kolanya veya parfüm sıkılmış bir kıyafetle namaz kılınabilir mi?

[NUR]

kolanya veya parfüm sıkılmış bir kıyafetle namaz kılınabilir mi?

bir çok kaynak araştırdım.bazıları kolanya ,deoderant veya parfüm gibi kokuların içerisinde alkol bulunduğu;alkolünde necis olalak kabul edildiği için böyle bir şekilde namaz kılınamaz diyor.bazı kaynaklarsa bunların uçucu olduğu için kılınabilir fetvası veriyor.bu durumda nasıl davranmamız gerekir?

[CaferTayar]

sevgi değer
harika bir sorunun gine kapısını aralayıp medineyi şenlendirmişsin öncelikle bayramını bir kez daha tebrik ediyorum.
bu kolanya ve parfüm meselesi bir hayli önemli meselelerimizden yüz yüze görüşüldüğünde daha mantıki şekliyle izahı mümkün lakin sizin bu konuya çevrenizdekileride ikna açısından bu konuya bir kaç şekilde cevapları aşağıda bulacaksın



Kolonyadaki alkol abdesti bozar mı?
Alkol içeren parfüm ya da kolonya kullanmak namaza mani değildir. Çünkü Hanefilere göre, şarap dışındaki alkollü sıvılar, sarhoş edici iseler içilmeleri haramdır ancak maddeleri pis değildir, elbiselerimizi pisletmezler. Üzerinize dökülse ya da bulaşsa namaza mani olmazlar.
Abdesti bozmaya gelince, insanın üzerine alkol de başka pis maddeler de dökülüp sürülse abdesti bozulmaz, sadece bu pis maddeleri yıkaması gerekir .
Kolonya kullanılamaz, peruk takılamaz mı?
Sıkça sorulan bir soru da budur:
– Kolonya kullanmak mahzurlu mu? Kolonya dökününce abdest bozulur, namaz kılınamaz mı olur? Bilhassa hanımlar arasında kullanımı çok yaygın olan kolonya, şampuan, parfüm gibi maddeler için bu söylenti nereden kaynaklanmaktadır?
Hemen ifade edeyim ki arz edeceğim sebepten dolayı kolonya dökünmek abdesti bozmaz, namaza mani olmaz. Kullanıldıktan sonra da ıslattığı yeri yıkamak gerekmez. Yani kullanımında bir haramlık söz konusu değildir.
Bilhassa Hanefi alimleri bu kolaylığı açıkça ifade etmişlerdir. Nitekim (Kaynaklarıyla İslam Fıkhı 4–58) ve (Fetvalarla Çağdaş Hayat–284) gibi sıhhatli fıkıh araştırmalarına bakıldığında, kolonya kullanmanın haram olmadığı, abdesti bozmadığı hükümleri açıkça görülebilir.
Bu müsamahalı bakışın sebebine kısaca göz atalım izin verirseniz.
Kur’an–ı Kerim’in içilmesi haram, kendisi de necis, yani (pis) diye haber verdiği alkol, üzümden elde edilen alkoldür. Yani (hamr)dır. Hamr, üzümden yapılan şarabın kendisidir. Üzüm ve hurma dışındaki maddelerden yapılan içkiler ise tıpkı şarap gibi içilmesi haram olmasına rağmen necis olduğu kesin değildir. Hanefilerin görüşü budur. Öyle olunca kolonya ve benzeri parfümlerin içinde bulunan alkol, şarap gibi necis olan alkol cinsinden olmadığından karıştığı kolonyayı da necis, yani pis yapmaz, kullanıldığında bulaştığı yeri kirletmiş olmaz, namaza, abdeste de mani bir durum söz konusu olmaz. Islattığı yeri yıkamak da gerekmez. Haram olan alkolün pis olanı ile pis olmayanını ayırt etmeyenler alkol karışımı kolonya ve benzeri kokulu tüm temizlik maddelerine necis gözüyle bakmış, kullanmanın namaza, abdeste mani olabileceğini düşünmüşlerdir. Böylece İslami hayatı da zorlaştırır olmuşlardır.
Aslında bunları kullanmayanlar yanlış yapıyor da değiller, diğer mezheplerin ve imamların görüşlerine uyup takvaca hareket ediyorlar. Ancak yanlışlık, kendi tercihlerini başkalarına da dayatmada meydana geliyor. Karşılıklı incinmeye sebep oluyorlar. Halbuki şüphe ettikleri şeylerden uzak duran takva sahibi insanlar, fetva ile yaşayanları incitmemeliler ki, kendi takvalı tercihlerine dikkat çekip, mesleklerini sevdirmiş olsunlar. Hanefi mezhebinin görüşleri bu kolaylığı sağlarken, Şafiiler de, ilaç gibi temel ihtiyaç maddeleri için istisna getirmekte, ilaçlarda böyle karışımın bulunması halinde, (alkolsüzü yoksa) bunların affa uğrayanlar kısmına gireceği görüşünü benimsediklerinden mecburi ilaçların kullanımında bir zorluk da söz konusu olmamaktadır. Temennimiz; bunların alkolsüzünün yapılması, böyle şüpheli şeylere mecbur kalmayışımızdır. İnşaallah bir gün o da olacaktır. Bütün mezheplere göre de temiz olanları kullanma imkanı ve mutluluğunu da yaşayacağız.
Hangi Şeyler Galiz Necâsetten Sayılır?
Galiz necâsetten sayılan maddeleri şöylece sıralayabiliriz:
1 -
