[Mihrinaz]

İSLAM MEZHEPLERİ TARİHİ - ÜNİTE-3 MÜRCİE - MU’TEZİLE

1- Aşağıdakilerden hangisi Mürcie’nin tanımlarından değildir?
A) Hz Peygamber’den sonra hilafet makamının Hz. Ali ve soyundan gelenlerin hakkı olduğunu kabul eden kimselerdir…..
B) Ehl-i Kıble’nin tümünün zahirdeki imanları dolayısıyla mümin olduğunu idda eden ve onların hepsi için Allah’tan mağfiret uman kimselerdir.
C) Hz. Ali ve Hz. Osman’ın durumları hakkındaki hükmü tehir eden, onların iman ve küfürlerine şahitlik etmeyen kimselerdir.
D)Muhammed ümmetinden büyük günah işleyenleri mümin kabul edip, durumlarını Allah’a havale ederek affedileceğine veya azap edileceğine dair görüş beyan etmeyen ve buna delil olarak “Geri kalanların bir kısmının işi, Allah’ın emrine kalmıştır; O, dilerse onları affeder, dilerse azap eder” ayetini ileri süren kimselerdir.

2- Mürcie ismini ilk defa kim kullanmıştır?
A) Harici Nafi b. El-Ezrak…. B) Abdullah b. Ömer C) Muhammed b. Mesleme D) zeyd b. Sabit

3- Mürcie mehep mensupları kendini nasıl isimlendirmiştir?
A) Ehlü’l-Cemaa ve’l-Mürciun…… B) Zemmedilen Mürcie C) Şükkak D) Zeydiyye

4- Aşağıdakilerden hangisi Mürcie’nin doğuşunu hazırlayan sebeplerden değildir?
A) Harici Zihniyyet B) Emevi-Haşimi Çekişmesi
C) Sosya Politik ve Ekonomik durum D) Hilafet konusunda sağlanan birlik….

5- Aşağıdaki sahabilerden hangisinin tutumu kaynaklarda ilk Mürci fikirler olarak kaydedilir?
A) Üsame b. Zeyd B) Ebu Said el-Hudri C) Sa’d b. Ebi Vakkas D) Hepsi….

6-Aşağıdaki ilk irca fikrini savunan kişi ve yerlerinden hangisi doğrudur?
A) Hasan b. Muhammed b. El Hanefiyye ( Medine) B) Hammad b. Ebi Süleyman (Kufe)
C) Hasan b. Haris el-Müzeni (Basra) D) Hepsi….

7- Mürcie aşağıdaki Emevi halifeleri arasından en büyük desteği hangisinden görmüştür?
A) Muaviye B) Ömer b. Abdullaziz….. C) Yezid b. Muaviye D) Muaviye b. Yezid

8- Hasan b. Muhammedb. El-Hanefiyye’nin mezhebin görüşlerinin yayılmasında büyük rol oynayan eseri Kitabü’l-İrca adlı eserinin gönderildiği büyük şehirlerden değildir?
A) Mekke B)Basra C) Kufe D) İstanbul…..

8-İslam düşüncesinde teorik ve Pratik açıdan meşrutiyetini halktan alan yönetim biçimini savunan ilk mezhep hangisidir?
A) Mürcie……. B) Mu’tezile C) Haricilik D) İbadiyye

9- Aşağıdakilerden hangisi Mu’tezile alimlerinin kendileri için verdikleri isimlerdendir?
A) ehlü’t-tevhid B) el-muvahhide C)el-fırkatü’n-naciye D) Hepsi….

10- Aşağıdakilerden hangisi Mu’tezile’nin doğuşunu hazırlayan sebeplerden değildir?
A) Müslümanlar arasındaki ihtilaflara çözüm arayışarı
B) İslam dininin temel ilkelerini anlatma ve açıklama ihtiyacı
C) Tercüme faaliyetleri ve felsefi ilgi
D) Sünni kelam okulu açma düşüncesi….

11- Aşağıdaki Abbasi halifelerinden hangisi Mu’tezileyi devletin resmi ideolojisi olmaktan çıkardı?
A) Halife Vasık B) Halife Mu’tasım C) Halife Mütevekkil… D) Halife Me’mun

12- Aşağıdakilerden hangisi Mu’tezile mezheb,inin kurucusudur?
A) Vasıl b. Ata… B) Said b. Cübeyr C) Muhammed b. Hasan D) Hasan el-Askeri

13- Mu’tezile’nin usul-i hamseden oluşan inanç sisteminin teşekkülü ne zaman tamamlanmıştır?
A) Ebü’l-Hüzeyl el-Allaf’ın el-Usulü’l-Hamse adlı kiabıyla…

14- Mu’tezilenin rahibi olarak anılan, zahidane hayatı ve tesirli vaazlarıyla mezhebin yayılmasına önemli katkıda bulunan şahıs kimdir?
A) Ebu Musa el-Murdar

15- Selçuklular döneminde Mu’tezile mezhebini destekleyen vezir kimdir?
A) Vezir Kundürı

