HAC VE UMRE İLE İLGİLİ TERİMLER

[Mihrinaz]

HAC VE UMRE İLE İLGİLİ TERİMLER

HAC VE UMRE İLE İLGİLİ TERİMLER

SORU: Afak-Afakî nedir?
Afakî: mîkât sınırları dışında kalan bölgelere, “âfak” ise bu bölgede yaşayanlara denir.

SORU: Altınoluk (Mizâb) nedir?
Kâ’be’nin damında biriken yağmur sularının dışarıya akmasını sağlamak amacıyla Hatîm’in bulunduğu taraftaki duvarın üstüne yerleştirilen altından yapılmış oluktur.

SORU: Arefe günü nedir?
Zilhicce ayının 9. (kurban bayramından bir önceki) gününe verilen isimdir. Arafat vakfesi bugün yapılır.

SORU: Kabe kapısı ile haceri esved arasında kalan kısıma ne denir?
CEVAP: Mültezem denir

SORU: Iztıba nedir?
CEVAP:Ridanın bir ucunu sağ koltuk altından geçirip sol omuz üzerine atmanın tanımı

SORU: Erkeklerin tavafın ilk üç şavtında koşarak kısa adımlarla omuzları silkerek yürümelerinin tanımı?
CEVAP: Remel

SORU: Tavafın şavtlarını ara vermeden peşpeşe yapmanın tanımı?
CEVAP: Müvalat

SORU: Hac da, hastalık, düşman tarafından engelleme gibi mazeretle ihrama son verilmesinin tanımı?
CEVAP: İhsar

SORU: Arafat vakfesini herhangi bir nedenle kaçırmanın, yetişememenin tanımı?
CEVAP: Fevat

SORU: Hacıların Sayda Sefa ile Merve arasında yeşil ışıkla işaretli sütunlar arasında erkeklerin süratli çalımlı yürümelerinin tanımı?
CEVAP: Hervele

SORU: Bedel (Naib) nedir?
CEVAP: Üzerine hac farz olduğu halde bu ibadeti hastalık ve yaşlılık gibi şer’î bir mazeret sebebiyle bizzat yapamayan kimsenin yerine hac yapan kimseye demektir.

SORU: Bedene nedir?
CEVAP: Hacda bazı ihram yasaklarının ihlal edilmesi sebebiyle Harem bölgesinde kurban olarak kesilen deve veya sığır demektir

SORU: Cem-İ takdim nedir?
CEVAP: Hanefiye göre arafat’ta öğle namazı ile ikindi namazını, öğle vaktinde peş beşe kılmak demektir ve Şafii ye göre yolculuk boyu yapılır.

SORU: hanefiye göre cem-İ te’hîr nedir?
CEVAP: Hanefi ye göre müzdelife’de akşam namazı ile yatsı namazını, yatsı vaktinde peş beşe kılmak demektir ve Şafii ye göre ise yolculuk boyu yapılır.

SORU: Cemre nedir?
CEVAP: Haccedenlerin kurban bayramı günleri Mina’da, halk arasında şeytan diye isimlendirilen yerlere attıkları küçük taşların her birine denir.

SORU: Cemre-İ Aka’be nedir?
CEVAP: Mekke yönündeki cemrelerin ilkine verilen isimdir. Bu cemreye Büyük Cemre, halk arasında ise “Büyük Şeytan” denir.

SORU: Cemre-İ Vusta nedir?
CEVAP: Orta Cemre demektir. Mekke yönündeki ikinci cemredir. Halk arasında “Orta Şeytan” denir.

SORU: Cemre-i ulâ nedir?
CEVAP: Birinci cemre demektir. Mekke yönünden üçüncü cemredir. Halk arasında bu cemreye “Küçük Şeytan” denir.

SORU: Dem nedir?
CEVAP: Hac ve umre esnasında ibadet maksadıyla veya bir vacibin terki, geciktirilmesi ya da bir ihram yasağının ihlal edilmesi sonucu ceza olarak koyun veya keçi kesilmesi anlamına gelir.

SORU: Eyyam-i mina nedir:
CEVAP: Mina günleri demektir. Zilhicce ayının 10, 11 ve 12. günleridir. Bu günlerde hacılar Mina’da bulunurlar ve şeytan taşlama görevini yaparlar.

SORU: Eyyam-i nahr nedir?
CEVAP: Kurban kesme günleri demektir. Zilhicce ayının 10. 11. ve 12. günleridir.

SORU: Eyyam-I Teşrik nedir:
CEVAP: Teşrik günleri demektir. Zilhiccenin 9–13. günleridir.

SORU: Fevat nedir?
CEVAP: Arafat vakfesine yetişememek, vakfenin zamanını kaçırmak demektir.

SORU: Hill bölgesi nedir?
CEVAP: Harem Bölgesini çevreleyen, Zülhuleyfe, Cuhfe, Karn, Yelemlem ve Zât-ı Irk adındaki yerleşim yerlerini birleştiren itibâri daire ile Harem sınırları arasında kalan bölgedir. Bu bölgeye “hıll” adı; harem bölgesinde haram olan işlerin burada helal olması sebebiyle verilmiştir.