İnsan vücudundan çıkan ve abdest veya gusül almayı gerektiren her şey: İdrar, kazurat, meni, mezi, vedi, kan, irin, sarı su, ağız dolusu kusmuk, hayız-nifas ve istihaze kanları gibi..
Şâfiî ve Hanbelî mezheblerine göre, meni temizdir, bulaştığı yeri necis yapmaz.
2 -
Eti yenmeyen hayvanların idrarları, ağız salyaları ve tersleri.. Ancak eti yenmeyen hayvanlardan çaylak, kartal, atmaca gibi kuş cinsinden olanların pislikleri, hafif necâsetten sayılmaktadır.
Eti yenmeyen hayvanlardan, sadece kedinin salyası ve artığı temiz kabul edilmiştir. Kedi, insanlarla çok düşüp kalktığından, ev eşyasına her zaman dokunduğundan ve insanın elini, v.s. yaladığından, insanlara güçlük olmaması için, Allah Teâlâ onun salyasını ve ağzını pis saymamıştır. Böylece biz kullarına büyük bir kolaylık kapısı açmıştır. Nitekim Resûlüllah Efendimiz, bir hadîs-i şeriflerinde şöyle buyurmuştur:
"O (kedi) pis değildir. Ancak o sizin etrafınızda çok dolananlardandır."
3 -
Bütün hayvanların akan kanları...
4 -
Eti yenen hayvanlardan tavuk, kaz, ördek ve hindi gibi kümes hayvanlarının tersleri..
Eti yenen hayvanlardan serçe, güvercin gibi havada pisleyen kuşların tersleri, temiz kabul edilmektedir.
5 -
"Meyte" tabir edilen leşler, yani, karada yaşayıp besmele ile boğazlanmaksızın ölen kanlı hayvanlar ve bunların tabaklanmamış derileri...
Hayvan boğazlanarak öldürülmekle beraber, bu boğazlama işlemi Şeriatın tarif ettiği şekilde yerine getirilmemişse, bu hayvan da leş (meyte) hükmündedir, pis sayılır, eti de yenilmez. Hayvanı boğazlarken kasden, bile bile besmeleyi terketmek gibi. Besmeleyi çekmeyi unutmakta ise, bir beis yoktur.
6 -
Alkollü içkilerden Şarap da galiz necasettendir. Bunda, bütün fıkıh âlimlerinin ittifakı vardır. Şaraptan başka olan alkollü içkilerin necâset durumlarının ne olduğu hususunda üç görüş vardır: Kimisi bunları galiz, kimisi de hafif necâset sayar. Bâzılarına göre de, bu içkiler, maddeleri itibariyle temizdir.
Şu hususa dikkat edilmelidir ki, bu ihtilâf sadece şarap dışındaki alkollü içkilerin maddelerinin temiz olup olmadığı itibariyledir. Yoksa bu içkileri içmenin haram olduğunda bütün âlimler müttefiktirler.
Tentürdiyot, Kolonya, İspirto Gibi Alkollü Maddeleri Kullanmanın Bir Mahzuru Var mıdır?
Şarap dışındaki alkollü içkileri, madde itibariyle temiz kabûl edenlere göre, kolonya, ispirto, tentürdiyot gibi alkollü maddeler de temizdir. Bunları kullanmak, yani, vücuduna veya elbiseye sürmek, dökmek veya şişe içinde üzerinde taşımak caizdir. Namaza mâni teşkil etmez.
Diyanet İşleri Müşavere Kurulu'nun (1943-1948) tarihlerinde verdiği iki kararına göre, ispirto, kolonya gibi maddelerin içilmesi haram ise de, başka yerlerde kullanılması haram sayılmaz. Döküldüğü yeri pis etmez.
Merhum Elmalılı Hamdi Yazır, tefsîrinin 1. cild, 762. sayfasında şöyle demektedir:
"Üzümün şarabından mâmul olmayan ispirto, bira vesair müskirat içilemezse de, elbiseye veya bedene sürülmesi de namaza mâni olur, diye iddia edilemez. Ebu Hanife Hazretleri bu suretle şaraptan mâadâ müskiratın aynı ve katresi necis olmadığına kâil olmuş."
Şarap dışındaki alkollü içkilerin de maddesi itibariyle şarap gibi necis olduğunu kabûl edenlere göre ise, ispirto ve kolonya da necistir. Bu sebeble, ispirto veya kolonyanın ıslattığı yerler, pis olmuş olur. Eğer avuç içi genişliğinde bir yeri ıslatmışsa, bu kısımlar yıkanmadan namaz kılınmaz.
Kolonyanın, ıslattığı yerden, rüzgâr dokunması veya sıcaklık sebebiyle uçup gitmesi, temizlik için kâfi değildir. Mutlaka o yerin yıkanması şarttır. Aynen idrarın ıslattığı yer gibi... İdrarın ıslattığı yer kurusa bile, o kısım yıkanmadan temizlik yerine gelmiş olmaz.
Netice olarak diyebiliriz ki: Kolonya v.s. gibi temiz olup olmadığı ihtilâflı şeylerden kaçınmak, elbette en selâmetli yoldur. Ancak kaçınmanın zor olduğu hallerde, harama girildiği şeklinde düşünmemek, ispirto ve kolonya dökünmesinin mübah olduğunu söyleyenlerin de var olduğunu hatırlamak ve ona göre davranmak daha isabetli olur.
