[Mihrinaz]

İnsan beyni varlık alemini anlayıp anlamlandırmak üzere donatılmıştır. Doğduğu andan itibaren, şu an ortaya konan verilerden hareketle, belki de daha öncesinde çevreyle ve algıladığı varlıklarla ilgilidir. Bu durumla bağlantılı olarak sesler, şekiller, suretler, kokular, dokunuşlar ve tatlardan oluşan bir alem algısı, hayat boyu fertlerin iç aleminde şekillenir. Sonra bunlar aklın, hayalin, arzuların, duyguların ve insanı insan yapan pek çok ruh fonksiyonunun potasında yoğrulur, neticesinde kabuller, tasdikler ve inançlar ortaya çıkar. Bu yoğrulma sürecinde insanın iç alemi, dokuduğu suretlerde, manalarda ve kurulan bağlantılarda her hangi bir sınır ve bağlayıcı faktörün etkisi altında değildir. Her şeyin her şeyle bağlantılı olabileceği, her türlü mananın iç alemde şekillenebileceği akışkan bir zemin olan hayal aleminde kurallar, ayıplar, günahlar henüz ortaya çıkmamış şekildedir. Şuur altında, şuur boyutuna uzanan kabullerde toplumun genel kabulleri ve aile içi kurallardan genel ahlak kurallarına uzanan bir yapının baskılayıcı ve şekillendirici etkisi vardır. Bu Freud’un süper ego şeklinde tanımladığı şey olmalıdır. Henüz süper ego şeklinde tarif edilen unsurların alanına girmeden önce duygu, düşünce ve meyillerde herhangi bir sınır yoktur. Benlik ya da egodan davranışlara ve görünen aleme sadece süper egonun kontrolünden geçenler çıkabilir. İşte vahyin varlık alemine ulaşan emirleri ya da dini emirler şeklinde sosyal hayatta etkileri gözlenen kurallar bu alanı, yani süper egoyu şekillendirmede etkilidirler. Süper ego ve egonu uyum içinde olduğu ve kişinin ruh aleminde bir ahengin yaşandığı hal şuur altına itilen şeylerin bir kabul ve tasdik ile itilmesi halidir. Kabul ve tasdik olmaksızın zorla bu alana itilen şeyler iç basıncı artırmakta ve hayatın belirli dönemlerinde psikolojik veya psikiyatrik patlamalara yol açabilmektedirler.


İnsan, imtihanı ve yaratılışı gereği, şu alemdeki pozisyonu nedeniyle düşünce, hayal ve tasavvurlarında kötü söz ve düşünceler yer alabilmekte ve kötülüklere meyledebilecek özellikler taşımaktadır. Bu özellikleri aynı zamanda ondaki mücadele, gelişme, ilerleme meylini ve olumlu yönlerini de açığa çıkaran bir yapı ortaya koymaktadır. Gelişmeye ve gerçek insanlığımızı yaşamaya yol açan bu olumsuzlukların ve kötülüklerin iç alemimizde bulunmasından sıkıntı duymak çok gereksiz ve yersizdir. Önemli olan, tarafsız muhakeme ve imtihan gereği, içimizdeki kötü düşünce ve fiillerin tarafında yer almamak, onları kabul etmemek ve fiiliyata dökmemektir. Bunu başarabildiğimiz zaman, iç dünyamızda kötü söz ve düşüncelerin varlığı insanlık mertebelerinde yükselişimiz, ruhen ve manen insanlığın en üst mertebelerine çıkışımız için basamaklara dönüşeceklerdir.