16- Mu’tezilenin daha çok yayıdığı bölgeler hangileridir?
A) Basra, Şam, Kufe, Yemen, Horasan, Taberistan, Mağrib

17- Mu’tezililer kadar Sünniler tarafından da takdir gören tefsir hangisidir ve yazarı kimdir?
A) Zemahşeri’nin el Keşşaf adlı tefsiri

18- Mu’tezile’nin İslam dininin temel ilkelerini ele aldıkları beş eses/usul-ü hamse’yi kısaca açıklayınız?
1) el-Menzile beyne’l-menzileteyn: Büyük günah işleyen bir kişinin ne mü’min ne de kafir olduğunu, bu ikisi arasında bir yerde bulunduğunu ifade eder. İlk dile getiren Hasan el-Basri’dir
2) Va’d ve Va’id: Va’d, Allah’ın iiliapanları Kur’an’da söz verdiği şekilde mutlaka mükafatlandırması ve bu hususta sözünden kesinlikle dönmemesidir. Va’id ise kötülük yapanlar ve günah işeyenler için belirlemiş olduğu cezaları mutlak uygulaması ve bu husustaki tehdidinden kesinlikle dönmemesidir
3) Emr bi’l-ma’ruf, Nehy ‘ani’l-münker: İyiliği emretmek ve kötülükten sakındırmak bir mecburiyettir
4) Adl: Kader akidesini ve insanın irade hürriyetini kapsar (İnsanın kendi fiillerini ortaya koyma hususunda tamamen hür olduğu)
5) Tevhid: Allah’ın zatında, sıfatlarında ve fiillerinde bir ve tek olduğunu kabul etme

19- Mu’tezilenin dikkat çeken simaları ve varsa eserlerini sıralayınız?
1) Vasıl b. Ata
2) Amr b. Ubeyd
3) Ebü’l-Hüzeyl el Allaf eseri El-Usuü’l-Hamse
4) İbrahin en-Nazzam eserleri Kitabü’t-Tafra, Kitabü’l Mantık, Kitabü’l-Marife
5) Kadı Abdülcebbar el-Hemedani Basra Mu’tezilesinin son dönemdeki temsilcisidir. Eseri el-Muğni fi ebvabi’t-tevhid ve’l-adl
6) Bişr b. Mu’temir
7)Ebu Ali el-Cübbai

20- Mürcie’nin önde gelen Şahsiyet ve eserlerini sıralayınız?
1) Hasan b.Muhammed b. El-Hanefiyyye eseri Kitabu’l-İrca
2) Ubu Hanife eseri Er Risale ila Osman el-Betti
3) Haris b. Süreyc
4) Sabit Kutna eseri İrce kasidesi Horosan bölgesindeki irca akidesi hakkında bize ulaşan en eski vesikadır.
5) Hammad b. Ebi Süleyman


MEZHEPLER TARİHİ 3. ÜNİTE

1 hangisi mürcie kelimesinin kök anlamlarından değildir?
a.bırakmak
b.geciktirmek
c.ayırmak*
d.ertelemek

2 mürcie kelimesi türevleri KUR AN I KERİM de hangi surede yer almaz?
a.ahzab b.araf c.fussilet* d.tevbe e.şuara
3 hangisi mürcie kelimesinin terim anlamı değildir?
a.ameli imandan daha çok önem verenler*
b.büyük günah işleyenlere ümit verenler
c.imanı sırf dille ikrardan ibaret görenler
d.amelleri niyet ve davranıştan sonraya bırakanlar

4. mürcieler günahın imana zarar vermediğini düşünerek büyük günah işleyenlere ümit vermiş ve kararı ALLAH a havale etmiştir
doğru* yanlış

5 mürcie kelimesini büyük günah işleyenlerin durumunu ALLAH a havale etmek anlamında ilk kullanan kimdir?
a.said el hudri
b.nafi el ezrak*
c.hammad ebi süleyman

6 hangisi mürcie mezhebine verilen isimlerden değildir?
a.70 peygamber tarafından lanetlendikleri için zemmedilen mürcie
b.kendi mal ve canlarını cennet karşılığında satanlar anlamında şari
c.kendilerini diğer mezheplerden ayrıcalıklı kabul ettikleri için hassa i murciun*
d.birlik ve bütünlüğü savunanlar anlamında ehlü l cemea vel mürciun

7 mürcie nin doğuşunda hangisinin etkisi yoktur?
a.emevi haşimi çekişmesi
b.yeni fetihler*
c.harici zihniyet
d.sosyo politik durum

8 ilk mürci fikirler büyük günah işleyen kimsenin mü min sayılıp sayılamayacağı hakkındaki tartışmalarla başlamış,hz hasan ın hilafeti muaviye ye devretmesiyle güçlenmiştir.
doğru* yanlış

9 hangisi irca fikrinin ilk temsilcilerinden değildir?
a.muhammed el hanefiyye
b.hammad ebi süleyman
c.nabi el ezrak*
d.haris el müzeni

