[mehmet akif2]

Ünite:1 Kur-an’ın Nuzulu Ve Metinleşmesi

Giriş

Problemlere kalıcı ve gerçekçi çözümler üretmek için Kur’an-ı sağlıklı bir şekilde anlamak, yorumlamak ve uygulamak hayati bir önem taşımaktadır.

Kur’an – ın Nüzül Süreci
*Vahiy Vahy, v-h-y kelimesinin mastarı olup

*sözlükte, gizli ve süratli bir şekilde bildirmek, seslenmek, gizli konuşmak, fısıldamak, emretmek, telkin etmek, ilham etmek, işaret etmek, yazı yazmak, bir şeyi başkasına intikal ettirmek, elçi göndermek ve içgüdü anlamlarına gelmektedir.

Terim olarak vahiy: Yüce Allah’ın insanlara ulaştırılmasını istediği mesajlarını peygamberlerine, alışılmışın dışında gizli bir yolla süratli bir şekilde bildirmesidir.

*Vahiy hadisesi, gizli bir şekilde süratli olarak gerçekleşmektedir.

“İbn Haldun vahyin bu hususiyetini şu sözlerle ortaya koymaktadır. “Peygamberlerin Cebrail’den vahiy almaları, bir kere göz açıp kapayıncaya kadar gecen bir zaman dilimi içinde gercekleşmiştir.”
Vahyin Başlangıçı: İlk vahiy peygamberimize, hira dağında Alak süresinin ilk beş ayetinin inmesiyle başlamıştır.

*İlk vahiy olayını Hz. Hatice’ye anlatan peygamber efendimiz, Hz. Hatice onu tasdik etti.

* Daha sonra Hz. Hatice Hz. Peygamber efendimizi alıp amcasının oğlu Varaka b.Nevfel’e götürdü.

*Peygamber efendimiz ile görüştükten kısa bir süre sonra Varaka b. Nevfel vefat etti.

*O esnada vahiy bir müddet kesintiye uğramıştır.

*Vahyin bir müddet kesilmesinden (Fetret Devri) sonra ilk defa Müddesir süresinin baş tarafının inmesiyle vahyin gelişi devam etmiştir.

Vahyin Keyfiyeti: Peygamber (elçi ) ile biz insanlara tebliğ edilen (muhatap ) arasında iletişimin sağlanabilmesi için iki şartın olması gerekir.

1. Mahiyet / antolojik olarak eşit yani, aynı seviyede olunmalı.

2. Aralarında ortak bir dil / anlaşma vasıtası bulunmalıdır.

Vahyin Çeşitleri: İslam alimleri vahyi, metlüv (okunan) ve gayr-i metlüv (okunmayan )olarak ikiye ayırmışlardır.

*dikkat edilirse cüveyni’nin taksimine göre hadis/sünnet de vahiy kaynaklıdır(Sayfa 5-6 Cüvey’nin taksimini okuyun.)

Vahyin Geliş Şekilleri: “Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkasından konuşur, yahut bir elçi gönderip izniyle ona dilediğini vahyeder.” (Suara (42) 51.)

*Ayete Göre Vahiy 3 Şekilde Gerçekleşmiştir.

1-Allah’ın iletmek istediği mesajları peygamberinin kalbineü doğrudan bırakması / yerleştirmesi.

2- Vahyi peygamberine bir perde arkasındanü bildirmesi.

3-Vahyi getirmekte görevlendirdiği bir meleği elci olarakü göndermesi .(Kur-an- Kerim bu şekilde indirilmiştir.)

Peygamber Efendimize Vahyin Geliş Şekilleri

1. Hz. Peygamberin uyurken gördüğü sadık rüyalar. Gördüğü rüyaların gercekleşmesi.(Bu rüyalara , “er – rü ‘ya –s-sadika veya er – rü’ya saliha denmektedir.)

2. Cebrail’in asli süretiyle görünerek vahiy getirmesi.

3. Cebrail’in görünmeden cıngırak sesine benzer bir sesle vahiy getirmesi.(Vahyin en ağır şekli)

4. Hz. Peygamber uyanık iken meleğin görünmeksizin onun kalbine ilahi vahyi ilka etmesi.(Ruhul Kuds)

5. Cebrail’in insan suretine girerek vahiy getirmesi.(Peygamber efendimize en kolay gelen vahiy şekli)

Vahiy Esnasında Görünen Haller:

1. Resulullah’ın en soğuk günlerde bile alnın terlemesi.

2. Resulullah’ın üzerine büyük büyük bir ağırlık çökmesi.

3. Resulullah’ın yanında bazen horultuya, bazen de arı uğultusuna benzer bir ses işitilmesi.

4. Resulullah’ın sırt üstü yatarak üzerinin örtülmesi ve yüzünün kızarması.

5. Bunlardan başka vahiy inerken; Resullah’ın uykusu gelir vücudu kaskatı kesilir ve ağırlaşır, üzerine sekinet iner, gözlerini belli bir noktaya dikerdi.

İlham: “Kalpleri tasfiye edilmiş kişilere ani olarak verilen tefekkür ve istidlal dışı bilgiler” kastedilmektedir.

