[JAZARİ]

mantık vize soruları 2011

1- Mantıktaki zihinsel ilerleyiş hangi sıra ile gerçekleşir?


A. Akıl yürütme-kavram-düşünme

B. Kavram-önerme-akıl yürütme DOĞRU

C. Düşünme-akıl yürütme-kavram

D. Önerme-düşünme-kavram

E. Düşünme-kavram-akıl yürütme


2 - Bir kavramın içlemi artarsa kaplamında ne gibi bir değişiklik olur?


A. Kaplam değişmeden kalır.

B. Kaplam artar.

C. Kaplam azalır. DOĞRU

D. Bazı durumlarda kaplam artarken bazı durumlarda azalır.

E. Kavramın kendisi bilinmeden bu değişiklik öngörülemez.


3- Aşağıdakilerden hangisi mantığın alt dallarından birisidir?


A. Çıkarımlar mantığı DOĞRU

B. Süreç analizi

C. Zihinsel dinamikler

D. Kavramsallaştırmalar

E. Döngüsel mantık


4- Bir kavramın sadece zihindeki varlığı dikkate alınarak düşünüldüğünde o kavramın neyi elde edilir?

A. Hakikati

B. Mahiyeti DOĞRU

C. Cinsi

D. Hüviyeti

E. Doğruluğu


5 - Yeter sebep ilkesini aklın ilkelerinden biri olarak kabul eden filozof aşağıdakilerden hangisidir?


A. Wilhem Lebiniz DOĞRU

B. Bertrand Russel

C. George Hegel

D. Immanuel Kant

E. Martin Heidegger


6 - İçlem ile kaplam arasında nasıl bir ilişki vardır?


A. Ters orantı DOĞRU

B. Paralellik

C. İçlem artarken kaplam azalır; kaplam artarken içlem değişmez

D. Doğru orantı

E. Kesişim


7- Mantığın amacı bakımından tanımı aşağıdakilerden hangisidir?


A. Problem çözmeyi öğrenme sanatıdır.

B. Her türlü olgunun sonuçlarını öngörmeye yarayan bilimdir.

C. Bilimlerin ilkelerini elde etmeyi sağlayan sanattır.

D. Zihnin daha hızlı çalışmasını sağlayan sanattır.

E. Kurallarına uyulduğunda zihni hatadan koruyan sanattır. DOĞRU


8 - Bir tanım aşağıdakilerden hangisi ile yapılabilir?

A. Önerme DOĞRU

B. Tek bir kavram

C. Soru

D. Analoji

E. Totoloji


9- Aşağıdakilerden hangisi mantığın asli konuları arasında yer almaz?

A. Kavram

B. Önerme

C. Süreç DOĞRU

D. Akıl yürütme

E. Çıkarım





10 - Aşağıdakilerden hangisi mantığın kelime kökeniyle ilişkilidir?

A. Akıl-söz DOĞRU

B. His-algı

C. Bilme-öğrenme

D. Görme-izleme

E. Teori-pratik


11 - Mantığa ilişkin aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A. Doğru düşünmenin kural ve yasalarını ortaya koyan bilimdir

B. Tutarlı düşünmenin formlarını gösteren bir bilimdir.

C. Temel dil kurallarını kavratan bir bilimdir. DOĞRU

D. Akıl ilkelerini temel alan bir bilimdir.

E. Akıl yürütme bağlamında düşünmeyi dikkate alan bir bilimdir.


12 - Aşağıdakilerden hangisi mantığın ilkelerinden biri değildir?

A. Özdeşlik

B. Yanılmazlık DOĞRU

C. Çelişmezlik

D. Üçüncü şıkkın imkânsızlığı

E. Ayniyet






13 - Klasik mantıkta terimin tanımı aşağıdakilerden hangisidir?

A. Zihindeki tasarımın dille ifadesi DOĞRU

B. Nesnenin zihindeki tasarımı

C. Zihnin nesneden yaptığı soyutlama

D. Dış dünyadaki varlığa karşılık gelen soyutlama

E. Düşünsel süreçlerin ilk evresi


14 - Aşağıdaki önermelerden hangisinde tümel bir kavram kullanılmamıştır?

A. Hiçbir insan cansız değildir.

B. Her kalem yeşildir

C. Bazı kapılar kapalıdır. DOĞRU

D. Her canlı yer kaplar.

E. Bütün ****ller serttir.


15 - Akıl yürütme ile ilgili olarak aşağıda verilen yargılardan hangisi yanlıştır?

A. Akıl yürütme hükümler arasında bağ kurmak suretiyle zihnin bilinenlerden bilinmeyenleri elde etmesidir.

B. Akıl yürütme belirli bir yargıdan ya da yargılardan çıkarımda bulunarak yeni bir hükme ya da sonuca varmak demektir.

C. Akıl yürütme, aklın serbest çağrışımıdır. DOĞRU

D. Akıl yürütmede amaç yeni bilgiler elde etmektir.

E. Akıl yürütme iki ya da daha çok öncülden bir sonuca ulaşmadır

16 - Klasik mantık ilk defa ne zaman eleştiriler aldı ve terk edilmeye başlandı?