SORU: Hatim nedir?
CEVAP: Kâ’be’nin kuzeyinde Rükn-i Irâkî ile Rükn-i Şâmî arasındaki batı duvarının karşısında, yerden 1 m yükseklikte 1,5 m kalınlığında yarım daire şeklindeki duvara denir.

SORU: Hedy nedir?
CEVAP: hac ve umre sırasında Harem’de kesilen kurbanlık hayvanlar, Kâ’be’ye ve Harem bölgesinde hediye olmak üzere kesilen kurban demektir

SORU: Hervele nedir?
CEVAP: Safa ile Merve tepeleri arasında sa’y yaparken yeşil ışıklar arasında kısa adımlarla koşarak, canlı ve çalımlı yürümek demektir.

SORU: Hıcr-i Ka’be (hatîra, hıcr-i ismail) nedir?
CEVAP: Kâ’be’nin kuzey-batı duvarı ile Hatim arasındaki boşluğa denir.

SORU: İfrad haccı nedir?
CEVAP: Hac aylarında sadece hac yapmak üzere ihrama girilip umresiz olarak yapılan hacdır.

SORU: İhram nedir?
CEVAP: Bir kimsenin, hac veya umre ya da hem hac hem umre yapmak niyeti ile sair zamanlarda helal olan bazı davranışları kendisine haram kılması demektir

SORU: İhsar nedir?
CEVAP: Hac veya umre yapmak üzere ihrama girdikten sonra, hac ve umrenin tamamlanmasının engellenmesi; herhangi bir sebeple tavaf ve vakfe yapma imkânının ortadan kalkması demektir.

SORU: İstilam nedir?
CEVAP: Kâ’be’yi tavaf ederken izdiham nedeniyle Hacer-i Esved’i öpmenin mümkün olmaması durumunda el işareti ile selamlamak demektir.

SORU: iztıbâ nedir?
CEVAP: Sözlükte bir şeyi koltuğun altına sokmak anlamına gelen ıztıbâ, peşinden sa’y yapılacak tavafta erkeklerin omuzlarına aldıkları “rida”nın bir ucunu sağ koltuk altından geçirip sol omuzları üzerine atıp sağ omuzuı ve sağ kolu açık bırakmak demektir. Ardından sa’y yapılmayan tavaflarda ıztıbâ yapılmaz.

SORU: Kıran Haccı nedir?
CEVAP: Bir hac mevsimi içerisinde umre ile hac ihramını birleştirmek suretiyle yapılan hacdır.

SORU: Kudûm Tavafı nedir?
CEVAP: ifrad haccı” yapanların Mekke’ye vardıklarında yaptıkları ilk, kıran haccı yapanların ise umreden sonra yaptıkları ilk tavaftır.

SORU: Mahrem nedir?
CEVAP: Kendileriyle evlenilmesi ebedî olarak haram olan kişilere denir.

SORU: Makam-i İbrahim nedir?
CEVAP: Hz. İbrahim (a.s)’ın Kâ’be’yi inşa ederken iskele olarak kullandığı veya halkı hacca da’vet ederken üzerine çıktığı taşın bulunduğu yerdir. Bu yer, Kâ’be’nin doğu tarafında, zemzem kuyusu ile Kâbenin kapısı arasındadır.

SORU: Mes’a nedir?
CEVAP: Hac veya umre yapan kimselerin, Safa ile Merve arasında, sa’y ettikleri yere verilen isimdir.

SORU: Mescid-i Aksâ anlamı nedir?
CEVAP: En uzak mescid demektir. Mescid-i Aksâ, Küdüs’dedir. İlk kıblemizdir.

SORU: Mescid-i nemîre nedir?
CEVAP: Mekke’de Arafat bölgesinin kuzey-batı tarafında Müzdelife istikametinde Urene vadisi sınırları içinde bulunan mescidîn adıdır. Hacda arefe günü arefe hutbesi bu mescitte okunur.

SORU: Meş’ar-i narâm nedir?
CEVAP: Mekke’de, Arafat ile Mina arasında, Müzdelife’nin sonunda Kuzeh tepesinin civarına verilen isimdir.

SORU: Metaf nedir?
CEVAP: Tavaf edilen yer anlamına gelir. Mescid-i Haram içerisinde, Kâ’be’nin etrafında tavaf etmek için tahsis edilen yeri ifade eder.

SORU: Mîkat nedir?
CEVAP: Harem Bölgesine veya Mekke’ye gelmek isteyen “Âfâkîlerin” ihrama girmeden geçemeyecekleri sınırları belirleyen noktalara denir.

SORU: Mina nedir?
CEVAP: Mekke ile Müzdelife bölgesi arasında bulunan Harem sınırları içinde kalan bölgenin adıdır.

SORU: Muhrim nedir?
CEVAP: Hac veya umre ibadetini yapmak için “ihram”a giren kimseye ihramda bulunduğu sürede verilen isimdir

SORU: Mültezem nedir?
CEVAP: Hacer-i Esved’in bulunduğu köşe ile Kâ’be kapısı arasında kalan kısma denir.

