hz.peygamber harisin kızı cüveyriye ile evlendi onlarda islamı kabul ettiler..
*hendek savaşının diğer adı azhab savaşıdır..
*hendek savaşı esnasında medinede Yahudi kabilelerinden sadece kureyza bulunuyordu diğer çıkarılan Yahudilerinde bir kısmı haybere sığınmışlardı..
*hendek kazma fikri Selman-ı farisin tavsiyesi üzerine olmuştur..
*beni kureyza uhudda Müslümanları huyey b.ahtabın zorlaması ile antlaşmayı bozarak Müslümanları arkadan vurmuştur..
*esça kabilesinin reisi naym b.mes’ud savaş suçu işlemesinden dolayı onlara kuşatma yapıldı sa’d b. Muaz konuyu çözmek için hakem tayin edilmiştir..
*hicaz bölgesindeki önemli şehirlerden biri olan medinenin bu adı almasının en önemli nedeni hz.muhammedin hicreti idi..
*bedir savaşından sonra Medine sözleşmesine aykırı davranarak antlaşmayı bozan Yahudi kabilesi beni kaynukadadır.
*hz.peygamberin katıldığı askeri harekata gazve denir..

5.Ünite

-Hz.Muhammed’i Medineye hicret için harekete geçiren esas unsur İslamiyetin oradaki parlak geleceğidir.
-Hz.Muhammed Medineye Hicretinde Abdullah bin Ureykut kılavuzluk yapmıştır.
-Hicret öneminden dolayı Hz..Ömer zamanında Hicri Takvim başlangıcı olarak kabul edilmiştir
-Mescid-i Nebevi bir eğitim öğretim yeri olduğu gibi askeri işlerin görüşüldüğü bir mekan da olmuştur
-Mescid-i Nebevinin bitişiğinde fakir kimsesiz ve barınacak yeri olmayan müslümanlar için yapılmış olan yere Suffe denir. Burada kalanları Suffe Ehli denir. Suffede eğitim görmüş yetişmiş kimselerede Kurra adı verilir
-Hz.Muhammed hicretten sonra Medinedeki şehir topluluklarını şehir devleti halinde teşkilatlanmaya davet etmiştir. Bu davet sonucunda Medine Vesikası imzalanmıştır. Aynı zamanda bu anlaşma dünyanın ilk anayasası olarak kabul edilir.
-Medine vesikası sözleşmesi ile araplar ve yahudiler müslümanları dini siyasi ve sosyal açıdan tanıdıklarını ilan etmiş oluyorlardı.
-Hicretin 1. yılında Cuma namazı farz kılınmış ilk nüfus sayımı yapılmış ilk ezan meşru kılınmıştır.
-Hicretten bir ay sonra ikişer rekat olarak kılınan öğle ikindi ve yatsı namazlarının farzları dört rekat'a çıkartılmıştır.
-Hicretin 2. yılı Şaban ayında Ramazan orucu farz kılınmış Ramazan ayından sonrada Zekat farz kılınmıştır

6.Ünite

-Hz. Muhammed'in bizzat kendisinin katıldığı savaşlara Gazve kendisinin katılmadığı bir sahabinin komutanlığı altında gönderdiği askeri birliğe ise Seriyye adı verilir.
-Bedir gazvesi Hz.. Peygamberin Müşriklerle yaptığı ilk savaştır.Bu savaş sonucunda Ebu Cehil başta olmak üzere 70 kadar müşrik öldürülmüştür.Yine bu savaşta sağ olarak esir alınan iki müşrik ki bunlar Ukbe b.Ebu Muayt ve Nadrb. Haris Müslümanlara yaptıkları zulüm ve işkencelerden dolayı idam edilmişlerdir.
-Bedir gazvesi başta Medine olmak üzere tüm Arap yarımadasında Müslümanların itibarının artmasına vesile olmuştur.
-Bedir gazvesi sonucu öldürülen Ebu Cehil'in yerine Müşrikler Ebu Süfyan' ı seçtiler.
-Uhud savaşında Hz. Hamza' yı şehit eden Vahşib. Harb' tır.
- Hz Muhammed 630 yılında hiç savaşmadan ve kan dökmeden Mekkeyi fethetmiştir.Bu arada Ebu Süfyan' da uzun terddütler sonucunda Müslüman olmuştur.
-Hz. Muhammed Mekke' nin fethinden sonra orada hiç asker bırakmadan buranın idaresini yeni müslüman olmuş olan Attab b. Esid' e bıraktı ve Huneyn' e gitti.
-Tebük Seferinden sonra 631 yılında Hz Muhammed Hz.Ebu Bekir' i hac emiri tayin etti.Hac da bu yıl farz kılındı.
-Hz. Ayşe' nin İfk olayı Beni Müstalik Gazvesi esnasında meydana gelmiştir.
-Putperestliğin kökü Tevbe suresinin ilk 8 ayetinin inmesiyle tamamen kazınmıştır.
-Arap adetlerine göre savaşın başında yapılan teke tek vuruşlara Mübareze adı verilir..

7. Ünite

HZ.EBU BEKİR DÖNEMİ
GİRİŞ :
1- Hz Ebu Bekir Kureyş kabilesinin Teymoğullarına koluna mensuptur.Babasının adı Osman olup EBU KUHAFE adıyla tanınmıştır. Annesi ise, Ümmü’l Hayr Selma bint Sahr’dır.
2-HZ Ebu Bekir in Cahiliye dönemindeki adı abdü’l kabe idi
.
3-O Allah(c.c) Resulü’nün cehennemden azat edildiğini müjdelemesi sebebiyle ATİK . Onun peygamberliğini ve getirdiği haberleri tereddütsüz kabul etmesi sebebiylede SIDDIK adıyla tanınmıştır.
4-Hz Ebu Bekir in diğer bir özelliğide kendisi hayatta iken bütün aile fertlerinin islamı kabul etmesidir. 5-Hz Ebu Bekir, Hicretin 9. Yılının hac mevsiminde Allah(c.c) resulü adına hac emiri olarak görev yaptı


HZ EBU BEKİR’İN HALİFE SEÇİLMESİ

1-Resulullah’ın vefatının hemen ardından Medineliler, Beni Saide çardağı adı verien toplantı yerinde Müslümanların yönetiminde istekli olduklarını açıkladılar. Ensarın adayı olarak Hazreç reislerinden SA’D B. UBADE nin adı öne çıktı.
2-Halifelik seçiminde genel kanaatin Kureyş üzerinde birleşmesi üzerine Hz Ebu Bekir, yanında bulunan Hz. Ömer ve Hz Ebu Ubeyde’yi işaret ederek bunlardan birinin halife olarak seçilebileceğini açıkladı. Fakat her ikiside halifelik için uygun adayın Hz Ebu Bekir olduğunu söylediler.
3-İlk halife seçimine farkli bir açıdan bakan 2. Topluluk Haşimilerdir
4-Hz. Ebu Bekir in halifeliğine, Kureyş içinde haşimilerle soy yakınlığı olan Ümeyyelilerde itiraz etmişlerdir.Özellikle bu kabilenin en önemli şahsı olan Ebu Süfyan b. Harb, Kureyş içinde Teymoğulları gibi zayıf bir kabileye mensup olan Hz Ebu Bekir e biat etmenin gerek Haşimiler, gerekse Ümeyyeliler, adına kınanacak bir davranış olduğunu dile getirmiş. Ardından HZ Ali’yi halifeliğini ilan etmeye çağırmıştır.


Hz. Ebu Bekir in ilk icraatı: Üsame ordusunun sefere gönderilmesi


1-Hz Ebu Bekir, halife olur olmaz ilkönce Üsame b. Zeyd komutasındaki orduyu sefere gönderdi.
2-Seferi Hz Peygamber (sav) Hazırlamıştır lakin hastalığı sebebiyle gönderememiştir
3-Üsame genç olması sebebiyle komutan olmamasını isteyenler vardı. Lakin Hz Ebu Bekir bunlara aldırış etmemiş Efendimiz(sav) görevlendirdiği için Üsame yi görevden almamıştır
4-Seferde ciddi bir çarpışma olmamış bazı asi kabileler itaat altına alınmıştır.


