[Medine-web]

TEFSİR TARİHİ VE USULÜ
KUR'AN'IN TANITIMI VE UNSURLARI (2. Ünite)
1-Kur'an kelimesinin hemzesiz ve türemiş olduğunu savunanlar kimlerdir?CEVAP:1-Ebu Zekeriyya' Yahya b.Ziyad el-Ferra ""Kur'an lafzı "karinetün" kelimesinin çoğulu ve aynı zamanda hemzesiz olarak "el-karain" lafzından türemiştir"" görüşünü ileri sürmüştür.2-Eş'ari ve ona tabi olanlar "" Kur'an kelimesi sözlükte bir şeyi diğer bir şeye yaklaştırmak anlamına gelen karene fiilinden türemiştir"" görüşünü ileri sürmüştür.Bu görüşler doğru değildir.

2-Kur'an kelimesinin hemzesiz türememiş ve alem-i mürtecel olduğunu savunanlar kimlerdir?CEVAP:Şafii ve taraftarlarına göre "Kur'an lafzı hemzeli değildir;Marife yapılmış ve mürteceldir.(Arap dilinde alem-i mürtecel ilk anda bir şeye isim olarak konmuş bundan sonrada başka hiç birşeyde kullanılmayan özel isimdir.)Eğer Kur'an kelimesi alem-i mürtecel olsaydı onun ya tamamen"el"takısı olmadan ya da "el" takısı ile birlikte zikredilmesi gerekirdi.

3-Kur'an kelimesinin hemzeli ve türemiş olduğunu savunanlar kimlerdir?CEVAP:1-Ebu Ubeyde Ma'mer b. el-Müsenna ve ez-Zeccac'a göre "Kur'an lafzı sözlükte toplamak anlamına gelen kara'e'den türemiş fu'lan vezninde bir kelimedir.bu görüşünde kabul edilir bir tarafı yoktur.2-Kutrub "Kur'an lafzı çıkarıp atmak anlamına gelen kara'e'den türemiştir" görüşünü ileri sürmüştür.Bu gerekçede muteber değildir.3-Ebu'l Hasan Ali b.Hazm el-Lihyani tarafından "Kur'an lafzı "okumak"anlamına gelen kara'e den türemiş fu'lan vezninde bir kelimedir." görüşü ileri sürülmştür.bu görüş İslam alimlerinin ekseriyeti tarafından kabul edilmektedir.

4- Kur'an lafzının kökünün ibranice veya süryanice olduğunu ileri süren oryantalistler kimlerdir?CEVAP:Schwally Wellhausen ve Horovitz

5-Kur'an lafzının kökünün ibranice beya süryanice olmadığını ispat eden deliller nelerdir?CEVAP:1-Arapça Süryanice ve ibranice Sami dilleri ailesindendir.Bu dil ailesinin en eskisi üstünü gelişmişi ve zengin kelime hazinesine sahip olanı Arapça'dır.2-Kur'an'da da belirtildiği gibi İslamiyet öncesi Araplar -bir kaç kişi dışında- ümmi bir toplum idi.Sözlü rivayet esastı;edebi ürünler kıssalar ve haberler hafızaya dayanıp şifahi olarak naklediliyordu.Bunların yazıya geçirilmesine hicretin birinci yüzyılından itibaren başlandı.3-Arap edebiyatı ile Arapların sosyal hayatında dinin çok az bir yeri vardı.Yani Kur'an yoktu.olmayan bir şeyi isimlendirme onun şu veya bu dilin şu veya bu kelimesinden türedi demek ise mümkün değildir.

6-Kur’an’ın terim anlamı nedir?CEVAP:Kur’an Hz.Peygambere vahiyle indirilmiş tevatürle nakledilmiş Mushaflarda yazılmış tilavetiyle ibadet edilen bir suresinin –dahi olsa- meydana getirilmesi için meydan okuyan Fatiha suresiyle başlayıp Nas suresiyle sona eren Allah’ın kelamıdır.

7-Mekke döneminde inen ayet ve surelerde yer alan konular nelerdir?CEVAP:şirk ve putperestliğe karşı mucadele konuları yer alır.

8-Medeni olan ayet ve surelerde yer alan konular nelerdir?CEVAP: Çoğunda münafıklar hakkında bilgi veren kısımlar vardır.Ehli kitabın batıl inançları ve yanlış davranışlarını anlatan olaylar tarihi konular ve olaylar anlatılır.Müslümanların yaptıkları savaşlara ve savaş hükümlerine geniş yer verilmiştir.

