[Medineweb]

13. HAFTA
XIII. MÜSLÜMAN TÜRK DEVLETLERINDE SANAT
Anadolu Selçukluları Dönemi (1092-1307)
Anadolu Selçuklu dönemine ait mimarî eserlerden önemli bir kısmını cami ve mescitler oluşturmaktadır. Bazıları Anadolu Selçuklu camilerini kendi aralarında üç tipe ayırmaktadır. 1. Çok sütunla bölünmüş harim kısmının önünde geniş bir avluya sahip olanlar. İlk camilerin çoğu bu tiptedir. Örnek, Konya Alaeddin Camii.
2. Avlusuz, sadece harim kısmından ibaret camiler. Bu tip pek yaygın değildir. Örnek Divriği Kale Camii.
3. Avlunun küçültülüp adeta sembolik bir unsur olarak harim içine alındığı camiler. Örnek, Kayseri Huand Hatun Camii

Anadolu Selçuklu mimarisinin bir diğer önemli ve yaygın yapı grubunu medreseler teşkil etmektedir. Anadolu Selçuklu mimarlığının en özgün anıtları olarak nitelendirilen medreseler, avlusunun üstünün örtülü olup olmamasına göre, kapalı avlulu ve açık avlulu medreseler şeklinde iki ana gruba ayrılmaktadır. Kapalı avlulu medrese şeması, büyük ölçüde Anadolu Selçuklu mimarisinin geliştirdiği bir düzenleme olarak görülmektedir. Kapalı avlulu medrese tipinin önemli örnekleri Afyon Boyalıköy (1210), Isparta Atabey Ertokuş (1224), Konya Karatay (1251), Konya İnce Minareli (1260-1265), Kırşehir Caca Bey (1272-1273) ve Afyon Çay Taş (1278) medreseleridir. Açık avlulu medreselerin önemli örnekleri olarak da medrese ve şifahane olarak düzenlenmiş iki bölümlü Kayseri Çifte Medrese (1205), Sivas Keykavus Şifahanesi (1217-1218) ile Kayseri Siraceddin (1237), Kayseri Huand Hatun (1238), Konya Sırçalı (1242), Akşehir Taş (1250), Kayseri Sahibiye (1268), Tokat Gök (1270), Sivas’ta aynı yıl (1271) içinde kurulmuş Çifte Minareli, Gök ve Bürûciye medreseleri ile Erzurum Çifte Minareli Medrese (XIII. yüzyılın sonları) zikredilebilir.

Anadolu Selçukluları Döneminin Önemli Mimarî Eserlerinden Örnekler
Konya Alaeddin Camii, Malatya Ulu Camii, Konya Karatay Medresesi, Konya İnce Minareli Medrese,
Sivas Gök Medrese, Erzurum Çifte Minareli Medrese.