Askerden beş ay önce döndüm. Bu zaman zarfında çok iş aradım; fakat bulamadım. Bir yakınımın işyerine girmek zorunda kaldım: Bir birahanede tezgahtar olarak çalışmak bana uygun değil; ama şu an mecburum. İşim gereği bira tepsisi taşıyorum. Çok dikkat etmeme rağmen üzerime bira dökülüyor veya bira ıslaklığına elbisem değmiş oluyor. Namazlarımı vaktinde kılmaya çalışan bir kişi olarak, bu iş elbisem ile namaz kılmam bir engel oluşturur mu? Bazı yakınlarım, ‘bira kolonya gibidir, değdiği yerden bir şey olmaz’ diyor, doğru mu?”
***
Yüce Allah (cc)’ın Kur’ân-ı Kerîm’de şarabı ‘rics’ yani pislik olarak nitelendirmesinden hareketle fıkıh alimlerinin çoğunluğu; şarabı, kan ve idrar gibi necaset-i galiza; yani ağır necaset grubunda mütalaa etmiştir.
Ağır necasetlerin az bir miktarının dahi vücutta, elbisede veya namaz kılınan yerde bulunması namazın sıhhatine ve geçerliğine engel kabul edilmiştir. Namaz kılan kişinin giydiği elbiseye şarap, idrar, kan gibi necis maddeler bulaşmış olsa bu elbise ile namaz kılınmaz. Eğer kılındıktan sonra fark edilecek olsa namaz yeniden iâde edilmelidir. Şarap dışında kalan ve içildiği zaman azı veya çoğu sarhoşluk veren şeylerin necis olduğuna dair ise bir delil yoktur.
Ebû Hanîfe ve Ebû Yûsuf’un anlayışına göre; bunlar necis değildir; ama sarhoşluk için içilmeleri haramdır. Bu tür içeceklerin vücuda, elbiseye veya namaz yerine dökülmeleri hali ise namazın sıhhatini, geçerliğini etkilemez.
Çağımız bilginlerinden Muhammed Hamdi Yazır da bu hususu şöyle ifade ediyor: “Üzüm şarabından mamül olmayan ispirto, bira vesair müskirat içilemezse de elbiseye veya bedene sürülmesi de namaza mani olur diye iddia edilemez.” (Hak Dini Kur’an Dili, 1,762-763)
Kolonya da içilmesi dışında temizlik, serinleme, ferahlama, güzel koku alma gibi değişik amaçlarla kullanılması ve elbiseye, seccadeye damlaması durumunda Hanefi mezhebine göre bir sakınca yoktur. (İlmihal, c.2, s.94, İsam Yay.)
Şâfiî mezhebi ise; kolonyayı da necis çerçevesinde mütalaa eder. “İçilmesi gibi kullanılması da haramdır. Vücuda, elbiseye, namaz kılınan yere kolonya dökülmüşse bu durum, namazın geçerliliğini etkiler. Ancak kolonya dökülen yer yıkanırsa namaz geçerli olur” der. (a.g.e. c.2, s.94)
Bu konuda bir diğer nokta; kötü alışkanlıklara kucak açan mekânda her gün bulunup dinin izin vermediği içecekleri müptelalarına sunmaktır. Kişi her ne kadar bu işi istemeden, mecburiyetten de yapsa korkulur ki, zayıf bir anında yasakları çiğneyebilir ve harama alışabilir. Bunun için en kısa zamanda bu mecburiyetten kurtulmanın çaresi aranmalıdır. Yüce Allah (cc) hepimize helâl yoldan para kazanmayı nasip eylesin (amin). l
ALKOLLÜ DEODORANTLAR, KOLONYA VE İSPİRTO
Içinde alkol bulunan deodorantları abdestli iken kullanarak ibadet yapabilir miyiz?
Önce hangi türden olursa olsun, vücuda ya da elbiseye alkol sürmüş olmanın abdesti bozmayacağını bilmek gerekir. Abdestin bozulması tamamen insanın vücudundan bir şey çıkmasına bağlıdır. Ancak insanın üzerinde, ya da elbisesinde pis bir madde varken namaz kılması câiz değildir. Çünkü namaz için abdest şart olduğu gibi, üstünün başının temiz olması da şarttır. Sözü edilen deodorant ve parfümlerdeki alkol ise, Hanefi mezhebinin bazı imamlarına göre pis olan alkol türünden olmadığından, onlar namaza da mani değildirler: Ancak diğer mezheplere göre onlar da pis sayıldığı için, onların değdiği yeri dahi yıkayarak namazlarını kılanlar daha ihtiyatli davranmış olurlar.Bu konuda kolonya ve ispirto için de aynı şeyler söylenir.
Sual: Her alkol necis midir?
CEVAP
Haram ve necis olan sadece etil alkoldür. Diğerlerinin kimyada da adı alkoldür. Onlar necis değildir. Namaz kılarken etil alkollü sıvıyı temizlemek gerekir.
Sual: Kolonya veya alkollü parfüm kullanarak namaz kılmak caiz midir?
CEVAP
Bu konuda iki kavil vardır. İkinci kavle göre alkollü karışımlar affedilmiştir. Bu bakımdan kolonya dökülmüş elbise ile ve alkollü parfüm ile namaz kılmak caizdir. Alkollü karışımların hiçbiri namaza mani değildir. Bizzat alkolün kendisi necistir ve namaza manidir.
Sual: Alkollü Amerikan tentürdiyotlu yeri, yıkamak gerekir mi?
CEVAP
Gerekmez.
Sual: Alkollü merhem namaza mani mi?
CEVAP
Hayır mani değildir.
Sual: Saf alkol, kan ve idrar bulaşmış teni silmek kâfi midir?
CEVAP
Silmekle temizlenmez, yıkamak gerekir.
KOLONYA MES'ELESİ

