 Cevap: osmanlıca giriş
Dördüncü Ders
ج ج ج ج CİM
چ چ چ چ ÇE
Arap alfabesinin beşinci harfi olan (Cim) harfi, üç noktalı olursa (Çe) چ
sesine dönüşür. (Çe) harfi tıpkı (pe) پ harfi gibi Farsçadan Osmanlıcaya
geçmiş bir harftir.
Cacık جاجيق
Hacı حایج
‟Cami جامظ
Cansız جاوزس
Cihan هجان
Cüce جوجو
Cevherdar جوىردار
Coşkun جوصلون
Çakmak چامقاق
Çocuk چوجوق
Çorba چوربو
Çehre چيره
اچیون İçün (İçin)
Çarık چاریق
Çavuş چاووش
Çeşme چضمو
Beşinci Ders
Türkçe sesli uyumuna göre (te) ت harfi ince, (tı) ط harfi ise kalın ses değeri
taşır. Bazı Türkçe kelimelerde (tı) ط harfi kalın (dı) şeklinde okunur.
Türkçe kelimelerde (dal) د harfi ince okunurken, Arapça ve Farsça
kelimelerde kendi dil kaidelerine göre ince veya kalın okunabilir.
Ada آطو Takmak طامقق Türk تورك
Doğru طوعری Takım طاكمی Tepe تپو
Dolu طوًو Taşkın طاصلني Tarih اترخی
Dayak طاایق Anadolu آانطویل Tarla اترال- اترهل
Doğramak طوعرامق Dokuz طلوز Tedbir تدبری
Domates طوماتس Dağ طاغ Tefsir تفسری
ت ت ت ت ة TE
ط ط ط ط TI
د د د د DAL
Dakika دكيلو Deste دس تو Dede دهده
Değersiz دگرزس Dâhil داخي Dere دره
Dişsiz دیضزس Dadı دادی Dershane درس خاهو
Altıncı Ders
Peltek (Se) de denile (Se) ث harfi sadece Arapça kökenli kelimelerde kullanılır.
Türkçe kelimelerde asla kullanılmaz.
Türkçe kelimelerde (Sin) س harfi ince okunurken (Sad) ص harfi kalın okunur.
Arapça ve Farsça kelimelerde ise dilin kurallarına göre ince veya kalın okunabilir.
ث ث ث ث SE
س س س س SİN
ص ظ ع ط SAD
Kesret نرثت Sevab ثواب Saniye اثهیو
Kesir نثری Eser اثر Sebat ثبات
ً
Misal مثال Osmanlıca ظامثهلیجو Sena ثيا
ص س
Soymak ظومیاق Sekiz سکز
Sağlam ظاغالم Sert رست
Saçma ظامچو Sefer سفر
Satıcı ظاتیجی Silah سالح
Sahib ظاحب Saat ساظت
Salata ظالتو Sahte ساختو
متو Serçe رسچو
Sıtma ظی
Sabun ظابون Kestane کس تاهو
Yedinci Ders
Noktalı (Hı) خ harfi tıpkı (Se) ث harfi gibi Türkçe kelimelerde kullanılmaz. Arapça
ve Farsça kelimelerde kullanılan bu harf (Ha) gibi okunur.
Türkçe kelimelerde (Ha) ح harfi kalın olarak okunur. Arapça ve Farsça kelimelerde
ise o dilin kurallarına göre okunur.
Türkçe kelimelerde (He) ه harfi ince olarak okunur. Ayrıca (He) harfi özellikle
kelime sonlarında (e) ve bazen de (a) sesini karşılar. Biz buna okutucu (He) diyoruz.
Okutucu (He) ه kendisinden sonra gelen harfle birleşmez.
Atmaca آمتاجو İşte ایض تو Araba آرابو
Bağlama ابغالمو İğne ایگنو Tarla اترهل
Perde پرده Aşhane آش خاهو Sıra ظریه
alıntıdır
Sekizinci Ders
Noktalı (Hı) خ harfi tıpkı (Se) ث harfi gibi Türkçe kelimelerde kullanılmaz.
Arapça ve Farsça kelimelerde kullanılan bu harf (Ha) gibi okunur.
Türkçe kelimelerde (Ha) ح harfi kalın, (He) ه harfi ise ince olarak okunur.
Arapça ve Farsça kelimelerde ise o dilin kurallarına göre okunur.
