[FECR]

Yine önemli kavramların birbiriyle ilişkisini sormuşsunuz. Ancak bu kıraat ve tilavet kavramlarına ek olarak TERTİL kavramını da eklemeniz gerekirdi =)

Bu konuda daha önce ufak bir çalışma / araştırma yapmıştım. Onu aktarayım. Aklına takılı kalan bir şey olursa sormaya devam edebilirsiniz

TİLAVET
Telahu;bir kişiyi,aralarında hiç kimsenin bulunamayacağı kadar yakın bir şekilde izlemek ve ona uymaktır.bu bazen bizzat bedenle izlemeyi bazen de hükümde birine uymayı ifade eder.Bazen de okumak ve manayı düşünmek şeklinde izlemek anlamına gelir.Mastarı tilavettir
91/Şems -2 de telahu ifadesi uymak,makamına tabi olmak anlamında kullanılmıştır.
11/Hud-17 de Yetlu ifadesi ve 3/Ali İmran-113 deki yetlu ifadesi söze uyar ve gereğini yaparlar anlamındadır.

Tilavet sadece Yüce Allah’tan gelen kitaplara bağlılık için kullanılır.Bu bazen okumak,bazen de orada yer alan emir ve yasakları ,teşvik ve sakındırmaları ciddiye alıp gereğini yapmak ya da orada olduğuna kanaat getirilen şeyleri yapmaktır.bu okumaktan daha özel bir anlam ifade eder.Buna göre,her tilavet bir kırattir ama her kıraat bir tilavet değildir
108/Yunus-30
8/Enfal-31
29Ankebut-51
10/Yunus-16
8/enfal-2
18/Kehf-27
5/Maide-27
,37/Saffat-3
Bu ayetlerde bahsedilen kıraat edilecek şeylerdir

2/Bakara-121 de tilavet;ilim ve amelle ona bağlanmak
3/Ali İmran-58 indirmek anlamında
2/Bakara-102 de söz anlamında kullanılmaktadır (Ragıp El İsfahani


Elmalı Hamdi Yazır Tilavetle ilgili şöyle diyor:
Tilavet iki manaya gelir:
,1-Takip etmek,bir şeyin ardına düşmek
2-Satır satır okumak


TERTİL

Rettele:Bir şeyi bir doğrultuda sıralamak ve düzenlemek
Tertil;Kelimenin ağızdan akıcı ve düzgün bir şekilde çıkmasıdır
73/Müzemmil-4
25/Furkan-32

Mustafa İslamoğlu:
Rettelnahu tertila ifadesinin açılımı şudur:Bütünlüğü olan öğretiyi,onun iç bütünlüğünü bozmadan anlaşılmasını,öğrenilmesini,yaşanmasını ve korunmasını sağlamak için bir süreç ve sıra içerisinde talim ettirmek. Furkan 30.ayette Allah Rasulunun kıyamette şikayet edeceği “hecr”in panzehiri “tertil”dir. Zira tertil vahyi hayata okumaktır





KIRAAT
Kıraat;Kalpte yazılı veya kayıtlı olanı bilinen bir lisanla dillendirmek İbni AŞUR
.


Kıraat-tertil ve tilavet ilişkisi nasıldır?

Buna en iyi örnek olarak şunu verebiliriz.
Ashab'tan şöyle rivayet edilir:
"Biz on ayet okur ,onu hayatımıza aktarır sonra diğer ayetlere geçerdik"
İşte Ashab'ın yaptığı eylem içerisinde hem kıraat var hem tertil var hem de tilavet vardır
Ashab Kur'an'ı kıraat ediyorlardı yani sözsel boyutuyla,ağızdan çıkma ile okuyordu:Bu okuma işini beli bir düzen ile yani on ayet on ayet ile yani tertil üzere kıraat ediyorladı. Ayrıca bu kıraatlerini o ayetleri amellerine çevirerek tilavet gerçekleştiriyorlardı,yani ayetleri hayatına aktarıyorlardı.Bunu yaparken bir sıralamaya-tertile yada tedrice dikkat ediyorlardı.

Bu üçlü birbirini tamamlayarak olması gerekeni ortaya koyuyor.Ehli Kitap bunu bildikleri halde 3 lü halkada kopukluk yapıyorlardı.Bugün Müslümanların yaptığı gibi.
Bugün insanlar Kuranı tertil üzere tilavet etmeyi tecvide çevirmişler,öyle anlamaya ve anlatmaya çalışmışlardır.
Bugün insanların Kur'an okumaktan maksadı onu metninden tecvide uygun olarak okumaktır.Biz de böyle anlarsak "ikra" ile kastedilenin ne olduğunu tam olarak anlayamayız.
Hani halk arasında şöyle bir söz vardır:
"Benim oğlan bina okur,döner döner yine okur"
Biz de yıllarca Kuranı yüzünden okuruz,döner döner yine okuruz ama bir türlü tertil ile tilavet kısmına giremeyiz.
Tertil ile tilavet kısmına girmeyen okuma ancak "bina" okumaktan farksızdır.