MEDİNEWEB KPSS "OSMANLI DEVLETİ FİKİR AKIMLARI"

[mehmet akif2]

MEDİNEWEB KPSS "OSMANLI DEVLETİ FİKİR AKIMLARI"

OSMANLI DEVLETİ FİKİR AKIMLARI



Osmanlıcılık:


Din, dil ve ırk ayrımı gözetmeksizin Osmanlı sınırları içinde yaşayan tüm vatandaşların birlikteliğini ve kanun önünde eşit olması gerektiğini savunmuşlardır.

Fransız ihtilalı ile ortaya çıkan milliyetçilik düşüncesinin etkisini azaltmak ve özellikler gayr-i müslimleri devlete bağlayarak devleti en geniş sınırlar içerisinde ayakta tutabilmek amaçlanmıştır.

Osmanlı vatandaşlığı kavramı öne çıkmıştır.

İlk kez II.Mahmut döneminde uygulanmaya çalışılmıştır.

Genç Osmanlılar, Namık Kemal ve Sabahattin Bey bu akımın temsilcileridir.

Tanzimat Fermanı,Islahat Fermanı ve I.Meşrutiyet bu düşüncenin ürünüdür.

Balkan savaşları ve Arnavutluğun Osmanlıdan ayrılması bu fikrin uygulanamayacağını göstermiştir.

[mehmet akif2]

ÇIKMIŞ SORU:

XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti’nde dağılmayı önlemek amacıyla birtakım düşünce akımları ortaya çıkmıştır.

Bu düşünce akımlarından Osmanlıcılık düşüncesinin önemini kaybetmesinde,

I. Avrupa’da ulus devletlerin ortaya çıkması,

II. Meşrutiyet’in ilanına rağmen azınlıkların ayrılıkçı hareketlerini sürdürmesi,

III. Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılması

durumlarından hangilerinin etkili olduğu savunulabilir?



A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) II ve III

2009 KPSS CEVAP:D

[mehmet akif2]

İslamcılık (Panislamizm):

II. Abdülhamit döneminde uygulanmaya başlanan bu düşünceye göre;

Tanzimat ve Islahat Fermanları ile rencide olduğunu düşünen ve Osmanlı toplumunun %80'ini oluşturan müslümanların gönlünü almak ,

Avrupa'nın sömürgeci devletlerine karşı halifeliği öne çıkararak tüm müslümanları halifelik etrafında birleştirmek ve

böylece Osmanlı ve İslam dünyasını esarete düşmekten kurtarmak ,

Araplar arasında yeşermeye başlayan milliyetçilik düşüncesini etkisiz hale getirmek amaçlanmıştır.

Hicaz demiryolu projesi,

tüm İslam dünyasında yayınlanan gazete ve yazı dizileri,

30 bin km'lik telgraf hattının döşenmesi bu düşüncenin ürünüdür.

II.Abdülhamit tarafından desteklenen bu akımın önemli temsilcileri İzmirli İsmail Hakkı, Ahmet Cevdet Paşa, Bursalı Tahir, Mehmet Akif Ersoy ve Şemsettin Günaltay’dır.

I.Dünya savaşında Arapların İngilizlerle birlikte Osmanlıya karşı savaşması ile bu fikir etkisini yitirmiştir.

[mehmet akif2]

Batıcılık:

Her yönüyle batının örnek alınmasını savunmuşlardır.

Abdullah Cevdet bu akımın en önemli temsilcisidir.

Tanzimat Döneminde şekillenmiştir.






Turancılık (Türk Birliği):

Turancılık, tüm Ural-Altay kavimlerinin birliğini savunan siyasi görüştür.

Rusya'da 1905 Devrimi'nden önceki günlerde Azeri ve Tatar aydınları tarafından ortaya atılmış,

1908'de II.Meşrutiyet'in ilanından sonra Türkiye'de de geniş yankı bulmuştur.

İttihat ve Terakki yönetimi içinde Ziya Gökalp'in başını çektiği Turancı görüşler egemen olmuştur






Türkçülük:

Misak-ı Milli sınırları içindeki Türklerin birlikteliğini savunmuşlardır

Ziya Gökalp, Yusuf Akçura, Ahmet Ağaoğlu ve Fuat Köprülü bu akımın en önemli temsilcileridir.

Atatürk, Türkçülük konusunda Ziya Gökalp’ten etkilenmiş ve kurduğu Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ni bu temel üzerine oturtmuştur.

[mehmet akif2]

ÇIKMIŞSORU:

Aşağıdakilerden hangisi, Mustafa Kemal’in İttihat ve Terakki partisinden ayrılmasının nedenlerinden biridir?

a)Yıldırım orduları komutanlığına atanması

b) Askerlerin siyasi hayata karışmasına karşı olması

c) Hareket ordularının kurmay başkanı olması

d) Osmanlı Devleti ile İtalya arasında çıkan savaşa katılması

e) Veliaht Vahdettin ile Almanya seyahatine çıkması



1999 DMS CEVAP:B

[mehmet akif2]

Adem-i Merkeziyetçilik ve Teşebbüs-ü Şahsi:

Prens Sabahattin tarafından temsil edilen bu düşünceye göre ;Merkezden yönetim yerine ,yerinden yönetimi yani yerel özerklik ,

ayrıca kişisel teşebbüslerin desteklenmesi gerektiğini savunmuştur.

[mehmet akif2]

bu kavramları bu kpss için de tekrar edelim inşallah