[Emekdar Üye]

İmam Humeyni'nin -ks- Son Yılları Ve Acı Hadiseler
İmam Humeyni'nin yakınlarının aktardığı hatıraları, bu takva ve İmam timsali insanın Rabbinin huzur ve likâsına kavuşacağı anların yaklaşmakta olduğunu sezdiği yolundadır. İmam'ı yakından tanıyanlar onun ötedenberi çok boyutlu güçlü bir karaktere sahip olduğunu, bilirler; bu boyutlarından biri olan irfânî kişiliğinin yanısıra, ömrünün son anlarına yaklaştığı dönemlerdeki mesajlarına, konuşmalarına ve siyası tavırlarına bakıldığında bunların daha öncekilerden çok farklı olduğu kolaylıkla görülür.
Bahsimizin ileriki bölümlerinde bunlardan örnekler aktarmaya çalışacağız.
Bu arada İmam'ın -ks- son yıllarında, onu pek etkileyip üzen bazı olaylar vuku buldu. Bunların en başta geleni Beytullah'il Haram'ı ziyarete giden mazlum hacıların hş. 1366'da -1988- savaşın ve kan dökmenin haram olduğu hac mevsiminde ve yine karıncayı bile incitmenin haram olduğu o kutsal mekanlarda şehid edilmeleriydi. Kur'an'daki yüzlerce ayetin emrine, hz. Resulullah'ın -sav- sarih sünnetine, Ehl-i Beyt imamları ve nice sahabeden ulaşan sayısız rivayetlere binaen İmamda islamda dinle siyasetin ayrılamayacağını ve yüce islam dininin siyasi anlamda eksik olduğunu zannetmenin şirkten başka şey olmayacağını, dinle siyasetin ayrı şeyler olduğu şeklindeki lâik fikirlerin aslında son yüzyıllarda sömürücü ülkeler tarafından insan topluluklarına aşılanmaya başladığının farkındaydı. Nitekim bu siyonist menşeli laiklik düşüncesinin islam alemi ve diğer dinlerin mensupları üzerindeki yıkıcı etkileri günbegün aşikar olmakta, toplumu dini inançlarından nasıl uzaklaştırdığı herkesçe görülmekteydi. İmam Humeyni -ks- yüce islam dininin insanoğlunun ferdî, içtimâî ve siyasi bütün boyutlarını tanzim edici bir hidayet dini olduğuna inanıyor ve esasen dinle siyasetin birbirinden ayrılması düşünülemeyeceğinden ve bu ikisi yekdiğerinden ayrılmaz bir bütün olduğundan, sadece ahlak ve ibadet dini olarak takdim edilip "kulla Allah arasındaki ilişkilerden ibaret"miş gibi gösterilen bir islam, İmam Humeyni'nin nazarında tahrif edilmiş olup "Amerikancılaştırılmış bir islam"dır. Böyle bir din, insanların sosyal, siyasi ve ferdî hayatına giremeyeceğinden onların kendi kaderlerini kendilerinin kurmasını da sağlayamayacak, bilakis, fertlerin ve milletlerin, kaderlerini kuzu kuzu ecnebilerle onların yerli uşaklarına teslim etmelerine göz yumacaktır. Bilhassa son iki yüzyılda din düşmanlarının ana sloganlarının "dinle siyaset ayrıdır" nakaratı olduğunu sezen İmam, başlattığı inkılâbi uyanış hareketini "dinle siyasetin ayrılmaz bir bütün olduğu" prensibi üzerine kurmuş ve bu isabetli tavrıyla islam ümmetinin inkılâbî ruhunun şahlanışa geçmesini sağlamıştır.
İmam Humeyni -ks- islam inkılabının zaferinden sonra İran'da, çağdaş beşeri düzenlerden çok farklı temellere dayalı islamî bir devlet düzeni oluşturdu ve bu nizamın temel prensiplerinin belirlendiği bir anayasa resmen kabul edildi. İmam bununla da yetinmeyerek yüce islam dininin sosyal ülküleri ve islam hükümlerinin siyasi ruhunu ihya için de büyük adımlar attı. Niceden beridir unutulmuş olan Cuma namazı ve Cuma hutbelerinin baştanbaşa tüm ülkede yeniden uygulamaya konulup pratik hayata geçirilmesi, dinî bayram namazlarının kalabalık kitlelerin katıldığı cemaatle kılınması ve bunun gereğince siyasi-ibâdî bir kalıpta gerçekleşmesine özen gösterilmesi, islam dünyasının iç ve dış meselelerinin Cuma ve bayram namazları hutbelerinde gündeme getirilip çözüm yollarının önerilmesi, dînî yas, taziye ve mersiye merasimlerinin nitelik ve nicelik olarak gerekli etkiyi sağlayacak şekilde yeniden düzenlenmesi... gibi girişimler İmam'ın -ks- bu konuda attığı adımlara verilebilecek örneklerden birkaçıdır.
İmam'ın -ks- islami düşünce ve ibadetlerin ihyası ve yeniden eski canlılığına kavuşması yolunda attığı en önemli adımlardan biri de "İbrâhimî Hacc İbadeti"ni ihya etmesidir.