Okutucu (He) ٍ kendisinden sonra gelen harfle birleĢmez.
ح ح ح ح HA
خ خ خ خ HI
ه ُ ِ َ - ٍ HE
Hilâfet خالفت Haberci خربیج Hâdim خادم
Huysuz خویزس Harâbe خرابَ Hâtırlamak خاطرالمق
Hayâl خیال Husûs خعوص Hâlis خاًط
ه ح
Hep ُپ Rahmet رمحت
Hücum جهوم Hacı حایج
Şahadet صِادت Hazır حارض
Hiç ُیچ Hazret حرضت
Heykel ُیلک Hakikat حلیلت
İhanet اُاهت Hile حیهل
Çehre چِرٍ Mahlûk حملوق
Kelime sonlarında kullanılan (He) ٍ harfi e-a alarak okunur.
Atmaca آمتاجَ İşte ایض تَ Araba آرابَ
Bağlama ابغالمَ İğne ایگٌَ Tarla اترهل
Perde پردٍ Aşhane آش خاهَ Sıra ظریٍ
Dokuzuncu Ders
ذ ذ ذ ذ ZEL
ض ض ض غ DAD
ظ ظ ط ظ ZI
ز ز ز ز ZE
ژ ژ ژ ژ JE
Arapça kelimelerde kullanılan (Zel) ذ , (Dad) ض ve (Zı) ظ harfleri Türkçe
kökenli kelimelerde kullanılmazlar.
(Zel) ذ harfine peltek (Ze) de denir. Fakat Osmanlıcada okunurken normal
(Ze) ز olarak okunur.
(Je) ژ harfi (Ze) ز harfinin üç noktalı halidir ve bize bu harf Fars alfabesinden
geçmiĢtir. Türkçe kelimelerde kullanılmayan bu harf ya Fars kökenli
kelimelerde veya dilimize Batı dillerinden geçmiĢ kelimelerde kullanılır.
(Dad ) ض ve (Zı) ظ harfleri Arapçada kullanıldığı gibi Farsçada da
kullanılmıĢtır. Fakat Farslar (Dad) harfini mahreçten dolayı (Zad) olarak
isimlendirmiĢler ve kalın (Za) olarak seslendirmiĢlerdir. Bundan dolayı
Osmanlıcada (Dad) harfiyle yazılmıĢ kelimelerin bir kısmı (Da) sesiyle
okunurken, bir kısmı da (Za) sesiyle okunmuĢtur.
Türkçe kelimelerin yazımında ze ve za seslerini sadece (Ze) ز harfi karĢılar.
Zade زادٍ Zorlamak زورالمق Kazı كازی Kız كزی
Zahmet زمحت Züğürt زوگورت Yazı ایزی Yüz یوز
Zeki زیک Ziyade زایدٍ Gözü کوزی Düz دوز
Ejderha اژدرُا Jale ژاهل Jüri ژوری
Müjde مژدٍ Jilet ژیلت Jülide ژوًیدٍ
Nejad ىژاد Pejmürde پژمردٍ Jandarma ژاهدارما
Ramazan رمضان Zalim ظامل Zat ذات
Zabıta ضابطَ Zarafet ظرافت Zakir ذاکر
Darbe رضبَ Zafer ظفر Zemin ذمني
Kadı كایض Zuhur ظِور Mezheb مذُب
Fazilet فضیلت Mazlum مظلوم Zevk ذوق
Arz ظرض Zahir ظاُر Azab عذاب
كل كيفم كل
اژدرُا كزی
ابق صو کوچوك اوردٍ ك
هَ خوش یوزویور
حاووزدٍ گزٍ رٍ ك
بزی سوزویور
یوزوب گزٍ رکن
داًوب چیلییور
بیاض تویيدن
ایيجی آكییور
Onuncu Ders
Osmanlı Türkçesinde kalın (ka) sesini (kaf) ق harfi verirken ince (ke) sesini
(kef) ك harfi vermektedir.
Osmanlı Türkçesin‟de kalın (ga – ğa) seslerini (gayn) غ harfi verirken ince
(ge–ğe) sesini (Farsi Kef) گ harfi verir. (Yayi Kef) harfi ise bazı kelimelerin
okunuĢlarında (ye) sesini karĢılar.
(Yayi Kef) aslında ayrı bir harf olmayıp (Kef) harfinin kullanıldığı bazı Türkçe
kelimelerin telaffuzunda kullanılır.