10 mürcielerin gelişimi hakkında hangisi yanlıştır?
a.harici,muaviye ve haşimilerin hz osman ve hz ali hakkındaki görüşleri reddetmesi ile ilk irca fikri kurumsallaşmış
b.mürcie arap olmayanlardan destek görmüştür
c.muhammed hanefiyye nin kitabül irca eseri mezhebin yayılmasını sağlamış
d.iktidarı ele geçirme düşüncesinde olduklarından emevilerle karşı karşıya gelmişlerdir*

11. mürcie,emevi halifeleri arasında en büyük desteği ömer b abdülazizden almıştır.
doğru* yanlış

12 abbasilerin mürcieleri desteklemesiyleebu hanife önem kazanmış,ilerleyen yıllarda mürci akideye bağlı olarak rey de........,nişaburda..............,semerkandda.... .....olmak üzere 3 ekol çıkmıştır.boşlukları doldurun.
a.maturidiyye-neccariyye-kerramiyye
b.kerramiyye-neccariyye-maturidiyye
c.neccariyye-kerramiyye-maturidiyye*

13 mürcienin varlığını sürdüren kolu..........
a.maturidiyye*
b.kerramiyye
c.neccariyye
14 mürcieye göre iman
1.görüş.ALLAHı,peyg.i ve Ondan gelen herşeyi bilmek
2.görüş:dille ikrar,kalple tasdik
3.görüş:dil ile ikrar etmek şeklindedir..
4.görüş:amellerin mahiyeti
hangileri doğrudur?
a.1-2 b.1-2-3* c.hepsi

15 mürcie nin büyük günah görüşüyle ilgili hangisi yanlıştır?
a.büyük günah işleyenler fasıktır
b.büyük günah imana zarar verir.*
c.hükmün ALLAH abırakılması sadece büyük günahlar için geçerlidir
d.büyük günah işleyenin ahireteki durumu dünyada bilinemez

16 ALLAH ın günah işleyenleri cezalandırması va d,emir ve yasaklara riayet edenleri mükafatlandırması va id dir.
doğru yanlış*

17 mürci fikirleri sistemli bir şekilde işlemiş ve hariciler tarafından verilen «mürcie»ismine karşı çıkmış,kendilerinin ehlü l adl ve ehli sünne oldklarını savunmuş..
sözü edilen alim kimdir?
a.hammad ebi süleyman
b.ebu hanife*
c.haris b süreyc

18 mürcienin islam dünyasına katkıları hangileridir?
1.hoşgörü ,fikir özgürlüğü veadalet esasına dayalı iman nazariyesi geliştirmişlerdir.
2.hariciliğin etkisini yitirmesine yol açmışlardır
3.geniş kitlelerin islamiyeti benimsemesini sağlamıştır
4.dinde kolaylık ilkesi geçerlidir
5.maturidiliğin doğuşuna zemin hazırlamıştır.
6.imamet ve siyaset konusunda özgün tavır benimsemişlerdir.
a.1-2-3-4
b.1-2-3-6
c.1-2-3-4-5*
d.hepsi

19 mutezile,ayrılıp bir köşeye çekilen anlamındadır.buna göre hangisi mutezile kavramına dahil değildir?
a.hilafet meselesinde hiç bir tarafı desteklemeyenler
b.tevhid,büyük günah işleyenlerin durumu konusunda aklı esas alarak diğerlerinden ayrılanlar
c.felsefe hareketini tanımak,fethedilen bölgelerde problemlere çözüm sunarak mezhepleşenler
d.hepsi*

20 mutezile ismiyle ilgili hangisi yanlıştır?
a.aşırı uçlardan uzak durmak adına mensupları bu ismi kullanır
b.büyük günah işleyenin ne mü min ne kafir 2sinin ortasında olduğunu savunur.
c.vasıl ata nın mürtekib i kefire konusunda hocasının yolundan ayrılmasıyla oluşmuştur.
d.el menzile beynel menzileteyn görüşü yoktur.*

21.hangisi mutezile mensuplarının mezhebe verdikleri isimlerden değildir?
a.kaderiyye b.adliyye* c.cehmiyye d.muattıla

22 hangisi mutezile nin doğuşunu etkileyen faktör değildir?
a.müslümanlar arasında ihtilaflı konulara çözüm arayışı
b.ekonomik faaliyetler*
c.islamiyetin temal ilkelerini anlatma açıklama ihtiyacı
d.tercüme faaliyetleri
23 haricilere iman ve küfür noktasında ilk muhalefet eden grup kimdir?
a)mürcie*
b)ehli sünnet velcemaat
c)mutezile
d)şia

24 mürcienin itikadi görüşlerinin odağında ilim tahsil etmek vardır
doğru yanlış*

25 mürcieye bağlı oluşan ekollerden hangisinin ortaya çıktığı merkez doğru verilmiştir?
a)fergana=kerramiyye b)nişabur=maturudiyye c)rey=neccariyye*

26 iman sadece dil ile ikrardır tanımı kimler tarafından savunulmuştır?
a)ebu Hanife ve mensuplarınca
b)muhammed b kerram ve mensuplarınca*
c)vasıl b. Ata ve mensuplarınca