Günlük hayatta kullanılan, kolonya, ,sampuan, krem, parfüm, ispirto ve bunun gibi maddelerde belli oranlarda alkol bulunmaktadır. Bunlar namaza mani midir? Abdesti bozarlar mı?
Kolonyanın ve bu gibi maddelerin pis olup olmaması, içkinin (hamr) pis olup olmamasıyla ilgili bir mes'eledir. Bilindiği gibi dinimizde içki (hamr), aklı koruma gayesiyle haram kılınmış ve büyük günahlardan sayılmıştır. Içkiden bahseden ayetlerin sonuncusunda şöyle buyurulur: "Ey iman edenler! Içki, kumar, putlar, kısmet çekilen zarlar hep şeytan işi pis şeylerdir. Içki ile kumarda, şeytan sırf aranıza düşmanlık ve kin sokmayı ve sizi Allah (cc)'ı anmaktan ve namaz kılmaktan alıkoymayı ister. Artık vazgeçiyorsunuz değil mi?" (Mâide(5) 90-91). Görüldüğü gibi burada içki (hamr) "pis" diye nitelendirilmiştir. Konumuzla ilgili birinci önemli nokta budur. Içkinin "pis" olduğunu kabul edersek, neyin içki (hamr) olduğu mes'elesi karşımıza çıkar. Ikinci önemli nokta da budur. Bunların izahına geçmeden şu hususu da hatırlatmakta yarar vardır: İslam'ın yasakladığı içki, en geniş anlamıyla "hamr", yani sarhoş eden alkoldür, yoksa her çeşidiyle "alkol" değildir. Binanaleyh, sarhoş etmeyen alkol türleri varsa ki, bildiğimiz doğru ise metil-alkol böyledir, onlar haram içki sınıfına girmezler, yani "hamr" değillerdir. Ayrıca bir şeyin pis olması ile içilememesi ayrı ayrı şeylerdir. Onun için içilemeyen her şey pis demek değildir. Bu yüzden eski ve yeni bazı alimler içkinin (hamr) içilmesi haram olmakla beraber kendisi pis değildir, üste-başa bulaşması namaza mani olmaz, kanaatindedirler. Meselâ, eskilerden Rabî'a, Leys b. Sa'd, Imam Şafiî'nin arkadaşı el-Müzenî, sonrakilerden de bazı Bagdat ve Kayravan alimleri (Kurtubi, VI/288), daha sonra da San'ânî, Sevkânî (Es-Şeylü'l-Cerrâr, I/35-36) ve Sıddık Hasan Han (Karaman, Meseler, I/312) bunlardandır. Çok azınlıkta kalan bu alimler delil olarak şunu söylerler: Ayet'te içkiye "pis" (rics) denmesi onun maddî pislik olduğunu değil, manevî pislik olduğunu anlatır. Keza haram kılındığı zaman Medine sokaklarına dökülmesi de temiz olduğunu gösterir (Kurtubî, agk.). Çünkü pis olsaydı sokakların onunla pisletilmesine müsaade edilmezdi. Bu alimlerin çok azınlıkta olmaları bir yana, görüldüğü gibi, tutundukları deliller de güçlü değildir. Bu yüzden, "Müctehid imamlar, içkinin (hamr) haram ve pis olduğunda icma (görüş birliği) halindedirler"(Ebu Abdillah, Rahmetü'1-üme, 373) denmiştir. Çünkü:1. Içkinin (hamr) pis oluşu "rics" kelimesiyle ifade edilmiştir. Arapçada "rics", pis koku, dışkı ve kazurat yanında hem maddî hem manevî pislik için, "ricz" ceza için, "riks"de maddî pislik için kullanılır. Kastedilen sadece manevî pislik olsaydı "rics" kelimesi seçilmezdi.(Kurtubî, VI/287-288)2. Rasûlüllah (sav)'a müşriklerin kaplarından yemek yeme sorulduğunda, yıkayın sonra yiyin, buyurmuşlardır. Onlar bizden ayrı olarak içki ve domuz eti kullandıklarına göre, kaplarının yıkanması bunlardan dolayı istenmektedir, demek ki, bunlar pistir.(agk.)3. Ayet'te içkiden (hamr) mutlak olarak "kaçınılması" istenmiş, sadece. "içmeyin", denmemiştir. Kaçınmak hem içmemek, hem de ona bulaşmamakla olur.(Kurtubi, VI6289)
"Hamrın" pis olduğunu cumhura (fıkıhçıların kahir ekseriyetine) göre böylece tesbit ettikten sonra neye "hamr" dendiğini de öğrenirsek, baştaki mes'elemizin cevâbı ortaya çıkmış olur.
Imam Ebu Hanîfe ile bazı Kûfe alimlerine göre "hamr" sadece üzümden yapılan ve pişirilmeden, bekletilip keskinleşerek köpük atan sarhoş edicinin adıdır. Diğerlerine "nabîz" denir. Hemen hemen diğer bütün fıkıhçılar ise her sarhoş edicinin "hamr" olduğu görüşündedirler. Çünkü:
1. Her sarhoş edicinin "hamr" ve haram olduğunu söyleyen değişik hadisler ve rivayetler vardır.(Örnek olarak bk. Müslim, esribe 73; Ebu Davûd, Esribe 5; Tirmizî, Esribe 1)
2. Enes Hadisinde: "Içki haram kılındığında üzümden çok az içki (hamr) yapılıyordu. Içkilerimiz (hamrlarımız) genellikle yaş ve kuru hurmadandı"(Müslim, Esribe 7,8) denir ki, burada hurmadan yapılana da "hamr" adı verilmektedir.
3. Ibn Ömer Hadisinde: "Içki (hamr) yasağı indiginde o, beş şeyden yapılıyordu: Üzüm, hurma, buğday, arpa ve Mısır. Hamr aklı örten (mahmurlatan) şeydir."(Buhâri, Tefsir (5) 10, Esribe 2; Müslim, Tefsir 33, 34; Ebu Dâvud, Esribe 1; Nesdi, Esribe 20, 24, 46) denir ki, bu konuda bu çok daha açıktır.
4. Bir önceki hadiste de geçtiği gibi, kelime manası itibariyle "hamr", örtmek, kapatmak demek olduğundan, sözlük anlamı itibariyle aklı örten, yani sarhoş eden her şeye "hamr" denmelidir. Fahruddin Râzî bunu bu anlamda en güçlü delil sayar ve, "bunu bir çok hadisin desteklediğini de düşünün" der.(Fahruddin Râzî, VI/43)
5. Içki ile beraber kumarı da yasaklayan ayette, bu yasağa illet olarak (ya da hikmet olarak), şeytanın bunlarla insanlar arasına düşmanlık ve kin sokması gösterilmiştir. Bu da her sarhoş edicide bulunduğuna göre, hiç bir konuda birbirlerinden farkları olmamalıdır.
6. Yine aynı ayetle kumar yasaklanmış ve alimler buradan hareketle her türlü kumarın haram olduğunda icma etmişlerdir.(Kurtubî, NI/52) Binaenaleyh, içki hakkında da aynı şey düşünülmelidir. Zaten "çoğu sarhoş eden şeyin azı da haramdır"(Ebu Davûd, Esribe 5; Tirmizi, Esribe 3; Nesai, Esribe 25. Ibni Mace, Esribe,10) hadisi vardır. Üç mezhebin görüşü bu olmakla beraber, Hanefi mezhebinde de fetva verilen görüş budur.(Elmalılı, N/763)Bunlar ve benzeri birçok hadisle sarhoş eden her şeye "hamr" dendiğini, hamrın ise cumhura göre pis olduğunu öğrenmiş olunca, sarhoş etme özelliği olan kolonya, ispirto vb. alkollerin cumhura göre pis ve haram olduğu ortaya çıkar. Ancak Hanefîler ve özellikle de Imâm Azam ve Ebu Yusuf (bu konularda Imam Muhammed genellikle diğer mezheplerde olduğu gibi düşünür) mes'eleyi adeta bir kimyager edasi ile tahlil ve tasnîfe tabi tutmuşlar ve meşrubat cinsini özelliklerine göre yedi ayrı gruba ayırmışlardır. Onların da bu konudaki delil ve izahları hafife alınacak ve yabana atılacak gibi değildir. Imâm Serahsî'nin E1-Mebsût'una (XXIV/2 vd) ve Imam Kâsânî nin Bedâyi'ine (V/112 vd) bakanlar bunu açıkça görebilirler. Onların tasnifine göre:
l. Şarap (hamr) çiğ yaş üzüm suyunun, kabarıp keskinleşerek köpük atmış halidir. (Ebu Yusuf ve Muhammed'e göre hamr olabilmesi için köpük atması şart değildir). Bu, bütün imamlara göre kaba (mugallaza) pisliktir. Bir dirhem miktarından fazla miktar namaza manidir.(Kasânî, VI/113)
2. Yaş ve kuru hurmadan ve kuru üzümden yapılan içkiler (şeker, fadîh, nakî). Bunlar da aynen şarap gibi kaba pisliktirler. Pis olmadıklarına dair bir rivayet de vardır. Ebu Yusuf a göre ise (hafif pislik olup) sadece fazla miktarı namaza manidir. (Kasâni, VI/I15)
3. Yedi grup içkinin geriye kalanları ise-sarhoş edenlerini içmek haram olsa dahi-pis olmayıp, namaza mani değildirler.
Bütün bu söylediklerimizden çıkaracağımız sonuç şu olabilir Üzüm ve hurmadan yapılan alkollü (sarhoş edici) içkiler ittifakla haramdır ve pistir.Hanefî Mezhebinin dışında kalan mezheplere göre çoğu sarhoş eden her içkinin azı da haramdır ve pistir.Hanefi Mezhebinde, özellikle Ebu Hanîfe ve Ebu Yusufa göre üzüm ve hurma dışındaki şeylerden yapılan içkiler, sarhoş edenlerini içmek haram olsa bile, pis değildirler.Şimdi tekrar sizin sorunuzu ele alırsak: Kolonya, ispirto, şampuan, esans, mürekkep, parfüm, krem vb. sıvılar üzüm ve hurma dışında bir şeyden yapılıyorlarsa ki, şu anda hepsinin öyle olduğunu sanıyorum-veya bu iki şeyden yapılsa dahi sarhoş edici alkol ihtiva etmiyorlarsa bu iki imama göre pis değildirler, namaza mani olmazlar. Alkol ihtiva etmeleri halinde diğer bütün imamlara göre pistirler. Bu durumda müslümanların önünde iki yol vardır:
1. Ya bunlardan dahi kaçınmayı başarabilen birisi ise takvaya ve ihtiyatli olana sarılıp cumhurun (müctehitler çoğunluğunun) yoluna girmek, "Şüpheli olanı bırak, olmayana git".(Buhari, Buyû' 3; Timizî, kiyâme 60; Müsned, NI/153) "Helâl da, haram da bellidir... Arada şüpheli şeyler vardır. Onlardan sakınan dinini ve ırzını korur".(Buharî, Ima 39, Buyû' 2; Müslim, Müâkât 107,108; Ebu Dâvûd, Buyû' 3; Tirmizi, Buyû' 1; Neshâi, Buyû' 2 Müslim, Müsâkât 107,108; Ebu Davûd, Buyû'3; Tirmizî, Buyû'1; Nesâi, Buyû' gi, Kudât 11; InMce, Fiten,14) hadislerini ölçü edinmek.
2. Veya; bana Imam Azam ve Ebu Yusuf'un bu görüşte olması yeter. "Dinde kolaylık vardır"(Buharî, Iman 29; Nesai, Iman 28; Müsned, V/69) buyurulmuştur. "Umumî belvâ" (kaçınılmaz derecede yaygın) hal almış şeylerde, cevaz kapısı varsa caiz demek daha evlâdır." "Zamanımız şüpheli şeylerden kaçabilme zamanı değildir."(Ibn Nüeym, el-Esbah, N/108 (Hamevi ile birlikte)) diyerek bu tür sıvılardan kaçınmamak. Her ikisine de bir şey denilemez. Görüldüğü gibi mes'ele biraz daha fertlerin Islâmî titizlikteki dereceleriyle alakalıdır. Ancak şunu da belirtmek gerekir: Bu tür sıvıların kolonya ve ispirto (etil-alkol) dışındakilerinde alkolün diğer maddelerle yeni terkipler Nitekim Merhûm Elmalının şu sözleri bunu doğrular: "Üzüm şarabı ve bundan mamul olan müşkirat aynen necistir. Öbürlerinin ise necis olması şüphelidir. Meselâ üzerine şarap ve şampanya ve arak (raki), konyak dökülmüş olanlar her halde yıkamadıkça namaz kılamazlar. Lakin üzüm şarabından mamül olmayan, ispirto, bira vesair müşkirat içilemezse de elbiseye veya bedene sürülmesi de namaza mani olur diye iddia edilemez." (Tefsir N/762-763); Allâme M. Zahidü'1-Kevserî de, Hayrettin Karaman Bey'in kendi arşivindeki bir mektup suretinden aktardığına göre "Uzun sözün kısası; ispirto Ebu Hanife'ye göre necis (pis) değildir. Imam Azam'ın kavli, çoğunca böyle cankurtaranlık yapar. Kokuya konması ve elbiseye dokunması zarar vermez" der. (I.I. Günün Meseleleri I/314) Abdulfettâh Ebu Gudde Hoca da bunu destekler mahiyette şunları aktarır: "Dürr-ü'1-Muhtâr'da Allâme Hisni'nin şu sözü nakledilir: Hamrin (şarabın; dışındaki sarhoş edicilerde üç rivayet vardır:1. Kaba pisliktirler. 2. Hafif pisliktirler. 3. Temizdirler. Hafif pislik olduğunu söyleyen rivayete göre, sürüldükleri elbisenin veya bedenin dörtte birinden az olmaları halinde bu bağışlanır. Değerli Alim Ahmed ez-Zerkâ temiz olduklarını esas alır ve öyle fetva verirdi. Üstadımiz Allame Kevseri de şarap dışındaki sarhoş edicilerin (ispirto gibi) kullanılmalarının caiz, içilmelerinin haram olduğunu söyler ve Imam Ebu Hanife'nin mezhebinin bu olduğunu zikrederdi. Bu iki değerli alimin fetvalarında insanlar için kolaylık ve müsamaha olduğu açıktır. Çünkü bu tür maddeler bu gün hayatın bir çok sahasına girmişlerdir. Ama, şüphesiz kaçınabilenlerin bunlardan uzak durması da güzel bir şeydir. Çünkü temiz olup olmadıkları konusunda alimlerin ihtilafı vardır." (Fethu-bâbi'1-inâye I/258 dipnotu). oluşturup (istihale, kimyasal tepkime) sarhoş edicilik özelliğini kaybetmesi kuvvetle muhtemeldir. Başta da söylediğimiz gibi, bileşiminde alkol olduğu yazılan ya da söylenen her şey haram ve pis demek değildir. Bu tür maddelerin tahlili konusunda müslüman kimyacılara ihtiyacımız vardır.
KOLONYA

