[Aysima]

Yirmi İkinci Söz
Evrende 'ı tanıtan san'at eserleri; bunlardaki birlik tecellîlerini ve san'at inceliklerini çözmenin ve tahkikî bir imanı kazanmanın yolları.
Birinci Makam- s. - 375
Dünyada olup biten sıradan olayların ardındaki olağanüstülüklere dikkati çeken bir temsil.
Birinci Burhan: Ağaçların yaratılış ve yaşayışındaki olağanüstülük ve birlik tecellîsi.
İkinci Burhan: Tohumlardaki ve canlıların yaratılışındaki olağanüstülük ve birlik tecellîsi
Üçüncü Burhan: İnsan ve hayvanların yaratılış ve yaşayışındaki olağanüstülük ve birlik tecellîsi.
Dördüncü Burhan: Ağaçların çevre ile ilişkilerindeki olağanüstülük ve birlik tecellîsi.
Beşinci Burhan: Ağacın sonucu olan meyve ile evrenin sonucu olan insanın, üzerlerindeki san'atla bir San'atkâra işareti.
Altıncı Burhan: Bahar ve yaz mevsimindeki değişikliklerde görünen olağanüstülük ve birlik ve kudret tecellîsi.
Yedinci Burhan: Varlıklar arasındaki yardımlaşma ve dayanışmada görünen olağanüstülük ve birlik tecellîsi.
Sekizinci Burhan: Bütün varlıkların yaratılış ve işleyişinde rol alan hava, su, ışık, toprak gibi unsurların yerine getirdiği görevlerdeki olağanüstülük ve birlik tecellîsi.
Dokuzuncu Burhan: Bütün eserlerin sahibi ve san'atkârı olarak birtek zatı tanımanın kolaylığı.
Onuncu Burhan: Varlıkların gelip geçmesinde, onları değiştirenin değişmezliğini gösteren işaretler.
On Birinci Burhan: Hz. Muhammed'in (a.s.m.) getirdiği haberlerin, evrendeki varlıklar tarafından doğrulanması.
On İkinci Burhan: Kâinat Yaratıcısı hakkında Kur'ân'ın verdiği haberler.


Yirmi Üçüncü Söz
İnsan ve iman ilişkileri; insanın kuvvetli ve zayıf yönleri ve tekâmül yolları.
Birinci Mebhas- s. - 417
İmanın güzellikleri ve insana kazandırdıkları.
Birinci Nokta: İnsanın, Yaratıcısına mensup olmakla kazandığı değer. İnsanın yaratılışında, iman ışığında okunan mânâlar.
İkinci Nokta: İman ışığı altında geçmiş ve geleceğe bakış.
Üçüncü Nokta: İman ve tevekkülün verdiği kuvvet. Tevekkülün tanımı.
Dördüncü Nokta: İnsanın yaratılışındaki tekâmül amacı; âcizlik ve güçsüzlüğünden aldığı kuvvet.
Beşinci Nokta: Duanın gücü, anlamı, çeşitleri, cevaplandırılması ve kabulü.


