[YaŞuHa]

İnsanı kötülüklere sürükleyen nefis ve şeytandır. Nefis, şeytandan daha tehlikelidir. Kötü arkadaş, kötü çevre nefisten de tehlikelidir. Nefis, yaratılışında kötülükleri, zararlı şeyleri sevici ve isteyicidir. “Nefsinden sakın dâim. Ona güvenme aslâ/Yetmiş şeytandan daha, fazla düşmandır sana” beyti, tam yerinde söylenmiştir.
Nefsin, insanı haramlara ve mekrûhlara sürüklemesinin zararları meydandadır. İstekleri hep hayvanî arzûlardır. Hayvanî arzûlar ise, hep dünyadaki ihtiyaçlardır. İnsan bu arzûları peşinde olduğu kadar, âhiret ihtiyaçlarını hâzırlamakta geri kalır. Çok mühim olan bir şey de, nefis, mubahlarla doymaz. Mubahları kullanmayı artırdıkça, isteklerini artırır. Yine de, doymaz. İnsanı haramlara sürükler. Bundan başka, mubahları aşırı kullanmak, elemlere, dertlere, hastalıklara sebep olur. Böyle insan, hep midesini, zevkini düşünür. Hasîs ve rezîl olur.