RİDDE OLAYLARI:
Ridde olayları ve sebepleri


1-Ridde dinden çıkma demektir.
2-Mürted dinden dönen kişiye denir
3-Beni müdlic den Esved el Ansi ; Beni Hanife den Müseylime ; Beni Esed den Tüleyha b hüveylid peygamberlik iddiasında bulunmuştur.Bunlara mütennebi denir
. 4-Arap kabilelerinin büyük bölümü din konusunda parçalanmışlardır. Arap yarımadasında bütün olarak dinlerine sebat edenler sadece Medine, Mekke ve Taif halkı olmuştur.


Ridde Olaylarının Bastırılması


1-a-Tuleyha Esed, Gatafan ve tayy kabilelerinden taraftar toplayarak isyan başlatmıştır. b-Tüleyha üzerine komutan olarak Halid
b. Velid gönderilmiştir.
c-Halid Necid bölgesinde Büzaha da toplanan Tüleyha taraftarlarıyla karşı karşıya geldi
d-Yenik düşen Tüleyha Gatafan ve Esed kabilelerine sığınarak İslam a girdiğini ilan etti


2-a-Halid Tüleyha yı etkisiz hale getirdikten sonra peygamberlik iddiasında bulunan Secah ve onu destekleyen Beni Temim üzerine yürüdü.
b-Temim birlikleri Butahta mağlup edildi
c-Malik öldürülünce tek kalan Seccah Yemame ye giderek paygamberlik iddiasında bulunan sahtekar Müseylimeye destek verdi.

3-a-Müseylimeye karşı İkrime b. Ebu cehil i ardından şurahbil
b. Hasene yi gönderdi, ardından Halid b. Velid geldi.
b- Bu savaşa AKRABA savaşı denir.
c-Bedirden sonra en şiddetli muharebedir
d-Tarafların 10.000 kayıp verdiği kaydedilir
e-Şehit sayısı 2200 kişi olup 700 ü Kur’an hafızıdır f-Müseylime bu savaşta ölmüştür.


4-a-Yemende Esved el Ansi İslam tarihinde riddeyi ilk başlatan kişi olarak kabul edilir.
b-Allah Resulü, Kays b. Hübeyre el Muradi vasıtasıyla etkisiz hale getirilmiştir.
c-Efendimiz (sav) vefat edince Yemen de 2. Ridde olayı başlamıştır
d-Bu olayı Eş’As b. Kays EL Kindi organize etmiştir. Bölgeye Muhacir b. Ümeyye komutasında askeri birlik gönderildi. Halifenin emriyle İkrime bölgeye gitmiş ve isyan bastırılmıştır.
e-Bu olaydan sonra Arap yarımadasında siyasi hakimiyet yeniden sağlanmıştır.


HZ EBU BEKİR DÖNEMİ FETİHLERİ


1-Hedefler Suriye ve Irak olmak üzere 2 bölgedir.


IRAK FETİHLERİ:


1- Müsenna b. Harise eş-Şeybani İranlılarla giriştiği mücadelesinde dahada güçlenmek için Medine ye geldi ve Hz Ebu Bekir den kendisini sasanilere karşı görevlendirmesini istedi. İsteği kabul edildi.


2-Halid b. Velid Irak sınırını geçtikten sonra kendisine katılan Müsenna ve diğer komutanlarla birlikte Basra körfezinde Übülleyi ardından Acemlerin ordugahı durumundaki Hübeyre şehrini ele geçirdi


3-Hire kuşatıldı ve teslim oldu fakat yapılan görüşmelerde Müslüman olmayı kabul etmemekle birlikte cizye karşılığı barış yapmayı teklif ettiler.


4-Barusma şehri savaşmadan teslim oldu. Enbar şehri biraz direnip teslim oldu. Aynüttemr de ele geçirildikten sonra Basra körfezinden Aynütemr e kadar Fırat nehri boyunca uzanan topraklar Müslümanların hakimiyetine girmiş oldu.

SURİYE FETİHLERİ:

1- Ebu ubeyde b. Cerrah Cabiye ; Yezid b. Ebu Süfyan Belka ; Şurahbil b. Haseme Ürdün ; Amr b. AS arebe’ye ordusunu yerleştirdi.
2-Müslümanlar Suriyeye girince Herakleios, Kardeşi Theodoros kumandasındaki ordusunu gönderdi. Amr b. As yardım isteyince Halid b. Velid bölgeye gitti.
3-Ecnadeyn muhaberebesi Müslümanların kesin galibiyetiyle sonuçlandı.


HZ EBU BEKİR İN VEFATI


1-Vefatından önce yerine seçilmek üzere Hz Ömer i belirledi.
2-Hz Peygamber(sav) yanına defnedilmesini Hz Aişe ye vasiyet etti
3-Cenaze namazını Hz Ömer kıldırdı.
4-2 Yıl halifelik görevini sürdürdü.

HZ. Ebu Bekir in şahsiyeti ve yönetim anlayışı Şahsiyeti:


1- Arap soy bilimi olan Ensab hakkında zamanının otoritesi olarak kabul ediliyordu.Ayrıca Eyyemü’l Arab konusunda uzmandı.
2-Hz Ebu Bekir tesirli şekilde Kuran okuduğu için Mekkelilerin baskısına maruz kalmıştır ve şehri terk etmiştir.Tekrar İbn Duğunnenin korumasında şehre girmiştir.
3-Mescid i Nebevi arsasının bedeli Hz Ebubekir tarafından karşılanmıştır. Yönetim anlayışı- İstişare, kararlılık, hoşgörü, ehliyet ve insan hakları İstişare: İslam tarihinde bunun siyasi anlamda sistemleşmiş şekline şura denir. En önemli yardımcısı hz Ömer dir. Medinede davalara bakma görevini hz Ömer e vermiştir.Ebu ubeydeyi beytülmal emini tayin etmiştir. Zeyd-Hz Ali- Hz Osman a devletin katipliğini vermiştir. Kararlılık in ve devlet işlerinde ihmaline ve tereddütüne raslamak mümkün olmaz.Karar verdimi cesaretle uygulamıştır. Karşı çıkılmasına rağmen Üsameyi komutan tayin etmiştir. Çünkü Hz Peygamber (sav) böyle istemiştir. Hoşgörü: Kendisine karşı çıkanları olgunlukla karşılamış şahsiyet meselesi yapmamıştır. Ehliyet:En önemli ilkesi ehliyettir. İşleri yöneticilerin yakınlarına değil işin ehli olanlara verilmesini uygun görmüştür. İnsan haklarına saygı: Üsame ordusuna verdiği 10 öğüt: Hainlik yapmayınız, vefasızlık etmeyiniz, haddi aşmayınız, kimsenin uzuvlarını kesmeyiniz, Çocukları kadınları ve yaşlıları öldürmeyiniz,hurma ağaçlarını kesip yakmayınız, koyun inek deve gibi hayvanları gıda dışında kesmeyiniz, Manastırlara çekilmiş insanları kendi hallerine bırakınız.



