[Medine-web]

Tefsir Tarihi Ve Usulü
Ünite:1 Kur-an’ın Nuzulu Ve Metinleşmesi
Giriş
Problemlere kalıcı ve gercekçi cözümler üretmek için Kur’an-ı sağlıklı bir şekilde anlamak yorumlamak ve uygulamak hayati bir önem taşımaktadır.
Kur’an – ın Nüzül Süreci : Vahiy
Vahy v-h-y kelimesinin mastarı olup sözlükte gizli ve süratli bir şekilde bildirmek seslenmek gizli konusmak fısıldamak emretmektelkin etmek ilham etmek işaret etmek yazı yazmak bir şeyi başkasına intikal ettirmek elçi göndermek ve iç güdü anlamlarına gelmektedir.
Terim olarak vahiy : Yüce Allah’ın insanlara ulaştırılmasını istediği mesajlarını peygamberlerine alışılmışın dışında gizli bir yolla süratli bir şekilde bildirmesidir.Vahiy hadisesi gizli bir şekilde süratli olarak gerçekleşmektedir.
“İbn Haldun vahiyin bu hususiyetini şu sözlerle ortaya koymaktadır.” “Peygamberlerin Cebrail’den vahiy almaları bir kere göz acıp kapayıncaya kadar gecen bir zaman dilimi içinde gercekleşmiştir.”
Vahyin Başlangıçı : İlk vahiy peygamberimize hira dağında Alak süresinin ilk beş ayetinin inmesiyle başlamıştır.İlk vahiy olayını Hz.Hatice’ye anlatan peygamber efendimiz Hz. Hatice onu tastik etti. Daha sonra Hz.Hatice Hz . Peygamber efendimizi alıp amcasının oğlu Varaka b.Nefel’e götürdü.Peygamber efendimiz ile görüştükten kısa bir süre sonra Varaka b. Nefel vefat etti.O esnada vahiy bir müddet kesintiye uğramıştır.Vahyin bir müddet kesilmesinden (Fetret Devri) sonra ilk defa Müddesir süresinin baş tarafının inmesiyle vahyin gelişi devam etmiştir.
Vahyin Keyfiyeti : Peygamber (elçi ) ile biz insanlara teblidilen (muhatap ) arasında iletişimin sağlanabilmesi için iki şartın olması gerekir.
1. Mahiyet / antolojik olarak eşit yani aynı seviyede olunmalı.
2. Aralarında ortak bir dil / anlaşma vasıtası bulunmalıdır.
Vahyin Çeşitleri : İslam alimleri vahyi metlüv (okunan) ve gayr-i metlüv (okunmayan )olarak ikiye ayırmışlardır.(Sayfa 5-6 Cüvey’nin taksimini okuyun.)
Vahyin Geliş Şekilleri : “Allah bir insanla ancak vahiy yoluyla veya perde arkadasından konuşur yahut bir elçi gönderip izniyle ona dilediğini vahyeder.” (Suara (42) 51.) Ayetine Göre Vahiy 3 Şekilde Gercekleşmiştir.
Allah’ın iletmek istedigi mesajlarıpeygamberinin kalbine doğrudan bırakması / yerleştirmesi.
Vahyi peygamberine bir perde arkasından bildirmesi.
Vahyi getirmekte görevlendirdiği bir meleği elci olarak göndermesi .(Kur-an- Kerim bu şekilde indirimiştir.)
Peygamber Efendimize Vahyin Geliş Şekilleri :
1. Hz. Peygamberin uyurken gördüğü sadık rüyalar.Gördüğü rüyaların gercekleşmesi.(Bu rüyalara “er – rü ‘ya –s-sadika veya er – rü’ya saliha denmektedir.)
2. Cebrail’in asli süretiyle görünerek vahiy getirmesi.
3. Cebrail’in görünmeden cıngırak sesine benzer bir sesle vahiy getirmesi.(Vahyin en ağır şekli)
4. Hz. Peygamber uyanık iken meleğin görünmeksizin onun kalbine ilahi vahyi ilka etmesi.(Ruhul Kuds)
5. Cebrail’in insan suretine girerek vahiy getirmesi.(Peygamber efendimize en kolay gelen vahiy şekli)
Vahiy Esnasında Görünen Haller:
1. Resulullah’ın en soğuk günlerde bile alnın terlemesi.
2. Resulullah’ın üzerine büyük büyük bir ağrlık cökmesi.
3. Resulullah’ın yanında bazen horultuya bazende arı uğultusuna benzer bir ses işitilmesi.
4. Resulullah’ın sırt üstü yatarak üzerinin örtülmesi ve yüzünün kızarması.
5. Bunlardan başka vahiy inerken ; Resullah’ın uykusu gelir vücudu kaskatı kesilir ve ağırlaşır üzerine sekinet iner gözlerini belli bir noktaya dikerdi.
İlham: “Kalpleri tasfiye edilmiş kişilere ani olarak verilen tefekkür ve istidlal dışı bilgiler”kastedilmektedir.
Vahiy ile ilham arasındaki farklar:
1. Vahiy’in Allah katından kesin olduğu ilhamın kaynağının belli olmadığı.
2. Vahiy Vasıtalıilham ise vasıtasız olarak tecelli eder.
3. Vahiy olayı son bulmuşturilham ise devam etmektedir.
4. Vahiy bağlayıcıdırilham ise bağışlayıcı değildir.
5. Vahiy umumi ve külli ilham ise hususi ve cüzidir.
6. Vahiy yoluyla elde edilen bilgiler birbiriyle celişmez;ilhamda ise celişebilir.
Kesf:”Duyular ve akıl yoluyla bilinme imkanı olmayan gaybi hakikatlerin gözle görünürcesine apacık bir şekilde kişiye bildirilmesidir.
Mukaşefe:”Kalp gözünün acılması ve gayb aleminin görülmesini sağlayan hal.”
Vahiy Katipleri: Mekkede ilk vahiy katibi Abdullah b. Sa’d Ebi Sarh’tır.Medinede ise ilk vahiy katipliği yapan kişi Ubey B.Kab’tır.
Vahyin Yazıldığı Malzemeler:
1. Hurma ağacının yaprakları kabukları ve yapraklarının orta damarları.
2. İnçe beyaz taşlar.
3. Kürek ve Kaburga Kemikleri.
4. İşlenmemiş deri.
5. İnce deri(Rakk).
6. Canak çömlek parçaları.
7. Parsömen parcaları.
8. Tahtadan yapılmış levhalar.
9. Bez parcaları.
Vahye Ait Terimler:
El- Hadari:Seferde ve misafirlik halinde inen vahiylerdir.(Kur-an’ın ekserisi bu şekilde nazil olmuştur.)
Es- Seter:Yolculuk ve şavaşta.(Nisa Süresi 176.ayeti)
En -Nehari:Gündüz nazil olan vahiyler.
El – leyli:Gece inen vahiyler.(Kasas S. 56.Ayeti Tevbe S. 15.ayeti)
Es -Sayfa:Yaz mevsiminde.
Eş- Sita :Kış mevsiminde.
El – firaş:Hz.peygamber efendimiz yatağında iken inen vahiyler(Nur Suresi 11 nolu ayet.)
El- Ardi:Hz.Peygamber efendimiz yeryüzünde iken inen vahiyler.
Es – Sema: Hz.Peygamber efendimiz semada iken inen vahiyler.(Bakara 285.ayeti gibi.)
Vahyin Nuzul Aşamaları:
Levh-i Mahfuz’a İnmesi
Beytü’l İzzeye
Hz. Peygamber’e İnmesi: Kur’an-ın parca parca indirilmesi Arap dilinde “Tencimu’L- Kur’an “ terimiyle ifade edilmektedir.
vahyin Hz. Peygamber’e parca parca indirilmesinin hikmetleri:
Müslümanlara kolaylık sağlamıştır.
Hayata geçirme ve anlama kolaylaşmıştır.
İnanmayanların iç yüzleri acıga cıkmıştır.
Müslümanların sordukları sorularlamüşrikmunkire ve munafıkların şüühe ve itirazlarına anında cevab verilmiştir.
Hz.Peygamber ve ashabına (Müslümanlara)moral ve güç kaynağı olmuştur.
Problemlere cözümler getirmiştir.
Hz.Peygamber ve ashabının yaptığı hatalar zamanında düzeltilmiştir.
İlahi irade tarafından değiştirilmesi gereken bazı hükümlerin zamanı gelince değiştirilmesine imkan sağlamıştır.(nasih-mesuh)
Kur’an-nın bir beşer kelamı değil ilahi bir kitap olduğunu göstermeye vesile olmuştur.
Meydan okuma.
Kur-an-ın Mushaflaşma Süreci :
Kur-an-ın ezberlenmesi
Hz. Peygamberin Ezberlemesi:
Sahabenin ezberlemesi :Sahabeyi Kur’an okumaya sevk eden sebepler.
Güclü bir hafızaya sahip olmaları.
Namazda belli bir miktar Kur’an okumanın farz ve vacip oluşu.
Kur’an-nın emir ve yasaklarına uymanın gerekli olması.
Resulullah’ın Kur’an eğitimi ve öğretimi ile bizzat ilgilenmesi.
Kur’an okuyanlara vereiecek sevap ve mükafatın büyük olması.
Kur’an’- ın Yazılmasıeygamber efendimiz ve o zaman ki toplum ümmi bir topluluktu ve okuma yazma bilenler azınlıktaydı.Ancak peygamberimiz eğitim ve öğretime büyük önem vererek gerek ashabını gerekse diğer kişileri eğitim ve öğretime teşvik etmiştir.
Okuma – Yazma öğrenmek amacıyla erkekler için: Abdullah b. Said B. El- As ile Ubabe b. Samit’i kadınlar icinde Hafsa’yı görevlendirmiştir.İstinsah işi bittikten sonra tahsis görülen asıl nüshaResulullah’a teslim edilerek”Hane – i saadette” muhafaza ediliyordu.
Kur’an-ın Toplanması ( Cem )
Peygamber efendimiz hayatta iken Kur’an-ın bir cilt halinde toplanmayışının bazı sebepleri:
• Hz.Peygamber efendimizin hayatta olduğu müddetce vahyin devam etmesi.