Birçok islam ülkesinde olduğu gibi İran'da da islam inkılabının zaferinden öncesine kadar, baştakilerin ecnebilere bağımlılığı ve bilhassa Suudlu yöneticilerin tam bağımlı bir politika izlemeleri nedeniyle yıllık hac törenleri gereken islâmî ruh ve muhtevadan tamamen boşaltılmış ve salt şekilden ibaret birtakım uygulamalar haline getirilmişti.
Müslümanlar dünyada benzeri olmayan bu "yıllık muazzam kongre"nin ruh ve felsefesinden bîhaber olarak gidiyorlardı hacca. Kur'an-ı Kerim'de açıkça buyurulmuş olan bir nassla "Hacc, insanların kıyam etmeleri gereken yer ve müminlerin müşriklerden uzak ve berî olduklarının en sarih ve en güçlü beyanı ve bu tür gösterilerin en yoğun şekilde gerçekleşmesi gereken mahall" iken (92) hac merasimlerde müşriklerden teberri ve şirkten uzak durulduğuna dair hiçbir alenî ilan görülmemekte, islam dünyasının şu veya bu meselesinin halli yolunda herhangi bir adım atılmamaktaydı. Oysa ki aynı günlerde islam dünyası en zor dönemlerini yaşamakta ve dört bir yandan dünya sömürü güçleriyle siyonist İsrail'in saldırılarına maruz bulunmaktaydı. İslam inkılabının zaferinden sonra İmam Humeyni yayınladığı hac merasimi mesajlarıyla müslümanların hac törenleri sırasında kendi siyasi meselelerini gündeme getirip görüşmeleri, saflarını müşriklerle kafirlerden ayırıp onlardan uzak ve ayrı olduklarını haykırıp teberrîde bulunmaları ve bunun haccın vazgeçilmez dînî şartlarından biri olduğunu unutmamaları, bu hususta bütün müslümanlara belli görev ve sorumluluklar düştüğü ve her müslümanın bu hususta yükümlü bulunduğu aslının sürekli hatırda tutulması gerektiğini vurguluyor ve bu azmi ve dikkatiyle islama canlılık kazandırıyordu. Böylece hac merasimleri giderek özüne kavuşmayan ve muazzam hac kongresi gerçek kimliğine kavuşmaya başlamıştı. Her yıl hac mevsiminde Rabbinin evini ziyarete koşan İranlı hacılar onbinler halinde yürüyüşler tertipliyor ve islam düşmanlarına, müşrikler ve kafirlere karşı olduklarını ve sadece Allah'a "Lebbeyk!" dediklerini haykırıyor, diğer ülkelerden gelen inkılâbi müslümanlar da coşkuyla bu sele katılarak küfür ve şirk dünyasını dehşete düşüren muazzam kalabalıklar oluşturup hep bir ağızdan Amerika, Sovyetler ve İsrail gibi küfür ve şirk aleminin bugünkü çetebaşlarının yüreklerine korku salan sloganlar atıyor; bütün müslümanları vahdet içinde elele verip birlik olmaya davet ediyor ve hac günlerinde dünya müslümanlarının çeşitli meselelerinin görüşülüp tartışıldığı ve gerekli çözüm yollarının konuşulduğu müşavere toplantıları düzenliyordu.
Bütün bu girişimler ve çalışmaların fevkalade etkili olmaya başladığını gören Amerika ve İsrail, islâmi İran'ın bu inkılâbi girişim ve çalışmalarının derhal engellenmesi için Suudi Arabistanlı yetkililere baskılarda bulunmaya ve bu baskıları günbegün artırmaya başladı.
Hacc mevsimi... Hk. 1407 Ziyhicce'sinin 6'sına rastlayan Cuma günü 150 bini aşkın hacı müşriklerle kafirlerden teberrîde bulunmak ve saflarını onlardan ayırmış olduklarını haykırmak üzere yapılacak büyük yürüyüş ve gösteriye katılmak üzere Mekke caddelerinde hareket etmekteyken (foto s: 164 ve 165) daha önceden aldıkları direktiflerle teçhizatlanmış bulunan Suudi Arabistan'ın gizli memurlarıyla polis ve askerleri; Amerika ve İsrail'e geçit vermeyecekleri yerde, bu kalabalıkların toplandığı geniş sahanın bütün çıkışlarını barikatlarla kapatarak tıpkı İsraillilerin yaptığı gibi ansızın müslümanların üzerine ateş açmaya başladılar. Bu hengamede her çeşit silahı kullanan Suudlular birkaç müslüman kadınla yaşlı hacıları pala, bıçak, zincir, sopa, jop vb silahlarla öldürüp inanılmaz bir vahşet örneği sergilediler. Karıncayı bile incitmenin haram olduğu bu mukaddes beldede hem de... Bu inanılmaz katliamda İranlı, Lübnanlı, Filistinli, Pakistanlı, Iraklı ve diğer ülkelerden hacca gelen 400'e yakın müslüman şehid oldu, 5000'den fazla müslüman yaralandı ve çok sayıda müslüman da hiçbir suç işlemediği halde tutuklandı. Şehid ve yaralıların çoğunluğunu, olay mahallesinden kaçabilecek gücü olmayan yaşlılarla kadınlar ve çocuklar teşkil ediyordu.
