Cebr-i Mutavassıt
Eşariliğe göre aklın hiçbir ayırım yapma özelliği yoktur.
O sadece Allah'ın emir ve yasaklarını anlama gücüne sahiptir. Akıl bir şeyin iyi mi kötü mü olduğunu bilemez.
Bir şey kendiliğinden iyi veya kötü olamaz, bu tamamen vahye bağlıdır.
Eşariliğin çıkmazı ise cüz-i irade meselesidir.
Eşarilik fiilin sorumluluğunu kula yüklediği halde fiilden önce kulda ne iradenin ne de gücün varlığını kabul eder.
Bunlar Allah tarafından fiil anında yaratılır. Kul sadece kesb eder, bundan dolayı fiilinden sorumludur.
Bunun açıklaması bence mümkün değildir.
Kul kesinlikle fiili yapma gücüne sahip değildir ve buna iradesi de yoktur denildiği halde, nasıl olur da kul o fiili kesb eder? |