Vahiy ile ilham arasındaki farklar:

1. Vahiy’in Allah katından kesin olduğu, ilhamın kaynağının belli olmadığı.

2. Vahiy Vasıtalı, ilham ise vasıtasız olarak tecelli eder.
3. Vahiy olayı son bulmuştur, ilham ise devam etmektedir.
4. Vahiy bağlayıcıdır, ilham ise bağlayıcı değildir.

5. Vahiy umumi ve külli, ilham ise hususi ve cüzidir.

6. Vahiy yoluyla elde edilen bilgiler birbiriyle çelişmez; ilhamda ise çelişebilir.

Kesf: ”Duyular ve akıl yoluyla bilinme imkanı olmayan gaybi hakikatlerin gözle görünürcesine apaçık bir şekilde kişiye bildirilmesidir.

Mukaşefe: ”Kalp gözünün acılması ve gayb aleminin görülmesini sağlayan hal.”

Vahiy Katipleri

*sırf medine döneminde peygamber efendimize 65 kişi vahiy katipliği yapmıştır

*Mekkede ilk vahiy katibi Abdullah b. Sa’d Ebi Sarh’tır.

*Medinede ise ilk vahiy katipliği yapan kişi Ubey B.Kab’tır.

Vahyin Yazıldığı Malzemeler:

1. Hurma ağacının yaprakları kabukları ve yapraklarının orta damarları.

2. İnce beyaz taşlar.

3. Kürek ve Kaburga Kemikleri.

4. İşlenmemiş deri.

5. İnce deri(Rakk).

6. Canak çömlek parçaları.

7. Parsömen parcaları.

8. Tahtadan yapılmış levhalar.

9. Bez parcaları.

Vahye Ait Terimler:


El- Hadari: Seferde ve misafirlik halindeüolmadan yani yerleşik haldeyken inen vahiylerdir.(Kur-an’ın ekserisi bu şekilde nazil olmuştur.)


Es-ü Seferi: Yolculuk ve savaşta.(Nisa Süresi 176.ayeti)

En -Nehari: Gündüz nazilü olan vahiyler.

El –leyli: Gece inen vahiyler.(Kasas S. 56.Ayeti Tevbe S.ü 15.ayeti)

Es -Sayfi: Yaz mevsiminde.ü

Eş- şitai: Kış mevsiminde.ü

Elü – firaşi: Hz.peygamber efendimiz yatağında iken inen vahiyler(Nur Suresi 11 nolu ayet.)

El- Ardi: Hz. Peygamber efendimiz yeryüzünde iken inen vahiyler.ü

ü Es – Semai: Hz.Peygamber efendimiz semada iken inen vahiyler.(Bakara 285.ayeti gibi.)

Vahyin Nuzul Aşamaları:

Levh-i Mahfuz’a İnmesiü

Beytü’lü İzzeye inmesi: kuran aynı zamanda yakın sema da denilen beytü’l izze’ye levhi mahfuzdan indirilmiştir

*ibn abbas’ın “kuran, dünya semasına kadir gecesinde toptan indirildi oradan da yirmi küsur yıl boyunca parça parça nazil oldu” şeklindeki sözleri,

*kuranın beytü’l izze’ye toptan, buradan da peygamberimize parça parça indirildiğini haber vermektedir

Hz. Peygamber’e İnmesi: Kur’an-ın parca parca indirilmesi Arapü dilinde “Tencimu’l- Kur’an “ terimiyle ifade edilmektedir.

Vahyin Hz. Peygamber’e parca parca indirilmesinin hikmetleri:

Müslümanlara kolaylıkü sağlamıştır.

Hayata geçirme ve anlama kolaylaşmıştır.ü

İnanmayanlarınü iç yüzleri açığa çıkmıştır.

Müslümanların sorduklarıü sorularla, müşrik, munkire ve munafıkların şüphe ve itirazlarına anında cevap verilmiştir.

Hz.Peygamber ve ashabına (Müslümanlara)moral ve güç kaynağıü olmuştur.

Problemlere cözümler getirmiştir.ü

Hz.Peygamber ve ashabınınü yaptığı hatalar zamanında düzeltilmiştir.

İlahi irade tarafındanü değiştirilmesi gereken bazı hükümlerin zamanı gelince değiştirilmesine imkan sağlamıştır.(nasih-mesuh)

Kur’an-nın bir beşer kelamı değil, ilahi birü kitap olduğunu göstermeye vesile olmuştur.

Meydan okuma.ü

Kur-an-ın Mushaflaşma Süreci :

Kur-an-ın ezberlenmesi

Hz. Peygamberin Ezberlemesi:

Sahabenin ezberlemesi: Sahabeyi Kur’an okumaya sevk eden sebepler.

Güclü bir hafızaya sahip olmaları.ü

Namazda belli bir miktarü Kur’an okumanın farz ve vacip oluşu.

Kur’an-nın emir ve yasaklarına uymanınü gerekli olması.

Resulullah’ın, Kur’an eğitimi ve öğretimi ile bizzatü ilgilenmesi.

