[mehmet akif2]

İSLAM HUKUKUNA GİRİŞ 7. ÜNİTE SORU VE CEVAPLARI

1) İslam hukukunun ayrıldığı iki ana disiplin hangileridir?

Usul-i Fıkıh ve Füru-i Fıkıh

2) Usul-i Fıkıh ne demektir?

Fakihlerin pratik hukuki meselelere ilişkin hüküm çıkarma yöntemlerini belirlemeyi
hedefleyen bir ilim dalıdır.

3) Furu-i Fıkıh ne demektir?

Fakihlerin pratik hukuki meselelere ilişkin çıkardıkları hükümleri belirleyip bunları düzenli ve sistematik bir şekilde ortaya koymayı amaçlayan bir ilim dalıdır.
Genel olarak fıkıh ya da İslam hukuku denildiğinde daha çok fıkhın füru alanı kastedilir.

4) Fıkıh kitapları ele aldığı konular bakımından kaça ayrılır?

Üç’e ayrılır.
1. İbadat
2. Muamelat
3. Ukubat
5) İbadat bölümü altındaki konular nelerdir?

1. Kitabut- tahare -temizlik
2. Kitabus-salat - namaz
3. Kitabuz-zekat - zekat
4. Kitabus-savm - oruç
5. Kitabul –hacc - hacc
6. Kitabul-eyman - yeminler
7. Kitabuz-zebaih - hayvan kesimi
8. Kitabul-udhiye - kurban
9. Kitabul eşribe vel et’ime - yenilmesi ve içilmesi helal veya haram olan şeyler

6) Muamelat kavramı neyi ifade eder?

Muamelat şahısların normal medeni ilişkilerini ve hukuki işlemlerini ifade eder.
Muamelat kavramının alanı fıkhın ibadetler ve ukubat alanı dışındaki tüm konularıdır.

7) Modern hukuk kaça ayrılır?

Özel hukuk ve kamu hukuku olarak iki ana kola ayrılır.

8) Kamu hukukunun ayrıldığı dallar nelerdir
Anayasa hukuku idare hukuku ceza hukuku mali hukuk iş hukuku devletler umumi hukuku.




9) Özel hukukun ayrıldığı dallar nelerdir?

Medeni hukuk ticaret hukuku devletler arası özel hukuk fikri hukuk.

10) Muamelat alanının temel başlıkları nelerdir?

1. Münakehat – nikah akdini ve aile kurumunu ifade eder.
2. Mali muamelat – malla ilgili olan akit ve diğer işlemler.
3. Muhasemat - özel hukukun alanı
4. Terikat - miras hukuku

11) Muamelat konularını ibadat konularından ayırmak için hangi kriter gösterilir?

Muamelat alanının konuları şahısların dava açmasına ve mahkemeye taşımasına uygun olan konulardır.
ibadat konuları ise yargı ile ilişkilendirilmemektedir.
Yani ayıran kriter yargıya taşınılabilir olmasıdır.

12) Ukubat alanında incelenen konular nelerdir?

Ceza hukuku suç kabul edilen fiiller ve bunlara verilecek cezalar

13) Ukubat alanına giren başlıca bölümler hangileridir?

1. Kitabul cinayat ( öldürme ya da yaralama fiilleri )
2. Kitabul hudud ( had cezaları) zina hısızlıknamusa iftiradinden dönme gibi..
3. Kitabul meakil( akile sistemi bölümü)
14) İslam hukukunda haklar konusunda en yaygın iki ayırım hangileridir?
Allah hakkı kul hakkı
15) Kul hakkı nedir?

Kullara ait dünyevi menfaat ve faydalarla ilgili hükümlerin doğurduğu haklardır.Mesela başkasının malının haram olması hükmü mülkiyet hakkını doğurmaktadır.

16) Allah hakkı ne demektir?

Belirli bir kulun ve şahsın inhisarında olmadan tüm insanların umumi faydasıyla ilgili hükümlerin doğurduğu haklardır.
Zinanın haramlığı hükmü böyledir.zinanınharam kılınması neseplerin karışmaması nesillerin kaybolup gitmemesi gibi kamu menfaatini temine yönelik bir hükümdür.

17) Her iki hak türünü birlikte içeren haklara ne denir?

Karma haklar denir.Karma haklarla ilgili ortaya şöyle dörtlü hükümler tablosu çıkar.
1. Halis kul hakları ( başkasının malının haramlığı)
2. Halis Allah hakları ( zina hısızlık vb. yasaklarla ilgili )
3. İki türün birleşmekle birlikte Allah hakkının ağır bastığı haklar ( namusa iftira cezası)
4. İkisinin birleştiği ve kul hakkının ağır bastığı haklar ( kısas cezası)

18) İslam hukukçuları Allah hakkı alanının temelde hani alanlardan meydana geldiğini kabul ederler?

İbadat ve ukubat alanlarından meydana geldiğini kabul ederler.

19) Kul hakkının incelendiği alan hangisidir?

Muamelat alanıdır. Bazı İslam hukukçuları kul hakkı ile muamelat terimlerinin neredeyse eş anlamlı olduğunu belirtir.

20) Furü eserlerin hukuk yazım dilini hangi metodlar oluşturur?

a. Meseleci (kazuistik)metot
b. Soyut (mücerret) metod

21) İslam hukuku literatürü denildiğinde bahsedilen türler hangileridir?