Bu müslümanların yegane suçu, Rablerinin çağrısına lebbeyk diye koşmak ve tekbirler getirerek çağın müşrik ve kafirlerini kınayıp teberride bulunmuş olmalarıydı: Kan dökülmesinin haram olduğu aylardan birinde, Beytullah'il Haram mıntıkasında ve Cuma günü... Bu barbarca küstahlık karşısında hiçbir girişimde bulunamamak ve islam ümmetinin maslahatı ve o günlerde islam dünyasının içinde bulunduğu şartlar nedeniyle bu inanılmaz zulme gereken cevabı verememek İmam'ı fevkalade üzmüş, bu üzüntü ve hışmı ömrünün son günlerine kadar konuşma ve mesajlarında kendisini belli etmiştir.
Daha önce de belirttiğimiz nedenler ve şartlar gereğince bu vak'adan bir yıl sonra İran İslam Cumhuriyeti'yle Irak, 598 no'lu bildiriyi kabul etmiş, böylece İran'a zorla yüklenen tahmilî savaş son bulmuştu. Müslüman İran halkının bu 8 yıllık mukaddes müdafaa boyunca gösterdiği fedakarlık ve islam savaşçılarının sergilediği kahramanlıklar ve düşmanın bu savaşı çıkarma nedeni olan gaye ve emellerinden hiçbirini gerçekleştirme başarısını gösterememiş olması ve işgal ettiği topraklardan çıkarılarak tamamen eşitsiz bir savaşla kendi sınırlarına kadar geri püskürtülmesi ve islam ordusunun zafer kazanarak bu savaşa son vermesi sevindirici bir hadiseydi; ama bu savaşın bitiminden önce vuku bulan facilar ve bu cümleden olmak üzere mazlum Halepçe halkının Irak tarafından kimyasal bombalarla katledilip binlerce masum kadınla çocuğun kendi hükumeti tarafından barbarca öldürülmesi ve yine Baasçı güçlerin İran'ın nice sivil yerleşim merkezlerini bombalaması sonucu binlerce masum insanın hayatını yitirmesi, Saddam'ın yardımına koşması amacıyla bölgedeki sözde müslüman ülkelerin uzlaşması iktidarlarının Amerika'yla Avrupa'ya yeşil ışık yakarak Fars Körfezi'nin ABD ve Avrupa savaş filolarıyla dolmasına neden olması ve nihayet İran yolcu taşıma uçağının Amerikan savaş gemisi tarafından düşürülerek Fars körfezi'nin masum insanların kanına boyanması gibi dayanılmaz hadiseler, gayret ve izzet sahibi her müslümanın kalbini cenderede sıkacak kadar büyük acılardı; bütün varlığını islam ümmetinin salahına adamış ve müslümanların tekrar geçmişteki onur ve izzetlerine kavuşabilmesi için hayatını ortaya koymuş bulunan İmam Humeyni gibi bir evliyanın bu hadiseler karşısında acı duymaması elbette ki mümkün değildi.
Müslüman milletlerin islama duydukları sevgiye rağmen, başlarındaki uzlaşmacı iktidarların islamın yeminli düşmanı olan ülkelerle işbirliği yapıp saldırgandan yana tavır koyduklarını görmek İmam'ı fevkalade üzüyordu. Üstelik o, bütün bu ihanetlerin getireceği acı akibeti önceden görmekteydi; nitekim islam nizamının karşısına dikilip saldırgan Baasçılara destek vermenin hiçbir olumlu sonuç getirmeyeceği gibi, yakın bir gelecekte bu küllenen ateşin bizzat kendilerini yakacağı yolunda sözkonusu ülkeleri defalarca uyarmıştı. İmam'ın bu şaşırtıcı basireti ve isabetli tahminlerinin en bariz örneklerinden biri, henüz Saddam Küveyt'e saldırmadan 8 yıl önce çarpar. Aynı yıl Sahife-i Nur külliyatında (c:16 s:150) basılan bu konuşma metninde İmam Humeyni -ks- Saddam'ı himaye eden arap ülkelerine hitaben şöyle diyordu: "Bölgedeki devletler dikkat etsinler şuna: Amerika veya bir başka blok için kendilerini uçuruma atmaları isteniyor onlardan... "Sizler süper güçlerin oyuncağı haline getirilmişsiniz" diye defalarca uyarmışızdır kendilerini... Şunu biliniz ki Saddam, kurtulur da yeniden gücünü elde edecek olursa gelip size teşekkür edecek ve sizin gibilere kadirşinaslıkta bulunacak biri değildir asla. O, kendisini dev aynasında görmekte ve cinnet geçirmektedir şimdi; kendisine yardımcı olan sizlere saldıracak, sizinle de savaşacaktır o!.." Aynı konuşmadan bir yıl önce de İmam Humeyni -ks- bu görüşünü dile getirmiş ve hş.11.9.1360 tarihli bir konuşmasında şu uyarıda bulunmuştu: "Bölge hükumetlerinin tamamına nasihatte bulunuyorum: Saddam'ı desteklemekten vazgeçin ve Allah Tebarek ve Tealâ'nın sizlere gazab edeceği o günden korkun!" Bu ihtar ve nasihat karşısında bugün hayretlere kapılmamak elde değildir; zira Allah'ın bu has evliyasının vefatından çok kısa bir süre sonra bu olay vuku bulacak ve saldırgan Saddam'ı barışçı, saldırıya uğrayan İran'ı ise savaş yanlısı olmakla suçlayan bölge ülkeleri bizzat Saddam'ın saldırısına maruz kalacaklardı!.. Arada sadece şu fark vardı: İslami İran'ın tam tersine, bu ülkeler Saddam'ın elinden Saddam'ın efendilerine sığınmış ve bu savaşları çıkarıp Saddam'ı kışkırtan şeytanlardan medet ummuşlardı yine!