A. İlkçağ doğa felsefesi tartışmaları sırasında

B. Ortaçağ İslam dünyasında

C. Rönesanla birlikte Batı dünyasında DOĞRU

D. Ortaçağ Batı dünyasında

E. Post-modern felsefe hareketlerinin doğuşu sırasında


17 - Aşağıdakilerden hangisi bir karşıt kavram ikilisidir?

A. Beyaz-Ak

B. Beyaz-beyaz olmayan

C. Beyaz-siyah DOĞRU

D. Var-yok

E. Ilık-soğuk


18 - Aşağıdakilerden hangisi bölme için söylenemez?

A. Bölme, kaplamını dikkate alarak bir bütünü bölümlerine ayırmaktır.

B. Tanım ile bölme arasında bazı ortak noktalar vardır.

C. Bölme, bir bütünün, kendisini oluşturan farklı unsurlara bölünmesi yoluyla gerçekleşemez. DOĞRU

D. Mantıkta asıl bölme tümelin tikellerine bölünmesi yoluyla olur.

E. Bölme, tanıma yardımcı bir unsur olarak kullanılabilir.




19 - Bir kavramın içine aldığı, kapsadığı ve gösterdiği nesne ve varlıkların toplamına ………. denir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki boşluğa yerleştirilmelidir?

A. Mahiyet

B. Hakikat

C. Kaplam DOĞRU

D. İçlem

E. Eleman


20 - Aşağıdakilerden hangisi Farabi’ye göre nutkun kullanıldığı anlamlardan biri değildir?

A. Akıl

B. Düşünme

C. Zihin (DOĞRU )

D. İç konuşma

E. Dış konuşma

21 - Aşağıdakilerden hangisi mantığın faydalı olduğu başlıca alanlardan biri değildir?

A. Kişisel alan
B. Sosyal ve pratik alan
C. Bilimsel ve felsefi alan
D. Fizyolojik alan (DOGRU)
E. Teknik alan

22 - Eğer iki kavramdan her biri diğerinin bütün bireylerini içine alıyorsa, bu iki kavram arasında aşağıdaki ilişkilerden hangisinin var olduğu söylenebilir?

A. Bağlantısızlık
B. Zıtlık
C. Benzerlik
D. Eşitlik DOĞRU
E. Kesişim


23 - İki kavramdan sadece biri, diğerinin bütün bireylerini içine alıp kapsıyorsa aralarındaki ilişki aşağıdakilerden hangisidir?

A. Kesişim
B. Zıtlık
C. Ayrılık
D. Tam girişimlilik (DOGRU)
E. Eksik girişimlilik

24 - Aşağıdakilerden hangisi bir şeyin, “O nedir?” sorusuna yanıt olan özüne denir?

A. Mahiyet DOĞRU
B. Özne
C. Hakikat
D. Sebep
E. Hüviyet

25 - Aşağıdakilerden hangisi özdeşlik ilkesini temsil etmektedir?

A. A, A’dır. DOĞRU
B. A, A-olmayan değildir.
C. Bir şey ya A’dır ya da A-olmayandır
D. A, hem A, hem de A-olmayan olamaz.
E. A ve A-olmayanın toplamı dışında bir şey yoktur.

26 - Hakikati olan bir kavramı, temel nitelikleriyle belirtip onu, diğerlerinden ayırma işlemiyle aşağıdakilerden hangisi elde edilir?

A. Mahiyet
B. Hakikat
C. Hüviyet (DOGRU)
D. Öz
E. Somutluk

27 - Kavrama ilişkin olarak verilen yargılardan hangisi yanlıştır?

A. Bir tanımın olabilmesi için birden fazla kavrama ihtiyaç vardır.
B. Kavram bir nesneye karşılık gelir ve onun ne olduğunu gösterir.
C. Kavram genel ve soyuttur.
D. Bir kavramın ancak dış dünyada karşılığı olması halinde kavram gerçektir.
E. Cümle içinde anlamlı olan her kelimenin kavram olması mümkündür.(DOGRU)

28 - “Üremek”, “beslenmek”, “büyümek”, “hareket etmek” gibi vasıflar, “canlı” kavramının hangi yönünü oluşturur.

A. Kaplam
B. İçlem (DOGRU)
C. Dışlam
D. Kesişim
E. Toplam

29 - Eksik girişimliliğin örneği aşağıdakilerden hangisidir?

A. Öğrenci-çalışkan DOĞRU
B. İnsan- gülen
C. Konuşan-gülen
D. Taş-canlı
E. Tencere-yemek


30 - Tümel bir kavramın, zihin dışındaki bireylerinin yapısı ve anlamı dikkate alındığında buna ……………. denir. Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki boşluğa yerleştirilmelidir?