Kur’an okuyanlara verilecek sevap ve mükafatın büyükü olması
.
Kur’an’- ın Yazılması: Peygamber efendimiz ve o zaman ki toplum ümmiü bir topluluktu ve okuma yazma bilenler azınlıktaydı.

*Ancak peygamberimiz eğitim ve öğretime büyük önem vererek gerek ashabını gerekse diğer kişileri eğitim ve öğretime teşvik etmiştir.

*Okuma – Yazma öğretmek amacıyla erkekler için: Abdullah b. Said B. El- As ile Ubabe b. Samit’i,

*kadınlar icinde Hafsa’yı görevlendirmiştir.

*İstinsah işi bittikten sonra tahsis görülen asıl nüsha, Resulullah’a teslim edilerek,”Hane – i saadette” muhafaza ediliyordu.

Kur’an-ın Toplanması ( Cem )

Peygamber efendimiz hayatta iken Kur’an-ın bir cilt halinde toplanmayışının bazı sebepleri:

• Hz. Peygamber efendimizin hayatta olduğu müddetçe vahyin devam etmesi.

• Ayet ve sureler nüzul sürecine göre sıralanmaması.

• Vahy’in tamamlanması ile Hz.Peygamberimiz’in vefatı arasındaki sürenin yetmemesi.

Hz.Ömer Kur’an-ın bir cilt halinde toplanmasını düşünerek Hz. Ebu Bekir’e düşüncesini bildirir ve bu şekilde Kur’an-ın bir cilt halinde toplanması konusunda ikna olur.

Kur’an-ı bir araya toplamak icin Zeyd b.Sabit’in başkanlığında bir heyet kurulur.

*Hz. Peygamber efendimizin vefatından 6 ay sonra başlayan Kur’an –ı toplama faaliyeti yaklaşık olarak 1 yıl sürmüştür.

*Toplanan bu nüshaya Abdullah bin Mes’ud’un teklifiyle Mushaf adı verilmiştir.

*Böylelikle Hz. Ebu Bekir zamanında Kur’an-ın en küçük bir parçasının dahi kaybolmaması için cilt halinde toplanmıştır.

Kur’an-ın Coğaltılması (İstinsah): Kırat farklılıklarını önlemek ve Müslümanlar arasındaki birliğin korunmasını sağlamak icin Hz. Osman döneminde Kur’an –ı Kerim coğaltılmaya ve diğer şehirlere gönderilmeye başlanmıştır.

*Hz.Osman Kur’an –ı coğaltacak olan heyete bazı kurallar vermiştir. Bu kurallar ve prensipler kur’an coğaltıldı.(Sayfa 21 Prensiblere göz at.)

Kur’an-ın Harekelenmesi ve Noktalanması:

Yanlış okumaları düzeltmek ve gidermek icin yapılan çalışmalardır. İlk önce hareke görevi yapacak, sonra şekilleri birbirine benzeyen harfleri ayırmak için noktalar konmuştur.

*Ebü’l –Esve ed – Dü –elinin koyduğu bu noktalar hareke yerine konan noktalardır.

*Bu noktalar tarihte ilk defa Ebü’l- Esved tarafından icat edilmiştir.

Resü’l- Mushaf (Mushafın Yazısı ) :

* Resü’l- Mushaf “Kur-an-ın kelimelerinin ve harflerinin yazılışında Osman b. Affan’ın tasvip ve tercih ettiği imla şekil ve tarzı” diye tanımlanır.

*Buna Resm-i Osman’da denir.

Mekkede ilk vahiy katibi: ABDULLAH B. SAD

Medine'de ilk vahiy katibi: UBEYY B. KAB

Vahyin geliş şekilleri: a) Kalbe İlham b)Perde Arkasından c)Elçiyle Bildirme

Peygamberimize en ağır gelen vahiy şekliİ: ÇINGIRAK SES

Peygamberimize en kolay gelen vahiy şekli: CEBRAİLİN İNSAN SURETİNDE GELMESİ

Cebrail kimin kılığında insan şekline bürünürdü: DIHYE EL KELBİ

İlham anlamına gelen diğer kelimeler: KEŞF MÜKEŞŞEF BASİRET FERASET İLMÜ LEDUN MARİFET TECELLİ SEZGİ

Peygamberimize yatarken gelen vahiy adı: EL FİRAŞİ (Maide suresi 67.ayet)

Fetret devrinden sonra (yani ilk vahiyden sonra vahyin bir süre kesilmesi) inen ayet: MÜDDESSİR SURESİNİN BAŞ KISMI

Kuranın en uzun ayeti: BAKARA 282 Bu ayetin diğer adı: MÜDAYENE AYETİ

Kuranın en uzun suresi: BAKARA Kuranın en kısa suresi: KEVSER

Kurandaki en uzun yedi surenin adı: ES SEBUT TUVEL

7 Uzun sure
1-Bakara
2-Ali İmran
3-Nisa
4-Maide
5-En'am
6-Araf
7- Enfal-Tevbe ( Tevbe suresi enfal suresinin devamı olarak kabul edilir)
__________________

ALINTIDIR