1-Hulefa-yı Raşidin dönemi ilk halifesi kimdir?
Hz.Ebu Bekir
2-Hz.Ebu Bekir in anne ve babası kimdir hangi kola mensubdur?
Babası Osman Ebu Kuhafe adıyla tanınmıştır.Annesi Ümmül'l Hayr Selma Bint Sahr'dır.Kureyş kabilesinin Teymoğulları koluna mensubdur.
3-Müslüman olmadan önceki ısmi nedir?
Abdü'l-Kabe
4-Müslüman olduktan sonra peygamberimizin verdiği isim ?
Abdullah
5-Hz.Ebu Bekir için kullanılan 'Atik' ve 'Sıddik' kavramları neden kullanılmıştır?
Atik:Allah Rasulu'nun cehennemden azad edilmesini müjdelemesi sebebiyle
Sıddik:Allah Rasulu'nun peygamberliğini ve getirdiklerini tereddütsüz kabul etmesi sebebiyle
6-Hz. Ebu Bekir'in satın alıp azat ettiği köleler ?
Bilal-i Habeşi ve annesi Hamame,Amir b.Füheyre,Ubeys,Ümmü Ubeys,Ebu Fükeyhe,Zinnire,Nedhiye
7-Onun aracılığıyla müslüman olanlar kimler?
Hz.Osman,Talha b.Ubeydullah,Sa'd b. Ebu Vakkas,Zübeyr b. Avvam
8-Hz. Ebu Bekir Hac Emiri görevini ne zaman yapmıştır?
Hicretin 9. yılında
9-Müslümalar halife seçmek için nerde toplanmışlar bu toplantıya ne denmiş?
Beni Saide Çardağında ,Beni Saide Toplantısı
10-Halife ne demektir?
Bir kimsenin yerine geçen ve onu temsil eden kimse ,ıslam devletlerinde devlet başkanı demektir. Müslümanların önder ve lideri olması sebebiyle imamda denir.
11-Halifeliği iamametten ayırmak için hangi kavramlar kullanılmış?
ımamet-i kübra,imamet-i uzma
12-Hz. Ebu Bekir'in halifeliğine karşı olanlar kimlerdir?
Ensar' ın adayı:Sa'd b.Ubade,Hazrecli;Hubaba b.Münzir,Haşimiler,Haşimilerle soy yakınlığı olan Ümeyyeliler öz.Ebu Süfyan b.Harb
13-Haşimilerin karşı çıkma sebebi nedir?
Hz. Peygamberle yakınlık sebebiyle hilafetin kendilerine ait olması gerektiğini düşünmeleri ve Hz.Ali yi uygun bulmaları.
14-Hz. Ebu Bekir in Halife Seçilmesindeki belirleyici unsurlar nelerdir?
O dönemin tarihi,siyasi ve sosyal gerekçeleri (öncelikle Kureyş e mensub olması)
15-Hz. Ebu Bekir in Halife seçilmesindeki olayların Müslüman toplumu açısından önemi nedir?
Hz. Peygamberden sonra karşı karşıya kalınan ilk iç meseledir.(Sonra meydana gelen ridde olayları hilafet meselesini geri plana itmiş)
16-Hz.Ebu Bekir'in Halife olduktan sonraki ilk icraatı nedir?
Mute Savaşı nın cereyan ettiği bölgeye Usame bç Zeyd ordusunu sefere göndermiş.
17-Ordunun gönderilmesi sırasında çıkan problemler neler?
*Ordunun şehirden ayrıldığını öğrenen mürtedlerin saldırı endişesi
*Azatlı bir kölenin oğlu ve genç olması sebebiyle Ashaptan bazı kimselerin Üsamenin değiştirilmesini istemesi
18-Hilafet meselesinden sonra ıslam toplumunun karşı karşıya kaldığı en önemli sorun nedir?
Ridde olayları
19-Ridde olayları ne demektir?
Müslümanların birliğinin yanı sıra varlığınıda tehtid eden dinden çıkma ve isyan hareketleri
20-ırtidat ve mürted ne demektir?
ırtidat:Sözlükte bir şeyden sönmek,vazgeçmek,yüzçevirmek,gidilen yoldan geri dönmek terim olarak ise iman ettikten sonra ıslam dininden dönmek
Mürtedinden dönen kişi
21-Mütenebbi ne demek?
Peygamberlik iddiasıyla isyan başlatan kişi.
22-Peygamberimiz dönemindeki peygamberlik iddiaları-ridde?
Beni Müdlic ten Esved el-Ansi (yemen),Beni Hanife den Müseylime(Yemame) ,Beni Esed deb Tuleyha b.Huveylid
23-Ridde yi başlatan ilk kişi?
Esved el-Ansi
24-Hz. Ebu Bekir Döneminde ridde olaylarına karışanlar kimler?
Secah,Uneyne b.Hısn(asla kalben inanmadığını itiraf etmiş) ,Kurre b. Seleme,Fucae b.Abdüyalil,Ei'asb.Kays, Hakem b. Zeyd e tabi olan Beni Bekirb.Vail,Malik b.Nüveyre idaresindeki Beni Yerbu mensubları 25-Arap yarımadasında dininde sebat eden halklar?
Mekke,Medine ve Taif halkı
26-Ridde olaylarının nedenleri nelerdir?
Dini sebep:Müslüman olanların tamamiyle kalplerinin ıslam a ısınmamış olması sebebiyle irtidat etmeleri
Siyasi Sebep:Kabilecilik düşüncesi yani asabiyyet (siyasi varlıklarını koruma gayesiyle ıslam a girmişler)
Ekonomik sebep:Zekat vermek istememeleri (Bu aynı zamanda siyasi olarakda görülebilir çünkü zekat vermek o dönemde itaat sembolü idi)(zekat vermek istemeyen :Kurre b.Hubeyre)
27-Ridde olaylarını bastıran komutanlar kimlerdir ?
Halid b. Velid,ıkrime b. Ebu Cehil, Halid b. Said b. el_As ,Amr b. As , Huzeyfe b. Mihsan, Arfece b. Herseme , şurahbil b. Hasene
28-Ridde olaylarını çıkaranların üzerine gönderilen komutanlar kimler?
Tuleyha :Halid b. Velid
Secah ve onun destekçisi Malik b.Nüveyre(öldürüldü) :Halid b. Velid
Müseylime (Secah da ona sığınmıştı) :ıkrime b. Ebu Cehil şurahbil b. Hasene Halid b.Velid
Bekir b. Vail (Bahreynde) : Ala b. Hadrami Halid b. Velid
Umman ve Mehre : Huzeyfe b. Mihsan Arfece b. Herseme ıkrime b.Ebu Cehil
Eş'as b.Kays el-Kindi(Yemende) : Muhacir b.Umeyye ıkrime b.Ebu Cehil
29-Bahreyn de ridde olaylarında ıslam üzerine kalan kimdir ?
Abdü'l-Kays
30-Peygamberimiz döneminde Esved el-Ansi yi etkisiz hale getiren kimdir?
Kays b.Hübeyre el-Muradi
31-Esved el-Ansi den sonra Yemen de 2. ridde hareketini başlatan kimdir?
Ei'as b. Kays el-Kindi
32-Akraba Savaşı nedir?
Akraba şavası Müseylime ile yapılan yemame savaşındaki şiddetli çarpışmalara denmiştir.Bedir den sonraki en şiddetli çarpışmadır.
33-Yemame şavasının önemi nedir?
Bu savaşta çok sayıda hafız şehit olmuştur.Bu da K.Kerim'in kaybolması hususunda endişe yaratmıştır.K.Kerim in mushaf haline getirilmesi zorunlu olmuştur.(Hz.Ömer in ısrarıyla)
34-K.Kerim kim zamanında ve kim tarafından mushaf haine getirilmiştir ?
Hz. Ebu Bekir zamanında Zeyd b. Sabit başkanlığındali bir kurul tarafından
35-Hz. Ebu Bekir'in vefatından sonra K.Kerim kimlerde kalmıştır?
O öldükten sonra Hz. Ömer ondan sonrada Rasulü Ekrem in hanımı Hafza da.
36-Hz. Ebu Bekir Döneminde fetihler nereleri hedef almış ve buralarda hangi imp. vardı?
Irak ve Suriye yi hedef almış .Irak ta Sasani ımp. Suriye de Bizans ımp. vardı.
37-Arapların o dönemde fetihlerdeki başarısının en temel nedeni nedir?
ıslamla kazandıkları manevi güç ve ıslam dinin insanlara ulaştırma arzusu(ılay-ı kelimetullah)
38-Bu fetihler sırasında Sasani ve Bizans dev. durum nasıldı?
Bu devletlerde iç zayıflık sebebi olan mezhepler arası mücadele etnik çatışma vergi adaletsizliği uzun süren savaşlar halkı yormuş bu durum halkı yormuş durumdaydı.
39-Irak fethinin sebepleri neler?
*ılk hedef Sasani ımp. olmalıydı çünkü bu büyük dev.le mücadele etmeden müslümanların Arabistanın doğusuna ilerlemesi mümkün değildi.
*Irakta çok sayıda Arap kabilesi vardı bunlarla yapılacak ittifak farslılarla mücadeleyi kolaylaştıracaktı.
40-Irakta fethedilen yerler ?
Hire Übülle Hübeyre (acemlerin ordugahı) Barusma Enbar(stretejik önemi var Sasani ımp. erzak ve silah merkezi) Aynütemr
Yani Basra körfezinden Aynütemr e kadar Fırat nehri boyuna uzanan topraklar fethedilmiş.
41-Irak fethinin sonuçları neler?
*Hirelilerle cizye karşılığında barış yapıldı.
*Bu fetihler Hz. Ömer dönemindeki Sasani ile büyük mücadelenin hazırlık safhasını oluşturmuş.
42-Suriye fethinin sebepleri neler?
*Bölge çevresindeki Hristiyan Arap çemberini yarmak bu sayede Müslümanların Araplar dışındaki milletlerle yakın temasa geçmesini sağlamak

