 Cvp: Tefekkür
Hikmetle Derinleşme Yolu: Tasavvuf
Nice âbide şahsiyetler yetiştirmiş olan tasavvufun özü de hakîkatte böyle bir feyz ve rûhâniyeti tahsilden ibârettir. Bu bakımdan tasavvuf, hikmetle derinleşerek Hakk’a doğru mesafe alma yoludur.O aslâ dünyadan el-etek çekmek, Yûnus’un buyurduğu gibi yalnızca tâcile hırkaya bürünmek ve ancak belirli bir evrâd u ezkâr ile iktifâetmek değildir.
Yani tasavvuf, her şeyden önce mes’ûliyetimizitefekkür etmektir, kendimizi muhâsebe hâlinde bulunmaktır, idrakte yolkat edebilmektir, iz’anda mesafe alabilmektir.
Kısacası her türlü nefsânî düşüncelerden kurtulmak ve ancak rûhânîtefekkürle derinleşmek ve bu tefekkürle de merhale merhale yücelereknihayette ebedî mîrâca ermektir.
Böyle bir gönül mîrâcına erenlerden biri olan Hazret-i Mevlânâ, bu hâlin safhalarını ne güzel hulâsa eder:
O, zâhirî ilimlerle dolu olduğu safhayı «hamdım»; kalpte hikmettecellîlerine nâil olup mâverâî ufuklara açıldığı safhayı «piştim»;kâinat kitabındaki hikmet, esrâr ve hakikatleri okumaya başladığıolgunluk ve vuslat devresini de «yandım» diyerek ifâde etmiştir.
İmâm Gazâlî -kuddise sirruh- da:
“Âriflerden olmak istersen; sükûtun tefekkür, bakışın ibret ve arzuntâat olsun. Zîrâ bu üç haslet, âriflerin alâmetidir.” buyurmuştur.
Bütün bunlar, tasavvuftaki rûhî olgunluğungerçekleşmesinde tefekkürün ne kadar mühim bir yeri bulunduğunun çokaçık ifâdeleridir. Çünkü mesele, kuru kuruya amel işlemek değil,onu rakik bir gönül, yani kalb-i selîm ölçüleri içerisinde Hakk’a arzeyleyebilmektir. Bu da elbette ki şuurlu bir tefekkür sahibi olmaktan geçer. |