[Mihrinaz]

D.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESİ - İLİTAM FİNAL SINAVI

5

MANTIK

1. Aşağıdakilerden hangisi mantığı Arapçaya

tercüme edenlerden değildir?

A. Huneyn b. İshak

B. İshak bin Huneyn

C. Yuhanna b. Haylan

D. Sabit bin Kurra

E. Tehodore ebu Kurra

2. "Canlı - Cisim" terimleri arasında nasıl bir

ilişki vardır?

A. Eşitlik

B. Ayrıklık

C. Tam girişimlilik

D. Eksik girişimlilik

E. Hiçbiri

3. Aşağıdaki seçeneklerin hangisi karmaşık

önermedir?

A. On dört yaşında tahta geçen II

Mehmet bir çocuktur.

B. II Murat padişah değildir veya baş

komutan değildir.

C. Ordu baş komutansızdır.

D. Bütün Haçlılar fırsat kollamaktadır.

E. II Mehmet tahtta kalırsa devlet güç

kaybedecektir.

4. “Bazı bitkiler çiçeksizdir” önermesinin

çelişiğinin düz döndürmesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A. Bazı bitkiler çiçek değildir

B. Her bitki çiçektir

C. Hiçbir çiçeksiz bitki değildir

D. Bazı çiçek bitkidir

E. Bazı çiçeksiz bitkidir

5. “Bazı öğrenci imamdır” önermesinin

altığının ters döndürmesi aşağıdakilerden

hangisidir?

A. Her imam öğrencidir

B. Hiçbir imam öğrenci olmayan değildir

C. Bazı imam olmayan öğrenci olmayan

değildir

D. Her imam olmayan öğrenci

olmayandır

E. Bu önermenin çelişiğinin ters

döndürmesi olamaz

6. Aşağıda basit kesin kıyas hakkında verilen

bilgilerden hangisi yanlıştır?

A. Basit kesin kıyasın geçerliliği formuna

bağlıdır.

B. Basit kesin kıyasın şekli orta terimin

konumuna bağlıdır

C. Basit kesin kıyas iki öncül bir sonuçtan

meydana gelir.

D. Basit kesin kıyasta sonucun öznesine

küçük terim denilir

E. Basit kesin kıyasın geçerli olması için

öncüllerin doğru olması gerekir

Bütün cisimler yer kaplar

Bazı cisimler canlıdır

O halde bazı canlılar yer kaplar.

7. Yukarıdaki kıyas kaçıncı şekildendir?

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

E. Hiçbiri

MANTIK

8. Yukarıdaki kıyasta “yer kaplar” terimi,

kıyasın hangi unsurudur?

A. Büyük önermesi

B. Sonuç terimi

C. Orta terimi

D. Büyük terimi

E. Küçük terimi

Her imam namaz kılar

Her müslüman namaz kılar

O halde her müslüman imamdır

9. Yukarıdaki örnekte, kıyasın hangi şartına

uyulmamıştır?

A. Sonuç öncüllerin zayıfına tabidir

B. Kıyasta orta, küçük ve büyük olmak

üzere üç terim bulunmalıdır.

C. Orta terim sonuçta bulunmamalıdır

D. İki tikelden çıkmaz

E. Orta terim iki öncülde de tikel olarak

alınamaz.

Her imam namaz kıldırır

Her imam bilgilidir

----------------------------

10. Yukarıdaki kıyasın sonucu nedir?

A. Bazı bilgili namaz kıldırır

B. Her bilgili namaz kıldırır

C. Her namaz kıldıran bilgilidir

D. Bazı bilgili imamdır

E. Her namaz kıldıran imamdır

Hiçbir müslüman cahil değildir

Bazı cahil kitap okur

---------------------------------

11. Yukarıdaki kıyasın sonucu nedir?

A. Her kitap okuyan müslümandır

B. Hiçbir kitap okuyan müslüman değildir

C. Bazı kitap okuyan müslümandır

D. Bazı kitap okuyan müslüman değildir

E. Bazı kitap okuyanlar cahildir

Hiçbir müslüman aptal değildir

------------------------------

Bazı insanlar müslüman değildir

12. Yukarıdaki kıyasta boş bırakılan yere

hangi öncül gelmelidir?

A. Bazı aptallar cahildir

B. Bazı aptallar müslüman değildir

C. Hiçbir aptal müslüman değildir

D. Hiçbir insan aptal değildir

E. Bazı insanlar aptaldır

Her kitap bilgi verir

Her bilgi veren değerlidir

-------------------------

13. Yukarıdaki kıyasın sonucu nedir?

A. Bazı değerliler kitaptır

B. Bazı değerli bilgi verir

C. Her değerli kitaptır

D. Her kitap değerlidir

E. Bazı kitap değerli değildir

D.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESİ - İLİTAM FİNAL SINAVI

7

MANTIK

Kur'an okursan huzur bulursun

-------------------------------

O halde Kur'an okumadın

14. Yukarıdaki kıyasta boş bırakılan yere

hangi öncül gelmelidir?