ق ك ل ق KAF
غ ع غ ع GAYN
ك ن ى م ARABÎ KEF
ک گ گ گ FARSĠ KEF
YAYĠ KEF - -
ڭ - ڭ ڭ TÜRKÎ KEF
ك ق
Ekin اکني Kitab نتاب Kazı كازی Kız كزی
كاابق Kabak كول Kol – Kul هسىني Keskin چکیي Çekil
Zeki زیک Kelam الكم Kırık كرییق Kaşık كاص یق
Krem کرم İyilik اییكل Çakıl چاكیي Karga كارغَ
Türkçe تورکچَ Kelebek لكَ بم Korkak كوركاق Akın آكني
Kilim کیلمی Köylü کوییل Kış كيش Kar كار
ادب يا هو
(Kâfi Nuni), (Nazal Ne), (Sağır Kaf) da denilen (Türkî Kef) ڭ (Nun) harfi gibi
okunursa da asıl söyleniĢi genizdendir. Türkçe kelimelerde kullanılan bu harf
kelimelerin baĢında bulunmaz. Daha çok tamlamalarda, mülkiyet bildiren
eklerde ve bazı kelimelerin yazımında kullanılır. Kullanıldığı kelimelerde (Türkî
Kef) in noktaları çoğu kez gösterilmeyebilir.
(Kef) Harfinin (Vav) gibi okunduğu birkaç istisna kelime de vardır. Buna (Vavi
Kef) de denir.
Sövmek سومکم Dövmek دومکم Güvercin کوکرجني
Üvez اونز Güverte هوهرتَ Gövde کوکدٍ
گ غ
Güya گوای Eğri اگری Garb عرب Dağ طاغ
Git گیت Değil دگي Garaj غاراژ Sağlam ظاغالم
Günah گياٍ Eğer اگر Yorgan یورغان Soğan ظوغان
Güneş گووش İğne ایگٌَ Guruş عروش Bağla ابغهل
Gölge گوًگَ Düğme دوگمَ Gazi غازی Çığlık چیغلق
Girdab گرداب Değişme دگيضمَ Gayret غریت Yağlı ایغیل
Ona اوڭا Benzer بڭزر Çene چڭَ Andırmak آڭدیرمق
اوڭیل Ünlü اتڭری Tanrı بڭا Bana آڭا Ana(Ona)
Yeni یڭی Anla آڭال Son ظوڭ Senin س يڭ
Sonra ظوڭرٍ Ün اوڭ Karanlık كاراڭلق Yanlış ایڭليش
En اڭ Önce اوڭجَ Geldin لكدڭ Sözün سوزڭ
Kolun كوًڭ Onarmak اوڭارمق Yazınız ایزیڭز Deniz دڭ
(Kef) Harfinin (Vav) gibi okunduğu birkaç istisna kelime de vardır. Buna (Vavi
Kef) de denir.
Sövmek سومکم Dövmek دومکم Güvercin کوکرجني
Üvez اونز Güverte هوهرتَ Gövde کوکدٍ
On Birinci Ders
(Ayın) ع harfi Arapçaya mahsus bir harftir. Türkçe kökenli kelimelerde asla
kullanılmaz.
Arapça kelimelerde (a, ı, i, o, ö, u, ü) seslerinin hepsini karĢılar.
Kelimelerin sonunda yer alırsa cezimli okunur ve kesme iĢareti ile ifade edilir.
Âlim عامل Abid عابد Asker ظسکر Âşık عاصق
ظراق Irak ظرق Irk ظرض Irz - Arz ظیال Iyal
İrfan ظرفان İbret عربت İlac عالج İbadet ظبادت
Unvan ظيوان Ulema علام Ömer معر Osman ظامثن
On İkinci Ders
ع ظ ع ظ AYIN
ش ص ض ش ġIN
ف ف ف ف FE
م م م م MĠM
ن ه ي ن NUN
Ne هَ Mümkün ممکون Fatih فاحت Şerbet سسبت
Nazlı انزیل Memleket مملکت Fırça فرچَ Şemsiye مشس یَ
Nezaket ىزاکت Memur مامور Fakat فلط Şöyle صویهل
Niçin هیچون Milyon میلیون Fakir فلری Şehir صِر
Osmanlıca metinleri okumya giriş (Metin Açıkel)
|