Önce ayetin metnine bakalım:
اللَّهُ يَبْسُطُ الرِّزْقَ لِمَن يَشَاء مِنْ عِبَادِهِ وَيَقْدِرُ لَهُ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ
“Allah, kullarından dilediğine bol rızık verir, dilediğine de kısar. Allah her şeyi bilir.”
Bu ayette iki fiil üzerinde duralım:
بَسَطَ=”Yaymak,döşemek,açmak,sermek,basmak,yassıla tmak,sevindirmek,uzatmak,açmak,üstün tutmak,arz etmek,sunmak” anlamlarına gelir.
قَدَرَ = Bir şeyi diğeri ile kıyaslamak,bir şeyin miktarını beyan etmek,belirlemek” anlamlarına gelir.
Bu fiil “rızık” kelimesi ile kullanılınca “Rızkı taksim etti” anlamına gelir.
Meallerde genellikle “rızkı kısmak” olarak tercüme etmişler. Halbuki “Rızkı , nafakayı kısmak” anlamında Arapçada başka fiiller kullanılır.Mesela:
قَتَّرَ- تَقْتِيراً
Bu fiil “Eksiltmek , kısmak , ehi ve iyal ve etbaaın nafakasını azaltıp tazyik ve taksir etmek , cimrilik etmek” anlamlarına geliyor.
KADERE-YEKTİRU fiili rızkı taksim etti , belirledi anlamları daha uygun gibi.
Diğer mealleri inceledim de genelde aynı tercüme etmişler.Bir kaç farklı meal var.
Allah, kullarından doğru tercihte bulunan ve gerekli güce sahip olan için rızkı yayar. Allah her şeyi bilir.(Abdülaziz Bayındır)
Allah, kullarından dilediğinin rızkını bollaştırır, dilediğine ise yeterince verir. Şüphe yok ki, Allah herşeyi bilendir.(Abdullah Parlıyan)
Allah, kullarından dilediğine rızkı bol ve ölçüye göre verir. Doğrusu Allah her şeyi bilendir.(Diyanet Eski Meali)
Allah, kullarından dilediğine bol rızık bağışlar, dilediğine ise ölçülü ve idareli: zira unutmayın, Allah her şeyi hakkıyla bilir.(Muhammed Esed Meali)
Allah kullarından tercih edenin/tercih ettiğinin rızkını genişletir, ya da onu kulu lehine sınırlandırır: çünkü Allah her bir şeyi bilendir (Mustafa İslamoğlu Meali)
Görüldüğü gibi farklı meallerde var. Bu mealler fiilin anlamına daha uygun gibi. (Alllah en iyisini bilir)
Rızkın genişlemesi ya daralması konusuna sadece maddi rızık olarak da bakmak da anlam daralmasına neden olabilir. Rızık derken , Allah’ın bizlere verdiği ilim, akıl, mal, evlat gibi şeyleri de düşünmek gerekir. Allah herkese farklı akıl, mal, evlat ve ilim vermiştir. Herkes aynı şekilde değildir. Bir ölçüye göre bunları taksim etmiştir. Kimine çok vermiş, kimine az, kimine vasat olarak vermiştir.
Bu konuda sizin “Daraltak ve bollaştırmak” ile söylediğiniz sözler de dikakte alınarak yoruma müsaittir. Ama bu yorumlar mutlak doğru anlamında değil, farklı bir bakış açısıyla olayları değerlerdirme olarak ufuk açısı olur.
__________________ Selam Hidayete Tabi Olanlara
Kur'an Senin Lehinde ve Aleyhinde Hüccettir(Müslim)
|