43-Irak fethindeki komutanlar kimler?
Müsenna b.Harise eş-şeybani başlattmış Halid b.Velid
44-Suriye fethinde görev alan komutanlar kimler ve ordularını nerelere konuşlandırmış?
Ebu Ubeyde b.Cerrah Cabiye ' de Yezid b.Ebu Sufyan Belka'da şurahbil b.Hasene Ürdün de Amr b. As Arabe ye ordularını yerleştirmiş.
45-Müslümanlara Suriye kapılarını açan muharabe hangisi?
Ecnadeyn Muharabesi
46-Ecnadeyn muharebesinin önemi?
ılk Müslüman -Bizans savaşı olması ve Suriye kapılarını müslümanlara açması
47-Ecnadeyn muharebesi komutanları kimlerdir?
ıslam ordusu : Halid b. Velid
Bizans ordusu : ımp. Herakleios un kardeşi Thedoros
48-Hz.Ebu Bekir in vasiyeti?
*Hz.Osman a yazdırdığı ahitname ile Hz. Ömer i halef bırakmıştır
*Cenazesi toprağa verilir verilmez cihatlara devam edilmesi
*Üzerinde bulunan beytülmale ait emanetlerin yerine konulması
*Hz. Peygamber in yanına defnedilmek istemiştir.
49-Hz. Ebu Bekir in cenazesini kim kıldırmıştır?
Hz.Ömer
50-Hz.Ebu Bekir döneminin müslümanların yönetimi için önemi nedir?
Peygamber idaresinden hilafet dönemine geçilmiştir.
51-Hz. Ebu Bekir in şahsiyeti nasıldı?
Güzel ahlaklı doğru cömert az ve öz konuşan hassas duygulu güler yüzlü
hoş sohbet soğukkanlı bir insandı.Cahiliye devri kötülüklerine uymamıştır.ılim ve hikmet sahibiydi.Kur'an okumayı çok severdi.Ayrıca ensab hakkında zamanın otoritesi ve Eyyamül-Arap konusunda uzmandı.
52-Yönetim hakkındaki prensipleri nelerdir?
ıstişare Kararlılık Hoşgörü Ehliyet ınsan haklarına saygı
53-ıstişare ne demektir?
Yöneticinin karşı karşıya kaldığı bir problemin halli için görüşüne değer verdiği kişilerle yaptığı fikir alışverişidir.ışlam tarihinde buna şura denir.
54-Hz. Ebu Bekir dönemindeki devler görevlileri kimler?
Medinede davalara bakma görevi:Hz.Ömer
Beytülmal emini(hazine) : Ebu Ubeyde b. Cerrah
Devlet katipliği :Zeyd bç Sabit Hz. Ali Hz.Osman
55-Hz. Ebu Bekir in istişarede bulundukları kimler?
Hz.Ömer Hz.Osman Hz.Ali Abdurrahman b.Avf Muaz b. Cebel Zeyd b. Sabit
56-Hz. Ebu Bekir in 'En iyiniz olmadığım halde sizin başkanınız olarak seçilmiş bulunuyorum sözü ' hangi prensibiyle alakalı?
Tevazu
57-Yanlış hareket ve davranışta bana doğru yolu gösteriniz ' sözü hangi öz. alakalı?
Alçak gönüllülüğü ve şeffaflığı
58-Yönetim şekli nasıl bir idare olarak tanımlanır?
Tatlı-sert
59-Emrinde çalışmak istemeyenlerin kararına saygı göstermesi hangi prensibine uygun?
Hoşgörü
60-Devlet başkanlığı görevinde kalabilmesinin ancak görevini layıkıyla yapmasına bağlı olduğu sözü hangi prensibiyle alakalı?
Ehliyet
61-Üsame ordusuna verdiği öğütler hangi prensibiyle alakalı?
ınsan haklarına Saygı
62-ıslam tarihine geçen ve ınsan haklarına saygının en güzel örneği olan antlaşma hangisidir?
Hireliler ile yapılan antlaşma
63-Hz.Peygamber zamanından Hz.Ebu Bekir döneminde de görev yapan bürokratlar kimler?
Mekke valisi Attab b. Esid Taif valisi Osman b.Ebül-As Cened valisi Muaz b. Cebel Zebid Aden ve Yemen Salihli yönetimindensorumlu Ebu Musa el Eş'ari
Bahren valisi Ala b.Hadrami
64-Hz.Ebu Bekir ridde olaylarında neden Zekat'a ayrıcalık vermemiştir?
Zelatta gösterilecek bir ihmalin müslümanların siyasi birliğini tehtid edeceğinden(çünkü zekat aynı zamanda itaat sembolüydü)
65-Hem Suriye hemde Irak da görev yapan komutan?
Halid b. Velid
66-Hz.Ebu Bekir hangi Savaşta servetinin tamamını Peygamberimizin emrine tahsis etmiş?
Tebük Savaşı
67-ılk ıslam fetihlerinin başarılı olmasının nedenleri?
*ıslamiyetin verdiği manevi güç(en temel)
*ıslamiyeti insanlara ulaştırma arzusu (en temel)
*Müslüman askerlerin aralarındaki dayanışma
*Komutan ile asker arasındaki sevgi ve saygı

ÜNİTE 8

HZ.ÖMER DÖNEMİ (Soru Cevap şeklinde özet)