Yirmi Dördüncü Söz
"En güzel isimler (Esmâ-i Hüsnâ) ALLAH'ındır" meâlindeki âyetin hakikatlerine dair bazı açıklamalar.
Birinci Dal: Farklı varlıklarda ve varlık âleminin değişik mertebelerinde, farklı isimlerin tecellîsi.
İkinci Dal: İlâhî isimlerin tecellîsinde mertebeler: herşeyi kapsayan umumî tecellî; topluluklara yönelik tecellî; fertlere yönelik tecellî.
Üçüncü Dal: Kıyamet alâmetleri gibi bazı konularda yanlış anlaşılan hadislerin doğru bir şekilde anlaşılabilmesini sağlayan On İki Asıl.
Birinci Asıl: Kıyamet alâmetlerinin üstü kapalı bir şekilde bildirilmesinin nedeni.
İkinci Asıl: Dinî meselelerde delil gerektiren ve gerektirmeyen konular.
Üçüncü Asıl: Bazı hurafelerin İslâma girişi.
Dördüncü Asıl: Hadise dair yorumların hadisle karıştırılmasından doğan sonuçlar.
Beşinci Asıl: Evliya ilhamının hadisle karıştırılmasından doğan sonuçlar.
Altıncı Asıl: Hadisteki temsil ve kinayelerin, kelimelerin gerçek anlamlarıyla karıştırılmasından doğan sonuçlar.
Yedinci Asıl: Hadisteki teşbih ve temsillerin, cahillerin eline düşmesiyle gerçek sanılması. "Yetmiş yılda Cehennemin dibine düşen taş" ve "öküz ile balık" hadisinin açıklaması.
Sekizinci Asıl: Kıyamet vaktinin ve bazı önemli kişilerin gizli bırakılmasının sebepleri. Mehdî, Süfyan, Deccal, Ye'cüc ve Me'cüce dair bazı açıklamalar.
Dokuzuncu Asıl: Dünyanın önemsizliğine ve bazı sûrelerin fazilet ve sevabına dair rivayetlerde mübalâğa olarak görülen hususların açıklaması.
Onuncu Asıl: Bazı işlerin fazilet ve sevabına, yahut kötülüğüne dair rivayetlerde mübalâğa olarak görülen hususların açıklaması.
On Birinci Asıl: Hadislerde, yorumlanmayı ve tabir edilmeyi gerektiren benzetmeler.
On İkinci Asıl: Kur'ân ve felsefenin bakış açılarındaki farklılık ve bu farklılığın doğurduğu sonuçlar.
Dördüncü Dal: Bütün varlıkların ALLAH'a secde ettiğine dair âyetin açıklaması. Varlıkların kendilerine özgü ibadetleri.
Beşinci Dal:
Birinci Meyve: Sevginin varlık âlemindeki yeri; sevgi ve korkunun yöneltilmesi gereken hedefler. ALLAH korkusu nedir, nasıl olur?
İkinci Meyve: İbadetin sebebi; niyetin önemi; bütün varlıkların ibadetini kendi ibadeti olarak ALLAH'a sunmanın yolu.
Üçüncü Meyve: Sünnetin önemi ve Sünnete uymanın sonuçları.
Dördüncü Meyve: Dinden uzaklaşma konusunda Müslümanlar ile ecnebîler arasındaki fark.
Beşinci Meyve: İnsanın çokluk ve birlik âlemlerine bakan yönleri.

Yirmi Beşinci Söz
Kur'ân'ın mucizeliğine dair.
Mukaddime
Kur'ân'ın üç ayrı tanımı.


Yirmi Altıncı Söz
Kader Risalesi
Birinci Mebhas: Kader; cüz'î irade; hayır ve şerrin yaratılması; insanın sorumluluğu.
İkinci Mebhas: Kader ve cüz'î iradenin birbirine uyumuna dair Yedi Vecih.
Birincisi: Hikmet ve adalet açısından cüz'î irade.
İkincisi: Cüz'î iradenin varlığı.
Üçüncüsü: İlâhî ilim, kader ve cüz'î irade.
Dördüncüsü: İlim ve malûm (bilgi ve bilinen); ezeliyetin tanımı.
Beşincisi: Kader, sebep ve müsebbep konusunda Cebriye, Mutezile ve Ehl-i Sünnet anlayışının farkları.
Altıncısı: Fiillerin yaratılışı ve kulun sorumluluğu.
Yedincisi: Kulun iradesi ile İlâhî irade arasındaki ilişki ve kulun sorumluluğu.
Üçüncü Mebhas: Varlık âleminde kader; Kitab-ı Mübîn ve İmam-ı Mübîn; bedihî kader ve nazarî kader; hürriyet ve kader.
Dördüncü Mebhas: Sıkıntı ve musibetlerin hayırlı yönleri ve İlâhî rahmetle uyumluluğu.
Hatime: Nefsin gururuna karşı ALLAH'ın birlik ve mutlak egemenliğini dile getiren ve mutluluğu Ona teslim olmakta gösteren Beş Fıkra.