Kolonyanın Islâmî hükmünü, içinde bulunan "alkol unsuru"na göre belirlemek gerekir.
Cenab-ı Hak içkiyi yasaklamıştır. Kur'ân-ı Kerim'de şöyle buyurulur: "Ey iman edenler! Içki, kumar, putlar ve fal okları sadece şeytanın işinden birer pisliktirler. Bu pislikten kaçının ki, kurtuluşa eresiniz" (el-Maide, 5/90).
Bu âyette zikredilen "hamr" kelimesi, Ebû Hanîfe ile birçok sahabe ve tabiin bilginlerine göre "üzüm şarabı" anlamındadır. Dil bilginleri de, hamr'ın bu anlamı üzerinde görüş birliği iğindedir.
Kur'ânî anlamda "Her sarhoş edici içki hamr'dır" denilemez. Ebû Hanife ve aynı görüşe olanlara göre, bazı Hadislerde "hamr" sözcüğünün kullanılması (bk. Buhârî, Edeb, 80, Ahkâm, 22, Meğazî, 60; Müslim, Eşribe, 73-75; Ebû Dâvud, Eşribe, 5,7) ve hamr'ım buğday, arpa, kuru üzüm veya baldan yapılmış olabileceğinin bildirilmesi (bk. Buhârı, Tefsîru Sûre, 5, Eşribe, 2,5; Müslim, Tefsir, 32,33; Ebu Davud, Eşribe, 1,4), üzüm şarabı dışındaki müskirât için mecaz yoluyla kullanılmıştır. Çünkü, üzümden yapılan şarabın (hamr) dışındaki diğer içkilere arapçada; müselles, bâzuk, musannaf gibi başka adlar verilmiştir (Ibn Âbidîn, Reddü'l-Muhtâr, Istanbul, 1984, VI, 448, 449).
Bu duruma göre, üzüm şarabının aynen haram ve necis olduğunda görüş birliği vardır. Kur'an'da ona, şeytanın işinden bir "rics (pislik)" denilmesi, bizzat kendisinin haram olmasından dolayıdır. Ayrıca hamrın haramlığı mütevatir sünnetle de sabittir ve bu konuda icma' da vardır. Içene had uygulanması için, sarhoşluk verecek kadarını içmek de şart değildir. Onun tek damlası dahi haramdır, içene had uygulanır.
Galîz necâset çeşidinde pis sayıldığından alım-satımının caiz olmadığında da şüphe yoktur.
Kolonyanın yapımında şarap cinsi alkol kullanıldığı takdirde, bu alkol karıştığı sıvıyı da pis hale getirir ve insanın beden veya elbisesinden avuç içinden daha büyük bir kısmına sürülmesi hâlinde temizlenmedikçe namaz kılmak caiz olmaz.
Ebû Hanîfe ve bazı sahabe ile tabiin bilginlerine göre üzümden başka maddelerden yapılan diğer sarhoşluk veren şeylerin haramlığı ise; sarhoş edici özelliği yüzündendir. Bunların içme dışında başka amaçlarla kullanılması ve alım-satımları caizdir.
Ispirtonun yakıt olarak bazı alkol türevlerinin de sanayıde temizleyici, parlatıcı; tıpta mikrop öldürücü olarak kullanılması gibi. Hatta Ebû Hanîfe üzüm şarabı dışındaki müskiratın, sarhoşluk vermeyecek miktarını, fasık ve ehl-i küfre benzeme kastı bulunmaksızın, sırf kuvvet kazanmak amacıyla az bir miktarının içilmeşinin caiz olabileceğini söylemiştir. Buna göre, üzüm şarabından üretilmeyen ispirto, bira ve benzeri içkiler, içilemezse de, elbiseye veya bedene sürülmeleri hâlinde bu, namaza engel olmaz (el-Kâsânî, Bedâyiu's-Sanâyi', Beyrut, 1394/1974, V, 112,113 vd.; Ibnü'l-Hümâm, Fethu'l-Kadîr, Bulak 1318, VIII, 153 vd.; Elmalılı Hamdi Yazır, Hak Dini Kur'an Dili, Istanbul, 1960, 11 761-763).
Hanefilerde tercih edilen görüşe ve Şafii, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre, müskiratta azın hükmü çoğun hükmüne bağlıdır. Delil, Hz. Peygamber'in şu hadisidir: ", çoğu sarhoş edenin azı da haramdır" (Tirmizi, Eşribe, 3; Nesaî, Eşribe, 25; Ibn Mâce, Eşribe, 10; Dârimî, Eşribe, 8; Ahmed b. Hanbel, II, 91, 167, 179, III, 343). Islâm'a göre, içme bakımından bütün sarhoşluk veren maddeler genel anlamda "hamr" kapsamına girer. Tıp ilminin sarhoş edici müskiratı aynı nitelikte görmesi ve alkol kelimesinin arapça "elkûhl" kelimesinden Avrupa'ya geçtiği dikkate alınırsa, hamr'ın genel ve özel anlamı birlikte kapsadığını söylemek mümkündür. Bu müskirâtın tıp alanında kullanılması ise, "zarûretler, haram olan şeyleri mübah kılar" prensibine dayanır (Elmalılı, a.g.e., II, 763).
Günümüz kimya sanayıinde, mayalanmış şekerli sıvıların damıtılmasıyla elde edilen sıvılara "alkol" denir. Halk arasında en çok bilinen alkol türü ispirtodur. Ispirtonun kimyadaki adı "etanol" veya "etil alkol"dür. Alkol elde etmek için iki yol vardır. Mayalandırma yolu, sentetik yol.
Alkol mayalandırma yoluyla; üzüm, patateş, Mısır, arpa ve melâs gibi şekerli ya da nişastalı maddelerden; sentetik yolla da, karpit (kalsiyum karbit)'ten elde edilir. Sentetik yolla üretilen alkol, kg. başına 7.080.000 kalori ısı verir. Bu yüzden iyi bir ısıtma aracı olarak kullanılır. Bunun yanısıra iyi bir eritgendir de. Özellikle koku sanayıinde, esansları eritmekte kullanılır.
Sonuç olarak, günümüz kolonya sanayıinde, üzüm şarabı dışındaki, kamış, patateş, bazı ağaçlar, Mısır ve benzerleri ile sentetik yollarla elde edilen alkolün içilmesi caiz değildir. Ancak, Ebû Hanîfe ve aynı görüşte olan Islâm hukukçularına göre, elbiseye ve ya bedene sürülmesi mümkün ve caizdir. Yıkanmadan namaz kılınması hâlinde namaza zarar vermez. Kolonya kullanımının çok yaygın olması yüzünden, bu konuda umûmî belvâ vardır. (bk. "Belvâ-i âmme" maddesi) Kısa sürede buharlaşarak iz bırakmadığı dikkate alınarak Ebû Hanîfe'nin fetvasıyla amel etmek mümkündür. Çoğunluğun görüşüne uyanlar da "takvâ"yı tercih etmiş ve ihtiyata uymuş olurlar.