• Ayet ve sureler nuzul sürecine göre sıralanmaması.
• Vahy’in tamamlanması ile Hz.Peygamberimiz’in vefatı arasındaki sürenin yetmemesi.
Hz.Ömer Kur’an-ın bir cilt halinde toplanmasını düşünerek Hz. Ebu Bekir’e düşüncesini bildirir ve bu şekilde Kur’an-ın bir cilt halinde toplanması konusunda ikna olur.
Kur’an-ı bir araya toplamak icin Zeyd b.Sabit’in başkanlığında bir heyet kurulur.
Hz.Peygamber efendimizin vefatından 6 ay sonra başlayan Kur’an –ı toplama faliyeti yaklaşık olarak 1 yıl sürmüştür.Toplanan bu nusaya Abdullah bin Mes’ud’un teklifiyle Mushaaf adı verilmiştir.Böylelikle Hz.Ebu Bekir zamanında Kur’an-ın en kücük bir parcasının dahi kaybolmaması için cilt halinde toplanmıştır.
Kur’an-ın Coğaltılması (İstinsah):Kırat farklılıklarını önlemek ve Müslümanlar arasındaki birliğin korunmasını sağlamak icin Hz.Osman döneminde Kur’an –ı Kerim coğaltılmaya ve diğer şehirlere gönderilmeye başlanmıştır.Hz.Osman Kur’an –ı coğaltacak olan heyete bazı kurallar vermiştir.Bu kurallar ve prensipler kur’an coğaltıldı.(Sayfa 21 Prensiblere göz at.)
Kur’an-ın Harekelenmesi ve Noktalanması:
Yanlış okumaları düzeltmek ve gidermek icin yapılan çalışmalardır.İlk önce hareke görevi yapacak sonra şekilleri birbirne benzeyen harfleri ayırmak için noktalar konmuştur.
Ebü’l –Esve ed – Dü –elinin koyduğu bu noktalar hareke yerine konan noktalardır.Bu noktalar tarihte ilk defa Ebü’l- Esved tarafından icat edilmiştir.
Resü’l- Mushaf (Mushafın Yazısı ) : Resü’l- Mushaf “Kur-an-ın kelimelerinin ve harflerinin yazılışında Osman b. Affan’ın tasvip ve tercih ettiği imla şekil ve tarzı” diye tanımlanır.Buna Resm-i Osman’da denir.
Ünite 1 Soruları
Öncelikle özet tarzının içinde kırmızı ile ve ayrılan maddelere dikkat ediniz soru konusunda farklı kaynaktan cıkarılmış soruları ekliyorum belki işinize yarar.
Karma
1. “Kur’an’ın resminde ne sahabenin ve ne de başkalarının hiçbir payı yoktur.O tamamen Peygamber’den olup yevkifidr.” Diyen kimdir?
CEVAP:Abdulaziz ed-Debbağ
2. Kur’an’ı harekeleme ve noktalama işlemini ilk başlatan kişi kimdir?
CEVAP:Ziyad b. Sümeyye
3. Toplanan mushafın özellikleri nelerdir?
CEVAP:1-Bu nüsha en ince ilmi tespit usulleriyle toplanmıştır.
2-Bu nüshaya ancak tilaveti mensuh olmayan ayetler alınmıştır.
3-Bu nüsha yedi harfi ihtiva etmektedir.
4-Bu nüshanın doğruluğu hem ümmetin icma’i ve hem de tevatürle sabitlenmiştir.
4. “Mushaf-ı Osmani’nin hattına muhalefet etmek haramdır” bu söz kime aittir?
CEVAP: Ahmed b. Hanbel
5. “Yazıya gelince Allah ümmet üzerine bundan hiçbirşeyi farz kılmamıştır.Çünkü vahiy katiplerine ve Mushafları yazanlara şu yazıyı kullanacaksın bu yazıyı kullanmayacaksın diye bir emir verilmemiştir.” Diyen kimdir?
CEVAP: Bakıllani
6. Kur’an’ın bir cilt haline getirilmek için kurulan heyetin başkanı kimdi?
CEVAP: Zeyd b. Sabit
7. Mushaf nedir?
CEVAP: Hz.Peygamber’in vefatından 6 ay sonra başlıyan Kur’an’ı toplama faaliyeti yaklaşık 1 yıl sürmüştür.Toplanan bu nüshaya Abdullah b. Mesud’un teklifiyle MUSHAF adı verilmiştir.
8. Peygamberimiz okuma yazma öğretmek amala kimlere görev vermiştir?
CEVAP: Erkekler için Abdullah b.Said b.El-As ile Ubade b.samit’i kadınlar için de Hafsa’yı görevlendirmiştir.
9. İnzal ve nezzele nedir?
CEVAP: İNZAL: Toptan indirme
NEZZELE: Parça parça indirme
10. Kur’an dünya semasına kadir gecesinde toptan indirildi.Oradan da yirmi küsur yıl boyunca parça parça nazil oldu.” Sözü kime aittir?
CEVAP: İbn Abbas
11. Vahiy katipleri kimlerdir?
CEVAP:Mekke de ilk vahiy katibi: Abdullah b.Sa”d b. Ebi Sarh”tır.
Medine de ise ilk vahiy katibi Übeyy b.Ka”b “ tır.
Ondan sonrada Zeyd b.Sabit Ali b.Ebİ Talib
Tefsir Tarihi Ve Usulü