9-Peygamberimizin Kur’an hakkında söylediği sözlerden bazılarını söyleyiniz.CEVAP: “Ondan sizden öncekilerin ve sizden sonrakilerin haberleri vardır”“Aranızdaki meselelerin çözümü ondadır”“O doğru le yanlışı birbirinden ayırandır”“O incelikleri ve nükteleri bitmek bilmeyen bir hazinedir”10-Hz. Osman dönemin de yazılan Kur’an’a ne ad verilmiştir?CEVAP:İmam11-Fezailu’l-Kur’an nedir?CEVAP: Kur’an’ın tamamını veya bazı sure ve ayetlerini öğrenip okuyan öğreten dinleyen ezberleyen hükümlerine göre amel edenlerin kazanacakları sevapları bazı sure yahut ayetleri şifalı olduğunu bildiren hadisleri içeren literatür için kullanılan bir tabirdir.

12-Kur’an’ın fazileti hakkında yazılan ilk eser kim tarafından yazıldığı ileri sürülmektedir?CEVAP: İmam Şafii’nin Menafi’l-Kur’an

13-Ayet kelimesinin sözlük tanımı nedir?CEVAP:İz açık işaret burhan emare ibret nişane şaşırtıcı iş ve mucize manasına gelmektedir.

14-Ayetlerin tertibi nasıl olmuştur?CEVAP:Nazil olan bütün ayetler bizzat Hz.Peygamber’in göstermiş olduğu yerlere yazdırılmışlardır.Dolayısı ile ayetlerin tertibi tevkifidir yani vahye dayanmaktadır.

15-Kur’an’ın en uzun ayeti hangisidir?CEVAP:Müdayene ayeti denilen Bakara suresinin 282.ayetidir.

16-En son indiğine dair ittifak sağlanan ayet hangisidir?CEVAP: Bakara 2/281(bu ayetin inişinden 9gün sonra Hz.Muhammed vefat etmiştir.)

17-Besmele nedir? Ayet olup olmadığındaki görüşleri açıklayınız.CEVAP: Besmele Yüce yaratıcının en kapsamlı ismi olan ”Allah” adını rahmet ve merhametinin genişliğini ve sonsuzluğunu ifade eden “rahman ve rahim” sıfatlarını bir arada toplayan veciz bir ibaredir.Neml suresinin 30. ayetinde geçmesi nedeniyle besmelenin Kur’an’ın bir ayeti olduğunda bir ihtilaf yokur.Fatiha ile diğer surelerin başındaki besmelelerin bir ayet olup olmadığı ise ihtilaflıdır.-Hanefilere göre surelerin başında bulunan besmeleler bulunduğu süreden ayrı olarak başlı başına birer ayettir.-İmam Şafii ye göre besmele Fatiha’nın başından bir ayettir.Ayrıca diğer surelerin başında bulunan besmelelerin de o süreden bir ayet olduğu şeklinde İmam Şafii’den rivayet vardır.-İmam Malik’e göre sure başlarındaki besmeleler Kur’an’dan değildir.bunlar sureleri birbirinden ayırmak ve teberrük için yazılmışlardır.

18-Tevbe suresinin başında besmele olmamasının nedeni nedir?CEVAP:Besmelenin güven ve rahmet içermesi bu sure ise savaşı emretmesi nedeniyledir.

19-Secde nin sözlük anlamı nedir?CEVAP:aşırı saygı göstermek tevazuyla eğilmek ve alnı yere koymak manalarına gelmektedir.

20-Tilavet secdesi nedir?hükmü nedir?CEVAP:Okunması veya dinlenmesi halinde secde edilmesi gereken ayetlere secde ayeti bu sebeple yapılan secdeyede tilavet secdesi denir.Hanefilere göre vaciptir.

21-Kur'anda kaç secde ayeti vardır?CEVAP:14 secde ayeti vardır.

22-Surenin sözlük ve terim anlamı nedir?CEVAP:Sure sözlükte yüksek rütbe mevki şeref yüksek bina sur gibi manalara gelir. Terim olarak sure "ayetlerden -en az üç ayetten- meydana gelen başı ve sonu bulunan müstakil Kur'an parçası" demektir.

