3.ÜNİTE
istisna edatından sonra gelen ismi,öncesinde geçen ifadenin hükmünden hariç tutmaya istisna denir.
3 temel öğeden oluşur.
1.istisna edatı: kullanılan edattır. إﻻّ,سوى,غَير
2.müstesna minh:istisna edatından sonra gelen isimdir.
3.müstesna: istisna edatından önce gelen isimdir.
örnek : جاء الطُّلاّبُ إﻻّخالِدً ( halid den başka öğrenciler geldiler)
halid müstesna
illa istisna
tullab müstesna minh
1-إﻻ : bu edattan sonra gelen kelimenin irabı cümlenin durumuna göre değişir.
ya olumlu=daima mansub
ya olumsuz=ya mansub yada müstesna minhuya uyar
yada olumsuz olup müstesna minhu nun zikredilmemiş bir durumda cümledeki yerine göre hareke alır.
(fetha da ikillerde ya nun alır ين )
NOT : müstesna minhu olmayan cümleler olumsuzdur..
2. سوى,غَير : bu iki edat illa dan sonra gelen müstesnanın irabını alır.illadan sonraki müstesna mansubsa mansub,merfuysa merfu,mecrursa mecrur olur.
3.حاشا،عدا،خلا :
bunlar harfi cer olurlar
fiil olurlar
bunlar ما ile gelirse müstesna mutlaka fetha olur.
muttasıl istisna: müstesna minhu ile müstesna aynı cinstense muttasıl istisna olur.
munkatı istisna : müstesna minhu ile müstesna farklı cinstense munkatı istisna olur.
mustağrak istisna : müstesna minhu nun zikredilmediği istisnalardır.