[Muallim]

]Su an belki ögrencilik günlerini yasiyorsunuz. Yakin bir zamanda mezun olup, bazilariniz üniversiteye gidecek, bazilariniz ise bir meslek sahibi olacak. Yasaminizin bu dönemi de dahil olmak üzere, tüm dönemlerinde görgü anlayisiniz; tavirlarinizin, hareketlerinizin, konusmalarinizin kalitesini belirleyecek. Kardesinizle yaptiginiz bir sohbetten, bir toplantida yaptiginiz konusmaya, bir is görüsmesindeki tutumunuza veya bir törene katilirken gösterdiginiz tavra kadar davranis biçimlerinizi ortaya koyacak.
Görgü kurallari, insan ve toplum için gerekli olan kurallar zinciridir. Ancak bu kurallar zincirinin özünü kavradiginizda, bu incelikleri yüzeysel olarak degil, ruhunuzda hissederek yasadiginizda ve hepsinden de önemlisi neden yasadiginizin bilincinde oldugunuzda, iste o zaman görgü, sizin için bir yasam felsefesi haline gelmis demektir.
Yazar Aylin Atmaca, gençlerin uymasi gerekli görgü kurallarini “Gençler Için Görgü Kurallari” isimli kutapta topladi. Kitapta yer verilen görgü kurallari ile ilgili bazi püf noktalari söyle:

Genel tavirlar ile ilgili görgü kurallari
Hosgörülü ve iyimser olun. Bu, çok önemli bir görgü ve nezaket kuralidir. Olumsuz insanlar çevrelerine sürekli negatif bir elektrik yayarlar. Böyle bir ruh halinden her seyden önce kendiniz için sakinin.
Elestiriyi dogru yerde ve zamanda yapin. Unutmayin ki öfke duymadan, kisisellestirmeden ve samimiyetle yapilan elestiri makbuldür.
Baskalarina rahatsizlik verecek davranislardan kaçinin.
Ziyaretlerin kisa ve zamanli olmasina özen gösterin.
Gerektiginde özür dilemesini bilin. Bu hem çok olgun hem de görgüye yakisan bir tavirdir.
Verdiginiz sözü mutlaka tutmaya çalisin. Yerine getiremeyeceginizi düsündügünüz sözler vermeyin.

Insan iliskilerinde uyulmasi gereken görgü kurallari

Itici konular hakkinda konusmayin, bu tip konular açmayin. Insanlarin hoslanmadigini bile bile böyle konulari anlatmaya devam etmeyin.
Baskalarinin hata, kusur ve yanlislari üzerine igneleyici sözlerle uyarida bulunmayin. Söylemek istediginiz bir sey varsa düz ve samimi bir sekilde söyleyin.
Herkese rast gele ögüt vermeye kalkismayin. Bir elestiri yapacaksaniz o kisiyle samimiyet derecenizi ve yakinliginizi göz önünde bulundurun.
Bir sey isteyeceginiz zaman rica ederek isteyin. Ancak bunu yaparken de abartili bir kibarlasma tavri içine girmeyin.
Sosyal bir topluluga girdiginiz vakit ne asik suratli ne de asiri neseli bir tutum sergileyin. Normal, güler yüzlü, medeni bir tavir içinde olun.

Konusma adabi
Birisiyle konusurken, yüzüne bakarak, göz temasi kurarak konusmak çok önemlidir.
Güzel konusmanin en önemli ölçülerinden birisi, güzel ahlaka uygun olmasidir. Eger buna gereken önemi vermezseniz, diger her konuda özenli olsaniz bile, konusmaniz deger kazanmaz.
Konusmalarin saygi sinirlari içinde olmasi da çok önemlidir.
Güzel ve anlamli konusmanin yolunun samimiyetten geçtigini unutmayin.
Zorlanarak konusuyormus gibi bir imaj olusturmaktan kaçinin.

Dinleme adabi
Tipki konusurken oldugu gibi dinlerken de mutlaka muhatabiniz ile direkt baglanti kurun. Karsinizda size yönelik olarak birisi konusurken gözlerinizi etrafta gezdirmek, ilgili kisiye degil de etrafa bakmak, ilgilenmemek veya ilgisiz görünmeye çalismak büyük görgüsüzlük ve kabaliktir. Konusan kisiyi, kendisine bakarak dinleyin.
Asla karsinizdakinin sözünü kesmeyin. Söyleyeceginiz bir sey o an akliniza gelse bile böyle bir kabaligi yapmayin. Konusmak için mutlaka karsinizdakinin sözünün bitmesini bekleyin.
Dinlerken, karsi tarafi anladiginizi hissettirmeniz çok önemlidir. Aksi halde konusmaci kendisini yalniz hissedebilir. Anladiginizi, eger ayni sekilde düsünüyorsaniz karsi tarafin fikirlerini paylastiginizi bakisinizla, mimiklerinizle belli edebilirsiniz.