Siyonist İsrail'in Filistin'i işgal ettikten sonra Güney Lübnan'a da saldırmaya başlaması ve sözde islam ülkelerinin İsrail'e karşı hiçbir tepki göstermemesi ve bundan cüret alan siyonist İsrail'in Filistinli inkılâbi gençleri acımasızca işkenceler altında öldürmesi ve daha da kötüsü, arapların Kudüs'ü kurtaracakları yerde işgalci İsrail'le uzlaşmaya başlaması "Cemaran Evliyası"nın iman dolu kalbini cendereye alan acılardı... O, siyonist İsrail tarafından işgal edilen islam topraklarının kurtarılması için daha ilk günlerde İsrail'le onun asıl hâmisi Amerika'ya karşı itiraz edip haykırmış ve bu yüzden ülkesinden uzaklaştırılarak tam 14 yıl sürgüne gönderilmiş, islam inkılabının zaferinden sonra da bütün maddi ve manevi imkanlarını bu gaye için seferber etmekten geri durmamıştı. Ve şimdi; bütün islam dünyasında olduğu gibi Filistinli gençlerde de başlayan islami uyanış hareketlerinin mevcut şartları hızla değiştirerek dengeyi ABD ve İsrail aleyhine bozmaya başladığı bir sırada islam ülkelerinin başındakilerle Filistin teşkilatlarının yöneticileri İsrail'le uzlaşıp kendilerini ona teslim edecek olan "Barış Süreci"ne giriyor ve İsrail'e teslim olmak için gerekli anlaşmaları imzalamaya hazırlanıyorlardı! (foto-solda s:168) İmam'ın ömrünün son yıllarında vuku bulan bu olaylar onu derinden etkilemekte ve gece namazlarındaki dua ve yakarışlarının çoğu, bu sorumsuzlukları Rabbine şikayet edip ahvalin ve bu ahvale sebebiyet verenlerin ıslahı için duayla geçmekteydi.
İran dahilinde de benzeri hadiseler vuku bulmadaydı ki bunların en başta geleni hş.8.1.1368'de rehber vekilinin görevinden uzaklaştırılmasıyla sonuçlanan şartlar ve gelişmelerdi. İran İslam Cumhuriyeti anayasasına bizzat İmam Humeyni'nin önerisiyle getirilip onaylanan çok önemli maddelerden biri de, islam nizamını idare salahiyetini belirleme ve bu salahiyete haiz rehberi tayin amacıyla bir "Uzmanlar Meclisi" kurulmasıdır. Bu uzmanlar, gerekli şartlara haiz seçkin fakihlerle müçtehidlerden müteşekkil olup bizzat halk tarafından seçilmektedirler ki böylece halk, islam nizamının kaderini belirleyecek en önemli mesele olan rehberliğin tespit ve tayinine doğrudan doğruya müdahele etmekte ve bu makamı belirleyecek ve gerekli denetimi yapacak uzmanları bizzat seçmektedir.
İlk Uzmanlar Meclisi hş. Tir-1362'de yaptığı bir oturumda Ayetullah Muntazari'yi rehber vekili olarak seçti. Muntazari, İmam'ın seçkin öğrencilerindendi ve 15 Hordad kıyamıyla ondan sonraki gelişmelerde fiilen mücadeleye katılmış ve bu nedenle de Ayetullah Talagani ve diğer inkılâbî alimler gibi o da uzun süre şah rejiminin hapislerinde yatmıştı.
İmam'ın ona yazdığı son mektup, onun istifasının kabulü ve rehber vekilliğinden uzaklaştırılmasıyla sonuçlanacak gelişmelerin habercisiydi; İmam -ks- bu mektubunda, Muntazari beyin islam nizamının gelecekteki rehberi olarak seçilmesine kendisinin daha ilk baştan beri karşı olduğunu ve onu, bu ağır, tehlikeli ve çetin sorumluluğun yükünü kaldırabilecek güç ve tahammüle sahip biri olarak görmediğini belirtiyordu (93).