27 küfürle birlikte iyi ameller fayda vermez;imanla birliktede günahlar zarar vermez görüşü nü savunanlar kimlerdir?
a)hariciler b)mutezile c)mürcie*

28 hz aliyi ve hz osmanı sevmek teberri
hz ali ve hz osmana düşman olmak tevelli
doğru yanlış*

29 hangisi hz hasanın hilafeti muaviyeye devretmesinden sonra siyasi olaylardan el etek çekerek tarafsız kalan ilk mürci fikirlerden değildir?
a)Abdullah b. mesud* b)muhammed b. mesleme
c)Usame b. zeyd d)zeyd b. sabit

30 cahiliyye döneminde mevcut olan`islamiyetin gelmesiyle ortadan kalkan emevi haşimi çekişmesi yeniden ilk tezahürlerini ne zaman göstermiştir?
a)muaviyenin hz hasanla anlaşmasıyla
b)emevilerin mevaliyi dışlayıcı tutumlarıyla
c)sıffin savaşında
d)hz ömerin vefatından kısa bir süre önce oluşturulan şurada hz osman ve hz alinin karşı karşıya kalmalarıyla*

31 medinede ilk icra faaliytini savunduğubahsedilen kişi kimdir?
a)zer b. abdullah
b)hammad b. Ebi süleyman
c)hasan b. Muhammed b elhanefiyye*
d)hasan b.haris elmüzeni

32 emeviler iktidarı ele geçirdikten sonrakendi konumlarını ve uygulamalarını meşrulaştırmak için çeşitli yollara başvurdular.hangisi bu uygulamanın sonuçlarından biri olamaz?
a)Müslümanlar arasında asabiyet ruhunun yeniden canlanması
b)mevalinin bir araya gelerek emevilere karşı ayaklanmaları
c)mutezilenin doğuşuna zemin hazırlanması*
d)Müslümanların kardeşliğini ve eşitliğini savunan bir mezhebin doğuşa zemin hazırlanması

33 Aşağıdakilerden hangisi irca kelimesinin sözlük manalarından değildir?
A)ertelemek b)tehir etmek c)geciktirmek d)müjde vermek*

34 yetmiş peygamner tarafından lanetlendiğine dair rivayetler sebebiyle mürcie mezhebi mensuplarınca zemmedilen mürcie ismi hoş karşılanmadığından dolayı mezhep mensupları kendileri için hangi ismi kullanmışlardır?
a)ümit veren mürcie b)sevindiren mürcie
c)övülen mürcie* d)tehir eden mürcie
35 hangisi mürcieye göre imanın tanımlarından değildir?
a)iman kalpte gerçekleşen marifet yada tastiktir b)dil ile ikrar kalp ile tastiktir
c)sadece dil ile ikrardır d)dil ile ikrar kalp ile tastik ve amel etmektir*

36 aşağıdakilerden hangisi mürcienin doğuşunu hazırlayan sebeplerden biri değildir?
a)mutezilenin doğuşu* b)harici zihniyet c)emevi haşimi çekişmesi d)sosyo politik ve ekonomik durum

37 ……………. Gurubuna göre halifenin kureyşten olması şart değildir.noktalı yeri doldurunuz?
a)mutezile b)mürcie* c)harici d)şia

38mürcieye göre vaidden dönmek noksanlık olmakla birlikte vadden dönmek noksanlık sayılmaz
Doğru yanlış*

39 ömer b. Abdulaziz mürcieden hangi konuda destek almıştır?
a)haricilerle mücadele* b)şiilerle mücadele
c)mevaliyi koruma d)halifeyi destekleme

40 irca kasidesi müellifi kimdir
a)zer b. Abdullah b)sabit b. Kab b. cabir*
c)hammad b. Ebu süleyman d)salim b. zekvan

41 aşırı uçlardan uzak durdukları için mutezileye bu ismi kim vermiştir?(mutezile ismini)
a)kendi mensupları* b)mürcie mensupları
c)ibadi mensupları d)harici mensupları

42 aşağıdaki mutezili alimden hangisi halife memun döneminde halifeyi etkileyerek mezhepleri sarayın resmi ideolojisi haline getirenlerden alimlerden değildir?
a)ebulhuzeyl el allaf* b)ibn ebu duad
c)bişr b. mutemir d)sümame b. eşres

43 aşağıdakilerden hangisi mutezili alimlerin mutezile dışında kendilerine verdikleri isimlerden değildir?
a)elfırkatun naciye b)ashabuladl vettevhid
c)elmuvahhide d)seneviyye*

44 aşağıdakilerden hangisi mutezilenindoğuşunu hazırlayan sebeplerden değildir?
a)Müslümanlar arasındaki ihtilaflara çözüm arayışları
b)tercüme faaliyetleri ve felsefi ilgi
c)emevilerin baskıcı tutumları*
d)islam dininin temel ilkelerini anlatma ve açıklama faaliyetleri

45 kuranın yaratılmış olduğu fikrine hangi halife son vermiştir?
a)mehdi b)memun c)vasık d)mütevekkil*