[iblissavar]

NUR Üyemizden Alıntı

bir çok kaynak araştırdım.bazıları kolanya ,deoderant veya parfüm gibi kokuların içerisinde alkol bulunduğu;alkolünde necis olalak kabul edildiği için böyle bir şekilde namaz kılınamaz diyor.bazı kaynaklarsa bunların uçucu olduğu için kılınabilir fetvası veriyor.bu durumda nasıl davranmamız gerekir?

alkolün kullanılmasınamıdır hüküm yoksa içkinin içilmesine mi?

arkadaşlar kuranda içki "hamr" kelimesiyle şarap olarak nitelendirilir ve arap örfünden dolayı şarap adını alır. aslen "bütün sarhoşluk verici maddeler" anlamını taşımaktadır.

"sarhoşluk vermek" buradaki kıstastır. rabbimiz bunun için hamr dan pislik olarak bahseder. yani hüküm içilmesinedir.

alkol gerek parfümeride gerekse hastanede tedavi ve bircok yerde kullanılmaktadır. fakat amaç hiçbir zaman sarhoş olmak değildir. amaç içki içmekte değildir. allahın kuranında nitelediği kavram sarhoşluk veren maddelerdir. bu içki olabilir. her içkiye alkol denebilir fakat her alkol içki değildir.

kolanyalı, parfümlü olarak namaz kılabilirsiniz. necis değildir. necis olan sarhoşluktur. dikkat edin. !!!

ilgili ayet MAİDE 90 da ".....ezlamu ricsüm min...." ifadesiyle hamr ın "rics" yani pislik olduğu yani necis olduğu bildirilmiştir. fakat dilkkat edin "hamr" yani sarhoşluk vermesi..

bu çercevede konuyu ele alırsak dediğiniz koşullarda namaz kılnır..

kaldıki nisa suresi 43. ayete göre içki içip sarhoş olmayan biride namaz kılabilir:

nisa 43: Ey o bütün iman edenler! Sarhoş iken namaza yaklaşmayın: Söylediğinizi bilinceye kadar, cünüb iken de -yoldan geçmeniz başka- guslünüzü edinceye kadar, ve eğer hasta olur veya seferde bulunursanız veya biriniz hacet yerinden gelir veya kadınlara dokunursanız da suya güç yetiremezseniz o zaman temiz bir toprağa teyemmüm edin: Niyyetle yüzünüze ve ellerinize mesheyleyin, cidden Allah afvi çok bir gafur bulunuyor

"sarhoşken namaza yaklaşmayın" ifadesi herşeyi daha net açıklıyor.

içkinin bulunduğu bir halde namazdan engelleyen durum sarhoşluktur.

sevgilerle...

[Numan Yalçın]

Allah razı olsun gereken bilgilendrime cevabı verilmiş...

[semanu]

evet kılınır ama tam olarak bi cevabım yok

[muallime]

Kolonya ve içinde alkol bulunan parfüm ve kremler abdesti bozar mı? Namaza mani midir ?

Abdesti bozmaz ,namaza mani değildir.Hanefi mezhebine göre ruhsat vardır.Fakat haramdır diyen alimler de olduğu için takva sahiplerinin bu gibi maddeleri kullanmaktan kaçınmaları gerekir.Ya da namazdan önce bunların sürüldüğü yerleri yıkamak takvaya daha uygundur.

Mehmet Talu,Cübbeli Ahmet,Osman Ünlü,Hayrettin Karaman

[ali70]

NUR Üyemizden Alıntı

bir çok kaynak araştırdım.bazıları kolanya ,deoderant veya parfüm gibi kokuların içerisinde alkol bulunduğu;alkolünde necis olalak kabul edildiği için böyle bir şekilde namaz kılınamaz diyor.bazı kaynaklarsa bunların uçucu olduğu için kılınabilir fetvası veriyor.bu durumda nasıl davranmamız gerekir?

Evet neredeyse hemen hemen bütün kokuların içinde alkol var. Ama alkolün bir özelliği, uçucu olması.

Eğer ıslaklığı geçtiyse, alkol uçup gitmiş demektir.

Kokuda namaza mani olmasa gerek...