icki icen padisahlarin da oldugu rivayet edilegelmistir, ama bu sadece rivayet. icmistir diye yazan muverrihler olmus fakat kendileri gorduklerini mi yazmislar yoksa duyduklarini mi bilinmez.
tarih yaziminda cok hatali olan ve hic de makbul olmayan bir usul vardir ki kanunname tarihciligidir adi. su demektir: bir toplumu, bir olayi ele alip yazarken, ittiba olunan kural ve yasalardan yola cikarak yazilan bir tarih yaziciligidir. ornek verirsek: osmanli devletinde kanunen ickinin icilmesi yasaklanmisti. osmanli toplumunda icki icen varmiydi sorusunun cevabini yasaya bakarak "hayir yoktu cunku kanunen yasakti" seklinde verirse birisi, kanunname tarihciligi yapmis olur. hakeza bunu turkiye cumhuriyeti tarihine de uygulayabiliriz. 200 sene sonra bir arastirmaci cikip "2000'li yillarda tum turk erkekleri zorunlu olarak sapka takmaktaydilar, cunku sapka kanunu halen anayasada ve yururlukte olan bir kanundu" derse bu da kanunname tarihciligi olur.
dolayisiyla buna kanunlardan yola cikip cvap alinamaz, bir tarihci yazdi diye de o yazilan gercek cevap olmaz, sadece yazilmis bir rivayet olur.
buradan yola cikarak:
1- yazilmis rivayetler vardir deriz, icmedikleri yonunde husnu zan yapariz. ictilerse de allah affetsin deriz
2- icmis olsalar bile bu osmanli hakkindaki aklimizdaki algiyi degistirmez, hatasi da sevabi da olan, islami buyuk bir medeniyete cevirmis olan bir devletten bahsediyoruz ve icki icmis halleri ile de kabulumuzdurler.
|