45 mutezililer için ifade edilenlerden hangisi yanlıştır?
a)ömer b. Abdulazizi desteklemişlerdir
b)halife yezid b. Velidi desteklemişlerdir
c)hariciler gibi emevilere isyan tavrı almışlardır*
d)emevilere ehli beyte besledikleri sevgi dolayısıyla olumlu bakmamışlardır

46 mutezile basra okulunu ilk temsilcisi kimdir?
a)amr b. Ubeyd b)vasıl b. ata* c)bişr b. mutem

47 mutezilenin usulü hamseden oluşan inanç sisteminin teşekkülü kimin eseriyle tamamalanmıştır?
a)amr b. ubeyd b)vasıl b. ata c)ebul huzeyl el allaf* d)abdulcebbar el hemedani
48 hangisi mürcienin islam düşüncesine katkılarından değildir?
a)maturudiliğin oluşmasına zemin hazırlamıştır
b)her kul allahın huzurunda tek başına hesap verecektir şeklinde bir ilkeyi benimsemiştir
c)harici fanatizmine son vermiş ve hariciliğin etkisini yitirmesine yol açmıştır
d)eşarilik kolunun oluşmasına zemin hazırlamıştır*

49 aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
a)mürcieler hz osmanı methediyorlardı*
b)şiiler ilk üç halife aleyhtarlığı yapıyorlardı
c)emeviler hz osmanı methedip hz aliyi lanetliyorlardı
d)hariciler soni iki halife büyük günah işleyenleri tekfir ediyorlardı

50 aşağıdakilerden hangisi mürcienin doğuşunu hazırlayan sebeplerden harici zihniyetinin özelliklerinden değildir?
a)katı dışlayıcı çatışmacı durum b)mevaliyi dışlayıcı tutum*
c)devlet geleneğine sahip olmamak d)düzensiz ve bedevi bir hayat yaşamak

51 cahiliyye döneminde mevcut olan`islamiyetin gelmesiyle ortadan kalkan emevi haşimi çekişmesi yeniden ilk tezahürlerini ne zaman göstermiştir?
a)muaviyenin hz hasanla anlaşmasıyla
b)emevilerin mevaliyi dışlayıcı tutumlarıyla
c)sıffin savaşında
d)hz ömerin vefatından kısa bir süre önce oluşturulan şurada hz osman ve hz alinin karşı karşıya kalmalarıyla*

52 -mürcie ler kendileriniallaha satanlar anlamında hangi ismi kullanmışlardır?
a)şurat b)şükkak c)ehlülcema velmürciun d)şari*

53mutezilenin teşekkül süreci hangi ilkesinin ortaya çıkışıyla başlamıştır?
a)elmenzile beynel menzileteyn* b)vaad ve vaid
c)adl d)emri bil maruf nehyi anil münker


İslâm mezhepler tarihi Üniteler : 1 2 3


S 1-) Fırka sözü hangi kelimelerle kullanılabilir?
C 1-) Nıhle,Nihal,Fırak.

S 2-) İslâmiyet nedir?
C 2-) İlâhi davetin Hz. Peygamberin uygulamalarıyla hayata geçirilerek yaşanır hale sokulan biçimine denir.

S 3-) Müslümanlık nedir?
C 3-) Kitap ve sünnetin Müslümanlar tarafından yaşanan biçimine denir.

S 4-) İlk islâm alimlerinin islâm mezhepler tarihine verdikleri isimler nelerdir?
C 4-) Makalât,ilm’ul-Makalât , ilm’ul Makalâtil-Fırak.

S 5-) Taşköprü Zade’ye göre Makalât’ul Fırak nedir?
C 5-) İlâhi kaidelere müteallık batıl mezhepleri kaydeden ilimdir.

S 6-) Makalât’ul-İslâmiyyin Vahtılaful-Musallin ve Cumelul Makalât kimin eseridir?
C 6-) Eb’ul-Hasan el-Eşari.

S 7-) El-Milel ven-Nihal başlıklı eserler neyi ihtiva eder?
C 7-) İslâm fırkaları ve diğer din ve mezhepleri ihtiva eder.


S 8-) Fırkalara dair yazılan ve zamanımıza ulaşan eserlerin ilki nedir?
C 8-) Eb’ul-Abbas Abdullah b.Şirşir en-Naşi el-Ekber’in Kitab Fihi Usûlun-Nihaletleti Ihtelefe Fihi ehl’us-Salat.

S 9-) Kitabu Makalâtil İslamiyyin Vahtilafil-Musallin kimin eseridir?
C 9-) Eb’ul-Hasan Ali b.İsmail el-Eşari.

S 10-) Ehli Hadis koluna mensup olduğu halde mezhepler hakkında en tarafsız kalan ilk ve en önemli alim kimdir?
C 10-) Eb’ul-Hasan Ali b.İsmail el-Eşari.

S 11-) Et-Taraifi lâkabıyla bilinen et-Tenbih ver-Redd ala ehlil Ehva vel Bida adlı eserin yazarı kimdir?
C 11-) Eb’ul-Huseyn Muhammed b. Abdirrahman el-Malâti eş-Şafii.

