Ankara İlitam Felsefe 1. Ünite
FELSEFE
Ünite 1
# Felsefenin en önemli konusu felsefe nedir? Sorusuna cevap vermektir. Felsefe yunanca birleşik bir terimdir. Yunanca philo-sophia dır. Felsefe sözcüğü sevgi anlamına gelen philo ve hikmet bilgelik anlamına gelen sophia sözcüklerinden oluşarak hikmet sevgisi-bilgelik sevgisi anlamını ifade etmektedir. İlk defa bilge (sophos) olarak isimlendirilen filozof Thales’dir.
Felsefenin Tanımı: insan yaşamına ve evrene ilişkin geniş kapsamlı kurgusal görüşlerin toplamıdır. Felsefenin en belirgin özelliği akla dayalı bir etkinlik olmasıdır. Felsefi düşünce bitmek tükenmek bilmeyen bir düşünce hareketidir.
Felsefenin Kaynağı: insanın doğal yaşantısı ve bunlara bağlı olarak ortaya çıkan güçlükler, problemler ve sorular felsefi düşüncenin kaynağını oluştururlar.
Jasper’se göre platon felsefesinin kaynağı olarak hayreti göstermiştir. Arist+teles de varlık karşısında şaşıp kalmanın insanı felsefe alanına yönelttiğini kabul etmektedir. Felsefi düşüncenin temelinde hayret yatar. Felsefe hayret etmektir.
Stoacı Epiktetos’a göre felsefenin kaynağı; insanın kendi yetersizliğinin ve güçsüzlüğünün farkında olmasıdır.
# ilk felsefe ****fiziktir, Aristoteles fiziğe ikinci felsefe demektedir.
- Felsefi düşüncenin temelde eleştirisel bilinçli bir değerlendirme olması vardır.
- Felsefi düşüncenin bilimden farkı özelliği, bilimin yalnızca olgularla ilgilenmesine karşılık, felsefenin olgular yanında aynı zamanda değerler, anlamlar, idealler veya amaçlar diye adlandırılan bir varlık türünü veya bunları içine alan bir varlık alanını kendisine konu etmesidir.
Felsefi düşüncenin önemli bir özelliği de biri çözümleyici (analitik) diğeri kurcu (sentetik) olmak üzere ikili temel işlevinde görülür. Bu filozoflara örnek verecek olursak, Platon, Aristoteles, ibn sina, , Hegel.
# Felsefede ve bilimde amaç bir ve aynı yani doğruyu bulmak veya bilgi edinmektir.
Felsefi Düşüncenin özellikleri: En önemli özelliği onun reflektif olmasıdır. Bilimsel düşüncenin her zaman yöntemli bir düşünmedir. Felsefi düşünce ise refleksiyoncu düşüncedir. Felsefi tutum ancak felsefi düşünce ile sağlanabilir.
Felsefe ve bilim arasındaki benzerlikler
1-felsefe ve bilim de genel olarak akla dayılı bir etkinliktir ve kala dayalı ispatı temele alırlar.
2-her ikisi de bilinçli, yöntemli ve sistemli birer araştırma faaliyetidir,
3- Her ikisi de kavram ve soyutlamalar kullanarak ilke ve yasalara varmak ister, genellemelerde bulunurlar.
Felsefe ve bilim arasındaki fark:
1-bilimin kavram ve soyutlamaları felsefeninkilere göre daha az geneldir ve daha özel alanları konu alır.
2-felsefenin hem olguları hem de değerleri ele almasına karşılık bilim ancak olgularla veya ancak bir olgu olarak değerlerle ilgilenir.
3-bilimin önermelerinin doğrulanabilmelerine karşılık felsefenin önermeleri dar anlamda doğrulamazlar.
4-bilimsel araştırma ve buluşlar yapma yöntem ve usullerinin belli ve öğretilebilir olmalarına karşılık felsefenin filozoflar tarafından bile üzerinde anlaşılan belli ve standart bir araştırma, düşünme yöntemi mevcut değildir. Her filozofun kendine özgü bir felsefe yapma biçimi vardır.
5- bilime dayanarak teknolojiler üretebilmesine karşılık felsefede böyle bir imkan mevcut değildir.
Felsefenin amacı: insanları insan üzerine, dünya üzerine, insanın geçmişi, şimdisi, geleceği üzerine, insanlığın temel sorunları üzerine, belli başlı insanlık durumları üzerine düşündürmektir. İnsanların inançları ve ideallerini düzenler ve onları bir uyum içinde birleştirir. Ayrıca bilgi ve inançlarını sorgulatarak, yanlış bilgilerden gerçekçi olmayan inançlardan ayıklar, kavramsal analize yol açar.
# felsefe toplum fertlerinde bir anlayış, bir zihniyet ve dünya görüşü oluşturarak diğer bütün gelişmeler için ortam hazırlar.
# felsefe yerine bilim sözcüğünü ilk kullanın Galilei'dir