SORU: Müzdelife nedir?
CEVAP: Arafat ile Mina arasında Harem sınırları içinde bir bölgenin adıdır. Mina ile Müzdelife arasında “Muhassır Vadisi”, Müzdelife sınırları içerisinde Kuzeh dağı üzerinde “Meşar-i Harem” adında bir tepe vardır. Akşam ile yatsı namazı cem edilerek kılındığı için Müzdelife bölgesine ‘cem’ ismi de verilmiştir

SORU: Ravza-İ Mutahhara nedir?
CEVAP: Temiz bahçe demektir. Bu tâbir; Medîne’de Mescid-i Nebevî’de Peygamberimiz (a.s.)’in kabri ile minberi arasındaki bölüme denir. 10x20 = 200 metrekarelik bir alandır.

SORU: Remel nedir?
CEVAP: Tavafta kısa adımlarla koşarak ve omuzları silkerek çalımlı bir şekilde yürümek demektir.

SORU: Remy-İ Cimar nedir?
CEVAP: Taş atmak demektir. Dînî bir kavram olarak, haccedenlerin kurban bayramı günleri Mina’da, halk arasında şeytan diye isimlendirilen yerlere, usulüne uygun olarak, küçük taşlar atmalarını ifade etmektedir.

SORU: Rida nedir?
CEVAP: Umre veya hac yapmak isteyen kimsenin ihrama girmek için mutat elbiselerini çıkararak büründükleri iki parça havlu türü örtüden baş hariç vücudun belden yukarısını örten kısma denir. Belden aşağısını örten kısma da “izâr” denir.

SORU: Safa- Merve nedir?
CEVAP: Kâ’be’nin doğusunda bulunan iki tepenin isimleridir. Bugün Mescid-i Haramın duvarı ile bitişik haldedirler. Hac menasikinden olan sa’y, bu iki tepe arasında yapılır.

SORU: SA’Y: Hac ve umre esnasında Kâ’be’nin doğusundaki Safâ ve Merve denilen iki CEVAP: tepeciğin arasında, Safâ’dan başlayıp Merve’de tamamlanmak üzere, yedi defa gidip gelmeyi ifade eder.

SORU: Şavt nedir?
CEVAP: Tavafta Hacer-i Esved’den başlayıp Hatîmin dışından Kâ’be’nin etrafında bir defa dolaşmayı; sa’yde ise, Safa ile Merve arasındaki her bir gidiş veya gelişi ifade eder.

SORU: Tahallül nedir?
CEVAP: ihram yasaklarının sona ermesi, ihram’dan çıkma demektir. İki tahallül vardır. Kurban bayramının birinci günü tıraş olduktan sonra birinci tahallül gerçekleşir. Bu durumda cinsel ilişki dışında bütün ihram yasakları sona erer. Ziyaret tavafından sonra ikinci tehallül gerçekleşir. Bununla cinsel ilişki yasağı da kalkar.

SORU: Taksir nedir?
CEVAP: Umre veya hac yapmak için ihram giren kimsenin belli menasiki yaptıktan sonra ihramdan çıkması için saçlarını kısaltmasına denir.

SORU: Tavaf nedir?
CEVAP: Hacer-i Esved’in hizasından başlayarak Kâ’be’yi sola almak suretiyle, yedi defa Kâ’be etrafında dönmek demektir.

SORU: Tehlil nedir?
CEVAP: Dîn ıstılahında, (Allah’tan başka ilah yoktur) anlamındaki “lâilâhe illâllah” tevhit cümlesini söylemeye denir.

SORU: Telbiye nedir?
CEVAP: Sözlükte emre icabet etmek anlamına gelen “telbiye”, bir hac terimi olarak “lebbeyk” diye başlayan cümleleri söylemeye denir.

SORU: Teşrîk Tekbiri nedir?
CEVAP: Zilhiccenin 9-13. günlerinde farz namazlardan sonra cümlesini söylemeye denir.

SORU: Temettu nedir?
CEVAP: Sözlükte yararlanmak anlamına gelir. Aynı yılın hac aylarında önce umre yapıp ihramdan çıktıktan sonra yeniden ihrama girip hac yapmaya temettu denir.

SORU: Terviye nedir?
CEVAP: Sözlükte suya kandırmak anlamına gelen terviye Zilhicce ayının 8. günü, yani Kurban Bayramı arafesinden bir önceki güne denir.

SORU: Udhıyye nedir?
CEVAP: Kurban bayramı günlerinde ibadet niyetiyle kesilen kurban demektir.

SORU: Umre nedir?
CEVAP: Belirli bir zamana bağlı olmaksızın ihrama girip tavaf ve sa‘y yaptıktan sonra tıraş olup ihramdan çıkarak yapılan ibadete denir.

SORU: Vakfe nedir?
CEVAP: Hac yapma niyetiyle ihrama girmiş olan kimsenin Zilhicce ayının 9. günü öğleden sonra Arafat’ta ve aynı gece Müzdelife’de bir müddet kalmasıdır.