[EyMeN&TaLhA]

islam ahlak felsefesi

1. I. Davranışın ruhta yerleşmiş olması

II. Davranışta seçme özgürlüğü ve iradenin olması

III. Davranışın bir amaca yönelik olması

IV. Davranışın düşünme ve zorlama olmadan kolaylıkla meydana gelebilmesi

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri bir davranışın ahlaki olabilmesine engeldir?

A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) I ve III
D) II ve IV
E) Yalnız IV

2. Öznel yönüyle bireyin niyet, anlayış ve tutumunu, nesnel yönüyle de ahlak, töre ve alışkanlıkları niteleyen terim aşağıdakilerden hangisidir?

A) Vicdan
B) Moral
C) Sağduyu
D) Gelenek
E) Etik

3. Ahlak tarihinde her türlü ahlakî eylemin, salt ödev duygusundan kaynaklandığını ileri süren düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karl Jaspers
B) David Hume
C) Immanuel Kant
D) Saint Augustine
E) William James

4. Aşağıdaki düşüncelerden hangisi Sokrates’e ait olamaz?

A) Ahlaki değerlerin kaynağı bilgidir.
B) Hiç kimse kötüyü isteyerek yapmaz.
C) Erdemlilik mutluluk demektir.
D) Mutluluk hazlardadır.
E) Erdem ile bilgi aynıdır.

5. Ahlakın din tarafından belirlendiği dönem hangisidir?

A) İlkçağ
B) Orta çağ
C) Yeni çağ
D) Yakın çağ
E) Altın çağ


6. I. Tabiatın kanunlarıyla ahlak ilkeleri çelişmez.

II. Erdemle, kendimizi koruma isteği arasında bir bağ vardır.

III. İrade hazları takip ettiğinde en yetkin erdem oluşur.

IV. Erdeme ulaşmış ruh yetkin olduğu için en açık seçik tasavvurlara sahiptir.

V. Ahlaklı yaşamın yolu, aklın ışığında zararlı tutkularla savaşarak özgür düşünüşün gereğini yerine getirmektir.

Spinoza’nın etikle ilgili görüşleri dikkate alındığında yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri ona ait olamaz?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) III ve IV
E) I ve II


7. I. “Can çıkar huy çıkmaz”

II. “Yedisinde ne ise yetmişinde de odur.”

III. “Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim.”

IV. “…Bir toplum kendilerindeki iyi özellikleri değiştirinceye kadar Allah, onlarda bulunanı değiştirmez...”

V. “Dağın yerinden oynadığını işittiğiniz zaman (belki) tasdik edebilirsiniz; fakat bir insanın ahlâkının değiştiğini duyarsanız tasdik etmeyiniz; çünkü o, yine tabiatında olan alıştığı şeye döner”

Yukarıdaki hangisi ya da hangileri ahlakın değişebileceğine dair delillerdendir?
A) Yalnız I
B) II ve IV
C) Yalnız V
D) III ve IV
E) I, III, IV

8. İslam Peygamber’inin “Sevdiğin kimseye karşı duyduğun sevgide aşırılığa kaçma, belki bir gün o kimseyle bozuşabilirsin. Sevmediğin kişiye karşı da aşırıya gitme, belki onunla bir gün dost olursun.” sözleri hangi erdemli davranışın bir delili olarak benimsenmiştir?

A) Sabırlı olma
B) Adalet
C) Hoşgörü
D) Ölçülü olma
E) Hayâ

9. I. Ahlâk kendi ilkelerine uyulmasını benimseterek yapmaya çalışır.

II. Hukuk da ahlâk da toplumun düzenini sağlamak için bazı ilkeler belirlemişlerdir.

III. Hukuk kendine uyulmasını emreder ve uyulmaması durumunda ceza-i müeyyide uygulayacağını vaat eder.

IV. Hukukun emrederek yaptırdığını ahlâk benimsettirerek yaptırdığı için hukuk, ahlaktan daha etkindir.

Hukuk- ahlak ilişkisi için yukarıda ifade edilenlerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?

A) Yalnız II
B) Yalınız III
C) Yalnız IV
D) I ve IV
E) II ve III

10. I. “Yaşlılara bakmak iyidir” evrensel bir değerdir.

II. Değerler evrensel ve genel, değer yargıları yerel ve tikeldir.

III. Değer yargıları evrensel ve genel, değerler yerel ve tikeldir.

V. Değerler olgular üzerinde anlam kazanarak değer yargılarına dönüşürler.

Değer ve değer yargıları ile ilgili verilen bilgilerden hangisi ya da hangileri doğru değildir?

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız III
D) I ve IV
E) II ve III

11. I. Husun amaca uygun olmak, kubuh da amaca aykırı olmaktır.

II. Husun kendi başına, özü gereği iyi; kubuh da yine özü gereği kötüye işaret eder.

III. Husun sonuç itibariyle değil sadece başlangıç anında iyi olandır. Kubuh da ancak başkası nedeniyle kötü olandır.

IV. Husun, iyiye yaptığı katkı nedeniyle dünyada övülmeye; kubuh ise, kötüye verdiği katkı sebebiyle dünyada yerilmeye sebep olan şeydir.

