Medineweb Forum/Huzur Adresi - Sistematik Kelam [Ünit 10 Ders Özeti] (Dokuz Eylül)

10. ÜNİTE RUHANİ VARLIKLAR

1-RUHANİ VARLIKLAR KAÇ KISIMA AYRILIR?
c-3kısımdır. 1-melekler 2-cinler 3-şeytanlar

2-KELİME OLARAK MELEK HANGİ ANLAMDADIR?
c-Haber götüren ve elçi anlamındadır.

3-MELEKLERİN ÖZELLİKLERİ VE AYET İLE DELİLLERİ NELERDİR?
1.Melekler yemezler,içmezler. “Andolsun ki elçilerimiz (melekler) İbrâhîm’e müjde getirdiler de, “Selâm (sana)” dediler. O da, “(size de) selâm” dedi ve
beklemeden kızartılmış bir buzağı getirdi. Ellerini yemeğe uzatmadıklarını görünce, onları yadırgadı ve onlardan kalbine bir korku girdi. “Korkma, çünkü biz
meleğiz, Lût kavmine gönderildik” dediler” (Hûd, 11/69-70) âyetleri, meleklerin bir şey yemediklerine delildir.
2.Melekler, uyumazlar, yorulmazlar, usanmazlar.
“Göklerde ve yerde kimler varsa O’nun hizmetindedir. O’nun huzurunda bulunanlar, O’na ibâdet hususunda kibirlenmezler ve yorulmazlar. Onlar, bıkıp
usanmaksızın gece gündüz tesbîh ederler” (Enbiyâ’, 21/19-20) âyeti, meleklerin bıkmadan, usanmadan, yorulmadan ALLAH’a ibâdet ettiklerini bildirir.
3.Melekler, yaşlanma, evlenme, erkeklik, dişilik vb. insana ait özelliklerden uzaktırlar.
“Putperestlere sor: Kızlar Rabbinin de erkekler onların mı? Yoksa biz melekleri kız olarak yarattığımızda onlar hazır mı idiler?” (Sâffât, 37/149-150) âyeti, melekler
için erkeklik ve dişiliğin söz konusu olmadığını bildirir.
4.Melekler, ALLAH’ın emrinden çıkmazlar. Hangi iş için yaratılmışlarsa aksatmadan onu yaparlar.
“Onlar, üstlerindeki Rablerinden korkarlar ve kendilerine ne emrolunursa onu yaparlar” (Nahl, 16/50),
“Ey inananlar! Kendinizi ve âilenizi, yakıtı insanlar ve taşlar olan ateşten koruyun. Onun başında iri gövdeli, sert tabiatlı, ALLAH’ın kendilerine buyurduğuna karşı
gelmeyen ve emredildiklerini yapan melekler vardır” (Tahrîm, 66/6) âyetleri meleklerin, ALLAH’ın emrinden çıkmadıklarını bildirir.
5.Melekler, devamlı ALLAH’a ibâdet ederler.
“Onlar, bıkıp usanmaksızın gece gündüz tesbîh ederler” (Enbiyâ’, 21/20), “Meleklerin, Arşın etrafını çevirmiş oldukları halde, Rablerini hamd ile tesbîh ettiklerini
görürsün” (Zümer, 39/75) âyetleri meleklerin devamlı olarak ALLAH’a ibâdet ettiklerini bildirir.
6.Meleklerin kanatlarından söz edilir.
“Hamd, gökleri ve yeri yaratan, melekleri ikişer, üçer, dörder kanatlı elçiler kılan ALLAH’a mahsustur” (Fâtır, 35/1
7.Melekler, hayvânî arzulardan ve nefsî isteklerden uzaktırlar
8.Günah ve hata işlemezler
9.Melekler, son derece güçlü ve hızlı yaratıklardır “Melekler onun (göğün) etrafındadır. O gün Rabbinin arşını, bunların da üstünde sekiz (melek) yüklenir” (Hâkka,
69/17) âyeti, meleklerin çok güçlü yaratıklar olduklarına delâlet eder. “Melekler ve Rûh (Cebrâîl), miktarı (dünya senesi ile) elli bin yıl olan oraya, bir günde
çıkarlar” (Meâric, 70/4) âyeti, meleklerin çok hızlı hareket ettiklerine delâlet eder.
10.Melekler, gözle görülmezler.
11.Melekler, gaybı bilmezler.
“De ki: “Göklerde ve yerde gaybı ALLAH’tan başka bilen yoktur” (Neml, 27/65)