Ünite 2: Kur’an –ın Tanıtımı ve Unsurları
Giriş:
Kur’an İslam dinin en temel kaynağıdır.

Kur’an-ın Tanıtımı

Kur’an Kelimesinin Etimolojisi
İslam alimlerinin görüşleri
“Kur’an kelmesinin hemzesiz ve türemiş olduğunu savunanlar”
1. Kur’an lafzı “karinetün” kelmesinin coğulu ve aynı zamanda hemzesiz olan el kerin lafzından türemiştir.(Görüşü ileri sürenler Ebu Zekeriy’ya Yahya b Ziyad el – ferra )
2. Bir şeyi diğerine yaklaştırmak anlamına gelen “karene “filinden türemiştir.(Eş ‘ari ve ona tabi olanlar)
“Kur’an” kelimesinin hemzesiztürememiş ve alem –i mürtecel olduğunu savunanlar”
Safi ve taraftarlarının görüşüdür.Kur’an ‘da toplam 70 defa gecen Kur’an lafsı 50 yerde el takısı ile birlikte 20 yerde el takısı olmadan zikredilmiştir.
“Kur’an kelmesinin hemzeli ve türemiş olduğunu savunanlar”
1. Sözlükte toplamak anlamına gelen “kara’e ‘den türemiş fu’lan vezninde bir kelimedir.(Ebu Ubeyde Ma’mer b. El- Müsenna ve ez – Zeccac)
2. Çıkarıp atmak anlamına gelen “kara’e ‘den türemiştir.(Kutrup)
3. “okumak”anlamına gelen “kara’e ‘den türemiş fu’lan vezninde bir kelimedir.(Ebu’l –Hasan Ali b. Hazm el – Lihyani)Bu görüş islam alimlerinin coğu tarafından kabul edilmektedir.Ayrıca “Kur’an –ın kendiside bu görüşü desteklemektedir.”İkra”lafzı Kur’an –ın ilk inen kelimesidir.
Müşriklerin “Kur’an “köküne dair görüşleri:
Müşrikler “Kur-an lafzını “ Süryanice veya İbranice keryani kelimelerden almıştır demişler.Müşriklerin calışmaları Kur-an –ın orijinal bir kitap olmadığını ve dolayısıyla kendi kitaplarından devşirildiğini kanıtlamaya çalışan asılsız iddalar ortaya koymaktadırlar.
Sonuç olarak “Kur-an “ lafzı İslamiyet /Kur’an ile beraber gelmiş “okumak “anlamındaki kara’e den türemiş fu’lan vezninde Arapca kökenli bir kelimedir.Bunun dışındaki görüşler yanlıştır.Kur’an – ın çeşitli isimleri olduğu bilinmektededir.(55 tane )