1-Hz.Ömer ne zaman ve nerede Müslüman olmuştur?
Nübüvvetin 6. yılında Peygamberimiz Darul Erkam'da iken oraya gitmiş ve Müslüman olmuş.
2-Kaç yıl halifelik yapmıştır?
10 yıl.
3-Hangi boya mensuptur ve anne babası kimdir?
Adi boyuna mensuptur.Nesebi Ka'b b. Lüey de Rasulullah iel birleşir.Babası hattab b.Nüfeylannesi Mahzum oğullarından Hateme bint.Haşim dir.
4-Adiy boyunun Cahiliyye dön. Görevi?
Mekke şehir dev. De Sifare (elçilik) görevi yapıyordu.
5-Sifare görevi nedir?
Bir savaş durumunda karşı tarafa gönderilen elçidir.Ayrıca kabileler arası çıkan anlaşömazlıklarda etkin rl alır ve verdiği kararlar bağlayıcı olur.
6-Hz. Ömer in özellikleri?
Etkili konuşan bir hatipti.(Cahiliye dön. De de ıslamiye dön. De elçilik görevi yapmış)Ahlak şeref adalet ve hürriyeti konu alan şiirleri sever ezberler halka tavsiye ederdi.Güçlü bir muhakemeye sahipti.
7-Hz. Ömer'i Müslüman olması için ne etkilemiştir?
K.Kerim ayetleri (Başta Rasulullah ı öldürmeyi düşünecek kadar ıslam a tepkiliydi)
8-Hz. Ömer in Müslüman olmasının Müslümanlar açısından önemi?
*Mekke de müslümanlar güç kazanarak rahatladı
*Müslüman old.herkese ilan etti.Müslümanlak topluca Kabe de ibadet yapabildi.
*Aktif olarak olayların içinde yer aldı her zaman Hz. Peygambere yardım etti.
*2. Akabe biatından sonra Medine yeaçıktan hicret etti (Avali Böl. Ümeyye b.Zeydoğullarına misafir olmuş)
*Peygamber hicret ettikten sonra toplanan kadınların Biatını almak için peygamberimiz onu görevlendirmiştir.(Mekke nin fethinden sonra da )
9-Muvafakat ı Ömer ayetleri ne demektir?
Onun ileri sürdüğü bazı görüşleri destekler mahiyetinde gelen ayetlere denmiştir.
10-Muvafakat-ı Ömer ayetleri?
*şarabın kesin biçimde haram kılınması(Bakara2/219)
*Hz. Peygamberin evine gelen kimselerle hanımlarının perde arkasından konuşmasının daha uygun olacağı(Ahzab 33/53)
*Münafıkların reisi Abdullah b.Übey b. Selül ün cenaze namazının kılınmaması gerektiği ( Tevbe 9/84)
11-Hz.Öemer in net ve tavizsiz tavrını nasıl ortaya koymuş?
Hudeybiye deki müslümanlar aleyhine olan şartlara karşı çıkmış Peygamberimiz ve Hz.EbuBekir razı etmiştir.Yine Rasulullah hastalandığında Haşimilerin Hz. Ali yi halife yapma çabasını görmüş Hz.Peygamber i bir vasiyet yazmaya zorladıklarını hissetmiş ve buna engel olmuştur.
12-Hz. Ömer in evlilikleri?
Hz.Ömer ilk evliliğini Zeyneb bint Maz un el Cumahiyye ile yaptı.Bu evlilkten Abdullah ve Hafza doğdu.Cahiliyye dönemindeki eşleri Müleyke bint Amr ve Kureybe bint Ebi Ümeyye ıslamiyet i kabul etmedikleri için müşrik kadınlarla evlenmeyi yasaklayan ayet (el-mümtehine 60/10) doğrultusunda boşadı. Rasulullah ile akrabalık kurmak için Hz.Ali ve Hz.Fatıma nın kızı ÜMMÜ KÜLSÜM ile son evliliğini yaptı.
13-Hz.Ömer in en meşhur lakabı?
FARUK tur. Faruk hak ile batılı birbirinden ayıran demektir.
14-Hz.Ömer nasıl Halife seçilmiştir?
Hz.Ebubekir Hz.Ömer i kendine halef tayin edeceğini istişare etmiş sonra da Hz.Osman ı çağırarak ahitname hazırlatıp halka okutmuş haklda kabul edince Hz.Ömer Hulefa-yi Raşidin
döneminin 2. halifesi olmuştur.
15-Halife olduğunda ınsanlar ona nasıl hitap etmiş?
Halifeu Halifeti Rasulillah demişler o ise 'Emiru'l Mü'minin' denmesini istemiştir.(ılk defa Hz.Ömerr için kullanılmış)
16-Emiru'l-Mü'minin ne demektir?
Mü'minlerin Emiri
17-Yönetim anlayışı nasıldı?
*ınsanların sosyal konumuna ve zenginliğine itibar etmez herkesin şikayetini dinlerdi.
*Geceleri dışarı çıkarak dolaşır muhtaçların ihtiyaçlarını karşılamaya çalışırdı.
*ışleri hemen çözmekten yana pratik ve dünya hayatını önemseyen bir anlayışa sahipti.
*Tarihte başarılı olmuş kimselerden ve uygulamalarından yararlanırdı.
*Devlet malı konusunda çok titiz davranır yapılan harçamaların milletin yararına ol.dikkat ederdi.
*Kendisi Beytülmal den maaş alır ve en az payı alırdı.
*Bid'at ve hurafelere karşı tavır takınırdı.
18-Bir görevli tayin ettiğinde nasıl bir uygulama yapardı?
*Muhacir ve ensardan bir grubu şahit tutar,onun için bir sözleşme yazardı.Ona beygire binmemesini,sorumlu olduğu kimselerin orta hallilerinin güçlerinin yetmeyeceği yiyecekleri yememesi,ince giymemesi ve halkın ihtiyacından önce başka bir işle meşgul olmamasını şart koşardı.
19-Hudeybiye de Bey'atü'r-Rıdvan ın önünde gerçekleştiği ağacı neden kestirmiştir?
Halifeliği döneminde halk ilgi göstermeye,kutsal saymaya başlayınca tevhid inancını zedeleyebilir endişesi ile kestirmiştir.
20-Yerine Halef bırakması istendiğindeki uygulaması ne olmuş?
ılk Müslümanlardan Abdurrahman b.Avf,Hz.Osman,Hz.Ali,Talha bin Ubeydullah ,Zubeyr b.Avvam,Sa'd b.Ebu Vakkas ve seçilmemel üzere oğlu Abdullah tan oluşan üç gün içinde aralarından birini Halife seçmek üzerebir şura toplamıştır.
21-Yönetimde takip ettiği yöntemler?
ıstişare denetim
22-Kadınlardan kimlerin görüşüne başvururdu?
şifa bint Abdullah 'ın ve kızı Hafza nın.
23-Denetim uygulamasının faydası?
Bu uygulama idarecilerin keyfi icraatlarını önlediği gibi aynı zamanda halkın yönetime güvenini de sağlamıştır.
24-Hz.Ömer kimleri sıkı denetime tutmuştur?
Muaviye b. Ebü Sufyan Amr b.As Muğıre b.şu'be ve Ziyad b.Ebih
25-Yöneticerle ilgili denetim uygulamasını nasıl yapardı?
Her hac mevsiminde yöneticileri Mekke ye çağırır halkın şikayetlerine göre onları toplum huzurunda hesaba çeker ve cezalandırmaktan çekinmezdi.
26-Hz. Öemr in 'En sevdiğim insanlar bana eksikleimi ve hatalarımı söyleyenlerdir' sözü neye verdiği önemi gösterir?
Denetim
27-'Fırat kıyısındaki bir deve helak olsa Allah bunu Ömer den sorardiye korkarım' sözü neyi gösterir?
Sorumluluk duygusunu
28-Kenar-ı Dicle de bir kurt aşısa bir koyunu
Gelir de Adl-i ilahi sorar Ömer'den onu mısraları kime aittir?
Mehmet Akif Ersoy 'a.
29-Hz.Ömer i kim öldürmüş neden?
Muğıre b.şu'be nin kölesi Ebü Lü'lüe Firuz en-Nihavendi öldürmüştür.Nedeni ise efendisinin kendisinden fazla ücret aldığını söyleyerek bunun azaltılmasını Hz.Ömer den istemiştir.Halife onun demircilik marangozluk nakkaşlık yaptığını öğrenince Muğıre nin aldığı ücretin fazla olmadığını söylemiş.Bunun üzerine Ebü Lü'lüe ertesi gün sabah namazında Hz.Ömer i hançerlemiş ve kurtulamayacağını anlayınca kendini de öldürmüş.
30- Ağır yaralanan Hz.Ömer oğlu Abdullah ı yollayarak Hz.Aişe den ne istemiştir?
Peygamberimizin ayağının dibine defnedilmek için izin istemiştir ve oraya defnedilmiştir.
31-Cenaze namazını kim kıldırmış?
Suheyb b.Sinan
32-Irak cephesinde yapılan savaşlar?
Köprü Savaşı,Kasidiye Savaşı,Nihavend Zaferi
33-Köprü Savaşını neden Müslümanlar kaybetmiştir?
Komutan Ebu es-Sakafi başta başarı göstermişse de Fırat nehrinin doğusuna geçip geri çekilme hattını tehlikeye atmıştır.Burda fillerle takviye edilmiş ıran ordusu ile karşılaşmış geri çekilme hattıda olmadığı için ordu yok edilmiş ve Müslümanlar kaybetmiştir.
34-Kasidiye savaşı komutanları kimler?
ıslam ordusu:Sa'd b.Ebü Vakkas ıran ordusu:Rüstem
35-Kasidiye savaşının önemi nedir?
Kuzey Irak ve ıran kapıları müslümanlara açılmıştır.
36-Kasidiye savaşının sonucu?
Kisra 3.Yezdicerd sarayını ıslam ordusuna terk ederek doğuya kaçmıştır.Çünkü Sa'd b.Ebu Vakkas Kasidiye Savaşı nsan sonra baş şehir Meadin i hedefalmış ve orayıda ele geçirmiş.Sonra sırasıyla: Celula Hulvan Ahvaz Rame hürmüz(Numan b.Mukarrin almış) Tüster Hüzistan Musul Erdebil alınmıştır.
37-Nihavend Zaferi komutanları kimler?
ıslam ordusu:Nu'man b.Mukarrin o şehit düşünce Huzeyfe b.Yeman
Sasani ordusu:Firuzan
38-Savaşın sonucu?
Savaş sonunda Sasani ordusu tamanmen dağıldıNihavend şehri ele geçirildi.
39-Nihavend Savaşı nın önemi?
Sasaniler burda uğradıkları ağır yenilginin ardından bir daha toparlanamadılar.</u>Dinever Hemedan ısfahan gibi birçok şehir fethedildi.Bu durum Sasani ımp.yıkılışına zemin hazırladı.
40-Fethu'lFütuh hangi zafer için kullanılır ve hangi anlama gelir?
Nihavend zaferine kullanılır ve fetihler fethi anlamına gelir.