İmam, bu mektubunda Uzmanlar Meclisi'nin onu seçtiği sırada kendisinin meseleye müdahele etmemesinin nedenini açıklıyor ve "Uzmanlar Meclisi'nin yetkilerine müdahelede bulunmak istemediği"ni hatırlatıyordu. Evet, İmam'ı yakından tanıyanlar, onun ahdine ve islam nizamının kanunlarına bağlılık konusunda ne kadar ciddi ve samimi olduğunu bilirler. İslam nizamı mesulleri ve müslüman İran halkının kendisini can-u gönülden sevmesine ve görüşüne öncelik verileceğini bilmesine rağmen İmam -ks- bunca önemli bir konuda bile kanunu çiğnememiş ve meclisi etkileme yoluna gitmemişti.
Aynı mektupta İmam Humeyni -ks- kendisinin ona ilgi duyduğunu ve bu nedenle de geçmişteki hatalarını tekrarlamamasını ve evini dürüst olmayan kimselerle islam nizamına muhalif unsurların uğrak yeri haline getirmemesini salık verdiğini vurguluyor, böylece halkın, medrese çevresinin ve nizamın onun fıkhî görüşlerinden faydalanabilmesinin mümkün olabileceğini hatırlatıyordu.
Bu arada şu noktayı bilhassa hatırlatmakta fayda vadır: İmam Humeyni -ks- Uzmanlar Meclisi'nin Ayetullah Muntazari'yi rehber vekili olarak seçmesi üzerine bu görüşe katılmadığını açıklamamakla kalmamış, onun zaaflarını gidermesi ve hatalarını düzeltmesi için de müşfik bir baba gibi elinden gelen hiçbir yardımı esirgemeyip gelecekte islam nizamının rehberliği gibi ağır bir vazifeyi üstlenebilmesi için onu hazırlamaya da başlamış; hatta bu gayeyle birçok önemli ve stratejik işi de onun insiyatifine bırakmıştı. Ne var ki "böylesine ağır bir vazifeyi kaldırabilecek güç ve takatten yoksun olduğu" gerçeği daha ilk günlerde kendisini göstermeye başlamıştı. Büro olarak da kullandığı evi, dürüst ve sağlam olmayan insanların uğrak yeri haline geliyordu; karanlık emeller taşıyan bazı odaklar kolaylıkla oraya sızmayı başarmışlardı. Nitekim televizyonda yayınlanan itiraflarında geçmişlerinin ne kadar karanlık olduğu ve ne gibi çirkin emeller taşıdıkları herkesçe görülmüştü. Bu çirkin emelleri taşıyanlar, Ayetullah Muntazari'nin sözkonusu zaafını kullanarak İmam'ın müşfik öğütlerine kulak verilmesini engellediler ve eski gidişatlarında da hiçbir değişikliğe gerek duymadılar. İmam Humeyni -ks- yazılı mesajlar ve ikili görüşmelerde ve unsurlarla irtibatın kesilmesi gerektiğini ve nizamın samimi yetkilileriyle meşverette bulunulmasının faydalı olacağını defalarca hatırlatmış, müşfikçe uyarılarını sürekli tekrarlamıştı.
İslami İran tarihinin bu olayına dair kritik noktaları kavrayıp bu olayın İmam'ı ne kadar üzmüş olduğunu anlayabilmek ve İmam'ın islam nizamının maslahatı için özel ve duygusal ilişkilerini nasıl kolayca bir kenara bırakabildiğini görebilmek için onun hş. 21 Ferverdin 1368'de İslamî Şûrâ Meclisi'ne yazmış olduğu resmi mektubun şu cümlelerine dikkat etmek yeterli olacaktır: "Muntazari Bey meselesini gereğince bilmediğinizi ve hadisenin aslından haberiniz olmadığını duydum. Şu kadarını bilmeniz yeter: Meselenin bugünkü boyutlara ulaşmaması için şu ihtiyar babanız iki yıldır bildiri ve mesajlarla elinden geleni yaptı ama ne yazık ki başarılı olamadı"...(94) "... Diğer taraftan, şer'i vazifesi gereği, islam nizamının muhafazası için gerekli kararın alınması gerekiyordu, binaenaleyh onun elinden içim kan ağlayarak hayatımın mahsulünü islam ve nizamın maslahatı için berkenar ettim!"(95)
Böylece islam nizamının geleceğiyle ilgili son derece tedirginlik verip kaygı uyandıran meselelerden biri daha, rahmetli İmam'ın güçlü insiyatifiyle halledilmiş oluyordu ki, ondan başkasının uhdesinden gelemeyeceği kadar zor ve çetrefilli bir problemdi bu. İmam Humeyni -ks- bu prensibini daha önce de defalarca tekrarlamış ve şöyle demişti:"İnkılab, hiçbir gruba borçlu değildir", "Defalarca açıkladım bunu, ben kimseyle "herşeye rağmen" denilebilecek bir dostluk ahdinde bulunmuş değilim" "Benim dotluğum, muhatabımın yolunun doğruluğuyla orantılıdır." Yine İmam -ks- dînî ilmiye medreselerine gönderdiği meşhur mesajında şöyle diyordu: "Allah da bilir ki kendi şahsım için zerrece özel bir hak ve ayrıcalık veya dokunulmazlık istemiyorum ben... Eğer bir hata işlersem ben de hesap vermeye hazırım..."(96)