Kur’an - ın Terim Anlamı:”Kur’an Hz.Muhammed (s.a.v)’e vahiyle indirilmiştevatürle nakledilmişMushaflarda yazılmış tilavetiyle ibadet edilen bir süresinin – dahi olsa – meydana getirilmesi icin meydan okuyan Fatiha suresi ile başlayıp Nas suresiyle sona eren Allah’ın kelamıdır.
Kur’an – ın Hedefi: Kur’an tüm insanlığı hidayete getirmek amacıyla nazil olmuş evrensel bir ilahi kitaptır.İnsanlığı huzura mutluluğa ulaştıracak yoldur.Onun dışındaki yollar insanlığı huzura ve mutluluğa sevk edecek seviyede değildir.
Kur’an – ın Muhtevası: Kur’an ‘ın muhtevasını n tespiti biraz zordur.Mekki ve Medeni ayet ve surelerin özellikleri ile bağlantılıdır.
Mekki ayet ve surelerde Allah’ın birliği kudreti lutufkarlığıahret günü dirilme gibi uhrevi konular yanında müşriklerle girişilen mücadeleler ve onların anlamsızlığı gibi konulara vurgu edilmektedir.
Medeni sure ve ayetlerde Mekki sure ve ayetlerde ihtiva edilin konuların yanı sıra ibadet ve muamelat konuları ağırlık kazanmıştır.Medeni surelerin coğunda münafıklar hakkında bilgi veren kısımlar vardır.Ayrıca Müslümanların yaptıkları savaslara ve savaş hükümlerine geniş yer verilmiştir.
Kur’an – ın Kitab-ı Mukaddes’le Mukayesesi:
Kur’an Tevrat Zebur ve İncil’i kuşatıcı bir mahiyet arz etmekte ve önceki peygamberlere inanmayıda şart koşmaktadır.Yahudilik ve İslam dini kutsal kitap’a öncelik tanımıştır.Hristiyanlık ise Hz.İsa üzerine temellendirilmiştir.
Kur’an ile diğer kutsal kitaplar arasında vahyedilme kayda geçirme günümüze gelme uslup ve muhteva acısından önemli farklılıklar vardır.Kur’an – ın korunması ve diğer kutsal kitapların korunması bakımından da bir takım değişiklikler mevcuttur.Diğer dinlerin kitapları orjinalliğini yitirmiş olmasına rağmen Kur’an – Kerim ‘de olan bazı konularla benzerlik göstermektedir.
Kur’an – ın Faziletleri (Fezailul – Kur’an ):
Kur’an – ın tamamını veya bazı sure yada ayetlerini öğrenip okuyanöğretendinleyenezberleyenhükümlerine göre amel edenlerin kazanacakları sevapları bazı sure yahut ayetlerin şifalı olduğunu bildiren hadisleri iceren literatür için kullanılan bir tabirdir.İmam Şafi’nin “ Menafi’l Kur’an “ adındaki kitabının bu konuda yazılan ilk eser olduğu ileri sürülmektedir.Fezailu ’l Kur’ an ‘ la ilgili hadisler incelendiğinde 3 kısma ayrıldığı görülür.Bunlar:
1. Kur’an – ın bütünün fezaletine dair hadisler.
2. Kur’an – ın surelerinin fezaletine dair hadisler.
3. Kur’an – ın ayetlerinin fezaletine dair hadisler.
Kur’an – ın Unsurları:
Ayet:Sözlükte ; iz acık işaretburhan emare ibret şaşırtıcı iş ve mucize manasına gelmektedir.Terim olarak ise Kur’an – ın herhangi bir suresinde bir veya birkaç kelime yada cümleden meydana gelen ve başından ve sonundan ayrılmış olan bölümlere denir.Çoğulu ay veya ayat’tır.
Ayetlerin Tertibi : Ayetlerin tertibi tevkidir yani vahye dayanmaktadır.
Ayetlerin Sayısı: Ayetlerin sayısında farklı rivayetler bulunmaktadır.Ayet sayılarının farklılıkları Kur’an ‘ da eksilik veya fazlalık olduğunu göstermez.
En uzun ayet müdaniye ayeti denilen Bakara Suresi’nin 282. Ayettidir.Bu konuda ihtilaf yoktur.Kısa ayeti ise ihtilaflıdır.Bu konudazikredilenler : Müdham****nVel – fecr Yasin vel asr ve’d- duhamüddesir rahman ve Yasin.
İlk ve Son Nazile Olan Ayetler:
İlk inen ayetler Alak suresinin ilk beş ayetidir.Fetret devrinden sonra Müddesir suresinin baş kısmı nazil olmuştur.Son ayet hakkında ise görüş ayrılığı vardır.
Besmele: Tevbe suresinin dışında bütün surelerin başında besmele vardır.Nelm suresinin 30. Ayetinde gecmesi nedeniyle Kur’an – ın bir ayeti olduğunda ihtilaf yoktur.Ama diğerlerinde mezhep imamlarına göre bir takım ihtilaflar vardır.
Secde Ayetleri:Secde ayetleri Kur’an ‘da 14 tanedir.Secde ayeti okunduğunda “tilavet secdesi” yapılmalıdır.Tilavet secdesi hanifilere göre vaciptir.
Sure: Sözlükte yüksek rütbe mevkişerefyüksek binasur gibi manalara gelir.Çoğulu”suver”dir.Terim olarak “ayetlerden en az 3 ayetten meydana gelen başı ve sonu bulunan müstaki Kur’an parcası” demektir.
114 sure vardır.Ubey b.Kab’a göre 87 ‘si Mekki 27’si ise Meddenidir.En uzun süre 286 ayeti olan Bakara süresi en kısası ise “Kevser Suresidir”. Kur’an – ın surelere ayrılması tevkifidiryani vahye dayanır.
Surelerin Tertibi:Surelerin terkibinde farklı görüşler mevcuttur.
Surelerin Tasnifi:
Es- Sebu’t tuvel: En uzun 7 sure demektir.
El – Mi’un:Birinci gruptan sonra gelen ve ayet adedi yüz civarında olan surelerdir.
El – Mesani: Ayet adedi 100’den az olan surelerdır.(Azhap suresinin basından Kaf suresine kadar)
El – Mufassal: Mushafın son bölümü olup Kaf suresinin başından Nas suresinin sonu.
Mekki ve Medeni Sureler:
1. Vahyin indiği mekan dikkate alınarak yapılan taksim Mekke’de inenler Mekki Medine’ de inenler Medeni şeklinde.
2. Muhataplar dikkate alıarak yapılan taksim.Mekke’lilere hitap eden ayetler Mekki Medine’dekilere hitap eden ayetler Medeni şeklinde.
3. Zaman dikkate alınarak yapılan taksim.Hicretten önce inen ayetler ve sureler Mekki sonra inen ayet ve surelere ise Medeni denir.Bu görüş genel olarak doğru bütün ayet ve sureleri içine alacak şekilde olduğundan doğru kabul edilen görüştür.