4-DÖRT BÜYÜK MELEK VE GÖREVLERİ NELERDİR?
c-Cebrâîl; ALLAH’ın vahyini peygamberlere ulaştıran melektir. “Rûh”, “Rûhu’l-kuds”, “Rûhu’l-emîn”, “Cibrîl” vb. adlarla da anılır.
Mîkâîl; evrendeki tabiat olaylarını ve yaratıkların rızıklarını idare ile görevlidir.
İsrâfîl; Sûr’a iki kere üfürmekle görevlidir.
Azrâîl; Canlıların rûhlarını almakla görevli olan ölüm meleğidir.

5-MELEK ÇEŞİTLERİ NELERDİR?
c-Meleklerin yerde bulunanlarına, “arzî”; gökte bulunanlarına, “semâvî”, arşta bulunanlarına “arşî” denir.
*Dört büyük melek
*Arşı taşıyan melekler
*Kiramen Ktibin(Hafaza) Melekleri
*Münker ve Nekir
*Cennet ve cehennem bekçileri
*Diğer melekler

6-ARŞI TAŞIYAN MELEKLER VE AYET DELİLİ NEDİR?
C-Meleklerden sekiz tanesi Arş’ı taşırlar. Mukarrebûn ve İlliyyûn denilen melekler, meleklerin en büyükleri ve ALLAH’a en yakın olanlarıdır. Bunlar; dört büyük
melek ile Arş’ı taşıyan ve Arş’ta bulunan meleklerdir. “Melekler onun (göğün) çevresindedirler; o gün Rabbinin arşını, bunların da üstünde sekiz (melek) yüklenir”
(Hâkka, 69/17).
“Arş’ı yüklenen ve bir de onun çevresinde bulunan (melekler), Rablerini hamd ile tesbih ederler, O’na imân ederler. Mü’minlerin de bağışlanmasını isterler..”
(Mü’min, 40/7)

7-KİRAMEN KATİBİN (HAFAZA) MELEKLERİ VE AYET DELİLİ NELERDİR?
C-Bunlar, her insanın sağında ve solunda bulunan ve insanın yaptığı her şeyi yazan, kaydeden iki melektir. “Sağında ve solunda, onunla beraber oturan iki alıcı
melek, yanında hazır birer gözcü olarak söylediği her sözü zaptederler” (Kâf, 50/17-18)

8-MÜNKER VE NEKİR MELEKLERİNİN GÖREVLERİ NELERDİR?
c-Bunlar kabirde sorgu ile görevli iki melektir. “Görünmeyen, bilinmeyen” anlamındaki bu iki melek, ölenlere, hiç görmedikleri bir şekilde görünerek, “Rablerinin
ve peygamberlerinin kim olduğunu, dinlerinin ne olduğunu” sorarlar.

9-CENNET VE CEHENNEM MELEKLERİ NELERDİR?
c-Cennete giren mü’minlere selâm veren ve hizmet eden çok sayıda melek vardır. Bunların başkanına “Rıdvan” denir. Cehennem melekleri (zebânîler) ise,
kâfirlere azapla görevlidirler. Bunların başkanına “Mâlik” denir.

10-CİN NEDİR? TANIMLAYINIZ.
c-Cinn kelimesi, “cenne”den türetilmiş bir cins isimdir. Cenne, “örttü, gizledi” anlamındadır. Cinler, duyu organlarıyla idrâk edilemeyen latîf ve rûhânî yaratıklar
olduğu için bunlara “cin” denilmiştir.