S 12-) Kendinden sonraki eserlere büyük ölçüde tesir eden, islâm mezhepleri tarihi geleneğinin ilk ve önemli örneği kabul edilen eseri ve yazarı kimdir?
C 12-) Bağdadi’nin Kitab’ul-Fark Beynel-Fırak ve Beyanul-Fırkatin-Naciyeti Minhum.

S 13-) İtikadatu Fırakıl-Muslimin vel Müşrikin kimin eseridir ve hangi döneme aittir?
C 13-) Fahrettin er-Razi’nin 7. yy.’a ait eseridir.

S 14-) İslam mezhepler tarihinin ilk dönem eserlerinin özellikleri nelerdir?
C 14-) a-) Siyasi,İctimai,İktisadi olaylar,Fikri,Dini,Siyasi düşünceler değil, şahıs görüşleri incelenmiştir.
b-) Kendi görüşleri övülüp,diğer görüşler reddedilmiş hatta kötülenmiştir.Böylece emri bil maruf nehyi anil münker yapıldığı sayılmıştır.
c-) Tarafsız anlayış ve yaklaşım ile tesbit,tasvir edilememiş hatta sapık yaftası yapıştırılmıştır.
d-) Mezhepler sayısında 73 fırka takip edilip kurtuluşa eren fırkanın kendileri olduğu savunulmuştur.

S 15-) “Ümmetim 73 fırkaya ayrılacaktır.72’si cennete, biri cehenneme gidecektir.” Diye rivayet nakleden kimdir?
C 15-) El-Makdisi.

S 16-) Kur’anda geçen put isimleri nelerdir?
C 16-) Lat,Menat,Uzza,Vedd,Sua,Yeğus,Yeuk,Nesr.

S 17-) Cahiliye Arapları ahret yerine neye inanmaktadır?
C 17-) Ölüm günü Dehr(zaman) tarafından tayin ve tesbit olunmuştur.Ölümde sondur.

S 18-) İmamı Gazali usulid dini kaça ayırmıştır?
C 18-) Üçe ayırmıştır.
1- Tevhid 2- Nübüvvet 3- Mead

S 19-) Arap dilinde akıl hangi anlamlara gelir?
C 19-) Hayvanı bağlamak,bilmek,anlamak,şuurlu olmak,kalp,gönül.

S 20-) Mezheplerin doğuşuna tesir eden siyasi sebepler nelerdir?
C 20-) Hilafet meselesi özellikle Hz. Osman’ın hilafetiyle başlar asabiyet unsurlar, Emevi-Haşimi çekişmesi, Kırtas olayı.

S 21-) İlk devirde Müslümanlar kaça ayrılmıştır?
C 21-) Üçe ayrılmıştır.
1- Medine başta Şam dışındaki tüm İslâm eyaletleri halifesi Hz. Ali’ye bağlı olanlar.
2- Muaviye’ye bağlı olanlar.
3- Hakem olayından sonra Hz. Ali’den ayrılan Hariciler.


S 22-) Hariciliğin ortaya çıkış sebepleri nelerdir?
C 22-) Abdullah b. Mesud ekolüne bağlı Kufeli kurra halifeye son derece bağlıydılar.Peygamberin vefatından sonra çıkan Ridde savaşları asabiyeti ortaya çıkardı.Rebialılarla Mudar kabilesi arasında yeni kavgalar başladı.Bedevi Hariciler tüm yabancıları düşman olarak görüyordu.Tahkimi dinden uzaklaşma olarak gördü.Sıffın ve sonrasında mevcut düzene bir protesto huruc hareketi olarak çıktı.

S 23-) Hariciler kaç fırkaya ayrılmıştır?
C 23-) Dörde ayrılmıştır.
1-) Ezrakiyye 2-) Necdiyye 3-) Sufriyye 4-) İbadiyye

S 24-) Haricilerin liderleri kimlerdir?
C 24-) Necde b. Amir, Nafi b. el-Ezrak, Abdullah b. es-Saffar, Abdullah b. İbad.

S 25-) Zamanımıza ulaşan Harici fırkası hangisidir?
C 25-) İbadiyye.

S 26-) İbadiyye kendilerine hangi isimleri koyarlar?
C 26-) Şurat(Allah’a kendilerini satanlar), Ehl’ul-Adl vel-İstikame, Ehl’ul İman vel-İstikame, Cemaatul-Muslimin, Ehl’ud-Da’ve.

S 27-) İbadilik nerelerde yaygındır?
C 27-) Kuzey Afrika, Libya’da Trablus’un Zuvare ve Cebelinefuse bölgesi, Tunus, Cezayir.

S 28-) İbadilere göre imamet nasıl olur?
C 28-) Vasiyet ve tayinle değil, iki kademeli beyatla olur.İlk kademe Şura, ikincisi halktır.İmamların Kureyşten olma anlayışını reddeder.

S 29-) İbadilerde imamın azli nasıl olur?
C 29-) Onun Allah’ın kitabından ayrılması veya halka zulmetmesiyle olur.