Daha önce de belirttiğimiz gibi İmam'ın -ks- ömrünün son dönemlerindeki konuşma ve mesajlarıyla, daha önceki konuşma ve mesajları pek farklıdır; onun son dönemlerindeki bütün konuşma ve mesajları kendisinden sonraki zaman dilimlerine de önem verdiğini ve zamanın o dönemleri için de sorumluluk hissettiğini göstermektedir. İmam'ın -ks- daha önceki konuşma ve mesajları genellikle islami İran milleti ve yöneticilerine yol gösterme ve İran'ın iç meseleleriyle islam dünyasının problemleri çevresinde şekillenirken son dönemlerdeki mesaj ve konuşmalarında daha ziyade geçmişle şimdiki zamanın birlikte bir değerlendirmesini yapıp bunun ışığında geleceğin panoramasını çizmekte ve gelecekteki sorumluluklar karşısında bütün müslümanların vazifelerinin ne olduğu ve nasıl davranılması gerektiğini hatırlatmaktadır. Başka bir deyişle Allah'ın bu has evliyası, ebedî dosta kavuşma vaktinin gelip çattığını hissetmekteydi. Bu nedenle de onun islâmî hareketinin temellerini oluşturan değer, ülkü ve gayeleri son bir kez daha önemle hatırlatıyor, İran İslam Cumhuriyeti nizamıyla cihanşumül islam inkılabının birincilleriyle vazgeçilmez prensip, gaye ve ilkelerini tekrar vurgulamayı gerekli görüyordu.
İmam Humeyni -ks- bu değerlendirmelerinde İran'ın iç yapısı ve dünya sathındaki son yapılanma şekillenmeleri ele almakta, çağdaş dünyaya egemen güçlerin durum, yapı ve geleceklerini incelemekte, gelecek nesillere fevkalâde yardımcı olarak ne yapılması gerektiğini öğretmekte ve artık kendisinin aralarında bulunmayacağı yarınlarda her kesim ve sınıfa düşen vazifelerin ne olduğunu açıklamaktadır.
İmam Humeyni -ks- vefatından yıllar önce, hş. 26 Behmen 1361'de (1983'te) yazmış olduğu tafsilatlı siyasi-ilahi vasiyetnamesini bu gayeyle hazırlamıştır işte. Bugüne değin çeşitli dillere çevrilip basılmış bulunan bu muazzam vasiyetname (97) İmam'ın ölümsüz mesajını, onun inanç, ülkü ve ideallerini ihtiva etmekte ve onun çizgisine inananlara tavsiye ve öğütlerini iletmektedir. Böylesine geniş ve teferruatlı olup bütün meseleler karşısında duyarlı, islam dünyası ve her kesime ait müslümanların tamamına hitab edip herkes için gerekli tavsiye ve öğütleri kapsayan bir vasiyetname islam alemi fakihleri ve müçtehidlerinin tarihinde gerçekten eşsiz ve benzersizdir. İmam'ın mesuliyet bilinci ve sorumluluk sahasının şaşırtıcı ufuklarını göstermesi açısından bu vaziyetname bir belgeseldir de aynı zamanda. (foto: s:172)
İmam Humeyni'nin -ks- son mesaj ve öğütleri bu vasiyetnamede belirttiği değerler ve değindiği siyasi, ahlaki ve sosyal prensiplerdir aslında. Bu son mesajların başlıca önemli boyutlarından biri de, İmam'ın müslümanların dikkatini islam konusunda iki zıt algı ve değerlendirmeye çekmiş olmasıdır. İmam, ister islam ister diğer ilahi dinler olsun; bütün dinlerin ilk dönemlerden günümüze kadar daima iki farklı ve zıt çehreyle insanlara takdim edilmiş olduğu inancındaydı ki sayısız tarihi belgeler, onun bu tespitinde ne kadar haklı olduğunu gösteriyordu: Bir yanda dinadamı kılığına bürünmüş sahtekarların takdim ve tavsiye ettiği ve egemen zalim güçlerle sömürü zihniyetli iktidarların tahrif edip saptırdığı bir din ve islam; diğer yanda da bu sahte islamın karşısında yeralan ve tarih boyunca mücahitlerin kanıyla ayakta durup gerçek evliya ve alimlerin yorulmak bilmez samimi çalışmalarıyla her nevi sapma, tahrif ve hurafeden uzak tutularak korunan gerçek din ve gerçek islam vardır. İslam toplumunu harekete geçirme konusunda İmam'ın -ks- gösterdiği başarının bir sırrı da bu zıtlaşmaya sürekli değinmesi ve bu iki zıt ekolün özellik ve neticelerini doğru ölçülerle değerlendirebilmiş olmasıdır.