23-Kur'an da kaç sure vardır?En kısa sure ve en uzun sure hangisidir?CEVAP:114 sure vardır.en uzunu 286 ayeti olan Bakara suresi en kısası ise 3 ayetten oluşan Kevser suresidir.


24-Surelerin tertibi nasıl olmuştur?CEVAP:Bu konuda 3 görüş vardır?1-Surelerin tamamının tertibi Hz.Peygamber'e dayanmaktadır.(tevkifi)2-Sahabenin ictihadi ile olmuştur.3-Bir kısmının Hz.Peygamber'in bildirmesiyle bir kısmının da sahabinin ictihadi ile olmuştur.

25-Kur'an ' da sureler uzunluk ve kısalıklarına göre nasıl tasnif edilmiştir?Açıklayınız.CEVAP:1-Es-Sebu't-tuvel:En uzun 7 sure demektir.Bunlar Bakara Al-iİmran Nisa Maide En'am A'raf Enfal-Tevbe2-El-Mi'un: Birinci gruptan sonra gelen ve ayet adedi yüz civarında olan surelerdir.3-El-Mesani:Ayet Adedi yüzden az olan surelerdir.4-El-Mufassal:Mushafın son bölümü olup Kaf suresinin başından Nas suresinin sonuna kadar olan sureleri içine almaktadır.

26-Surelerin isimlendirilmesi nasıl olmuştur?CEVAP:İlk kelimelerinden(lem yekün gibi) Başlarındaki huruf-ı mukatta'a dan(Yasin gibi) Kıssasını ihtiva ettikleri şahsiyetlerden(Nuh gibi) veya topluluklardan (Münafikun gibi) ya da konularının birinden almışlardır.Bazen bir surenin birden fazla ismide bulunmaktadır.(Fatiha suresinin 20 den fazla ismi vardır).Bazen de birden fazla sureye bir isim verilmiştir.

27-Surelerin Mekki ve Medeni oluşları hakkında hangi görüşler vardır?CEVAP:Üç görüş vardır.1-Vahyin indiği mekan dikkate alınarak yapılan taksim.2-Muhattaplar dikkate alınarak yapılan taksim.3-Zaman dikkate alınarak yapılan taksim.Buna göre Hicretten önce inen ayet ve surelere Mekki sonra inen ayet ve surelere de Medeni denir.İşte doğru olan görüş budur.

28-Mekki surelerin özellikleri nelerdir?CEVAP:a)içinde peygamberlerin ve geçmiş milletlerin kıssaları anlatılan şirke ve putperestliğe karşı mücadele vardır.b)Tek Allah inancı nübüvvet ve ahirete iman esasları veciz ifadelerle anlatılır.c)İyi ahlaka sarılmaya ve istikamete teşvik ederler.d)Ayet ve sureler kısa ifadeler hararetli ve vurguludur.e)Kasemlere fazla yer verilmiştir.f)Ruhani cezbeler ve tatlı musiki ahenkler vardır.

29-Medeni surelerin özellikleri nelerdir?CEVAP:a)Ankebut suresi hariç munafıklardan bahsedilen b)Cihada izin veren vecihad hükümlerini beyan eden c)Hudud ve miras paylaşımından bahseden d)İbadat ve muamelat konuları tafsilatlı olarak yer alan e)Ehl-i kitabın batıl inançları ve yanlış davranışları anlatıp onları İslam'a davet eden surelerin hepsi Medenidir.

30-Yedi Harf le ilgili görüşlerin bazılarını söyleyiniz.CEVAP: ihtilaflı bir meseledir.Konuya dair kırk civarda görüş vardır.Bunların belli başlıları şunlardır:1-Yedi harften maksat Arap kabilelerinden meşhur olan yedisinin lehçesidir.2-Meşhur yedi imamın kıraatıdır.3-Aynı manaya gelen çeşitli lafızlardır.4-Yedi vecihtir.Bu görüşü savunanlar çoktur.

31-Kıraat nedir?konusu ve gayesi nedir?cEVAP:Kur'an'ın kelimelerinin eda keyfiyetlerini ve ihtilaflarını nakledenlerine isnat ederek bilmektir.Konusu:Telaffuzlarındaki ihtilaf ve edalarındaki keyfiyet bakımından Kur'an'ın kelimeleridir.Gayesi:Mütevatir kıraatların zabt melekesini elde etmektir.