41-Sasani ımp.daki halkın Müslümanlara bakışı nasıldı?
Hz.Peygamberin çağdaşı olan Hüsrev Pervizden sonra ıran da güçlü bir hükümdar iktidara gelmemiş dev.zayıflamıştı.Mezdek mezhebibaskı görmüş ve yönetimden çok çekmişti.Nesturilerde rahat değildi.Müslümanların dinde zorlama olmayacağı görüşü ve fethettikleri yerlerdeki adil uygulamaları Müslümanların dürüstlükleri halkı yakınlaştırdı.
42-Hz.Ömer döneminde Suriye cephesindeki savaşlar hangileri?
Fihl Savaşı Mercürrüm Savaşı Yermük Savaşı
43-Fihl Savaşı nın sonucu?
Bizans kuvvetlerine büyük zayiat verildi.
44-Mercürrüm Savaşının sonucu?
Müslümanların galibiyetiyle sonuçlanmıştır.Dımaşk Ba'belek Humus Hama fethedildi.
45-Yermük Savaşı komutanları kimler?
ıslam ordusu komutanı:Halid b.Velid Bizans ordusu Kom.: Thedoros
46Yermük Savaşının sonucu ?
Bizans ordusu yenilmişThedoros öldürülmüş kurtulan askerler Filistin e Antakya ya el-Cezire ve ırminiye ye kaçmışlar.Takip eden ılyaz b.Ganm Malatya ya kadar ilerleyerek Cizye şartıyla bir ant.yapmış.Öğrenen Bizans ımp.Herakeios Malatya ya asker gönderip şehri yaktırmış.Kendi de Antakya dan ıstanbul a dönmüş.
47-Yermük savaşının önemi?
Suriye bölgesi kesin olarak Müslümanların eline geçmiştir.
48-Sonrasında teslim olan şehirler?
şeyzer Kınnesrin Halep Antakya Urfa Nusaybin
49-Kudüs nasıl teslim alınmıştır?
Sınırları Toroslara dayanan ıslam Dev.ımp.Heraklios u sınır bölgelerde yaşayanları korumak için iç kesimlere çekmeye yönetmiş.Böylece geniş bir saha boş bırakıldı buda Fisistin fethine devam edilmesini sağladı.Kudüs kuşatıldı.Patrik Sophronios şehrin anahtarını Hz.Ömer e teslim etti.Hz.Ömer halka el aman verip kendileriyle antlaşma yaptı.Sonra Filistin sahil şehirleri ve diğer şehirler feth edildi.
50-Hz.Ömer Kıbrıs ın fethine neden izin vermemiştir?
Sahillere yakın olduğundan Kıbrıs tehlike oluşturuyordu ancak deniz seferinin zorluğu nedeniyle izin vermemiştir.
51-Veba Salgını nerde çıkmıştır ve bu salgında ölen sahabi?
Amvas ta çıkmış ve Suriye ye yayılmıştır.Ebu Ubeyde b.Cerrah başta ol.üzere 25.000 kişi ölmüş.
52-Mısır ı kim fethetmiştir bu fetihten hangi ünvan verilmiştir?
Amr b.As fethetmiştir.Ona Mısır fatihi ünvanı verilmiştir.(sonra Mısır a vali olmuştur)
53-Mısır ın fethinde alınan şehirler?
Önce Ferama sonra Aynuşems Bilbis Babilon ve ıskenderiye.
54-Hz.Ömer döneminde fethedilen bölgeler?
Sasni imp.tabi Irak ıran Azerbaycan Bizans a tabi Suriye el-Cezire Filistin ve Mısır ıslam ülkesine katılmıştır
55-Bizans ta ıslam fetihlerini kolaylaştıran etmenler?
*Bizans ın Mısır ve Suriye de adil yönetim yoktu * Ağırvergilerveıranlayapılansavaşlardahalkmaduredil mişti* Bu bölgede epeyce Arap yaşıyordu * Müslümanların feth ettikleri yerdeki halka baskı yapmamaları, halka adil davranmaları ve dinlerinde serbest bırakması ant. Çerçevesinde kendi topraklarında kalabilmeleri *ıslam ın müslümanlara kazandırdığı şevk heyecan azim ve gayret cesaret yiğitlik ve ölümden sonraki hayat anlayışı ve şehadet düşüncesi
2. Babası Hattab b Nüfeyl annesi Mahzum oğullarından Hanteme bint Haşimdir.
3. Onun ileri sürdüğü görüşleri destekler mahiyette ayetler geldiği kabul edilir bu ayetlere: Muvafakat-ı Ömer denir
4. Hz. Ömer bütün meselelere karşı net ve tavizsiz tavır koymakla tanınır.
5. Hz. Ömer e suikast düzenleyen kişi Ebu Lü’lüe dir. Hz. Ömer in cenaze namazını Suheyb b. Sinan kıldırdı
6. Hz. Ömer in en meşhur lakabı Faruk tur. Faruk hak ile batılı birbirinden ayıran demektir.
7. Hz Ömer Hz EbuBekir in vasiyetiyle halife oldu.
8. Hz Ömer Kendisine halifetu halifeti Rasulillah(Resulullah ın halifesinin halifesi) denmesini istemedi. Müminlerin idarecisi anlamına gelen ‘’Emiru’ul-Mü’minin’’ denmesini istedi.
9. Hz. Ömer Bey’atü’r-Rıdvan adlı ağacı kestirmiştir.
10. Yönetimde takip ettiği iki yöntem vardır a-İstişare b-denetim.
11. IRAK CEPHESİ :Ebu Ubeyd önce bazı başarılar gösterdi ise de ‘’ Köprü savaşı ‘’ diye bilinen savaşta Fırat nehrinin doğusuna geçip fillerle takviye edilmiş bir İran ordusu karşısına çıkınca ağır bir yenilgiye uğradı. Sad b Ebu Vakkas komutasındaki İslam ordusu Rüstem komutasındaki İran ordusunu yendiği savaşın adı Kadisiye savaşıdır. Müslümanlar 9000-10000 kişi iken Sasani askerleri 70000-80000 kişiydi ayrıca 30 civarında filleri vardı. Rüstem Müslümanlar tarafından öldürüldü. Direfş-i kaviyani adında kutsal bir İran sancağı ele geçirildi.
Nihavend yakınlarındaki savaşta 30.000 kişilik İslam ordusunun kumandanı Numan b. Mukarrin tayin edilmişti.Komutanı Firuzan olan Sasani askerlerinin sayısı 60.000- 150.000 arası tahmin edilmektedir.Savaş 3 gün sürdü. Numan şehit düşünce Huzeyfe b Yeman komutan oldu. Bu savaş Sasani imp. Yıkılışına zemin hazırladı Nihavend zaferine Fethu’l fütuh (fetihler fethi) adı verilmiştir.
12. SURİYE CEPHESİ: Bizans a karşı fihl ve mercürrüm savaşı kazanıldı. Yermük savaşında 25.000 küsür Müslüman ı Halid b.Velid yönetiyordu. Bizans imp herakleios un tayin ettiği theodoros 50.000 – 100.000 arasındaki Bizans ordusunu yönetiyordu . Bizans ordusu ağır bir yenilgi aldı. Herakleios Malatyayı yaktırdı. HZ.Ömer donanma kurulmasına ve Kıbrıs fethine izin vermedi. Kudüs savaşılmadan teslim alındı. Anvas ta çıkan veba salını buradan Suriyenin çeşitli yerlerine yayıldı. Bu salgında başta Ebu Ubeyde b Cerrah olmak üzere bircçk sahabinin de içinde bulunduğu 25.000 e yakın kişi vefat etti
13. Amr b. As Mısırda birçok yer fethettiği için Mısır Fatihi ünvanını almıştır.
14. Hz. ÖMER döneminde büyük vilayetler Hicaz, Yemen , Bahreyn , Şam ,Irak , Fars ve Mısırdır.
15. Hz Ömerin soruşturmadan sorumlu adamı Muhammed .b Mesleme dir.
16. Kadılığa ebu’d Derda yı getirmiştir. Vilayetlere ilk kadı tayinini hz Ömer yaptı.
17. Gayri Müslim tebaanın erkeklerinden can ve mal emniyeti ile inanç hürriyetini sağlama karşılığında cizye adıyla baş vergisi alınırdı.
18. Gayri Müslim topraklardan alınan vergiye harac denir.Hz Ömer döneminde kuruldu
19. Gayri Müslimlerden savaş yoluyla alınan her türlü mal ve esirlere ganimet denir.
20. Bir yere ticaret için gelen tüccardan vergi alınırdı.
21. Hz Ömer devlet gelirlerinin dağıtılmasında adaleti gözetecek bir divan teşkilatı kurdu.
22. İnsanların isimleri levh denilen sayfalara yazıldı.
23. FEY : cizye haraç ve ticaret mlları vergileri sayesinde toplanan para.
24. Hz Ömer cihada katılmayanlara fey gelirlerinden atiyye vermedi. En fazla atiyye alanlar 12.000 er dirhemle Hz Abbas ve Hz Peygamber in hanımları olmuştur.
25. Ensarın atiyyelerinin dağıtılma görevi Zeyd b sabit e verildi.
26. 4 halife döneminde hiçbir halife ölümünden sonra yerine geçecek halifeyi belirlerken ailesinden birini düşünmemiştir.
27. Amr b As nil nehrini kızıldenize birleştiren 69 mil uzunluğunda bir kanal açtırmıştır Bu kanala Emirü’l-Müm’minin nehri adı verilir.
28. Irak ve İran topraklarını tek merkezden kontrol etmek imkansız hale gelince Basra ve Kufe şehirleri kuruldu. Kufe şehrinin merkezinde 40.000 kişinin namaz kılabileceği el-Mescidü-l-Cami vardı. Vakit namazları mahalle mescidlerinde Cuma namazı büyük mescide kılınırdı..
29. Kufe de görevlendirilen Abdullah b. Mesud burada verdiği kıraat ve tefsir dersleriyle Kufe ekolünün temellerini atmış , özellikle Irak ta ehl i re y (akla ve yoruma önem veren akım) hareketinin doğmasında etkili olmuştur.
30. Hz Ömer hadis kitabı yazılmasına izin vermemiştir. Bunun sebebi insanların hadislere yönelip Kur’an ı terk etmelerinden korkmasıdır.
31. Hz Ömer in ictihad ları Irak topraklarına farklı bir statü getirip buradaki gazilere ganimet dağıtmadı. Kıtlık yılında had cezası uygulamadı Sarhoşluk suçunun sünnette belirlenen cezasını arttırdı Aynı anda söylenen 3 talakı ayrı zamanda söylenmiş talak gibi saydı Teravih namazının camide toplu olarak kılınmasını başlattı.
32. Hz Ömer hicreti takvim başlangıcı olarak kabu etti. Muharrem ayı ilk aydır.