A. Mahiyet (DOGRU)
B. Hakikat
C. Zihin
D. Doğruluk
E. Somutluk

31 - Aşağıdakilerden hangisi tanım için söylenemez?

A. Tanım, mâhiyeti, yani bir şeyin neliğini gösteren sözdür.
B. Bir şeyin birden çok tanımının olması mümkündür. DOĞRU
C. Tanım, özün ortaya konmasıdır.
D. Bir tanım, ancak önerme ile yapılabilir.
E. Bir kavramın karşıtının tanımlanması suretiyle tanım yapılamaz

32 - Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisinde uzak cins kavramına örnek verilmiştir?

A. İnsan-canlı
B. Fıkıh-dinî ilim
C. Ney-çalgı aleti
D. Aşk-sevgi
E. Çam-cisim(DOGRU)

33 - I- Zihnimizin dışında bir gerçekliği olan varlıklara ilişkin yapılan tanımlardır.

II-Herhangi bir keyfiliği barındırmaz.

III- Gerçek tanımdır.

Yukarıdaki yargılarda hangi tanımın özellikleri verilmiştir?

A. Nesne Tanımı (DOGRU)
B. Özne Tanımı
C. Dolaylı Tanım
D. Analojik Tanım
E. Ad Tanımı

34 - “Müzisyen ile erkek” arasındaki kavramsal ilişki aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A. Kedi-Fare
B. Siyah-Beyaz
C. İnsan-Gülen
D. Böcek-kanatlı (DOGRU)
E. Öğrenci-öğretmen
35 - Aşağıdakilerden hangisi tanımlanabilir?

A. Renkler
B. Duygular
C. Duyu deneyimleri
D. Üstün cinsler
E. Tümel kavramlar(DOGRU)

36 - I-Kategoriler

II- Topikler

III-Önermeler

IV-Sofistik Deliller

Yukarıdakilerden hangileri Aristoteles’in Organon adlı külliyatının bir parçasını oluşturmaktadır?

A. I ve II
B. II ve IV
C. III ve IV
D. II ve III
E. I, II, III, IV DOĞRU

37 - Aşağıdakilerden hangisinde ayırım yanlış olarak verilmiştir?
Cevap

A. İnsan-düşünme

B. Kedi-miyavlama

C. At-kişneme

D. Balık-yüzme (DOGRU)

E. Köpek-havlama

38 - Aşağıdakilerden hangisi mutlak kavrama örnek olarak verilebilir?

A. Anne

B. Baba

C. Dayı

D. Büyük baba

E. Yuvarlak(DOGRU)

39 - I-Her kavramın bir mâhiyeti vardır.
II-Her kavramın bir hakikati yoktur.
III- “Dev” kavramının hem mâhiyeti hem de hakikati yoktur.
IV-“İnsan” kavramının bir mahiyeti vardır ancak bir hakikati yoktur.
Mantık disiplini kapsamında yukarıdaki yargılardan hangisi/hangileri doğrudur?

A. Sadece I

B. I ve II (DOGRU)

C. II ve III

D. I ve IV

E. Hepsi

40 - Aşağıdakilerden hangisi beş tümele göre bir tanım çeşidi değildir ?

A. Tam Özsel Tanım (Hadd-ı tâm)
B. Eksik İlintisel Tanım (Resm-i nâkıs)
C. Yetersiz Tanım (Hadd-ı Gayr-ı Kâfi) DOĞRU
D. Eksik Özsel Tanım (Hadd-ı nâkıs)
E. Tam İlintisel Tanım (Resm-i tâm)

41 - - Akıl yürütmenin fizyolojik nedenleri
II- Akıl yürütmenin psikolojik nedenleri
III- Akıl ilkelerinin düşünmeye uygulanması
......IV- Düşünmenin biçimi
Mantık yukarıdakilerden hangisi ile ilgilenmektedir?

A. I ve II
B. Yalnız III
C. III- IV DOĞRU
D. I,II ve IV
E. I,II,III ve IV

42 - Klasik mantığın bir bilim ve disiplin olarak kurucusu kimdir?

A. Konfüçyüs
B. Sokrates
C. Platon
D. Aristoteles DOĞRU
E. Farabi


43 - Aşağıdakilerden hangisi mâhiyeti olup da dış dünyada bir gerçekliği olmayan zihinsel varlıkları konu alan tanımdır?

A. Nesne Tanımı
B. Özne Tanımı
C. Dolaylı Tanım
D. Analojik Tanım
E. Ad Tanımı DOĞRU

44 - 1.“Kedi miyavlayan bir canlıdır.” Önermesinde “miyavlayan olma” yüklemi kedinin hangi niteliğini ifade eder?

A. Özsel DOĞRU
B. İlintisel
C. İlgisel
D. İlineksel
E. Tözsel