[EyMeN&TaLhA]

FIKIH USULÜ ÜNİTE 1.ÖZET



Fıkıh İlminin Konusu: Fıkıh ilminin konusu, şer’i ameli konulara dair esaslar/hükümler teşkil eder ki bu esaslar fıkhi hüküm diye isimlendirilmektedir.

Fıkıh Usulü Bilimi: Usulü fıkıh, müçtehidin (fakihin) şer’i ameli hükümleri (yani cüz-i hükümleri, yani namaz farzdır gibi..) tafsıli delillerinden (yani hadis ve ayetlerden) çıkarabilmesine yarayan kurallar bütünüdür.

Fıkıh: ŞER’Î AMELİ hükümleri TAFSILÎ delillerinden elde edilmiş olarak bilmektir. Bir konuyu derinlemesine ve bütün incelikleriyle delilleriyle bilmek ve bununla beraber onunla amel etmeyi de kapsar. Bu ilim dalında uzman olan kişiye “fakih” denir.

"İslami bir terim olarak fıkıh, şer’i ameli konulara ilişkin Allah’ın mesajını Kur’an ve Sünnet referanslı olarak inceleyen bilim dalını ifade eder."

"Fıkıh, kişinin lehine ve aleyhine olan şeyleri bilmesidir." İmam Azam

"İmam Azama göre Fıkıh her türlü dini bilgiyi kapsar"

"Fıkıh, Şer'i deliller Ve Hükümler Bilgisidir"

"Fıkıh İlmi talipleri üçe ayrılır:
+İlmi Ezberleyip, delilini bilmeyenler, (Fakih Değil)
+İlmi Ezberleyip, delilini bilen fakat, ilmiyle amil olmayan(Fakih değil)
+İlmi Delilleriyle Bilir, Kaideleri Bilir (usulü fıkıh) Ve ilmiyle Amildir. (FAKİH)

Fıkıh İlminin Konusu: Şer’i ameli hükümler ve öncelikle de bu hükümlerin dayanakları olan şer’i delillerdir.

Hüküm: Bir şey hakkında bir durumun olumlu veya olumsuz olarak belirlenmesi demektir.

""Mesela Ateş Yakıcıdır - Namaz Farzdır - Şarap Haramdır.Yalnızca Şer'i hükümler Fıkıh ilminin konusuna girmektedir. Yani "Ateş Yakar" gibi bir hüküm fıkha girmez.""

tafsili delil 6

Cüz'i Hüküm: Mükelleflerin herhangi bir konudaki fillerine ilişkin şer'î ameli hükümdür.

Külli Hüküm: Delilleri inceleme ve hüküm çıkarma için metodlar, kurallar bütünüdür.

Tafsili Delil: Mesela; Orucun farziyetini bildiren ayet ve hadisler, Orucun farziyeti konusunda tafsili delildirler.

İcmali Delil: Hadisleri İhtiva eden kaynak yani SÜNNET gibi.. Ayetleri İhtiva eden kaynak KURAN gibi..

FIKIH USULÜ İCMALİ DELİLLERDEN KÜLLİ HÜKÜMLER ÇIKARIR
FIKIH İLMİ TAFSİLİ DELİLLERDEN CÜZİ HÜKÜM ÇIKARIR.
YADA
FIKIH USULÜ KÜLLİ HÜKÜMLERİ İCMALİ DELİLLERDEN ÇIKARIR
FIKIH İLMİ CÜZİ HÜKÜMLERİ TAFSİLİ DELİLLERDEN ÇIKARIR.



Nakli/Sem'i Delil: Naklî veya sem’î delil diye de ifade edilen deliller, oluşumunda müçtehitlerin katkısı olmayıp, şâr'iden nakledilen şer’î asıllardır. Yani Hadisler/Sünnet ve Kur'an.

Aklî Deliller: Aklî deliller ise nakli delillerle bağlantılı olmakla birlikte aklî muhakeme ve beşeri yorumun ağırlıkta olduğu, oluşmasında müçtehitlerin katkısı bulunan delillerdir.

EDİLLE-İ ERBAA (Dört delil): Kur'ân, Sünnet, İcmâ, Kıyas.


Nakli/Sem'i Delil Akli Delil

Şer'i Delil: Şer'i delil Kuran ve Hadislerdir.
Kur'an: Kur'an Ayetlerinden şüphe yoktur.
Kur'an-ı Kerim Sübut bakımından Kat'i dir.
Kur'an-ı Kerim Sübut bakımından kati olduğu halde Delalet bakımından hepsi kati değildir.

"Sübut aidiyyettir. Yani Ayet ise Allaha ait olup olmaması, hadis ise Rasulullaha ait olup olmaması."
"Delaletleri zannî olanlar, dolaylı şekilde hüküm bildiren veya yorum ve izaha muhtaç olan delillerdir"


Hadis: Hadislerin Bir kısmı Sübut bakımından kat'i, birkısmı kat'iye yakın bir kısmı ise zannidir.

""Nakli Deliller Dörde Ayrılır:
+Hem sübut hem de delaleti kat'î olan nasslar.
+Sübutu kat'î, ancak delaleti zannî olan nasslar.
+Sübutu zannî delaleti ise kat'î olan nasslar.
+Hem sübut hem de delalet bakımından zannî olan nasslar.""

ÖRNEK:

Namazda Fatiha Suresini Okumak Vaciptir. Kur'an-ı Kerim’de namazlarda Fatiha suresinin okunması gerektiğine dair açık bir ayet bulunmamaktadır.
Ancak ال صالة لمن لم يقرأ بفاتحة الكتاب
Fatiha suresini okumayanın namazı yoktur (geçerli olmaz)” şeklinde bir hadis bulunmaktadır. Bu hadisin delaleti kat'îdir. Yani bu hadisi işiten herkes namazda Fatiha suresinin okunmasının zorunlu olduğunu anlar. Ancak bu hadis ahat olarak rivayet edildiği için sübut bakımından zannîdir. Sübutu zannî, delaleti kat'î bir nassla emredilen bir davranışın en üst düzey hükmünün vacip olabileceğine dair fıkıh usulü kaidesi bu tafsılî delillere uygulandığında, namazda Fatiha suresini okumanın hükmünün vacip olduğu sonucuna ulaşılır.


ALINTIDIR