6.ÜNİTE
216_Türkiye Büyük Millet Meclisi Genç Ve Eğitim Düzeyi Yüksek Bir Meclisti. Üyelerinin %39,4'ü yükseköğretim, %27'si ortaöğretim ve %22'si medrese, %3,8'i meslek okulu mezunudur. Milletvekillerinin %45'i fesli, %22'si kalpaklı, %18'i sarıklı, %12,5'inin başı açık, %1,2'si yöresel başlıklıydı. Türkiye Büyük Millet Meclisine katılan milletvekillerinin %50.1'i Türkçe dışında bir yabancı dil biliyordu
217_ Türkiye Büyük Millet Meclisinin En Belirgin Özelliklerinden Biri Nedir? İhtilalcı olmasıdır
218_ Saltanat Ne Zaman Kalktı? Hilafetle Saltanatı birbirinden ayırıp altı yüz yıllık Osmanlı Saltanatını 2 Kasım 1922'de kaldırarak bu özelliğini açıkça göstermiştir.
219_ Türkiye Büyük Millet Meclisinde Oluşan Gruplar Hangileridir? Yeşil Ordu. Halk Zümresi Islahat Grubu İstiklal Grubu Tesanüt Grubu Müdafaa-i Hukuk Grupları (Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu (Birinci Grup),Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu (ikinci Grup)
220_Yeşil Ordu Nedir? Sivas Kongresi'ne katılan üyelerden bazıları geleceğin şarkta olduğunu düşünerek, Anadolu'da Rusya'nın yardımıyla bir devrim yapmayı tasarlamışlardı. Bunların öncülüğünü de Hakkı Behiç Bey yapıyordu. Sivas Kongresi sonrasında gizli örgütlenmeye geçen bu kişiler, Millet Meclisi açıldıktan sonra Yeşil Ordu adını almışlardır
221_Yeşil Ordunun Gazetesi Nedir? Ethem Bey, bu doğrultuda kamuoyu oluşturmak için Ağustos sonlarında "Seyyare- Yeni Dünya" adlı bir "İslam Bolşevik Gazetesi" çıkararak Yeşil Ordu Cemiyeti'nin propagandasını sürdürmeye devam etmiştir.
222_Halk Zümresi Kimlerden Oluşur? TBMM'de 60-70 kişiden oluşan bir grup milletvekili "Halk Zümresi" adıyla ortaya çıktı/Eylül 1920). Yunus Nadi, Hakkı Behiç, Muhittin Baha, Dr. Adnan Bey gibi tanınan isimler de bu zümre içinde yer aldı
223_ Halk Zümresi'nin Amacı Nedir? Ülkede kayıtsız koşulsuz halkı egemen kılmak, Çağın koşullarına ve halkın ihtiyaçlarına göre gerekli olan yenilikleri yapmak ve gerekli kurumları oluşturmak, İslamiyet'in kutsal esaslarına dayanarak halkı asrısaadetteki mutluluğa ulaştırmaktı. Halk Zümresi; yürütme gücünü ve yasama yetkisini halkın büyük şurasında toplayacak, Büyük Şura 18 yaşını bitirmiş Liva halkınca genel oy ile seçilecekti. Programa göre ülke; coğrafi durumu ve iktisadi konumu itibarıyla nahiye, kaza ve livalar marifetiyle idare olunacaktı. Halk Zümresi; eğitimin parasız olmasını, kütüphanelerin ve okulların yaygınlaştırılmasını, ülkede okumamış kimsenin kalmamasını hedefliyordu. Vergi oranlarının adalet ölçüsünde belirlenmesini, işçi ve köylülerin vergi yükünden kurtarılmasını istiyordu. Toprağın denetiminin devlete ait olmasını, toprağı olmayanlara hükümetçe yeterince toprak verilmesini savunuyordu. Emekçilerin evlerinin sağlık koşullarına uygun hale getirilmesini, Eczane ve hastanelerin hükümetin idaresi altında bulundurulmasını, Fakir çocukların 16 yaşına kadar hükümetin denetimi altında tutulmasını öngörüyordu. Adaletin; üyeleri halk tarafından seçilecek Halk Mahkemeleri tarafından yerine getirilmesini istiyordu.