9. ÜNİTE

HZ OSMAN DÖNEMİ

I.HZ Osman oniki yıl halifelik yapmıştır. Birinci altı yıl : sükünet dönemi , ikinci altı yıl : karışıklık dönemi
II. İslam tarihinin ilk büyük fitnesi olarak görülen karışıklıklar bu dönemde olmuştur.
III. Kureyş in iki kolundan biri olan Beni Ümeyye ye mensuptur.
IV. Hz Osman Hz Peygamber (sav) efendimizin 2 kızıyla evlendiği için ‘’zü’n – nüreyn’’ lakabıyla meşhur olmuştur. V. Muhacirlerle ensar arasındaki kardeşlik akdi sırasından Evs b Sabit ile kardeş oldu.
VI. Hz Osman eşi Rukiyye nin hastalığı sebebiyle Bedir savaşına katılamadı.
VII. Hz Osman Hz Peygamber (sav) vahiy katiplerinden idi.
VIII. Hz Osman tebük seferi hazırlıkları sırasında ordunun hazırlanmasına miktar olarak en büyük yardımı yaptı.
IX. Hz Osman ın oğlu Eban Hz Peygamber (sav) ın hayatına dair bilgi toplayan ilk siyer alimlerindendir.
X. Hz Ömerin görevlendirdiği 6 kişilik şura aralarında bir halife seçecekti. Hz Osman Abdurrahman b. Avf halifelik adaylığından vazgeçip halife seçimini yaptı ve Hz Osman ı seçti.
XI. Horasan a sürekli ve etkili akınlar Hz Osman döneminde başladı.
XII. Abdulah b sad b ebu serhifrikıye bölgesinin fethine çıktı.Subeytıla civarında yapılan savaşta 20.000 kişilik ordusuyla, bizanstan bağımsızlığını ilan eden gregorios un 120.000 kişilik ordusuna karşı zafer kazandı.Bu savaş Abdullah adlı 7 sahabinin katılması sebebiyle ‘’ gazvetü l abadile/Abdullahlar savaşı’’ olarak anılır.
XIII. Bizanstan kalma tersaneler faliyete geçirildi ve donanma kuruldu ve önemli deniz savaşları kazanıldı. Kıbrıs barış yoluyla vergiye bağlandı.
XIV. Zatü’s-savari Savaşı: 200 gemilik İslam donanması İskenderiye açıklarında II.Konstans kumandasındaki 500 parçalık Bizans donanmasına karşı önemli bir zafer kazanıldı. Yelken direklerinin çoğunluğu sebebiyle zatüs savari adı verilen savala birlikte Bizans ın doğu akdenizdeki hakimiyeti sona erdirildi. 4 halife(hülefayi raşidin) döneminin en büyük deniz savaşdır.
XV. Bu dönemde Kur’an çoğaltıldı. Kur’an çoğaltma heyetinin başkanı Zeyd b Sabit tir. Kureyş lehçesi esas alındı. Orijinal Kur an hz Hafsaya geri verildi.
XVI. Karışıklık dönemi kaynaklarından Ebu Mihnef ve Vakidi açık şekilde Hz Osman ı suçlamış Seyf b Ömer Hz Osman ve diğer sahabilerin suçsuzluğunu savunmuştur. Seyf b Öner rivayetlerinde Fitneyi körükleyen gizli el Abdullah b. Sebe dir. XVII. Sayfa 217 2. Paragraf oku.
XVIII. Yönetime karşı ilk ciddi muhalefet Kufede ortaya çıktı.
XIX. Ebu zer el ğıfari, Muaviye b. Ebu süfyan ın bazı harcamalarını ve Müslümanların ihtiyaç fazlası mallarını Allah yolunda harcamayıp biriktirmelerini şiddetle eleştirmesiyle başlamıştı. Onun sözleri fakir halk arasında büyük ilgi gördü.
XX. Hz Osman 30 yılında Hz Peygamber (sav) den intikal eden ve üzerine Muhammed Rasulullah yazan hilafet mührünü Eris Kuyusu na düşürmüştü. XXI. İsyancılar kufe valiliğine Ebu musa el eş ari yi tayin etmesini istediler, hz Osman bu isteği kabul etmiştir. Bu durum diğer muhaliflere cesaret vermiştir.
XXII. Mısırlıların hz Aliye Basralıların Hz Talha ya Kufeliler in ise Hz Zübeyr e heyet gönderip onlara halifelik teklifinde bulundukları ancak üçünün de bu teklifi şiddetle reddettiği bildirilmektedir.
XXIII. Hz Osman a suikast düzenlenirken engel olmak isteyen karısı Nailenin de parmakları kesilmiştir.
XXIV. Öldürüldüğünde 82 yaşında olan Hz Osman Cennetü baki mezarlığı bitişiğindeki haşşü kevkeb denilen yere defnedilmişti.Muaviye b. Ebu Süfyan halifeliği zamanında onun kabrinin bulunduğu yeri Cennetü l baki içine aldırdı.
XXV. Hz Osman Cennetle müjdelenen on sahabiden (aşere-i mübaşere) biridir.
XXVI. Hicretten sonra Medine de su sıkıntısı yaşanıyordu. Hz Peygamber (sav) ın teşvikiyle bir yahudiye ait olan Rume kuyusunu otuz beş bin dirheme satın alıp Müslümanların istifadesine verdi.
XXVII. Hz Peygamber (sav) dan 146 hadis rivayet etmiştir.