İmam Humeyni -ks- bu tarihi hakikatin gereğince bilinip anlaşılmamasının islam ülkelerine sömürünün sızmasına yol açtığını ve müslümanların kendi kimlikleriyle parlak kültür, geçmiş ve medeniyetlerinden uzak düşmesine neden olduğu inancındadır; bu da müslümanların bugünkü üzücü konuma düşmesiyle sonuçlanmış ve geçmişte sloganı "İslam yükselecek ve galip olacaktır, hiçbirşey ona üst gelemez, hiçbirşey islamdan daha üstün olamaz" olan (98) ve "Allah Teala, kafirlerin müminlere üst gelmesi için hiçbir yol yordam göstermiş değildir" (99) buyruğunu şiar edinmiş insanların torunları bugün kendi ülkelerinin toprak bütünlüğünün korunmasını bile kafirlerle müşriklerden umacak ve kendi düşmanından merhamet dilenecek hale düşmüştür.
İmam Humeyni bu çağda islama getirilen iki yorum ve iki zıt değerlendirmeyi "Amerikancı islam" ve "Muhammedî öz islam" şeklinde isimlendirmektedir. Kur'an ve hz. Resulullah'ın -sav- sosyal ve siyasi sorumluluklara dair buyruklarının görmezden gelindiği ve iyiliği emredip kötülüğü engelleme, cihad, islamî adalet, sosyal ve ekonomik ilkeleri belirleyen hükümlerin kulak ardı edilip müslümanların kendi kaderlerini belirlemelerine izin verilmediği ve "dinle siyaset birbirinden ayrıdır" yalanıyla dini salt birtakım ahlâki ve manevi şeylerden ibaret gibi gösterip bunları da gerçek anlam, felsefe ve özlerinden soyutlayarak takdim etmek şeklinde anlaşıldığı bir islam, ancak islam düşmanlarının işine yarayan özü ve ruhu dumura uğratılmış bulunan ve onların ekmeğine yağ süren "Amerikancı islam"dır ki Amerika'yla kuklalarının yozlaştırarak takdim ettiği islamdır bu.
Rahmetli İmam'ın -ks- bu düşünceleri, islam ülkelerinin bugünkü halini gösteren birçok tarihi ve sosyal gerçekler ve acı belgelerle ispatlanmış hakikatlerdi. İmam'a göre çağdaş sömürü düzeni bütün başarısını, geçmişteki sömürü çalışmalarına borçluydu. Geçmişte islam ülkelerine gönderdikleri hırıstiyan ve yahudi musyonerler vasıtasıyla islamı değiştiremeyen veya müslümanları dinlerinden çıkarmaya muvaffak olamayan sömürü odakları bu tecrübeyi tekrarlamayarak; islamı özünden ve ruhundan soyutlama yöntemini tercih ettiler ve yüce islamı, ruhsuz ve aktivitesiz bir dine dönüştürmüş oldular. Böylece islamı kendi içinden kurt gibi kemirerek koflaştıran bu ihanet girişimlerinin acı neticesi bugün açıkça gözler önündedir: Bugün islam ülkelerinin çoğunun kanun ve hukuk düzenlemeleri, yargı ve adalet sistemleri batının materyalist ve laik ilkelerinden iktibas edilmiş olup vahy ve bi'set esaslarına dayalı bulunmayan prensiplerden kaynaklanmaktadır. Amerikancı islam, batının herze ve laubali kültürünün olanca ahlaksızlıklarıyla islam toplumlarına sızmasına izin vermekte, müslüman neslin özünü ve kimliği için ciddi tehdidler oluşturmaktadır. Yine bu Amerikan islamıdır ki göbeğinden ecnebilere bağlı bulunan hükumetlerin işbaşına gelmesini sağlamakta ve bazen islam, bazen laiklik, bazen de demokrasi ve hümanizm gibi isimler altında müslüman halkın karşısına dikilmekte, ezanı yasaklamakta, okulları kapatmakta, başörtüsüne müdahele etmekte, müslümanların dinî inanç ve mukaddesatlarına saldırma cür'eti göstermekte, hatta bunlarla da yetinmeyerek islamın yeminli düşmanları olan Amerika ve İsrail'le de her çeşit anlaşma yapıp müslüman halk adına her çeşit ihanet ve satılmışlığa imza atabilmektedirler.
İmam Humeyni -ks- son mesajlarında bu noktaya çok sarih bir şekilde değinmekte ve insanoğlunun mevcut çıkmazlardan kurtulabilmesinin tek yolunun din çağına dönmek ve dine gönülden inanmak olduğunu vurgulayarak müslüman ülkelerin hal-i hazırdaki esef verici durumlarından kurtulabilmelerinin yegane yolunun kendi öz benliklerini bulup Muhammedî öz islam etrafında kenetlenmek ve şirk dünyasından kimliğini bulmak olduğunu hatırlatmaktaydı.
İmam Humeyni'nin -ks- İnanç, İdeal Ve Hedefleri Nelerdi?