224_ Islahat Grubu Islahat (Reform) Grubu Neyi Amaçlamaktadır? Egemenliğin kayıtsız şartsız millete verilmesini, halkın kendiişlerini doğrudan doğruya kendisinin yürütmesini amaçlamaktadır. Yasama ile yürütme yetkisinin Büyük Millet Meclisinde toplanmasını, Türkiye devletinin, Büyük Millet Meclisince yönetilmesini, Büyük Millet Meclisinin de iller halkınca doğrudan doğruya seçilmesini, Yasaların konulması, değiştirilmesi, kaldırılması, antlaşma ve barışın yapılması ve vatan savunması gibi temel yetkilerin TBMM ye verilmesini istemektedir.
Bu grup Türkiye'nin coğrafi ve iktisadi ilişkilerini göz önüne alarak ülkenin illere, illerin ilçelere, ilçelerin de bucaklara ayrılmasını, Vergilerin, olanak ölçüsünde azaltılmasını, tutumluluğa (tasarrufa) en geniş ölçüde özen gösterilmesini ve bütçenin denk olmasını istiyordu. En kısa sürede ulusun bütün bireylerini okuryazar duruma getirmeyi, her ilde bir öğretmen okulu açmayı, ivedi olarak köylere öğretmen göndermeyi tasarlıyorlardı. Kızların öğrenimine İslam gelenekleri çerçevesinde, erkeklerinki kadar özen gösterileceğini belirten Islahat Grubu, Sultani okulları kaldırıp il merkezlerinde yedişer yıllık idadi okulları açmak ve bu idadilerin son iki yılında meslek okullarına ilişkin program uygulamak istiyordu. İllerin elverişli görülenlerinde, uygulamalı tarım okulları ile ebe ve dişçi ve küçük sağlık memuru okulları açılacaktı. Kıyı ulaşımı ve bu ulaşımı güvenli bir duruma getirmeye, madenlerden gereği gibi yararlanmak için işçi örgütlenmesine ilişkin yasalar çıkarılacaktı. Mülkiyet ve tasarruf hakkını her türlü saldırıdan koruyacağını, genel ihtiyaçları yerli sermayelerle karşılamak için her türlü ortaklıkları koruyacağını, gerek üretim, gerek tüketim için kooperatifler kurulmasına yardım edeceğini söylüyordu. Barışta askerlik hizmeti olanak ölçüsünde az bir zamana sığdırılacaktır. Savaş durumunda halkın bütün bireyleri vatan savunmasıyla ilgili ödevleri en büyük bir özveriyle yerine getirmeye çağrılacaktır.
225_İstiklal Grubu Nedir? Mecliste Mustafa Kemal Paşa'ya hayranlık duyan, ileri görüşlü 30-40 kadar milletvekili bir araya gelerek İstiklal Grubu'nu kurdular. Bunlar Mecliste "Terakkiperver Milliyetperver" akımı temsil edeceklerini açıkladır
226_ Tesanüd Grubu Kimlerden Oluşur? Mazhar Müfid (Hakkâri), Ferid (çorum), İsmail Suphi (Burdur), Mustafa (Dersim), Rasim (Sivas), Yusuf İzzet Paşa (Bolu), Dr. Suat (Kastamonu), Tahsin (Maraş), Şevket (Sinop), Abdulkadir Kemali (Kastamonu), Yusuf Ziya (Bitlis) beylerin İdare Heyeti'ni oluşturduğu Tesanüd Grubu "Mutedil milliyetperver" milletvekilleri tarafından kurulmuştu
227_ Tesanüd Grubunun Amacı Nedir? Adından da anlaşılacağı gibi mecliste milletvekilleri arasında dayanışmayı sağlamayı amaçlamıştır. Mecliste en örgütlü grup olarak tanınmış, partileşmeyi düşünmemiştir. Bu nedenle de siyasi program yapmamışlardır.