10. ünite

Hz. ALİ VE hZ Hasan dönemi

1. Hz Ali Hz Peygamber in amcası Ebu Talib in küçük oğludur.
2. Tebük seferi hariç Hz Peygamberin bütün seferlerine katılmıştır.
3. Hz.Ali hicretin 2. Yılında Hz. Fatıma ile evlendi Bu evlilikten Hasan, Hüseyin ve ölü doğan Muhsin adlı erkek çocuklarıyla Zeyneb ve Ümmü Külsüm isimli kız çocukları dünyaya gelmiştir. Resulullah ın soyu Hz Fatıma ile Hz Ali nin çocuklarından devam etmiştir.
4. Hz Ali Birçok valiyi değiştirdi. Suriye valisi Muaviye yerine ensardan sehl b huneyf i görevlendirdi. Sehl görev yerine ulaşamadan tebük te karşılaştığı muaviye nin adamları tarafından geri çevrildi.
5. Muğire b şube hz Ali ye valilerin hepsini birden azletmemesini Suriye valisi Muaviye yi görevde bırakmasını aksi taktride kendisini akrabası Hz Osman ın öldürülmesi sebebiyle itham edeceğini söylediysede Hz Al bu tavsiyeleri dinlemedi..
6. Muhalif gruplardan biri hz Aişe , Talha b ubeydullah ve Zübeyr b avam ın önderliğini yaptığı gruptu.
7. Hz Ali ye biattan sonra ortaya çıkan diğer önemli bir muhalif Muaviye dir .Muaviye, Hz Ömer döneminden beri yaklaşık 18 yıldır Suriye bölgesinde valilik yapıyordu ve orada güçlü bir konuma sahipti. Hz Ali ye biat etmeyi Hz Osman ın katillerinin cezalandırması koşuluna bağladı.
8. Hz Osman ın katibi Merva b hakem Hz Aişenin önderliğini yaptığı gruba katıldı.
9. Hz Aişe, Talha ve Zübeyr in muhalefet grubu ve Hz Alinin grubu Basra yakınlarındaki Hureybe mevkiinde karşı karşıya geldi. 10. Savaş hz Aişe nin içinde bulunduğu hevcedin etrafında yoğunlaştı. Hz Aişenin savaşı devesinin üzerindeki hevdecten komuta ettiği ve çarpışmalar onun devesi etrafında yoğunlaştığı için bu savaşa cemel(deve) vakkası denmiştir. Hz ALİ SAVAŞIN BURADA YOĞUNLAŞTIĞINI GÖRÜNCE DEVENİN ÖLDÜRÜLMESİNİ EMRETTİ. Devenin öldürülmesiyle savaş Hz Alinin zaferiyle sonuçlandı. 11. İki ordudan ortalama 10.000 kişi hayatını kaybetmiştir. Talha ve Zubeyr hayatını kaybetti. Hz Aişe bu olaydan sonra siyasetten uzak bir hayat yaşamıştır.
12. Muaviye ve Hz Alinin ordusu Sıffin de karşı karşıya geldi. Sabah kadar süren çarpışmalar sebebiyle Cuma gecesine herir (hırıltı) gecesi (leyletül herir) denir. En fazla can kaybı bu gece meydana gelmiştir.
13. Hz Ali Ebu Musanın davasını savunamayacağını düşünüyordu.Onun hakemliğine itiraz etmesine rağmen ordusu içindeki tahkim taraftarlarını ikna edemeyince Ebu Musa nın hakemliğini kabul etmek zorunda kaldı.
14. Zamanı geldiğinde hakemler Dümetu’l – cendel bölgesinin ezruh mevkiinde bir araya geldiler.
15. Ebu Musa ya göre Abdullah b Ömer in hilafete gelmesi gerekliydi çünkü Hz Ali ve Muaviye fitmeye bulaşmıştı.
16. Hakemlerin aldığı karar ince Ebu Musa tarafından açıklandı Ancak amr b as a sıra gelince o alınan kararın aksine hileye başvurup Muaviyeyi halife tayin ettiğini bildirdi. Ebu Musa nın aldatıldığını söylemesi bir işe yaramadı.
17. Tahkim cahiliye döneminden beri bilinen aralarında anlaşmazlık bulunan kişilerin yada kabilelerin arasını bulmak amacıyla başvurulan bir yöntemdi.
18. Eş as b kays tahkime desteği artırmak için Temim kabilesine gittiğinde bu kabileden urve b udeyye Allah ın işinde insanları hakem tayin ediyorsunuz . Hüküm ancak Allah a aittir. Diyerek kılıcıyla Eş as a saldırıp bineğini yaraladı.
19. Temim kabilesinden yaklaşık 12000 kişilik bir grup ayrıldı.ilk haricileri oluşturan bu gruba göre Hz Ali tahkimi kabul etmekle hata etmişti. Tahkimi kabul ettiği için onu tevbeye davet ettiler. Hz Ali tahkimi kabul etmenin dini açıdan bir hata değil siyasi açıdan bir zaaf olduğunu söyledi.
20. Haricilerin ‘’Hüküm ancak Allah ındır’’ sloganına hz Ali kendisiyle batılın amaçlandığı hak bir söz demiştir.
21. Hariciler hz Ali tahkimi kabul edince Abdullah b vehb er Rasibi yi başlarına imam olarak seçtiler.Nehrevan savaşında haricilerin önemli bir kısmı öldürüldü.
22. Amr a suikast düzenlemek üzere Mısıra giden Amr b bekr et temimi Amr ı tanımadığı için o sabah namazı kıldırmaya çıkan görevlilerden Harice b Huzafeyi öldürdü.Kısasla cezalandırıldı.
23. Muaviyeye suikast düzenleme görevini üstlenen Burek b Abdullah sözleştikleri sabah namazında saldırı gerçekleştirdi. Muaviye saldırıdan yaralı kurtuldu. Burek öldürüldü.
24. Hz Ali yi öldürme görevini üstlenen Abdurrahman b mülcem Kufe ye giderek kendisine yardım edebilecek bazı kişiler buldu.Mekke de arkadaşlarıyla sözleştikleri tarihte sabah namazını kıldırmak üzere camiye giden HZ ALİ ye saldırdı. Yaralanan hz Ali birkaç gün sonra vefat etti. Abdurrahman kısasla cezalandırıldı..
25. Hz Hasan ın ismini hz Peygamber (sav) vermiş ve kulağına ezan okumuştur.
26. Hz Alinin vefatından sonra yerine oğlu Hz Hasan a biat edildi ancak Mısır ve Suriye Muaviyeye bağlı olduğu için biat etmedi. 27. Hz Hasan hilafeti bıraktıktan sonra Muaviye Kufe ye giderek halkın huzurunda Hz Hasan Hz Hüseyin ve diğer ehli beyt mensupları ile taraftarlarının biatını aldı.
28. Bu anlaşmanın yapıldığı yıla birlik yılı(amül- cema a ) deilmiştir.
29. Muaviye b Ebu Süfyan ın halife olmasıyla Hulefa yi Raşidin dönemi sona ermiş. Doksan yıl sürecek olan Emeviler devri başlamıştır. Bu yeni dönemde Muaviyenin oğlu Yezid i veliahd tayin etmesiyle hilafet saltanata dönüşmüştür.

Alıntı

[kenan239]

Teşşekkürler işallah yeni kitaba göredir yani 2015.

[zeliha6616]

5 unıte yenı mufraddat degıl sanırım hocam

[Zehraeness]

Allah razı olsun...

[nurşen35]

[OBiRMücahid]

Teşekkür ederiz. Allah razı olsun