İLK BEYLİKLER Mengücekliler (1080- 1228)
Gürcüler ve Rumlar ile savaşıp Erzincan'da kuruldu. Trabzon Rumlarının güneye inmesi önlendi.
Danişmentliler
Sivas'da kuruldu. İlk beylikler içinde en güçlü olanıdır. Haçlılarla mücadele ettiler.
Saltuklar
Erzurum'da kuruldu. Gürcüler ve Ermeniler'le savaştılar.
Arttıklar (1102- 1409)
Diyarbakır ve Mardin'de kuruldu, ilk beylikler içinde en uzun ömürlü olanı ve Haçlılarla en fazla mücadele eden beyliktir.
3 kola ayrılarak idare edilmişlerdir, a. Mardin Artukoğulları b. Harput Artukoğulları c. Hasankeyf Artukoğulları
Çaka Beyliği (1081-1093)
İzmir'de kuruldu. Çaka Bey Türk tarihinde ilk denizcilik çalışmalarını başlattı. İlk beylikler içinde en kısa ömürlü olanıdır.
Çaka Beyliği Türk tarihindeki ilk denizci beyliğidir.
İlk Beyliklerin Özellikleri
Malazgirt Savaşı'nda sonra Büyük Selçuklu komutanları tarafından kuruldular.
Anadolu'nun fethedilip Türkleşmesinde rol oynadılar.
Anadolu'yu Bizans, Gürcü, Ermeni ve Haçlı saldırılarından korudular.
* Önce Büyük Selçuklu sonra Anadolu Selçuklularına bağlı yaşadılar.
* Anadolu'yu imar ederek Anadolu'nun Türkiye adı ile anılmasına zemin hazırladılar.
ANADOLU SELÇUKLU DEVLETİ(1077- 1308)
Büyük Selçuklu'ya bağlı komutanlardan Kutal-muşoğlu Süleyman tarafından İznik'in fethiyle kuruldu.
II. Kılıçarslan ve I. Mesut zamanında kısa zamanda genişledi. Haçlılarla savaşarak Anadolu'yu ve İslâm dünyasını korudular. Ancak iznik ve Batı Anadolu'nun elden çıkmasına engel olamadılar. Bu dönemde Anadolu ilk defa Türkiye adı ile anılmaya başlandı.
Miryakefalon Savaşı (1176):
II. Kılıçarslan döneminde olan bu savaş Türklerin Anadolu'da birliğini sağlayıp Bizans topraklarına akınlar düzenlemesi ve Bizans'ın Türkler'den Anadolu'yu almak istemesi.
Sonuçlar
Anadolu kesin Türk yurdu hâline geldi. Bizans savunmaya çekildi. Haçlı seferlerinde kaybedilen üstünlük Türklere geçti.
Bizans'ın Türkleri Anadolu'dan atma umudu sona erdi.
Anadolu Selçukluları Karadeniz ve Akdeniz ticaret yollarını alarak üzerindeki ticareti canlandırdılar, donanma ve tersane kurarak denizciliği geliştirdiler.
En güçlü devre I. Alaeddin Keykubat döneminde doğuda Moğol tehlikesi çıktı. 1230'da Harzem-şahlarla Yassıçemen Savaşı yapıldı. Savaşın kazanılması Moğolların Anadolu Selçuklulardan çekilmesine neden oldu.
II. Giyaseddin Keyhüsrev döneminde Anadolı Selçukluları Babailer (Baba İshak) isyanını bastırma da güçlük çektiğini gören Moğollar Anadolu'ya girdileı ve 1243 Kösedağ Savaşı yapıldı. Kaybedilişle;
Anadolu Selçuklu Devleti yıkılışa geçti.
Moğollar Anadolu'yu istilâ ettiler.
Moğollar'a ağır vergi ödendi. * Anadolu'da siyasî birlik bozuldu. Bağımsız;
Türk beylikleri kurulmaya başlandı.
Anadolu Selçuklu Sultanlarını Moğollar atamaya başladı.
alıntı