228_ Anadolu Ve Rumeli Müdafaa-İ Hukuk Grubu (Birinci Grup) Programı Nedir? Grubun İki Maddeden Oluşan Bir Programı Vardı: Büyük Millet Meclisinde oluşan "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Grubu "nun temel amacı milli mücadelenin başından beri Erzurum, Sivas Kongreleri'nde saptanan ve son Osmanlı Meclis-i Mebusanı ile Büyük Millet Meclisi tarafından kabul edilen Misak-ı Milli esasları içinde vatanın tamamını ve milletin bağımsızlığını sağlayacak barışı elde etmektir. Grup bu amaca ulaşabilmek için milletin tüm maddi ve manevi gücünü gerek görülen hedeflere yöneltecek ve kullanacak, ülkedeki resmi ve özel tüm örgütleri ve kuruluşları bu amaç doğrultusunda kullanmaya çalışacaktır. Grup, bu amacı gerçekleştirmeye çalışmakla beraber devlet ve milletin teşkilatını, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu dairesinde bölüm bölüm tespit edecek ve hazırlamaya çalışacaktır
229_ Anadolu Ve Rumeli Müdafaa-İ Hukuk Grubu (Birinci Grup) Hangi Partiye Dönüştü? Mecliste adeta bir siyasal parti işlevini gören Birinci Grup, 1923 seçimlerinden sonra siyasal parti biçimine dönüştü ve Halk Fırkası olarak çağdaş Türkiye'nin oluşumuna damgasını vurdu
230_ Anadolu Ve Rumeli Müdafaa-İ Hukuk Grubu (İkinci Grup) Kimlerden Oluştu? Erzurum Milletvekili Hüseyin Avni ve Necati Bey, Samsun Milletvekili Emin Bey, Kastamonu Milletvekili Besim Bey, Kayseri Milletvekili Rıfat Bey, Mersin Milletvekili Selahattin Bey, Sivas Milletvekili Vasıf Bey, bir araya gelerek Meclis'te yeni bir grup oluşturmaya çalıştı
231_ Cumhuriyetin İlanına Kadar Türkiye'de Kurulan Siyasi Partiler Hangileridir? Türkiye Halk İştirakiyün fırkası Türkiye Komünist fırkası Cumhuriyet Halk fırkası
232_ Türk Tarihinde Parti Adıyla Kurulan İlk Siyasal Parti Hangisidir? 1 Eylül 1324 (14 Eylül 1908) kurulan Osmanlı Ahrar Fırkası,.
233_ Halk Fırkası Ne Zaman Kuruldu? 9 Eylül 1923'te Halk Fırkası kuruldu.
234_ Türkiye Halk İştirakiyün Fırkası Ne Zaman Kurudu Kurucuları Kimdir? 7 Aralık 1920'de Tokat Milletvekili Nazım, Bursa Milletvekili Şeyh Servet ve Afyon Milletvekili Mehmet Şükrü, Baytar Binbaşı Hacı oğlu Salih, Ziynetullah Nuşirevan emeği temel ilke alarak Türkiye Halk İştirakiyürı Partisini kurdular.
235_ Türkiye Komünist Fırkası Ne Zaman Ve Kurucuları Kimdir? 18 Ekim 1920'de Türkiye Komünist Partisi adı altında bir parti kurdu. 9 kişilik kurucu heyeti, 30 kişilik "Merkez-i Umumisi" olan partinin üyeleri arasında Hakkı Behiç Bey, İhsan Bey (Cebelibereket), Refik Bey (Konya), Eyüp Bey (Eskişehir), Tevfik Rüştü Bey, Mahmut Esat Bey, Yunus Nadi Bey, Kılıç Ali Bey, Süreyya Bey gibi Türkiye Büyük Millet Meclisinin aktif üyeleri vardı. Kurtuluş Savaşı'nın asker kadrosunda önemli yerleri bulunan Fevzi Paşa, Kazım Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa, Refet ve İsmet Beyler de Parti'ye dâhil olmuşlardı.