S 30-) İbadilerde iman nasıldır?
C 30-) İkrar, Amel, Niyet, Sünnete uymak, Sufli arzulara uymamak, Takva’dır.Farzlardan biri yapılmazsa, haram işlenirse iman ortadan kalkar.

S 31-) İbadilerin Ruyetullah anlayışı nasıldır?
C 31-) Mutezile gibi dünyada yada ahrette mümkün olmadığını düşünürler.

S 32-) İbadiye kendinden olmayan Müslümanlara ne derler?
C 32-) Nimet küfrü içinde derler.

S 33-) Müslümanlar arasında ilk defa dar kelimesine siyasi ve coğrafi anlam yükleyen fırka hangisidir?
C 33-) Haricilerdir.

S 34-) Mürcie kelime olarak ne anlama gelir?
C 34-) Ertelemek, Geriye bırakmak, Geciktirmek.

S 35-) Mürcie ismini ilk kim kullanmıştır?
C 35-) Harici, Nafi b. el-Ezrak.

S 36-) Mürcieye hangi isimler verilir?
C 36-) Şükkak(Şüpheciler), Şari, Ehl’ul Cema vel-Mürciun.

S 37-) Mürcie’nin doğuşunu hazırlayan sebepler nelerdir?
C 37-) Haricilerin katı tutumu, Emevi-Haşimi çekişmesi, Sosyopolitik ve ekonomik durum, Mevali’nin durumu.


S 38-) İlk mürci fikir sahipleri kimlerdir?
C 38-) Abdullah b. Ömer, Sad b. Ebi Vakkas, Muhammed b. Mesleme, Usame b. Zeyd, Zeyd b. Sabit, Ebu Said el-Hudri.

S 39-) Mürcie’nin teşekkür süreci nasıldır?
C 39-) Hz. Osman’ın vefatıyla çıkan olaylarla, bazı kaynaklarda Abdurrahman b. Muhammed b. el-Eşaz isyanıyla 679-694 yılları arasında çıkmıştır.

S 40-) İlk İrca fikrini savunduğu bahsedilen kişiler kimlerdir?
C 40-) Hasan b. Muhammed b. el-Hanefiyye(Medine), Hammad b. Ebi Süleyman(Kufe), Zer b. Abdillah(Kufe), Hasan b. Haris el-Müzeni(Basra).

S 41-) Tevelli nedir?
C 41-) Hz. Ali veya Hz. Osman’ı sevmek.

S 42-) Teberri nedir?
C 42-) Hz. Ali veya Hz. Osman’ı düşman olarak görmek.

S 43-) Mürcie hangi şekillerle Tasnif edilmiştir?
C 43-) Bölgesel olarak: Horasan,Kufe,Şam,Irak Mürciesi.
Kadere yaklaşımına göre: Kaderi,Cebri,Halis Mürcie.

S 44-) Mürcie özellikle hangi eserle yayılmıştır?
C 44-) Hasan b. Muhammed b. el-Halefiyye’nin Kitab’ul-İrcası.
Mürcie en büyük desteği hangi halifeden görmüştür.
Ömer b. Abdilaziz.

S 45-) Mürcie’ye göre iman nasıldır?
C 45-) İman üç farklı görüşle tanımlanır.
1- İman, kalpteki tasdiktir.
2- İman, dil ile ikrar kalp ile tasdiktir.
3- İman sadece dil ile ikrardır
Ameller imana dahil değildir.

S 46-) Mürcie’nin Vad Vaid görüşü nasıldır?
C 46-) Allah’ın va’di değişmez fakat vaidi değişebilir.Allah’ın dilediği gibi tasarruf hakkı vardır.

S 47-) Mürcie’nin hilafet görüşü nasıldır?
C 47-) Halifenin Kureyş’ten olması şart değildir.Ya Şura,beynel müsliminle ya da el-Bey’a lir-Rıza yani halkın beyatıyla olmalıdır.Meşruiyetini halktan alan yönetim biçimini savunur.

S 48-) Önemli Mürcie alimler kimlerdir?
C 48-) Ebu Hanife, Hammad b. Ebi Süleyman, Sabit Kunta, Haris b. Süreye.

S 49-) Er-Risale ila Osman el-Betti, el-Alim ve-Mütealim kimin eseridir?
C 49-) Ebu Hanife.

S 50-) Mürcie’nin islâm düşüncesine katkıları nelerdir?
C 50-) İman, küfür konularında Haricilerle, Ehli Hadise, İmamette Şiilere, Vad Vaidde Mutezileye karşı çıkıp fikir özgürlüğü getirmiştir.Hariciliğin etkisini yitirmesini sağlamıştır.Geniş kitlelerin Müslüman olmasını sağlamıştır.Dinde kolaylık ilkesiyle özellikle Türklerin Müslüman olmasını sağlamıştır.Ferdi sorumluluk ilkesiyle Maturidiliğin doğuşuna zemin hazırlamıştır.

S 51-) Mutezile’nin kelime anlamı nedir?
C 51-) Uzaklaşan,Ayrılıp bir köşeye çekilen.