Mekki Surelerin Özellikleri:
1. İçinde “kella” lafzı olan.
2. Secde ayeti ihtiva eden.
3. Bakara suresi haric icinde Adem ve İblis kıssası yer alan.
4. Bakara ve Al-i İmran suresi hariç başında “huruf-ı mukkatta” bulunan.
5. Bakara suresi haric geçmiş kıssaları anlatan.
6. Ey insanlar ibaresinin bulunması.
Medeni Surelerin Özellikleri:
1. Ankebut suresi hariç munafıklardan bahsedilen.
2. Cihada izin veren ve hükümlerini beyan eden.
3. Hudud ve miras paylaşımından bahseden.
4. Ey iman edenler ibaresinin fazla bulunmaması.
5. İbadet ve muamelat konuları.
6. Ehl-i kitabın batıl inançlarını ve yanlış davranışların anlatıp islam’a davet edenler.

Kur’an – ın Okunması
Yedi Harf:”el –ehrufu’s- seb’a” iki kelimeden meydana gelmiştir.”Ehruf” sözlükte bir şeyin uçu ve kenarı sivri ve keskin yerivecihuslupkırat ve lugat anlamlarına gelen “ harf” kelimesinin coğuludur.Yedi anlamına gelen “Seb’a” kelimesinin manası hakkında görüş ayrılığı vardır.
Yedi harf ile ilgili bir cok hadis bulunmaktadır.(Ubey b. Ka’b rivayeti mesela sayfa 45 bakın.)Bu konu ihtilaflı bir konudur.Konuya dair 40 kadar rivayet vardır.
Kıraat İlmi : Kur’an-ın kelimlerinin eda keyfiyetlerini ve ihtilaflarını nakledenlerine isnat ederek bilmektir.Gayesi: Mütevatir kıratların zabt melekesini elde etmektir.
Sahih Kıraatın Şartları:
1. Kıraat sahih ve muttasıl bir sendle Hz. Peygamber’e (s.a.v) ulaşmalı.
2. Takdiren ve ilmende olsa Hz. Osman döneminde çoğaltılan nüshalardan birinin hattına uymalı.
3. Bir vecihlede olsa Arap dilinin kaidelerine uygun olmalı.
Senetleri Bakımından Kıraat Çeşitleri:
1. Mütevatir Kıraat
2. Meşhur Kıraat
3. Ahad Kıraat
4. Şaz Kıraat : (Senedi sahih olmayan kıraat )
5. Mevzu (Uydurma ) Kıraat
Kıraatların Bugünkü Durumu
• Asım Kıraatı:Çoğunluk Kur’an – ı Asım Kıraatının Hafs riayavetine göre okumaktadır.
• Nafi Kıraatı:Mısır hariç kuzey frika’da yaşayan Müslümanlar Kur’an-ı Nafi kıratının Verş riyavetine göre okumaktadırlar.
• Ebu Amr’ın Kıraatı:Sadece Sudan’ın bir kısmı.
Vakıf ve İbtida:”Kelime üzerinde kırata tekrar başlamak niyetiyleadet olduğu şekilde nefes alacak kadar bir zaman sesi kesmekten “ibarettir.İbtida “ilk defa okumaya başlamaya veya vakiftan sonra kırata devam etmek için tekrar başlamaya” denir.
Vakfın Kısımları:
1. Tam Vakıf (Vakf-ı tam Vakf-ı lazım vakf-ı vacip) : Kendisinden sonrası ile mana yönünden alakası bulunmayan bir kelime üzerinde yapılan vakfa tam vakıf denir.
2. Kafi Vakıf(Vakf-ı Kafi):Kelam lafız ve mana yönünden tamamlanmakla beraber yine kendinden sonrası ile anlam bakımından bir alakası varsa bu tür yerlerde yapılan vakfa denir.
3. Hasen Vakıf(Vakf-ı Hasen ):Vakf-ı hasen ayetin başında veya ortasında olabilir.
4. Kabih Vakıf(Vakf-ı Kabih):Vakf-ı kabihdekelam tamamlanmadığı için okunandan bir mana anlşılmaz.
Kur’an okurken durulması gereken yerlere bir takım harfler konmustur.
1. Mim :Mutlaka durmak gerekir.Geçilirse mana bozulur.
2. TI Vakf-ı mutlak)Cim (Vakf-ı caiz)Kıf (dur):Bunlarda durmak evladırgecmek caizdir.Ceçilirse geriden başlanmaz.
3. Ze(Vakf-ı mücevvez)Sad (Vakf-ı murahhas)Kaf ve sili :Bu işaretlerde geçmek güzel durmak ise caizdir.
4. Laurma
5. Ayn:Bir konunun veya kıssanın bittiğini ve başka bir konu ve kıssanın başladığını gösterir.
6. İki grup üç nokta (Vakf-ı muaneka / Vakf-ı murakabe)
7. Kef
8. Sin :Sekte:
İbtidanın Kuralları : Sayfa 50 yi gözden geçirin.
Kur’an- Kerim’in Okuyuş Şekilleri:Kıraat alimlerine göre Kur’an 3 şekilde okuna bilmektedir.
1. Tahkik: Kur’an okumada bütün unsurları ile tam hakkını verecek ve okuyuş hassasiyetinde en son imkanı kullanarak Kur’an okuma tarzıdır.
“Tertil”: Kur’an dura dura acele etmeden anlaya anlaya okumaya denir
2. Hadr:Tecvidli hızlı okuma.
3. Tedvir:Tahkik ile hadr arasındaki okuma tarzı.
Ünite 2 Soruları
Öncelikle özet tarzının içinde kırmızı ile ve ayrılan maddelere dikkat ediniz soru konusunda farklı kaynaktan cıkarılmış soruları ekliyorum belki işinize yarar.
Karma
1. Kur'an lafzının kökünün ibranice veya süryanice olduğunu ileri süren oryantalistler kimlerdir?
CEVAP:Schwally Wellhausen ve Horovitz
2. Kur’an’ın terim anlamı nedir?
CEVAP:Kur’an Hz.Peygambere vahiyle indirilmiş tevatürle nakledilmiş Mushaflarda yazılmış tilavetiyle ibadet edilen bir suresinin –dahi olsa- meydana getirilmesi için meydan okuyan Fatiha suresiyle başlayıp Nas suresiyle sona eren Allah’ın kelamıdır.