Hitap sekilleri
Yeni tanistiginiz bir kisiye kesinlikle “sen” diye hitap etmeyin. Aile üyeleri, yakin arkadas ve yakin akraba olmadikça kisilere “sen” diye hitap etmeniz görgü ve nezaket açisindan uygun degildir.
Sizden yasça büyük kisilerin size “sen” diye hitap etmesi sizi yanilgiya sürüklemesin. Bu saygi açisindan mahsurlu degildir ancak sizin sizden yasça büyük kisilere karsi böyle bir hitap sekli kullanmaniz yakisik almaz.
Ismini bilmediginiz birisine seslenmek zorunda kaldiginiz zaman kibarca “bakabilir misiniz, beyefendi, hanimefendi” gibi ifadelerle seslenmeniz süphesiz saygiya en uygunu olacaktir.

Selamlasma adabi
Selam veris tarzinizla kisiliginizin yapisi hakkinda karsi tarafa fikir verebilirsiniz. Örnegin ciliz, kendine güvensiz bir sesle, varla yok arasi verilen bir selam hemen anlasilir. Güçlü, tok bir sesle, kararli bir sekilde verilen selam da ayni sekilde kuvvetli bir kisiligin göstergesi olur.
Birisi size selam verdiginde selamini alin. Selami en güzel sekilde almaya özen gösterin.
Selam verildiginde o an önemli bir isle mesgul olsaniz bile karsilik vermeyi ihmal etmeyin.

Yemek adabi
Birisine yemek ikraminda bulunurken kaba, emredici veya lütfedici bir üslup degil, nazik ve sefkatli bir üslup kullanin.
Ikramdaki en önemli inceliklerden birisi de sunacaginiz yiyecegin en güzel kismini karsi tarafa vermenizdir. Ancak bunu kesinlikle karsi tarafa hissettirmeden yapmalisiniz.
Yemegi elestirmek, yemekte kusur bulmak ve bunun gibi kaprisli tavirlar görgüyle ve nezaketle bagdasmaz.
Yemek yerken agzin mutlaka kapali olmasi gerekir. Söyleyeceginiz bir sey varsa da o an yeme isleminizin bitmesini beklemelisiniz. Yemek yerken ayni anda konusmak görgüsüzlüktür.

Ziyaret adabi
Misafire ikramda bulunacaginiz zaman bunu içinizden gelerek yapmalisiniz. Asla bir külfet oldugunu düsünmemelisiniz.
Ziyaret edeceginiz kisiyi önceden haberdar etmeniz bir nezaket ve incelik kuralidir. Telefon açarak karsi tarafa bunu bildirebilir ve aldiginiz cevaba göre programinizi yapabilirsiniz.
Sabahin erken saatleri, gece geç saatler, tatil günleri gibi zamanlar ziyaret için tercih edilmemelidir.
Özellikle uyku, yemek ve is zamanlarini ziyaret saati olarak seçmemelisiniz.

Oturma kalkma adabi
Odada otururken, odaya evin büyüklerinden birisi veya bir misafir girdigi zaman ayaga kalkip yer verin. Aslinda gelen kisi yasça sizden büyük olmasa da yeni birisi geldiginde yerinizden kalkarak gelen kisiye yer açmak bir nezakettir.

Özellikle okulda, dersanede, sinifta ve bunun gibi kalabalik olarak bulundugunuz ortamlarda, sandalyede dik ve sallanmadan oturmaya dikkat etmelisiniz.

Mektup yazma adabi

Mektup yazarken dikkat etmeniz gereken en önemli inceliklerden birisi, muhatabinizin mevkisi, yasi ve yakinlik derecenize uygun hitap ve üslup kullanmanizdir.

Mektup yazarken okunakli bir yazi kullanmalisiniz. Okuyan kisi açisindan mektubun akici ve rahat bir sekilde okunabilir olmasi önemlidir.

Mektubun görünüm olarak da temiz ve karalanmamis olmasina dikkat edebilirsiniz.

