[Ene Garip]

Müslümanların kendi aralarında tokalaşma ve musâfaha yapmaları genel bir ahlâkı davranıştır: el öpme ise ana-babaya, saygıya lâyık yaşlılara ve hocalara karşı yöneltilen bir davranıştır. Bunların dışında herhangi bir menfaat için başkalarının elinin öpülmesi mekruh olarak görülmüştür.


Sahâbilerin, "Peygamber (s.a.s.)'in elini öptükleri rivâyet edilmiştir" (Ebû Dâvûd, Sünen, Kitâbu'l-Edeb, 5223). "İki Yahudi'nin Resulullah'a gelip ona soru sorduktan sonra elini öptüklerini Tirmizî nakletmektedir (Tirmizî, Sünen, İsrâ Tefsiri, İbn Mâce, II, 1221). "Zari İbni Amir (r.a.) şöyle buyurmuştur: "Biz Medine-i Münevvere'ye geldiğimizde yüklerimizi bırakır bırakmaz hemen Rasulullah'a koşup onun elini ve ayağını öptük." (Ebû Dâvûd, Sünen, Kitâbu'l-Edeb, 5225) "Abdullah b. Ömer (başından geçen) bir olayı abdurrahman b. Ebu Leyla'ya anlatmış (sonra) şöyle demiştir: "Bunun üzerine Peygamber (s.a.v.)'e yaklaşıp elini öptük." (Tirmizi, Cihad 36.) "Fatima, Peygamberimizin yanına girdiği zaman (Peygamberimiz) onun için ayağa kalkar, elini tutar, onu öper ve kendi yerine oturturdu." (Peygamberimiz de) Fatima'nın yanına girdiği zaman Fatima hemen ayağa kalkar, elini tutar, O'nu öper, kendi yerine oturturdu." (Tirmizi, Menakib 37. Ebu Davud, Edeb, 5217.)


Aliyyü'l-Kari'nin açıklamasına göre, buradaki Peygamberin kızı Fatımayı öpmesinden maksat alnından ve başından öpmesidir. Fatima'nın Peygamberi öpmesinden maksat mübarek ellerinden öpmesidir. İbni Abbas'dan rivayet edilen merfu bir hadisi şerifte açıklandığına göre "Kim annesini iki gözünün arasından öperse, bu öpüş kıyamet gününde onun için cehennem ateşine karşı bir perde olacaktır." İşte Peygamber, Fatima'yı annesi yerine koyarak böyle iki gözlerinin arasından öpmüştür. (Aliyyü'l Kari, Miftahu'l Mefatih, IV,579.)

müçtehidlerin görüşleri şöyledir;


Hanefiler; göre "tebberük yolula vera sahibi alimin ve adil sultanın elini öpmekte beis yoktur, belki sünnettir.(güzel adettir)." (İbni Abidin, Reddu'l Muhtar, V, 245.)


Maliki'ler; "Mütekebbirin elini öpmek mekruh, din, ilim ve şerefinden dolayı olursa caizdir." (İbni Hacer Askalani, Ferhu'l Bari, XIII, 296."


Şafiiler; "Zühd, salah ve dininden, ilim ve şerefinden dolayı el öpmek müstehap; zenginlik, mevki ve mansıbından dolayı öpmekse mekruhtur." (a.g.e. ve yer.)


Hanbeliler; "Şayet dindarlığından dolayı ise beis yoktur, çünkü Ebu Ubeyde, Ömer b. el-Hattab'ın elini öpmüştür. Dünyalık için ise makbul değildir." (Gızau'l-Elbab şerh Manzumeti'l-Adab, I, 287.)


Ancak bu elin sahibi alim ve adil değilse, İslamın tazimini kast etmek bahis konusu değilse icmaen mekruhtur. (İbni Abidin, V, 245.)