[Emekdar Üye]

Kur’an-ı Kerimin Hz. Peygamber’in sünnetine verdiği değeri araştırmamızda gördük ki, önce bu konu ile ilgili olarak Kuran-ı Kerimde 115 ayet bulunmaktadır. Bunları 11 başlık altında toplamaya çalıştık. Bunlardan bazılarında dipnot işaret ederken bazılarında metinler vererek işlemeye çalıştık.

Kuran’da bu konu ile ilgili ayetleri şu başlıklar altında toplayabiliriz
.
1. Hz. Peygamberin müminler için Allah’ın büyük bir lütfu olduğunu ifade eden ayetler: “And olsun ki, Allah müminlere büyük bir lutufta bulundu; zira daha önce açık bir sapıklık içinde bulunuyorlarken onlara, kendi içlerinden kendilerine Allah’ın ayetlerinin okuyan, kendilerini temizleyen ve kendilerine kitap ve hikmeti öğreten bir Peygamber gönderdik.”(3/164) “And olsun içinizden size öyle bir peygamber geldi ki sıkıntıya uğramanız ona ağır gelir, size düşkün, müminlere şefkatlidir, merhametlidir. Eğer yüz çevirirlerse de ki: Allah bana yeter ondan başka ilah yoktur, O’na dayandım O büyük arş sahibidir. (9/128-129).

2. Hz. Peygambere imanın farz olduğunu ifade eden ayetler: “Allah’a ve Rasûlüne inanın.” (7/158) “Kim Allah’a ve Rasûlüne inanmazsa bilsin ki, biz kafirler için alevli bir ateş hazırlamışızdır.” (48/113)

3. Hz. Peygamberin insanlara en ideal bir örnek olduğunu gösteren ayetler: “And olsun ki, Allah’ın Rasûlünde sizin için Allah’ı ve ahreti arzu eden ve Allah’ı çok anan kimseler için (uyulacak) en güzel bir örnek vardır. (33/21) Kuran-ı Kerim Hz. Peygamberin müminler için örnek bir insan olduğunu belirtmekle kalmaz aynı zamanda onun üstün bir ahlak üzere olduğunu şöyle vurgular: “Nûn. Kaleme ve yazdıklarına and olsun sen Rabbinin nimetiyle cinlenmiş (bir deli) değilsin senin için kesintisiz bir mükafat vardır ve sen büyük bir ahlak üzeresin. (68/1-4)”

4. Hz. Peygambere Kuran dışında da vahiy geldiğine işaret eden ayetler: “Allah sana kitabı ve hikmeti indirmiş ve sana bilmediğin şeyleri öğretmiştir. Allah’ın sana olan lutfu cidden büyük olmuştur.”(4/113) “Nitekim, kendi içinizden size ayetlerimizle okuyun, sizi (kötü inanç, fikir, söz ve fiillerden) arındıran size kitap ve hikmeti ve bilmediklerinizi öğreten bir peygamber gönderdik.”(2/151) Bu ve benzeri ayetlerde kitaba ilave olarak Hz. Peygambere verildiği zikredilen “hikmet” Alimlerce genelde Rasûlullah (s.a.v) verilen “sünnet” olarak tefsir edilmiştir.

5. Hz.Peygambere Kuran-ı açıklama görev ve yetki verildiğini gösteren ayetler: “Biz, her peygamberi mutlaka kendi kavminin diliyle gönderdik ki (emredildikleri şeyleri) açıklasınlar.” (14/4) “Sana bu zikri (Kuran-ı) indirdik ki kendilerine indirileni insanlara açıklayasın ve ta ki onlarda düşünüp öğüt alsınlar.” (16/44) “Biz sana Kitabı indirdik ki, hakkında ayrılığa düştükleri şeyi onlara açıklayasın ve inanan bir Kavim için (O kitap) yol gösterici ve rahmet olsun.”(16/64)

6. Hz. Peygamberin hakemliğini verdiği hükümlerin kabulünü öngördüğü Ayetler: “Hayır, Rabbin hakkı için onlar aralarında çıkan çekişmeli işlerde seni hakem yapıp sonrada senin verdiğin hükme karşı içlerinde bir burukluk duymadan tam anlamıyla teslim olmadıkça inanmış olamazlar.”(4/65) “Allah ve Rasûlü, bir işte hüküm verdiği zaman, artık inanmış bir kadın ve erkeğe, o işi kendi isteklerine göre seçme hakkı yoktur. Kim Allah’a ve Rasûlüne karşı gelirse, apaçık bir sapıklığa düşmüş olur.” (33/36) “Aralarında hükmetmesi için Allah’a ve Rasûlüne çağrıldıkları zaman inananların sözü ancak “İşittik ve itaat ettik” demeleridir ve işte kurtuluşa erenlerde onlardır.” (24/51)