Telefonla konusma adabi
Bir arama yaptiginizda ilk yapmaniz gereken kendinizi tanitip sonra da konusmak istediginiz kisinin adini söylemenizdir.
Telefonu siz açtiginizda, eger aranan kisi baska birisiyse, sakin o kisiyi bulundugunuz yerden bagirarak çagirmayin. Yanina giderek telefonu oldugunu söylemeniz görgüye uygun olur.
Okul, dersane gibi ortamlarda özellikle ders esnasinda cep telefonlarinin kapali tutulmasi önemlidir.

Internet ve görgü kurallari
E-mail yoluyla karsi tarafa göndereceginiz metinlerde, daima nezaketli ve efendi bir üslup içinde olmalisiniz. Kisilerin kisilik haklarina yönelik olumsuz sözlere, hakaretlere yer vermemeye dikkat etmelisiniz.
Internet, eger akilci kullanilmazsa sizin için çok ciddi bir vakit kaybina dönüsebilir. Mümkün olabildigi kadar interneti sohbet, sakalasmak gibi amaçlarla degil de bilgi alisverisi, haberlesme, arastirma, kültür artirimi gibi amaçlarla kullanirsaniz daha çok faydasini görürsünüz.
Büyük harflerle yazmak, internet dilinde “bagirma” anlamina geldigi için, böyle bir niyetiniz olmasa bile, bundan kaçinin.

Kiyafet ve giyinme
Renk ve model seçiminde ciddi ve agirbasli kiyafetleri seçmeniz, size daima saygin bir özellik kazandiracaktir.

Is görüsmelerine gideceginiz zaman, unutmayin ki kiyafet, çok önemli bir tavsiye mektubu gibidir. Is yerlerinde de agirbasli ve ciddi giyim tarzi makbuldür.

Borç ve ödünç alma adabi
Hiçbir yakinliginiz olmayan, tanimadiginiz kisiler ile böyle bir diyaloga girmekten kaçinin.
Unutmayin ki insan unutkan bir varliktir. Gerek sizin gerekse borç aldiginiz kisinin unutma veya yanlis hatirlama ihtimaline karsi yaninizda bir sahit bulundurabilir veya hatirlamaniz için not alabilirsiniz.
Karsi taraftan borç para veya bir esya ödünç isterken asla israrci olmayin. Teklifinizi bir kez yaptiktan sonra karsi tarafin tepkisini gözleyin. Talebinizi bir kez söylemeye dikkat edin.
O an için zor sartlar ve konumda olsaniz bile, mutlaka ödünç aldiginiz esyayi veya parayi zamaninda geri verin.

Kapilardan geçiste öncelik sirasi
Apartman veya bir magazanin kapisindan içeri girerken, dogal olarak kim öndeyse o kisi önce girebilir. Ancak kapiyi arkadan gelen kisinin yüzüne kapanmayacak sekilde hafifçe tutmak veya buna dikkat ederek girmek önemlidir.
Girerken siz önde olsaniz bile, arkanizdaki kisi yasli, özürlü veya küçük bir çocuk ise mutlaka önceligi ona birakin. Hatta geçmesine yardimci olarak kapiyi tutabilirsiniz.
Kapi araliklari, koridor, köse baslari gibi dar yerlerde, geçisi engelleyecek sekilde durmaktan, birisiyle sohbet etmekten kaçinin.

Merdivenlerde öncelik sirasi
Merdivenlerden inip çikarken öndeki ve arkadaki kisileri sikintiya sokmadan hareket etmelisiniz. Ne çok hizli ne de asiri yavas, normal ve itidalli bir hizla hareket edebilirsiniz.
Merdiven inis ve çikislarinda tutunacak tarafi yaslilara, çocuklara ve özürlülere vermeyi ihmal etmeyin. Bu kisilerin geçislerinde onlara kolaylik taniyin.

Asansörlerde
Asansörde diger kisiler ile sohbet etmek, dostluk kurmaya çalismak basit hareketlerdir. Ciddi ve agirbasli bir sekilde çikilacak kata kadar bekleyip eger gerekiyorsa diger kisileri selamlayarak inmek daha uygun bir tavir olabilir.
Asansör ile ilgili dikkat gösterilmesi gereken önemli detaylardan birisi de asansörden indikten sonra kapisini kapatip asansörün geri gitmesinin saglanmasidir.
Asansörleri amacina uygun kullanmaya dikkat etmeli, gereginden fazla yük tasitarak bozulmasina sebep olmamalisiniz.

Sokaktayken
Sokakta bir seyler yiyerek, içerek yürümek son derece basit hareketlerdir. Bu tip tavirlarda bulunmamaya titizlik gösterebilirsiniz.
Aceleniz oldugu anlarda sokakta kimseye çarpmamaya dikkat edin.
Yollara kesinlikle yiyeceklerin paket kagitlarini, içecek kutularini ve bunlar gibi çöp olabilecek seyleri atmayin, mutlaka bir çöp kutusu bulup ona atin.