A. Huzur buldun

B. Huzur bulmadın

C. Kur'an okumadın

D. Kur'an okudurn

E. Abdestin yoktu

15. Aşağıda birinci şekille ilgili verilen

bilgilerden hangisi yanlıştır?

A. İlimler en çok birinci şekli kullanır

B. Birinci şekil dört kategorik önermeyi

de sonuç olarak verir

C. Birinci şekilde olumsuz sonuç yoktur

D. “Ya hep ya hiç” prensibi birinci şekle

doğrudan uygulanır

E. Birinci şekilde sonuç apaçıktır

16. Hava ya bulutludur veya güneşlidir”

önermesine, seçmeli öncül olarak

aşağıdakilerden hangisini koyarsak kıyasımız

geçerli olur?

A. Hava bulutlu değildir

B. Hava yağmurludur

C. Hava güneşlidir

D. Hava bulutludur

E. Hava parçalı bulutludur

Erken yatan erken kalkar

Erken kalkan yol alır

Yol alan hedefine zamanında varır

Hedefine zamanında varan başarılı olur

-------------------------------

17. Yukarıdaki kıyasın sonucu

aşağıdakilerden hangisidir?

A. Başarılı olan kariyer yapar

B. Kariyer yapan başarılıdır

C. Erken yatan başarılı olur

D. Başarılı olan çok çalışır

E. Çok çalışan kazanır

18. Hulfi kıyasta temel kabul edilen mantalite

aşağıdakilerden hangisidir?

A. Bu fikir doğru ise karşıtı da doğrudur

B. Bu fikir yanlışsa karşıtı da yanlıştır

C. Bu fikir doğru ise karşıtı yanlış değildir

D. Bu fikir yanlışsa karşıtı doğrudur

E. Bu fikir yanlışsa senin fikrin doğrudur.

Eğer kitap okursan kültürün genişler

Eğer vaktini iyi değerlendirirsen başarılı

olursun

----------------------------------------

O halde ne kitap okuyorsun ne de vaktini iyi

değerlendiriyorsun

19. Yukarıda boş bırakılan yere

aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

A. Hem kültürün geniş hem de başarılısın

B. Kültürün geniş fakat başaramıyorsun

C. Hem kitap okumuyorsun hem de

başarılı olmuyorsun

D. Hem boş vakit geçiriyorsun hem de

okumuyorsun

E. Ne kültürün geniş ne de başarılısın

D.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESİ - İLİTAM FİNAL SINAVI

8

MANTIK

20. Aşağıdakilerden hangisi “Kıyasa ihtiyaç

yoktur” görüşünü ileri sürmüştür

A. Descartes

B. Kant

C. John Locke

D. Pascal

E. Von Leibniz

21. Kıyası, “kıyas döngüseldir” şeklinde

eleştirenlerin temel görüşleri aşağıdakilerden

hangisidir?

A. Kıyasla bilgi elde etmek çok zordur

B. Kıyas kuralları çok karışıktır

C. Kıyas belli bir sonucu ispatlamak için

yapılmaktadır

D. Kıyas mevcut şekliyle çok yetersizdir

E. Kıyas yerine fıtrat kullanılmalıdır

22. Tüme varımın en önemli özelliği

aşağıdakilerden hangisidir?

A. Tüm varlıkları sayması

B. Zihni kaplamı dar olandan kaplamı

geniş olana geçmesini sağlaması

C. Bilimsel alanda kullanılması

D. Laboratuvarda kullanılması

E. En çok kullanılan akıl yürütme türü

olması

23. Aşağıda analoji için verilen bilgilerden

hangisi doğrudur?

A. Tekilden tekile doğru giden akıl

yürütmedir

B. Tikelden tikele doğru giden akıl

yürütmedir

C. Tekilden tümele doğru giden akıl

yürütmedir

D. Tümelden tümele doğru giden akıl

yürütmedir

E. Tümelden tikele doğru giden akıl

yürütmedir

24. Aşağıdakilerden hangisi beş sanattan biri

değildir?

A. Burhan

B. Yakin

C. Hitabet

D. Muğalata

E. Şiir

25. Aşağıdakilerden hangisi Burhan’ın

öncüllerinden değildir?

A. Mütevatirat

B. Evveliyat

C. Hadsiyat

D. Fıtriyyat

E. Müsellemat



MANTIK CEVAPLAR:

1. C

2. C

3. A

4. C

5. D

6. E

7. C

8. D

9. E

10. A

11. D

12. E

13. A

14. B

15. C

16. A

17. C

18. D

19. E

20. A

21. C

22. B

23. A

24. B

25. E