10 emir nedir?

[MERVE DEMİR]

10 emir nedir?

Bugün çoğu din bilgini, Kuran ayetlerine dayanarak, Adem'den önce insan formatında yaşayan ama bugünkü gibi olmayan, bilimin Homo Sapiens adını verdiği insansı varlıkların olduğunu iddia ediyor. Tartışmalardan bir diğerini ise, insanın nasıl çoğaldığı konusu oluşturuyor.

İsrailoğulları'nın tek tanrısı, onları koruyan ve kurtaran Yahova'dır. (Yehova: Önce İsrail'in ulusal tanrısı, sonradan tek Tanrı.) İsrailoğulları'nın ananesine göre, Yahoizm'in esası, Yahova'nın Tur-i Sina'da (Tur/Horeb dağı), kendi eliyle taş tablet üzerine yazarak Musa'ya vermiş olduğu 10 emirdir. Bazı araştırmacılar, 10 Emir'in, M.Ö. 16. ve 13. yüzyıllar arasında ortaya çıktığı görüşündedir. Bazıları ise M.Ö. 750 sonrasındaki peygamber öğretilerinin bir özeti olarak ortaya konduğunu ileri sürerler.

Hıristiyanlar, 10 Emir'in iki taş levhaya kazınmış olarak; Müslümanlar ise vahiy ile Hz. Musa'ya bildirildiğine inanırlar. Tevrat'ı oluşturan kitaplarda bu 10 emirin çeşitli devirlere ait birbirinden farklı anlatımları vardır. (Tevrat, Çıkış, 20/1-17 ve 34/1-25; Tesniye, 5/8-21). Biz burada, Çıkış 20/1-17'de yer aldığı şekliyle veriyoruz:
1- Seni Mısır diyarından, esirlik evinden çıkaran Tanrın Yahve benim.
2- Karşımda başka ilahların (tanrıların) olmayacaktır.
3- Tanrın Rabbin ismini boş yere ağza almayacaksın; çünkü Rab kendi ismini boş yere ağza alanı suçsuz tutmayacaktır.
4- Şabbat (Cumartesi) gününü takdis etmek için onu hatırında tut. Altı gün işleyeceksin ve bütün işini yapacaksın; fakat yedinci gün Tanrın Rabbe Şabbat'tır; sen ve oğlun ve kızın, kölen ve cariyen ve hayvanların ve kapılarında olan garibin, hiçbir iş yapmayacaksın; çünkü Rab gökleri, yeri ve denizi ve onlarda olan bütün şeyleri altı günde yarattı ve yedinci günde istirahat etti; bunun için Rab Şabbat gününü mübarek kıldı ve onu takdis etti.
5- Babana ve anana hürmet et, ta ki, Tanrın Rabbin sana vermekte olduğu toprakta ömrün uzun olsun.
6- Katletmeyeceksin.
7- Zina etmeyeceksin.
8- Çalmayacaksın.
9- Komşuna karşı yalan şehadet etmeyeceksin.
10- Komşunun evine tamah etmeyeceksin; komşunun karısına yahut kölesine yahut eşeğine yahut komşunun hiçbir şeyine tamah etmeyeceksin.



Kuran'da 10 Emir nasıl geçiyor?

Evamir-i Aşere de denilen 10 emir, Kuran'da Bakara suresi 83-84. ayetlerde anlatılır:
83. ayet: "Bir vakit İsrailoğullarından söz alıp: 'Allah'tan başkasına ibadet etmeyin. Anaya babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara güzel muamele edin, insanlara tatlı söz söyleyin, namazı hakkıyla eda edin, zekatı verin" demiştik. Sonra pek azınız hariç sözünüzden döndünüz. Hala da yüz çevirmektesiniz."
84. ayet: "Hani sizden, birbirinizin kanını dökmeyin, birbirinizi ülkenizden çıkarmayın diye söz almıştık, siz de bunu kabul etmiştiniz. Buna siz de şahitlik edersiniz."