S 52-) Mutezile’nin doğuş sebepleri nelerdir?
C 52-) Cemel, Sıffın savaşlarına katılanların durumu, Zenadıka hareketinin toplumdaki olumsuz etkisi, farklı kültürlerle etkileşim durumlarıyla akli ve mantıki izah gereksinimin duyulması, ayet hadis okumanın yetersiz kalması.

S 53-) Mutezile’nin teşekkül süreci ne ile başlamıştır?
C 53-) El-Menzile beyne’l-Menzileteyn ilkesinin ortaya çıkışıyla başlamıştır.Yani Vasıl b. Ata’nın, Hasan-ı Basri’nin ders halakasından ayrılmasıyla başlamıştır.

S 54-) Mutezile en büyük gelişmeyi ne zaman kaydetmiştir?
C 54-) Abbasiler döneminde halife Mansur ile Amr b. Ubeyd arasındaki dostlukla başlamıştır.Harun Reşid’in iktidara gelmesiyle itibarı artmıştır.

S 55-) Mihne olayı nedir?
C 55-) Kur’anın yaratılmış(mahluk) olduğu fikridir.Me’mun zamanında başlayıp Mu’tasım ve Vasık devirlerinde devam etmiş, Halife Mütevekkil devrinde sona ermiştir.

S 56-) Mutezile’nin kolları nelerdir?
C 56-) Basra kolu, Bağdat kolu.

S 57-) Basra kolunun temsilcisi kimdir?
C 57-) Vasıl b. Ata.

S 58-) Bağdat Mütezililerine en büyük hizmeti kim yapmıştır?
C 58-) İbn Ebi Duad.

S 59-) “Mütezile’nin Rahibi” olarak anılan kimdir?
C 59-) Ebu Musa el-Murdar.

S 60-) Mutezile’nin altın ve gümüş devri hangileridir?
C 60-) Abbasiler ve Selçuklular.

S 61-) Mutezile’nin yayıldığı bölgeler nerelerdir?
C 61-) Basra, Şam, Kufe, Horasan, Yemen, Taberistan, Mağrib.

S 62-) Mutezile’nin en önemli görüşleri nelerdir?
C 62-) 1-) el-Menzile beyne’l-Menzileteyn 2-) Vad Vaid
3-) Emr bil-Ma’ruf,Nehy anil-Münker 4-) Adl 5-) Tevhid

S 63-) Mutezile’nin el-Menzile beyne’l-Menzileteyn görüşü nasıldır?
C 63-) Büyük günah işleyenin ne mü’min ne kafir olduğunu, bu ikisi arasında olduğunu ve tövbe etmediği takdirde cehenneme gideceğini fakat cezasının kafirlerden hafif olacağını ifade eder.Amelin imandan bir cüz olduğunu kabul eder.

S 64-) Mütezile’nin Vad Vaid görüşü nasıldır?
C 64-) Allah’ın Kur’anda mükafat vaad ettiği veya ceza tehditinde bulunduğu her şeyi yerine getirmesi kendi üzerine vaciptir der.

S 65-) Mütezile’nin Emr bil-Ma’ruf,Nehy anil-Münker görüşü nasıldır?
C 65-) Mütezile’ye göre iyiliği emretmek, kötülükten sakındırmak mecburiyettir.Bu görevi bir kimse dil, el ve kılıçla yerine getirebilir.Fakat bu görüş, zamanla hasımlarını susturmak için zulum vasıtası olarak kullanılmıştır.

S 66-) Mütezile’nin Adl görüşü nasıldır?
C 66-) Kader akidesini veya insanın irade hürriyetini kapsar.İnsanın tamamen hür olduğunu savunur.İnsan hür olmazsa Allah tarafından sorumlu tutulması onun adalet ve hikmetiyle bağdaşmaz.


S 67-) Mütezile’nin önemli simaları kimlerdir?
C 67-) Vasıl b. Ata, Amr b. Ubeyd, Ebu’l-Hüzeyl el-Allaf, İbrahim en-Nazzan, Bişr b. Mu’temir, Ebu Ali el-Cübbai, Kadı Abdulcebbar el-Hemedani.

S 68-) El-Usuul-Hamse kimin eseridir?
C 68-) Ebu’l Hüzeyl el-Allaf.

S 69-) Kitabut-Tafra, Kitabul-Mantık ve Kitabul-Ma’rife kimin eseridir?
C 69-) İbrahim en-Nazzan.

S 70-) Mütezile’nin İslam düşüncesine katkıları nelerdir?
C 70-) Akli burhanlardan yararlanarak kendine özgü bir yöntem geliştirmiştir.Kelam ilminin doğuşunu sağlamıştır.Akla da değer vererek nasları akli çerçevede yorumlama tarzı eş’arilik kolunun oluşumuna zemin hazırlamıştır.Teorik olarak adaleti ve fikir özgürlüğünü savunmuştur.Ayrıca imamet konusunda manevi otorite ile siyasi otoriteyi birbirinden ayırmış devlet başkanının belirlenmesinin topluma ait olduğunu savunmuştur.