1. Furü-i fıkıh türü
2. Usul-i fıkıh türü
3. Fetva kitapları türü
4. Ahkamı sultaniye türü
5. Harac- Emval türü
6. Kavaid türü
7. Hilaf ve hilafiyyat türü
8. Fıkıh tarihi türü
9. Edebül kadi türü
10. Ahkam ayetleri ve ahkam hadisleri türü

22) Furü fıkıh türü ne demektir?

En çok eser yazılan literatür türü olan furü türüdoğrudan mezheplere ait fıkhi hükümlerin derlendiği kitaplardır.

İslam hukukunu ilke gerçek anlamda bir ilim branşı haline Hanefi mezhebini kuran alimlerin eliyle geldiğini söyleyebiliriz.

Furü alanında ki ilk kapsamlı temel eserin Hanefi mezhebi kurucularında imam Muhammed’e aittir.imam Muhammed Hanefi mezhebinin fıkhi birikimini “ Kitabul asl” ya da “ el- Mebsut” adlı eserinde ortaya koymuştur.
23) Usul-i fıkıh türü ne dektir?

Meseleleri hükme bağlayan müctehidin şer’i kaynakları anlama ve onlardan kendi içtihadıyla hüküm çıkarırken takip etmesi gereken metodu inceleme amacı taşır.Usul alanında yazılan ve günümüze ulşan ilk eserin imam Şafii’nin “ er- risale” adlı eseri olduğu bilinir.

24) Usul-i fıkıh türünün ele aldığı dört temel konu hangileridir?
a. Hüküm
b. Hükümlerin delilleri
c. Hüküm çıkarma yöntemleri
d. Hükmü çıkaran müçtehid ile ilgili bölümler
25) Fetva kitapları türü ne demektir?

Eseri yazan fıkıh aliminin zamanında meydana gelen hadiselere ağırlık vermesi soru cevap özelliği taşımasımezhep içindeki çeşitli içtihadlardan sadece birini tercih edip aktarması gibi bazı özelliklerden oluşur.
Şafii fakihler takıyyuddin es-subki’nin el-feteva sıile ibni hacer el heytemi’nin el- feteval kübra’sı bu özellikleri taşıyan soru –cevap tarzlı fetva kitaplarının iki önemli örneğidir.

26) Ahkamı sultaniye türü hangi konuları içerir?

Devlet kavramıdevlet başkanıdevletin sistemiteşkilatı idari ve mali yapısı başka devletlerle olan ilişkileridevlete yönelik suçlar gibi konuları içerir.

27) Harac- Emval türü kitaplarını oluşturan içerik nedir?

Bu türü devletin mali düzenigelirlerive vergilerinin incelendiği fıkıh eserleri oluşturur.
Bu konular mali hukuk ya da kamu maliyesi alanına dahil edilebilir.

28) Kavaid türü ne demektir?

Füru kitapları fıkhi hükümleri başlangıçtan itibaren daha çok meseleci (kazuistik) tarzda ele almıştır.ancak zamanla hukuk düşüncesinin gelişimi ile furü alanı dışında ortaya çıkan Kavaid türü eserlerini İslam hukukçuları geliştirerek meseleci metodun dışına çıkabilme imkanı bulmuşlardır.

Kavaid literatürünün gelişimine etki eden özellikle GAZALİ ve ARİSTO mantığının ve bu mantık içindeki tümel kavramlarla düşünme yönteminin İslami ilimlere adeta resmi olarak girmesi olduğu söylenebilir.

29) Hilaf ve hilafiyyat türü

Fıkıh mezhepleri arasındaki görüş farklılıklarınıbu farklılıkların dayanaklarını ele alan bir mezhebin görüşünü savunup diğerini çürütmeye çalışan fıkıh edebiyatı türüdür.

30) Edebül kadi türü

Bu alan hakim (kadı) mahkeme davacı ve davalı taraflar deliller yargılama prosedürü ve adliye teşkilatıyla ilgili konuların ele alındığı özel bir türdür.

31) Şurut ilmi neleri konu edinir?

Mahkeme süreciyle ilgili kayıtlar noterlik ve kanun önünde geçerli olup gerektiğinde mahkemelerde delil olarak kullanılacak tarzda resmi – hukuki belge düzenleme esaslarının tesbitini konu edinir.

32) İslam hukukunun genel prensiplerini öğrenmenin amacı nedir?

· İslam hukukunu daha yakından tanınması
· Hukuki düşünüşün bazı temel ilkelerinin kavranması
· Bir fıkıh aliminin bir konuda hükme varırken nasıl düşündüğü yönünde bir içgörüye ulaşması


33) Beş külli kaide nelerdir?
· Bir işten maksat ne ise hüküm ona göredir.(mecelle md.2)
· Şek ile yakin zail olmaz (mecellemd.4)
· Meşakkat teysiri celbeder.(mecelle md.17)
· Zarar izale olunur.(mecellemd.20)
· Adet muhakkemdir( mecellemd.36)

ALINTIDIR

merve demir arkadaşımızın bu konunun ilk sayfasında paylaştığı özeti ben puntosunu büyüterek ve arayan arkadaşlara kolaylık olsun diye güncelledim