İmam Humeyni'nin -ks- siyasi hayatını incelediğimiz bu özet eserin sonlarına yaklaşırken, tarihe şerefle imzasını atmış bulunan bu nadide mümin ve hak evliyaullahın inanç ideal ve hedeflerine de kısaca gözatmakta fayda vardır (100) Böylesine nadide bir kişiliğin inanç ve ideallerini etraflıca inceleyebilmek için en azından onun pratik hayatı ve bütün konuşmalarıyla yazılı ve basılı eserlerini mütalaa etmek gerekiyorsa da biz bu özet eserde İmam'ın bu boyutlarına da kısaca değinmeye çalışacağız.
İmam Humeyni -ks- hayatını Yüce Rabbinin rızasına adamış bir mümindi; onun yaşam, inanç ve düşüncesine şekil veren etkenler Kur'an ve Resulullah'ın -sav- sünnetiyle, bu sünneti en mükemmel ve bozulmamış öz haliyle yaşatabilen Eh-i Beyt-i Resulullah'ın -sav- yolu-yordamıydı. İmam Humeyni -ks- hangi ırk, mezhep ve düşünceye sahip olursa olsun, Allah ve Resulü'ne inanıp Ka'be'yi kıble olarak bilen bütün müslümanların samimiyetle elele verip birlik ve vahdet içinde olmaları gerektiği inancındaydı; bütün müslümanlar elele verip kenetlenmeli ve islam düşmanı sömürü güçlerinin karşısına dikilmeliydi. İmam'ın konuşma, yazı ve mesajlarının önemli bir bölümü, dünya müslümanlarını vahdet, birlik ve beraberliğe çağıran mazmunlar oluşturur.
İmam Humeyni -ks- müslümanlar arasında ihtilaf yaratıp saflarının gevşemesine neden ve sömürücülerin ekmeğine yağ sürecek olan hiçbir girişimi câiz bulmuyordu. Kendisine has muazzam fetvaları, hz. Resulullah'ın -sav- doğum günü münasebetiyle vahdet haftası ilanında bulunup ard arda mesajlar yayınlayarak şîasıyla, sünnisiyle tüm müslümanları birleşmeye çağırması ve sünni - şii birliğinin pratik imkanlarını bilfiil öğretmesi, bütün hayatı boyunca sünni-şii ayrılığını körükleyen girişimlerin karşısına dikilmesi onu tüm dünya müslümanlarının sevgilisi haline getirmişti.
Eşi ve ortağı bulunmayan biricik Yaratıcı'ya -cc- inanmak, hz. Muhammed'in -sav- son peygamber olduğuna ve Kur'an-ı Mecid'in insanlığa ebediyen yol gösterebilecek hidayet kitabı ve kanunlar bütünü olarak indiğine iman etmek ve islam dininin namaz, oruç, hacc, zekat ve cihad gibi vazgeçilmez hükümlerine iman ve amelde bulunmak, islam düşmanları karşısında bütün müslümanların birleşip kenetlenmesini sağlamaya yetecek eksenler ve müştereklerdi.
İmam Humeyni'nin -ks- ıslahçı kıyam ve mesajları sadece İran'a veya diğer islam ülkelerine yönelik değildi. O, bütün insanların yaradılış ve fıtratının tevhid, şeref, hayra ve hakikate yönelme ve adalet arama gibi insânî prensiplerle yoğrulmuş olduğunu bildiğinden, kitlelerin bilinçlendirilmesi ve bireylerin kendi kötü nefislerinin şeytanıyla dış çevrenin şeytanîliklerine karşı durabilmeyi becermesi halinde bütün insanların Allah'a inanma ve gerçek ilahi adaletin gölgesinde yaşama yolunu tercih edeceklerine inanmadaydı. Bu nedenle de İmam Humeyni -ks- yayınladığı mesajların çoğunda, esaret halinde bulunan 3. dünya ülkeleriyle dünya mustaz'aflarını müstekbirler ve sultacı egemenlere karşı başkaldırıp kıyama davet eder. Nitekim İran'da islam inkılabının zafer kazandığı ilk günlerden itibaren İmam bu görüşünü yüksek sesle açıklamakta ve "dünya mustazaflar partisi"nin bir an önce kurulması gerektiğini vurgulayarak bu görüşü can-u gönülden savunmaktaydı. Nitekim "dünya kurtuluş ve bağımsızlık hareketleri"nin ilk uluslararası oturumu, İmam'ın -ks- insiyatifiyle ve onun zamanında islami İran'da gerçekleşecekti.
İmam Humeyni -ks- islam inkılabının Amerika, batı ve eski Sovyetler'in başındaki sultacı ve zorba iktidarlarla bu müstekbir egemenlere düşman olduğunu ama bu ülkelerdeki zulüm sistemlerinin pençesinde kıvranan millet ve halklarla hiçbir alıp-veremediğinin bulunmadığını, çünkü bizzat o milletlerin de başlarındaki mezkur sultacı yönetimlerin kurbanları olduklarını vurguluyordu daima. İmam Humeyni'nin -ks- birinci slogani "Zalimle savaşmak ve mazluma yardımcı olmak"tı: "Biz, ne kimseye zulmeder, ne de kimsenin zulmüne boyun eğeriz!"(101).