Cvp: Bazı Çocukluk Çağı Hastalıkları Yeni Doğan Sarılığı Sarılık, yenidoğanlarda en sık görülen klinik bulgulardan biridir.Kafadan başlayan ve Ayak parmaklarına kadar yayılan sararma kandaki bilirübinden kaynaklanır ve gözlerin beyaz kısımlarını bile tutabilir.Oksijen taşıyan kırmızı kan hücrelerinin normal yıkım ürünlerinin sonuncusu olan bilirübin karaçiğerde işlemden geçtikten sonra bağırsaklar kanalıyla atılır.Bilirübin metabolizmasının değişik kademelerindeki fazla yapım ya da bloklar nedeniyle sarılık olabilmektedir.Gerek fizyolojik özellikleri, gerekse döneme özgü hastalıklarından dolayı, yenidoğan dönemi özellikle de erken dönemde sarılık hem çok sık görülmekte, hem de ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Fizyolojik sarılıkta sararma bebeğin yaşamının birinci gününden sonra başlayıp zamanında doğan bebeklerde iki haftadan , prematüre doğan bebeklerde en fazla üç hafta sonunda kaybolmasıdır.Fizyolojik sarılık erkek bebeklerde, annede diabet veya hipertansiyon varlığında, yapay sancıyla doğurulan bebeklerde, doğumdan sonra kilo kaybı fazla olan bebeklerde, anne sütü ile beslenen bebeklerde daha sık görülür. Patolojik sarılık ilk gün içinde başlayabilir veya daha uzun sürebilir.İlk 24 saat içinde ortaya çıktığında kan grubu uyuşmazlığından ( bebeğin Rh faktörü anneninkinden farklı veya annenin O grubu, bebeğin A veya B kan grubuna sahip olması ) kaynaklanan hemolitik hastalığı gösterir.Akraba evliliğinin olması veya ailede erken yaşta safra taşı olan veya dalağı alınmış bireyin olması kalıtsal olan patolojik sarılık nedenidir.Anne karnında, doğum sırasında veya doğumdan sonra geçirilen enfeksiyonlarda patolojik sarılık oluşabilir.Bağırsak tıkanıklığı ( 3. haftadan sonra başlayan şiddetli safrasız kusmalar olur ), kanın damar dışında biriktiği durumlarda ( organ içine kanama ) ve hipotiroidi ( sarılık uzun sürer ve erken teşhis edilip tedavi edilmezse zeka geriliğine yol açabilir ) patolojik sarılık nedenlerindendir. Yüksek bilirübin düzeylerini normale getirmek için uygulanacak tedavi bu maddenin beyinde birikerek kernikterus adlı bozukluğun önlenmesini sağlar.Sarılıklı bebekteki kernikterus belirtileri güçsüz ağlama, yavaş refleksler ve zayıf bir şekilde emmedir; tedavi edilmediğinde kalıcı beyin hasarına veya ölüme yol açar. Fizyolojik sarılık genelde tedaviye ihtiyaç duymaz.Daha ağır olgular flöresan ampulün kullanıldığı fototerapiyle etkili biçimde iyileştirilebilir.Tedavi sırasında bebekler çıplaktır ve gözleri ışıktan zarar görmemesi için kapatılır.Fototerapi sırasında deriden farkedilmeyen su kaybı artar.Bunun yanı sıra fototerapi barsaktan geçiş zamanını kısaltmakta, dışkılama sayısında artma olmaktadır.Fototerapi alan bebeklerde deride iğne başı büyüklüğünde geçici kırmızı renkli döküntüler olabilir. Patolojik sarılıkta diğer tedavi yöntemi kan değişimidir.Kan değişiminde amaç yükselen bilirübin düzeylerinin düşürmek, aşırı bilirübin oluşumunun devam etmesini önlemek ve ortaya çıkan kansızlığı düzeltmektir.Kan değişiminin hangi bilirübin seviyesinde yapılacağı bebeğin kaç saatlik olduğuna, zamanında veya prematüre doğmuş olmasına veya birlikte başka bir hastalığının bulunup bulunmamasına (doğum sırasında oksjensiz kalması, enfeksiyon varlığı gibi) göre değişmektedir. |