236_ Cumhuriyet Halk Fırkasının Seçim Secim Bildirisi Nedir? Umde 1. Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir. İdare yöntemi halkın doğrudan doğruya kendi kaderini belirlemesi esasına dayanır. Milletin gerçek temsilcisi Türkiye Büyük Millet Meclisidir. Türkiye Büyük Millet Meclisi dışında hiçbir kişi, hiçbir makam, hiçbir güç milletin yazgısına egemen olamaz. Umde 2. Egemenlik ve hükmetme yetkisi Türkiye halkının gerçek temsilcisi olan Türkiye Büyük Millet Meclisinin manevi şahsında toplanmış olduğu için, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1 Kasım 1922'de verdiği Saltanatın kaldırılmasına ilişkin karar değiştirilmez ilkedir. Umde 3. Ülkede iç güvenliğin kesin olarak sağlanması en önemli görevlerden biridir. Umde 4. Mahkemelerin hızlı bir şekilde adalet dağıtabilmeleri sağlanacak, yasal mevzuat milli ihtiyaçlarımıza, bilimsel hukuk anlayışına göre yeni baştan iyileştirilecek ve tamamlanacaktır. Umde 5. Aşar yönteminde halkın şikâyetine ve mağduriyetine yol açan kısımlar iyileştirilecek, tütün ekimi ve ticaretini milletin yararına dönüştürecek önlemler alınacaktır. Mali kurumlar çiftçilere, sanayicilere ve ticaretle uğraşanlara kolayca borç verecek bir şekle getirilecek, ivedi ihtiyacımız olan demiryolları için vakit geçirilmeden girişimde bulunulacak, ilk eğitim birleştirilecek, tüm okullarımız ihtiyacımıza ve çağdaş esaslara uygun hale getirilecek, sağlık ve sosyal yardım kuruluşları iyileştirilecektir. Umde 6. Askerlik süresi kısaltılacaktır. Umde 7. Milletin bağımsızlığı ve vatanın savunulması uğrunda sakat kalan kişilerin, ordu emeklilerinin, dul ve yetimlerinin sefaletine meydan vermeyecek önlemler alınacaktır. Umde 8. Memurların atanma, görevden çıkarılma, yükseltilme, ödüllendirme, emekli edilme koşulları belirlenecektir. Umde 9. Ülkenin hızlı bir şekilde onarılması için özel şirketlerin kurulması da özendirilecektir. Mali, iktisadi, idari bağımsızlığımızı sağlamak koşuluyla bir barış ortamının oluşturulmasına çalışılacaktır. Bu koşulları sağlamayan barış antlaşmasını kabul etmeyeceğiz
237_ Mustafa Kemal Paşanın 106 Madde İle Bir Ekten Oluşan Tüzük Tasarısını Tartışmak Üzere Milletvekillerine Dağıttı. Bu Tasarının İlk Maddelerinde Şöyle Deniyordu: Madde ı. Halk Fırkası (Partisi); Cemiyetler Kanunu'na göre kurulmuş siyasi bir cemiyettir. Amacı, milli egemenliğin halk tarafından ve halk için icrasına kılavuzluk etmek ve Türkiye'yi çağdaş bir devlet haline yükseltmektir. Madde 2. Halk Partisi bir ihtilal partisi değil bir inkılâp partisidir. Tüm siyasal mücadelesini yasalar çerçevesinde yapacaktır. Türkiye'de tüm yasaların üstünde yasanın otoritesini egemen kılmaya çalışacaktır. Madde 3. Halk Partisine göre halk kavramı, herhangi bir sınıfa özgü değildir. Hiçbir imtiyaz iddiasında bulunmayan ve genellikle yasa karşısında mutlak eşitliği benimseyen tüm bireyler halktandır. Halkçılar, hiçbir ailenin, hiçbir sınıfın, hiçbir cemaatin, hiçbir ferdin imtiyazlarını kabul etmeyen ve yasalardaki mutlak hürriyet ve bağımsızlığı tanıyan bireylerdir. Madde 4. Halk Partisine her Türk ve dışarıdan gelip Türk vatandaşlığını ve uygarlığını kabul eden her birey girebilir. Madde 5. Halk Partisi Genel Başkanını Büyük Kongre seçer.
238_Cumhuriyet Halk Partisi'nin Programına Hangi İlkeler Eklendi? Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik, Laiklik ilkelerine Devletçilik ve İnkılâpçılık ilkeleri de eklenmiş ve bunların tanımları yapılmıştır
Hazirlayanin ellerine emgine sağlik.. Allah razi olsun ecrini versin...