7. Hz. Peygambere helal ve haram koyma yetkisini veren Ayetler: “Onlar ki, yanlarındaki Tevrat ve İncil’de yazılı buldukları o Elçiye, o ümmi Peygambere uyarlar. O peygamber ki, kendilerine iyiliği emreder, kendilerini kötülükten men eder; onlara güzel şeyleri helal, çirkin şeyleri haram kılar, üzerlerindeki ağırlıkları, sırtlarındaki zincirleri kaldırıp atar. Ona inanan, destekleyerek ona saygı gösteren, ona yardım eden ve onunla beraber indirilen nura uyanlar, işte felaha erenler onlardır.” (7/157)

8. Hz. Peygambere itaati emreden ayetler: “Kim peygambere itaat ederse Allah’a itaat etmiş olur.”(4/80) “Peygamber size ne verdiyse onu alın, size neyi yasak kıldıysa ondan sakının.” (59/7)

Bazıları bu ayet-i kerimeyi sebebi nüzulüne yani Benî-Nadir’den, savaşılmadan elde edilmiş ganimet mallarının (fey) dağıtımına hasretmek istemesine rağmen, genelde müfessirler, kullanılan ifadenin umum olması ve bütün görüşleri kapsaması sebebi ile ayetin, Rasûlün emrettiği ve yasakladığı her şeyi ifade ettiği kanaatine varmışlardır. Şu ayette de Allah sevgisinin Hz. Peygambere itaate bağlanmış olması çok dikkat çekicidir: “De ki; Eğer Allah’ı seviyorsanız bana uyun ki Allah da sizi sevsin ve günahlarınız bağışlasın. Allah çok merhametli ve bağışlayıcıdır. De ki; Allah’a ve peygambere itaat edin! Eğer dönerlerse muhakkak ki Allah, kafirleri sevmez.”(3/31-32)

9. Hz. Peygambere isyan etmeyi ve O’na her türlü eziyeti yasaklayan ayetler: “Kim Allah'a ve Peygamberine karşı isyan eder ve sınırlarını aşarsa Allah onu, devamlı kalacağı bir ateşe sokar ve onun için alçaltıcı bir azap vardır.”(4/14) “Kim de kendisine doğru yol belli olduktan sonra peygambere karşı gelir be müminlerin yolundan başka bir yola uyarsa, onu döndüğü yolda bırakırız ve cehenneme sokarız. Ne kötü bir gidiş yeridir orası.” (14/115)

10. Hz.Peygambere saygıyı ve sevgiyi öngören ayetler: “Peygamber müminler için kendi canlarından ileridir. Onun eşleri de onların anneleridir.”(33/6) “Şüphesiz ki Allah ve melekleri peygambere salat etmektedirler (yani, onun şerefini gözetmekte ve şanını yüceltmekte). O halde sizde ey iman edenler O’na salat edin. O’na içtenlikle selam edin (esenlik dileyin).” (33/56)

11. Hz. Peygamberin insanlara doğru yolu gösterdiğine dair ayetler:“Şayet O’na itaat ederseniz doğru yolu bulursunuz.” (24/54) “Şüphesiz ki, sen (sana uyanları) mutlaka doğru yola göklerde ve yerde bulunan her şeyin sahibi Allah’ın yoluna götürürsün.” (42/52-53) “Şüphesiz ki, sen onları doğru yola çağırıyorsun.” (23/73)
Bu ayetlerden ortaya çıktı ki; Yüce Allah (c.c)’ın beşere kendi içinden örnek seçerek bir peygamber göndermesi insanlara büyük bir lütuftur. O’na inanmak sadece O’nun peygamber olduğunu tasdik etmek olmayıp, o yüce Peygamber’i Kur’an’da çizilen bütün yönleriyle birlikte kabul edip itaat etmeyi gerektirir. Yüce Allah O’nu bizzat kendisi terbiye etmiş kitabında O’nun üstün bir ahlak sahibi olduğunu ve örnek alınması gerektiğini emir buyurmuştur.

Ayrıca O’na bir peygamber olarak verilen bilgiler sadece Kur’an dan ibaret olmayıp, bunun dışında da kendisine pek çok bilgi verilmiştir. Kaldı ki O’nun kendi içtihadıyla yapmış olduğu işler ve söylemiş olduğu sözlerde yine vahyin kontrolü altında olduğundan “zelle” tabir edilen küçük hataları bile vahiyle düzeltmiş ve böylece O’nun yapmış olduğu fiiller ve sözler hatalardan arındırılmıştır.

Hz. Peygamber’e bizzat Yüce Allah tarafından ayetleri açıklama yetkisi verilmiş ve ayetlerde açık ifadelerle belirtildiği gibi O’nun emir ve yasaklarına uyulması gerektiği emredilmiştir. Bu ifadeyle sünnetin inananları bağladığı ve Kur’an-ı Kerim’den sonra bağlayıcılık bakımından ikinci kaynak olduğu görülmüştür. İşte bu sebeple inananlara düşen Kur’an’ın tabiriyle “işittik ve itaat ettik.” olmalıdır.