Fatiha Suresi İniş(Nüzul) Sebebi Rivayetleri
Fatiha Süresi Nüzul Sebebi
Onun hakkında alimler ihtilafa düştüler Çoğuna göre Kur'an'dan ilk nazil olan sûrelerden biri olarak Mekke'de nazil olmuştur
Ebû Osman Said b Muhammed b Ahmed ez-Zahid, dedesinden, o Ebû Amr el-Hıyerî'den, o İbrahim b el-Haris ve Ali b Sehl b el-Muğire'den, onlar da Yahya b Ebî Bükeyr'den, o İsrail'den, o Ebû İshak'tan, o da Ebû Meysere'den bize haber verdi: "Rasulullah (sav) ortaya çıktığında kendisine 'Ya Muhammed" diye nida eden bir münadiyi işitti Sesi işitince korka korka yürüdü Varaka b Nevfel de kendisine dedi ki: "Nida eden sesi işittiğinde sana ne dediğini işitinceye kadar sağlamca dur" Yine Rasulullah (sav) görünce 'Ya Muhammed" diye aynı sesi duydu ve "emrine hazırım" buyurdu Seslenen dedi ki: "Allah'tan başka hiçbir ilah olmadığına ve Muhammed'in Allah'ın elçisi olduğuna şahidlik ederim de" Sonra aynı ses O'na Fatiha Sûresi'ni sonuna kadar okudu"[1]
Şu haber de Ali b, Ebî Talib'in rivayetidir
Ebû İshak Ahmed b Muhammed el-Müfessir, Hasan b Cafer el-Müfessir'den, o Ebu'l-Hasan b Muhammed b Mahmud el-Mervezî'den, o Abdullah b Mahmud es-Sadi'den, o Ebû Yahya el-Kasrî'den, o Mervan b Muaviye'den, o A'la b el-Müseyyib'den, o Fudayl b Amr'dan, o da Ali b Ebî Talib'den Ali'nin şöyle dediğini bize haber verdi: "Fatiha-i Kitab, Arş'ın altındaki bir hazineden Mekke'de nazil oldu"[2]
Bir önceki isnada göre Sa'di'den, o Amr b Salih'ten, o babasından, o Kelbî'den, o Ebû Salih'ten, o da İbn Abbas'tan şöyle dediğini bize haber verdi: "Peygamber (sav) Mekke'de kaim oldu da "Bismillahi’r-Rahmani’r-Rahim, el-hamdu lillahi Rabbi’l-âlemin"dedi Bunun üzerine Kureyş: "Allah, ağzını kapatsın" veya bunun gibi birşey söyledi
Bu haberi Hasan ve Katade söyledi
Mücahid'e göre de Fatiha Medine'de nazil olmuştur Hiiseyn b Fadl dedi ki: "Her alim yanılabilir Bu da Mücahid'in bir yanılmasidır Zira o bu sözde yalnız kalmışur Alimler aksini söylüyorlar Fatiha'nın Mekke'de nazil olduğuna kesin olarak hüküm veri*lecek delillerden biri de "Andolsun biz sana tekrarlanan yediyi ve yüce Kur’an’ı verdik" âyeti veya Fatiha'dır"[3]
Muhammed b Abdirrahman en-Nahvî, Muhammed b Ahmed b Ali et-Hıyerî'den, o Ahmed b Ali b el-Müsenna'dan, o Yahya b Eyyub'dan, o İsmail bCafer'den, o el-A'la'dan, o babasından, o da Ebû Hureyre'nin şöyle dediğni bize haber verdi: "Ubeyy İbn Ka'b, kendisine Ümmü'I-Kur'an'ı okuduğu esnada Rasulullah (sav) buyurdu ki: "Hayatım kudret elinde olan Allah'a yemin ederim ki Allah bunun bir mislini, ne Tevrat'da, ne İncil'de, ne Zebur'da, ne de Kur'an'da indirmiştir Şüphesiz o bana veri*len Seb'ul-Mesani (namazın her rekatında tekrar tekrar okunan yedi âyet) ve büyük Kur'an'dır"
el-Hicr Sûresi ittifakla Mekke'de nazil olmuştur Bu âyet de bu sûrenin içinde*dir Dolayısıyla Allah Teala Peygamberine Mekke'de bulunurken Fatiha'yı vermekle ih*san edip, sonra da onu Medine'de indirmiştir Rasulullah (sav)'ın Fatiha'yı okumaksızın, namaz kılarak Mekke'de on küsur sene yaşadığını söylememiz mümkün değildir Bu iddia akılların kabul edemeyeceği şeyler cümlesindendir[4]
[1] Mürsel hadistir
[2] Senedinde kopukluk var Fudayl, Ali'den işitmemiştir Deylemî; el-Firdevs: 6816, Kenzu'l-Ummal: 2521
[3] Senedi zayıftır
[4] Timizi; Tefsir: 3125, Hakim; Müstedrek: 2/258, Abdullah b Ahmed; Zevaidu'l-Müsned: 5/114
İmam Ebu’l-Hasen Ali bin Ahmed el-Vahidi, Esbâb-ı Nüzul, İhtar Yayıncılık: 18-19