Husun (iyi) ve kubuh (kötü) ile ilgili yukarıdaki bilgilerden hangisi ya da hangileri yanlıştır?

A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) Yalnız IV
D) I ve III
E) III ve IV

12. Aşağıdaki yazar- eser eşleştirmesinden hangisi ya da hangileri yanlıştır?

I. Farabi/ “es-Siyasetü’l-Medeniyye”

II. İbn Hazm/ “et-Tenbih ala Sebili’s-Saade”

III. İhvan-ı Safa/ “er-Risale”

IV. İbn Miskeveyh/ “Tehzibu’l-Ahlâk”

A) Yalnız I
B) Yalnız II
C) Yalnız IV
D) I ve IV
E) II ve IV

13. I. Bu anlayışta ahlakın konuları ve problemleri öncelikle Kur’an ve sünnetle çözülmelidir.

II. Bu anlayışa göre, temel naslarda yer alan ahlak ilkelerinin tartışmaya açılmadan benimsenmesi gerekir.

III. Bu anlayışta erdeme ulaşabilmek için, nefsin kötü duygularına ve eğilimlerine egemen olma amaçlanır.

IV. Bu anlayışta ahlak konularındaki fikirler daha çok dini nasların yorumu niteliğindedir.

Yukarıdaki önermelerden hangisi gelenekçi ahlak anlayışını tanımlamaz?

A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) Yalnız IV
D) I ve III
E) II ve IV

14. “Eşyalaşmanın hâkim olduğu seküler dünya, katı, insan dışı değerleri ve kişileri yok eden bir dünya” ifadeleriyle sekülerizmi eleştiren çağdaş düşünür aşağıdakilerden hangisidir?

A) Necip Fazıl Kısakürek
B) Cemil Meriç
C) Nazım Hikmet
D) Ziya Gökalp
E) Nurettin Topçu

15. I. Dinler dogma olduklarından dolayı eleştiriye kapalıdırlar. Bu kapalılık ahlak alanında tartışmayı, sorgulamayı engellemez mi?

II. Tanrı’nın isteklerini doğru olarak nasıl bileceğiz de onları ahlak esası yapacağız?

III. Tanrı’ya atfen belki de binlerce farlı din ve ahlak yorumu vardır. Bunların hangisini esas almalıyız?

IV. Ahlak ilkeleri oluşturmada ibadetler mi yoksa mistik öğretiler mi esas alınmalıdır?

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri ahlak alanında dine olumsuz yaklaşımı desteklemek için öne sürülen argümanlardan biri değildir?

A) Yalnız I
B) Yalnız III
C) Yalnız IV
D) I ve II
E) II ve IV

16. “Kamuoyu” ya da “efkar-ı umumiye” terimleri hangi yaptırım çeşidi ile ilgilidir?

A) Sosyal yaptırım
B) Tabii yaptırım
C) Dini yaptırım
D) Vicdani yaptırım
E) Hukuki yaptırım

17. …………………………… ahlâkî yaptırımların içsel boyutunu oluşturur ve kişinin eylemler karşısındaki manevi tatmini ya da vicdanî rahatsızlığıyla kendini gösterir.

Yukarıdaki boşluğa uygun ifadeyi yerleştiriniz.

A) Sosyal yaptırımlar
B) Tabii yaptırımlar
C) Vicdanî yaptırımlar
D) Dini yaptırımlar
E) Hukuki yaptırımlar

18. I. Bütün insanlar mutluluğu arzu ederler.

II. Haz ve acı faydalı ve zararlı olanın ölçüsüdür.

III. Adalet, erdemli bir yaşam için zorunludur.

IV. En yüksek hayat ilkesini hazdır.

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri Demokritos’un ahlak anlayışında yer almaz?

A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve III
D) II ve IV
E) I ve IV

19. I. Nefsini temizlemesi

II. Ruh ve beden sağlığını koruması

III. Mesleki becerilerini geliştirmesi

IV. Hevâsının çirkin niteliklerini kontrol altına alması

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri insanın hem kendisine hem de başkalarına karşı saygıdeğer olması için yapması gereken eylemler arasında yer almaz?

A) Yalnız II
B) Yalnız III
C) I ve II
D) II ve III
E) III ve IV

20. İlk Çağın ünlü filozofu ………………., iyiyi, bilgi, haz, ölçülülük, güzellik ve doğruluğun bir bileşeni olarak ele almıştır.

Yukarıda boş bırakılan yere uygun ifadeyi yerleştiriniz.

A) Demokritos
B) Platon
C) Epiküros
D) Sokrates
E) Aristoteles


cevap anahtarı=

1. C
2. E
3. C
4. D
5. B
6. C
7. D
8. D
9. C
10.C
11.B
12.B
13.B
14.B
15.C
16.A
17.C
18.B
19.B
20.B


alıntıdır