Bilginin üç mertebesi vardır. Bunlar, İlme’l-Yakîn, Ayne’l-Yakîn ve Hakka’l-Yakîn. Marifetullah’da da bu üç mertebe carîdir.
İlme’l-Yakîn: İlim ile bir şeyi bilmek ve tanımaktır.
Bu bilgi kesinliği ispatlanmış olan bilgidir.
Kesinliği delillerle ispat edilmeyen şeye bilgi denmez, malumat denir.
Bilginin yakîn mertebesi kesin bilgidir.
Ayne’l-Yakîn: Gözle görerek bilmek anlamında bilginin ikinci mertebesidir.
Gözle görme ve algılama yakîn mertebesinde olursa kesinlik ifade eder.
Aksi takdirde göz yanılması gibi gerçek olmayan algılamalardır.
Hakka’l-Yakîn: Bir bilginin hakikatine erme hadisesidir.
Bilgi ve marifet mertebelerinin en yükseği olan bu mertebenin de çok mertebeleri vardır.
Bu bilginin de yakîn mertebesine ulaşması ile kazanılan kesin bilgidir.
Bu mertebe bilgiyi yaşama, hakikatine erme ve şüpheye yer bırakmadan işin doğrusunu anlama mertebesidir. |