11-CİNLERİN ÖZELLİKLERİ VE AYET DELİLLERİ NELERDİR?
c-1. Cinler, ateşten yaratılmışlardır ve insanlardan önce yaratılmışlardır. “Andolsun biz insanı, (pişmiş) kuru bir çamurdan, şekillenmiş cıvık bir balçıktan yarattık.
Cinleri de daha önce zehirli ateşten yaratmıştık” (Hıcr, 15/26-27) âyeti, buna delildir.
2. Cinler, insanlar gibi yerler, içerler, erkekli dişilidirler, evlenirler, çoğalırlar; doğar, büyür ve ölürler. Ömürleri belki insanlarınkinden uzun olabilir. İnsanlar gibi
ALLAH’a imân ve ibâdet etmekle yükümlüdürler. “Ben cinleri ve insanları, ancak bana kulluk etsinler diye yarattım” (Zâriyât, 51/56) âyeti buna delâlet eder.
Cinlerin inananları, itâatkârları vardır; kâfirleri, isyankârları vardır.
3. Ateşten yaratıldıkları için normal şartlarda görülmezler. Ancak onlar da melekler gibi çeşitli şekillere girebilirler.
4. Çok güçlüdürler. İnsanların kaldırmayacakları çok ağır yükleri kolayca kaldırabilirler.
5. Çok hızlı hareket edebilirler.
6. Cinler, gaybı bilmezler, ilâhî sırlara vâkıf değillerdir. Ancak rûhânî varlıklar olduklarından, -ALLAH’ın onlara verdiği izin ölçüsünde,- insanların göremediği,
bilemediği bazı şeyleri görebilirler, bilebilirler.
7. Cinlere de ilâhî hükümleri bildiren peygamberler gönderilmiştir. “Ey cin ve insan topluluğu! Size âyetlerimi anlatan, bu günle karşılaşmanızdan sizi uyaran
peygamberler gelmedi mi? “Kendi hakkımızda şâhidiz” derler” (En’âm, 6/130) âyeti, cinlere de peygamberler gönderildiğine delildir.

12-ŞEYTANIN CİN TAİFESİNDEN OLDUĞUNUN DELİLİ NEDİR?
c-Şeytan, cin taifesindendir. Cinlerin azgın ve sapkınlarına “şeytan” denir. “Meleklere: “Âdem’e secde edin” demiştik. İblis’ten başka hepsi secde etmişti. O,
cinlerden idi. Rabbinin buyruğu dışına çıktı” (Kehf, 18/50) âyeti, şeytanın cin taifesinden olduğuna delildir.

13- CEBRAİL (A.S.) ASHABTAN KİMİN SURETİNE GİRİP HZ. PEYGAMBERE GÖRÜNMÜŞTÜR?
c- Hz. Dıhye

14-“YOKSA KENDİLERİNİN GİZLİ VEYA AÇIK KONUŞMALARINI DUYMAYIZ MI SANIRLAR? HAYIR; ÖYLE DEĞİL; YANLARINDAKİ ELÇİLERİMİZ YAZMAKTADIR” (ZUHRUF, 43/80) AYETİNDE HANGİ MELEK TÜRÜ KASTEDİLMEKTEDİR?
c- Kiramen Katibin melekleri kastedilmiştir.

15-“ŞEYTAN, MÜ’MİN KULDAN İMÂNI BASKI VE ZORLAMA İLE ALIR, DEMEMİZ CÂİZ DEĞİLDİR. FAKAT, KUL, İMÂNI TERK EDER DE O ZAMAN ŞEYTAN ONDAN
İMÂNI SOYAR, ALIR, DERİZ.”
BU SÖZÜ EBU HANİFE HANGİ NEDENDEN DOLAYI SÖYLEMİŞ OLABİLİR?
c-İnsan fiilleri üzerinde şeytanın bir sultasının olmadığını vurgulamak için söylemiştir.