3. Fezailu’l-Kur’an nedir?
CEVAP: Kur’an’ın tamamını veya bazı sure ve ayetlerini öğrenip okuyan öğreten dinleyen ezberleyen hükümlerine göre amel edenlerin kazanacakları sevapları bazı sure yahut ayetleri şifalı olduğunu bildiren hadisleri içeren literatür için kullanılan bir tabirdir.

4. En son indiğine dair ittifak sağlanan ayet hangisidir?
CEVAP: Bakara 2/281(bu ayetin inişinden 9gün sonra Hz.Muhammed vefat etmiştir.)

5. Tevbe suresinin başında besmele olmamasının nedeni nedir?
CEVAP:Besmelenin güven ve rahmet içermesi bu sure ise savaşı emretmesi nedeniyledir.

6. 25-Kur'an ' da sureler uzunluk ve kısalıklarına göre nasıl tasnif edilmiştir?Açıklayınız.
CEVAP:1-Es-Sebu't-tuvel:En uzun 7 sure demektir.Bunlar Bakara Al-iİmran Nisa Maide En'am A'raf Enfal-Tevbe
2-El-Mi'un: Birinci gruptan sonra gelen ve ayet adedi yüz civarında olan surelerdir.
3-El-Mesani:Ayet Adedi yüzden az olan surelerdir.
4-El-Mufassal:Mushafın son bölümü olup Kaf suresinin başından Nas suresinin sonuna kadar olan sureleri içine almaktadır.

7. Kur'an kelimesinin hemzesiz türememiş ve alem-i mürtecel olduğunu savunanlar kimlerdir?
CEVAP:Şafii ve taraftarlarına göre "Kur'an lafzı hemzeli değildir;Marife yapılmış ve mürteceldir.(Arap dilinde alem-i mürtecel ilk anda bir şeye isim olarak konmuş bundan sonrada başka hiç birşeyde kullanılmayan özel isimdir.)Eğer Kur'an kelimesi alem-i mürtecel olsaydı onun ya tamamen"el"takısı olmadan ya da "el" takısı ile birlikte zikredilmesi gerekirdi.

8. Kur'an'ı Ker'im okuyuş şekilleri nasıldır?
CEVAP:1-Tahkik:Kıraat ilminde tahkik her bir harfin hakkını tam vermek medlerini yeterince uzatmak harekeleri birbirinden ayırmak şeddeleri tam yapmak ve gunnelerin hakkını vermek gibi tecvid kurallarını yerine getirmede okuyuş hassasiyetinin en son imkanını kullanarak Kur'an'ı okuma tarzıdır.Buna yakın bir de "tertil" tarzı vardır ki Kur'an'ı acele etmeden dura dura anlaya anlaya okumaya denir.
2-Hadr:Kur'an'ı tecvid kaidelerine uyarak hızlı bir şekilde okumaya denir.
3-Tedvir:Tahkik ile hadr arasında bir okuyuş tarzıdır.

9. Vakıf ve ibtida nedir?
CEVAP: VAKIF:"Kelime üzerinde kıraata tekrar başlamak niyetiyle adet olduğu şekilde nefes alacak kadar bir zaman sesi kesmekten"ibarettir.
İBTİDA:"ilk defa okumaya başlamaya veya vakıftan sonra kıraata devam etmek için tekrar başlamaya" denir.
Kur'an'ın manasının iyi anlaşılması için bu iki hususa uyulması gerekir.


10. Mütevatir kıraat nedir?
CEVAP:Yalan üzere ittifak etmeleri aklen mümkün olmayan bir topluluğun diğer bir topluluktan rivayet ettiği kıraata denir.(en önemlisi ve derecesi yüksek olanıdır)


11. Kur'an kelimesinin hemzesiz ve türemiş olduğunu savunanlar kimlerdir?
CEVAP1-Ebu Zekeriyya' Yahya b.Ziyad el-Ferra ""Kur'an lafzı "karinetün" kelimesinin çoğulu ve aynı zamanda hemzesiz olarak "el-karain" lafzından türemiştir"" görüşünü ileri sürmüştür.
2-Eş'ari ve ona tabi olanlar "" Kur'an kelimesi sözlükte bir şeyi diğer bir şeye yaklaştırmak anlamına gelen karene fiilinden türemiştir"" görüşünü ileri sürmüştür.
Bu görüşler doğru değildir.


12. Mekke döneminde inen ayet ve surelerde yer alan konular nelerdir?
CEVAP:Şirk ve putperestliğe karşı mucadele konuları yer alır.