Yirmi Yedinci Söz
İçtihad (dinî konularda Kur'ân âyetlerinden ve Peygamberimizin hadislerinden hüküm çıkarmak) ile ilgili olarak tartışılan bazı meseleler. İçtihadın önündeki altı engel.
Birincisi: Bu zamanın şartları karşısında yeni içtihadların sakıncaları.
İkincisi: İçtihada konu teşkil eden nazariyattan önce, içtihad gerektirmeyen ve kesinlik ifade eden dinin temel konuları üzerinde yoğunlaşmanın gerekliliği.
Üçüncüsü: İçtihad yeteneğini geliştiren koşullar açısından, Peygamberimizin zamanı ile günümüz arasında bir karşılaştırma.
Dördüncüsü: İçtihadda hakim olması gereken bakış açısı: dünya mı, âhiret mi?
Beşincisi: "Arzî" ve "semavî" içtihad nedir? Bu zamanın içtihadını "arzî" yapan üç sebep.
Birincisi: Hükümlerde illet ve hikmetin farkı.
İkincisi: Bakış açısında âhiret mutluluğu yerine dünya mutluluğunun öncelik kazanmış olması.
Üçüncüsü: Zamanımızda bağımlılık derecesine varan bazı kötü alışkanlıkların, dinin bazı kesin yasaklarına yaklaşma tarzını etkilemesi.
Altıncısı: Doğruluk ve yalan açısından Peygamberimizin zamanı ile günümüzün karşılaştırması.
Hatime: Farklı mezheplerin varoluşundaki nedenler. Hakikat birden fazla olabilir mi?


Yirmi Sekizinci Söz
Cennet ile ilgili bazı soruların cevapları. Cennette maddî lezzetler ve nikâh lezzeti var mı? Yetenek ve düzeyleri çok farklı insanlar, Cennette nasıl bir arada bulunarak aynı lezzetlerden yararlanacak? Cennette bir kişiye dünya kadar yer verilecek mi?


Yirmi Dokuzuncu Söz
Ruhlar, melekler ve ölümden sonra dirilişe dair.
Mukaddime
Melekler ve ruhanî varlıkların kulluk görevleri ve çeşitleri hakkında genel açıklamalar.


Otuzuncu Söz
İnsandaki "Ene"nin (benlik) mahiyeti. Tahavvülât-ı zerrat olarak tabîr edilen atomların ve moleküllerin çeşitli maddelerin oluşumundaki görevleri.
Birinci Maksat
Ene'nin (benlik) mahiyeti


Otuz Birinci Söz
Peygamber Efendimizin Mi'rac mu'cizesinin hakikati, lüzumu ve tahakkuku.
Birinci Esas: Mi'racın sırr-ı lüzûmu
İkinci Esas: Mi'rac hakikatı.
Üçüncü Esas: Mi'racın hikmeti.
Dördüncü Esas: Mi'racın faydaları


Otuz İkinci Söz
Cenâb-ı Hakkın Vahdâniyetinin ispatı. Vahdet ve Ehâdiyet-i İlâhiyeye dâir gelen şüphe ve îtirazlara cevap. Ehl-î dalâlet ve ehl-i hidayetin dünya hayatına bakış açıları.
Birinci Mevkıf
Cenâb-ı Hakkın Vahdâniyetinin ispatı.
Birinci Mevkıfın küçük bir zeyli: "Üstlerindeki göğe bakmazlar mı, onu nasıl bina edip süsledik..." (Kaf Sûresi, 50:6) âyetinin tefsiri.


Otuz Üçüncü Söz
Herşeyde Cenâb-ı Hakka açılan bir pencere bulunduğunu otuz üç örnekle açıklar.