[nurşen35]

8. Ünite GÜNDELİK HAYATTA DİN




Asli sosyalleşme , birey toplumsallaşma sürecinde bütün verileri dünyayı içselleştirir ve sosyal kişiliğinin bir parçası olması çocukluk evresindeki bu süreç sonucunda bireyde kalan izler kolay kolay değiştirilemez.

Edward Tylor'a göre kültür, toplumun bir üyesi olarak insanın edindiği bilgi inanç, sanat , ahlak, yasa , adet ve diğer herhangi bir yetenek ya da alışkanlıkların girift bir bütünüdür. Gündelik hayatın kütürü insanların fiziki iktisadi , psiko - sosyal , fizyolojik ihtiyaçlarını karşılamak normal ilişki biçimleri kurabilmek için sahip olmaları gereken veya bu ilişkiler içerisinde ortaya çıkan kültürdür.
Gündelik hayatın iki belirleyicisi vardır. a) Geleneksel kültür b) Popüler kültür

GELENEKSEL KÜLTÜR = Toplumun hemen tamamı tarafından paylaşılan kökü çoğunlukla bilinemeyen bir tarihe kadar uzanan hayatın her alanını kapsayan nesilden nesile aktarılan kültürdür.

POPÜLER KÜLTÜR = Boş zaman faaliyetlerine veya tüketim eylemlerine yönelik olarak belirli üreticiler tarafından bir meta olarak ortaya konulan , elde edilmesi için belirli bir ücret ödenen hızla değişiklik gösteren kültürdür.

Kültür endüstrisinin gelişmesi - Kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması
Gelenek - din ilişkisini ortaya koyarken iki ayrı yaklaşımlar
a) Dinin tamamen kültürün bir ürünü ve parçası olduğu
b) Dinin geleneğin tamamını kuşattığı

Gelenek - din ilişkisi yargıları
a) Geleneğin en önemli özelliği dinselliğidir.
b) Kurucu Peygamberler gelenekle çatışma yaşarlar
c) Din geleneğinin en önemli belirleyicilerinden biridir
d) İnsanların dindarlık eğilimleri gelenek içinde din otoritelerince bid'at olarak görülen uygulamanın çıkması
sebep olabilir.

* Miladi yılbaşı eski putperest bayramı olduğunu Hıristiyanlar kabul etmişlerdir.
* Katolikler Hz. İsa'nın doğumunu 24 Aralık , Ortodokslar 6 Ocak olarak idrak ederler.
* Yedinci Gün Adventistleri kutlamazlar.
* Nedamet Cuması Hz. İsa'nın '' Göğe Yükseliş'' İncilde geçmediği için redederler.
* Yehova Şahitleri haçı kabul etmediklerinden Hz. İsa'nın düz bir direk üzerinde öldürülmüş, haç şeklinde bir direkte çarmıha gerilişine inanmazlar.
* İslamiyette iç içe geçmiş resmi din ( kitabi din) paralel din ( halk dini )

Kitabi din = Semavi din

Halk Dini = Dini kuruluşların veya ilahiyatçıların söylemlerinin yanında dinin gelenek içinde aldığı biçim
(paralel din)
* Hıdırellez kültürün din üzerindeki etkisine örnektir.

Dini Kültürün Etkisine Açık Hale Getiren Faktörler;
* Bireylerdeki dindarlık eğilimi, dini daha yoğun yaşama isteği çevresel faktörlerle birleştiği zaman dini olarak görülen yeni uygulamaların ortaya çıkmasına sebep olur.
Toplumumuzda yaygın görülen sıkıntılı durumların aşılması için paylaşılarak kollektif halde okunan salat-ı tefriciye duası, bu uygulamaya örnektir.

Dini daha yoğun şekilde yaşama arzusunun İslam kültüründeki en önemli tezahürlerini mübarek gün ve geceler oluşturur.
Kadir gecesi dışındaki mübarek gecelerin kutsallığı İslam alimleri arasında tartışma konusu olmuştur.

Sosyo -Kültürel Yapının Din Üzerindeki Etki Alanları

Sosyo -Kültürel yapının din üzerindeki etkileri inanç , ibadet ve diğer toplumsal kurumlar olmak üzere üçe ayrılır.
Bazı taşlara , ağaçlara , dağlara kutsallık atfetmek mezarlarda yatan şahısların ölmüş ruhlarından yardım dilemek gibi örnekler verilebilir.


Hatimler Peygamber Efendimiz döneminde bireysel olarak yapılırdı. Ayrıca teravih namazı Hz. Muhammed'in (sav) bu gecelerde özel bir namaz kıldığına dair rivayet yoktur.
Bu namazlar insanlardaki dindarlık eğiliminin bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Bireyin toplumu meydana getiren maddi- manevi öğeleri ve bunları nasıl kullanacağını öğrenme sürecine kültürlenme denir.
Dinin kültür üzerinde güçlü bir etki oluşturmasının nedenlerinden biri de sanatsal, edebi, mimari gelişmelere yol açmasıdır.
Sosyo - Kültürel yapının din üzerindeki etkisine örnekler;
Hıdırellez kutlamaları , mevlid kandili, mabet mimarisi, hatim merasimleri...






medineweb.net