32-Kıraatların sahih olması için 3 şart vardır.bunlar nelerdir?CEVAP:1-Kıraat sahih ve muttasıl bir senedle Hz.Peygambere ulaşmalı.2-Takdiren ve ihtimalen de olsa Hz.Osman döneminde çoğaltılan nüshalardan birinin hattına uymalı.3-Bir vecihle de olsa Arap dilinin kaidelerine uygun olmalı.

33-Senetleri bakımından kıraatların çeşitleri nelerdir?CEVAP:1-Mütevatir kıraatır2-Meşhur kıraat3-Ahad kıraat4-Şaz kıraat5-Mevzu(uydurma) kıraatAhad Şaz ve mevzu kıraatlar ile Kur'an okumak caiz değildir.

34-Mütevatir kıraat nedir?CEVAP:Yalan üzere ittifak etmeleri aklen mümkün olmayan bir topluluğun diğer bir topluluktan rivayet ettiği kıraata denir.(en önemlisi ve derecesi yüksek olanıdır)

35-Kıraatların bugünkü durumları nasıldır?CEVAP: Asım kıraatı: Bugün Müslümanların ekseriyeti Kur'an'ı Asım Kıraatının Hafs rivayetine göre okumaktadırlar.Nafi kıraatı:Mısır hariçiKuzey Afrika'da yaşayan Müslümanlar.Nafi kıraatının Verş rivayetine göre Kur'an'ı okurlar.Ebu Amr'ın kıraatı:Sadece sudan'ın bir kısmında okunmaktadır.

36-Vakıf ve ibtida nedir?CEVAP: VAKIF:"Kelime üzerinde kıraata tekrar başlamak niyetiyle adet olduğu şekilde nefes alacak kadar bir zaman sesi kesmekten"ibarettir.İBTİDA:"ilk defa okumaya başlamaya veya vakıftan sonra kıraata devam etmek için tekrar başlamaya" denir.Kur'an'ın manasının iyi anlaşılması için bu iki hususa uyulması gerekir.

37-Vakfın kısımları nelerdir?CEVAP:1-Tam vakıf(vakf-ı tam):KEndisinden sonrası ile lafız ve mana yönünden alakası bulunmayan bir kelime üzerinde yapılan vakfa denir.2-Kafi vakıf(Vakf-ı kafi):Kelam lafız ve mana yönünden tamamlanmakla beraber yinede kendinden sonrası ile anlam bakımından bir alakası varsa bu tür yerlerde yapılan vakfa denir.3-Hasen vakıf(vakf-ı hasen):Kelam lafız ve mana bakımından tamamlanmakla beraber Yinede onun kendisinden öncesi veya sonrası ile lafız yönünden bir ilgisi varsa bu vakfa denir.4-Kabih vakıf(Vakf-ı kabih):Kelamilafız ve mana yönünden tamamlanmadan ve kendisinden sonraki lafız ile her iki cihetten şiddetli alakası bulunan yerde yapılan vakfa denir.

38-İbtidanın kuralları nelerdir?CEVAP:1-Vakf-ı tam ve vakf-ı kafi olan yerlerde durduktan sonra peşinden gelen kelimeden başlamak uygundur.2-Vakf-ı hasen ayet sonunda ise takip eden ayetin başından okunarak devam edilir eğer ayet ortasında yapılmışsa mananın bütünlüğünü sağlamak şartıyla o kelimeden veya daha geriden alınarak başlanır.

39-Kur'an'ı Ker'im okuyuş şekilleri nasıldır?CEVAP:1-Tahkik:Kıraat ilminde tahkik her bir harfin hakkını tam vermek medlerini yeterince uzatmak harekeleri birbirinden ayırmak şeddeleri tam yapmak ve gunnelerin hakkını vermek gibi tecvid kurallarını yerine getirmede okuyuş hassasiyetinin en son imkanını kullanarak Kur'an'ı okuma tarzıdır.Buna yakın bir de "tertil" tarzı vardır ki Kur'an'ı acele etmeden dura dura anlaya anlaya okumaya denir.2-Hadr:Kur'an'ı tecvid kaidelerine uyarak hızlı bir şekilde okumaya denir.3-Tedvir:Tahkik ile hadr arasında bir okuyuş tarzıdır.