Yagisli havalarda nelere dikkat edilmelidir?
Birikmis sularin yanindan geçerken dikkatli olmali ve kimsenin üzerine su siçratmamalisiniz.
Yagisli havalarda dogal olarak semsiye kullanmaniz gerekir. Ancak açarken çevrenizde bulunan kimseye zarar vermemeye dikkat etmelisiniz.

Alisveris yaparken
Alisveris yapilan yere girerken, öncelikle çikan müsterilere yol vermelisiniz.
Magazanin kapisini, camini tutarak degil, tutma yerini kullanarak açmalisiniz.
Yagmurlu günlerde eger yaninizda semsiye tasiyorsaniz, semsiyenizi giriste uygun bir yere birakmalisiniz.
Magazanin koydugu genel kurallara veya belli bir sira düzeni varsa buna uymalisiniz.

Kütüphanedeyken
Kütüphanedeyken yiyecek, içecek ile ugrasmak, yanindaki kisi ile sohbet etmek, çok fazla hareket etmek gibi tavirlardan kaçinmalisiniz.
Birisiyle veya kütüphane görevlisiyle konusmaniz gerektiginde de seslenmek yerine yanina giderek sessizce konusmalisiniz.
Çevrenizdekilerin ve diger çalisanlarin dikkatini dagitacak her türlü hareketten kaçinmalisiniz.

Tasitlarda dikkat edilmesi gerekenler
Tasitlara binerken ve inerken önceligi daima yasli, özürlü ve çocuklara verin. Önceliginiz daima yardima ihtiyaci olan kisiler olsun.
Birçok ortamda oldugu gibi umumi araçlarda da yüksek ve rahatsiz edecek sesle konusmamaya, sakalasmamaya ve çevrenizdeki kimseyi rahatsiz etmemeye özen göstermelisiniz.
Çevrenizle ilgilenmeden, sakin ve ciddi bir tavir içinde olmaniz, en dogru olanidir.

Bir konferanstaysaniz,
Öncelikle konferans, seminer gibi yerlere gideceginiz zaman not kagidi, kalem gibi dinlerken ihtiyaciniz olacak malzemeleri de yaninizda götürmelisiniz.
Konferansin programinda dinleyicilere eger soru sorma hakki veriliyorsa soru sorun.
Soru sorarken karsi tarafi zor durumda birakan, nezaketten uzak söz ve üsluptan kaçinmalisiniz.

Kutu:

Erdem sahibinin degerini yine erdem sahibi olanlar bilir.
Hz. Ali

Maddi ve teknik güç, ancak manevi ahlak gücü ile beraber oldugu zaman gerçek bir üstünlük gösterir.
Fuad Köprülü

Ne kadar yasadigimiz degil nasil yasadigimiz önemlidir.
Bailey

Nezaket, fikir ve ahlak kültürünün bir simgesidir.
Voltaire
Nezaket, bizi zor ve siddetten daha kolay nezakete zorunlu kilar.
Shakespeare

Bir insanin karakterini anlamak istiyorsaniz, onun okudugu ya da güldügü seylere dikkat edin.
John K. Bangs

Ölçü her seyde gereklidir, nezakette ise kaçinilmaz.
C. Sehabettin



Güzel ahlakli insan… Iyi huyludur, yumusak huyludur. Öfkelendiginde öfkesini yenendir.
Küçük konularin hirsina kapilmayandir.
Mütevazi ve alçakgönüllü olandir.
Dogruluktan ayrilmayan ve adalet sahibi olandir.
Olaylari büyüten degil, yatistirici olandir.
Kötülüge karsi iyilikle karsilik verebilendir.
Ikiyüzlü degil, samimi olandir.
Dogru ve isabetli düsünerek, kararlarini ona göre verendir.
Ince düsünebilendir.
Her olay karsisinda dengeli olandir.
Basitlikten, bayagiliktan tamamen siyrilmis olandir.
Bütün güzel huylar ile donanimli olandir.
Karsisindakine güven duygusu verendir.
Samimi olandir.
Sefkat, merhamet ve hosgörü sahibidir.
Verdigi sözde durmaya çalisandir.
Sadece kendi aklina göre degil, baskalarina danisarak hareket etmeye özen gösterendir.
Kendi ihtiyaçlarini degil, karsi tarafin ihtiyaçlarini ön planda tutandir.
Insani özellikleri ruhunda ve hayatinin her aninda üzerinde tasimasini bilendir