[FECR]

karolin Üyemizden Alıntı

O zaman İZA ile İN aynı manada mı?
in küntüm tuhibbunellahe'deki gibi?

"İza" ve "in" ikisi de şart edatıdır. Ama aynı anlama gelmez. Konumları farklıdır. Kendisinden sonraki fiillerin durumundan değişiklik yapar.
إذا edatı “ متى” gibi zaman bildiren bir şart edatıdır. إذا belirli bir vakti ifade ederken متى belirsiz bir zamanı ifade eder. Gerçekleşmesi kesin olan hususlarda şart olarak kullanılır.Cümlenin başında yer alır. Fiil cümlesine muzâf olur Mâzî fiilden önce gelmesine rağmen anlamı muzârîdir. Çoğunlukla gelecek zamanı kapsayan şartı belirtir.

Örnek:

إذا طَلَعَتْ الشَّمْسُ خَرَجْتُ.

“Güneş doğarsa çıkarım.”

-Bu cümlede kullanılan her iki fiil de mazi olmasına rağmen إذا`nın cümleye kattığı anlam muzaridir.

-Bu edat ile başlayan şart cümlesi olumsuz yapıldığında muzârî fiilin anlamını olumsuz mâzîye çeviren “لم” harfi kullanılır.Örnek:



إذا لم تَحْضُرْ الإجْتِماعَ فَلَنْ أحْضُرَهُ كَذلِك .

“Toplantıya gelmezsen, ben de gelmeyeceğim.”

إذا `dan sonra “ما” gelebilir fakat cümleye olumsuzluk anlamı katmaz. Fiillerin

harekelerine de bir etkisi yoktur.

Örnek:


إذا ما توجّهْنا إليه ساعدَنا.
“Eğer biz ona gidersek (yönelirsek), bize yardım eder.”



“ إن ” harf olan şart edatlarındandır. Daima fiilden önce gelir. Başına geldiği cümledeki

her iki muzari fiili de cezm eder. Bu edatla sağlanan şartın gerçekleşmesine bağlı olarak

cevap da gerçekleşebilir. Şart cümlesine “eğer, şayet,…ise” gibi anlamlar katar.

Örnek:

إنْ تذاكرْ تنْجحْ

“(Dersini) tekrar edersen başarılı olursun.”


-Bu örnekte إن şart edatı, muzari bir fiilin başına gelmiştir. Cezm eden bir edat olarak

“تذاكر” fiilini meczum yapmıştır. Cevap fiili de muzari bir fiil olduğu için edatın etkisiyle

meczum olmuştur.


Örnek:

إن تقرأْ منتبهاً تستطعْ أن تفهمْ.

“Dikkatli okursan anlayabilirsin.”

إن تزوروا الأثار القديمة تتعلموا شيأ كثيراً.

“Eski eserleri ziyaret ederseniz, çok şey öğrenirsiniz.”


Cevap, gelecek zaman ifade eden bir fiil olabilir.

Örnek:
إنْ تذاكرْ فَسَتَنْجَحُ.
“(Dersini) tekrar edersen başaracaksın.”




-Bu edat mazi bir fiille de kullanılabilir. Bu durumda cümle muzâri bir fiilin verdiği

anlamı taşır.

Örnek:


Iإنْ قال ذلك كذب.

IIإنْ يقُلْ ذلك يَكْذِبْ.
“Eğer o bunu söylerse, yalan söyler.”

-Bu örnekte her iki cümlenin de anlamı aynıdır. Birinci cümlede şart ve cevap fiilleri

mazidir. Bu yüzden edat fiillere etki etmemiştir. İkinci cümlede ise şart ve cevap fiilleri

muzâridir ve edatın etkisiyle cezm olmuşlardır.


-Geçmiş zamana dönük şart anlamı taşıyan cümleler “قد” harfi ile ifade edilir.

Örnek:

إنْ كان قَدْ قال ذلك كذب.
“Eğer bunu söylediyse, yalan söyledi.”


Örnek:

إنْ كان قميصُه قدَّ من قُبُلٍ فصدقتْ.

“ Eğer onun gömleği önünden yırtılmışsa, o (kadın) doğru söylemiştir.”

- Cevap cümlesi isim cümlesi olarak da gelebilir. Bu durumda cevap cümlesinin

başında “ ف” harfi olur.

Örnek:

إنْ قُلتَ هذا فأنتَ من الكافرين.

“Bunu söylersen, sen kâfirlerdensin.”

إنْ ile ifade edilen şart anlamı emir fiille de karşılanabilir. Bu durumda aşağıdaki örnekte

olduğu gibi emir fiilin başında bir “ف” harfi bulunur.

Örnek:
إنْ سافرتَ فاكتُبْ لي رسالةً.

“Şayet yolculuğa çıkarsan bana bir mektup yaz.”


- إن şart edatından sonra olumsuz bir fiil getirilerek de şart anlamı sağlanabilir. Genellikle

“لم” olumsuzluk edatı ile kurulan bu cümleler “Şayet …...(değil)se, -şayet …...-mediyse,

şayet …...-memişse” şeklinde tercüme edilebilir.
.

Örnek:
إنْ لم تُساعِدْني فَلَنْ أُساعدَك مُطلَقاَ.

“Sen bana yardımcı olmazsan, ben de sana kesinlikle yardımcı olmam.”