[EcelBekcisi]

Kılınamayan namazların insanların üzerlerine bir borçtur.ki Efendimiz s.a.v "Allah'a olan borç, ödenmeye en lâyık olandır,"buyurur.Namaz kazaları elbette olur.

Efendimiz s.a.v "Bir namazı unutan,hatırladığı zaman onu kaza etsin. O namazın başka kefareti yoktur."buyurmuştur. Ebû Katâde'nin rivayetine göre dePeygamber (SAV), uyku dolayısıyla namaz kılamadıklarını söyleyenlere:"Uykuda kusur yoktur, kusur uyanıklık halinde olur. Biriniz namazıunutur, ya da uyku sebebiyle kılamazsa, hatırladığı zaman o namazıkılsın!" demiştir.BU iki hadisi şerifte buyurduğu üzere namazların kılınmadığı vakit kaza edilmesi gerektiğini efendimiz s.a.v bize emretmektedir.

Hendek savaşında da zor bir gün Rasûlüllah (s.a.s.) ve ashabı, öğle,ikindi ve akşam namazlarını vaktinde kılma imkanı bulamamışlar; bu üçvakti, yatsı namazından önce tertip üzere, cemaatle kaza etmişlerdir.

Hanefilere gelince: Üzerinde ister az, ister çok, kaza borcu olankimselerin, gerek farz namazlarla birlikte kılınan revâtibsünnetlerini, gerek Peygamber (s.a.s.) Efendimizin kılınmasını tavsiyebuyurduğu terâvih, teheccüd, tesbih, duhâ, tahiyyetü'1-mescid,evvâbîn... gibi diğer sünnetleri kılmaları, -bu yüzden kaza borçlarınınödenmesi gecikmiş olsa bile-, efdal görülmektedir. Sünnet olmayanmutlak nâfile namaz kılmak da haram veya mekruh olmayıp; câiz ise debunların yerine kaza kılmak efdaldir.

Şâfiî mezhebinde, kaza borcu olan kimselerin günlük farz namazlardışında, ister beş vaktin farzı ile birlikte kılınan sünnetler, isterterâvih, teheccüd... gibi diğer sünnet ve mutlak nâfileler olsun, kazaborcunu tamamlamadıkça, sünnet ve nafile kılarak kaza namazlarınıgeciktirmeleri haramdır. Ancak bu hükmün anlamı, diğer boş zamanlarıdeğerlendirmeyip, sadece sünnet yerine kaza kılarak borçlanntamamlanması değil; kaza borcu olan kimselerin, sünnet kılacak kadarzaman bile kaza borçlarını geciktirmelerinin câiz olmadığıdır.

Mâlikîlere göre de, günlük farz namazlar ile sabah namazının sünneti,vitir, bayram ve tahiyyetü'l-mescid dışında sünnet veya nafile ilemeşgul olarak kaza namazını geciktirenler, günah işlemiş olurlar.

Hanbelilere göre ise, bu durumda olan kimselerin, gerek beş vakittefarzla beraber kılınan sünnetleri, gerek bunlar dışındaki diğersünnetleri kılmaları câiz ise de, borcu çok olanların, sabah namazınınsünneti müstesna; bunların yerine de kaza namazı kılmaları efdaldir.Sünnet olmayan mutlak nafile ile meşgul olmaları ise haramdır.